Κύρια σημεία της δευτερολογίας του Υπουργού Εξωτερικών στη συνεδρίαση της Επιτροπής Εξωτερικών και Άμυνας
20.10.2011 |Για το εάν η εξωτερική μας πολιτική είναι αποδυναμωμένη
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι προφανώς μια οικονομική ευρωστία βοηθά την εξωτερική πολιτική, αλλά ακριβώς επειδή έχουμε κρίνει, και έχω κρίνει, και έχει κρίνει ο Πρωθυπουργός πρωτίστως, ότι δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να επιτραπεί το εθνικό συμφέρον είτε να υπονομευτεί στην πράξη είτε να θεωρηθεί, να αμφισβητηθεί, να ονειρευτεί κάποιος ότι θα μπορούσε να το υπονομεύσει, είμαστε πιο εξωστρεφείς στην εξωτερική πολιτική, παρόντες παντού. Ελπίζω δε, και με επιτυχία και χαίρομαι που τόσο πολύ τονίστηκε από όλους το πόσο πετυχημένη ήταν η παρουσία μας στη Μέση Ανατολή και στην Αίγυπτο την περασμένη εβδομάδα.
Ένας από τους σημαντικούς λόγους που επιδίωξα την κοινή αποστολή του ΕΣΕΠ εκεί ήταν ακριβώς γιατί θεώρησα εξαιρετικά σημαντικό να περάσει και μέσω της παρουσίας διαφορετικών ελληνικών κομμάτων σε αυτές τις χώρες το σαφές μήνυμα ότι η Ελλάδα όχι απλώς δεν είναι αποδυναμωμένη στα εξωτερικά, αλλά αντιθέτως είναι ιδιαιτέρως ενδυναμωμένη και με δυνατότητα να είναι παρούσα σε όλες τις πολιτικές της εκφάνσεις, ώστε το μήνυμά μας, έστω και αν πολιτικά δεν είναι πάντοτε το ίδιο –διαφορετικά κόμματα είμαστε, διαφορετική ιδεολογία αντιπροσωπεύουμε– το μήνυμά μας όμως για τη σθεναρή παρουσία της χώρας σα μία γροθιά εκεί, να είναι σαφές, και νομίζω το πετύχαμε.
Για την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη
Η πολιτική της Ελλάδας είναι η οριοθέτηση όλων των θαλασσίων ζωνών με όλους τους γείτονές μας. Είναι πολιτική που ακολουθούμε με συνέπεια, διότι θεωρούμε ότι πέρα από τα άμεσα δυνητικά οφέλη στον τομέα της έρευνας και της εκμετάλλευσης φυσικών πόρων, τέτοιες συμφωνίες λειτουργούν ως παράγοντας σταθερότητας και ειρήνης στην ευρύτερη περιοχή μας. Όπως ξέρετε έχουμε συμφωνία οριοθέτησης με την Ιταλία από το 1978, έχουμε επίσης υπογράψει συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών με την Αλβανία, η οποία δεν έχει ακόμα κυρωθεί, λόγω των γνωστών εσωτερικών ζητημάτων που ανέκυψαν στην Αλβανία. Στις επαφές μας όμως, και τις δικές μου με τον Αλβανό Υπουργό Εξωτερικών στη Νέα Υόρκη και του Γενικού Γραμματέα και άλλων, με την αλβανική πλευρά, τονίζουμε την ανάγκη, την επιτακτική ανάγκη ταχείας ολοκλήρωσης των σχετικών διαδικασιών, κάτι που θα έχει θετικό αντίκτυπο σε όλο το φάσμα των διμερών μας σχέσεων. Προφανώς, μία συμφωνία που διαπραγματεύτηκαν δύο δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις και υπέγραψαν είναι μία συμφωνία ισχυρή, αυτό είναι το μήνυμα το οποίο περνάμε και έτσι τουλάχιστον το βλέπει η Ελλάδα.
Το θέμα οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών με την Αίγυπτο είναι ένα θέμα πάντα στο τραπέζι, οι δύο χώρες μας έχουν άριστες σχέσεις, το επιβεβαίωσα και με την παρουσία μου εκεί. Μάλιστα να σας πω ότι όσον αφορά και την υπογραφείσα από την Αίγυπτο συμφωνία με την Κύπρο, είναι σημαντικό θεωρώ ότι ο Υπουργός Εξωτερικών της Αιγύπτου ενώπιον μου ανακοίνωσε ότι θα σεβαστεί όλες τις συμφωνίες που έχει υπογράψει η Αίγυπτος με όλες τις χώρες. Γι’ αυτό υπάρχει διπλωματία, όπως πολύ σωστά ανέφερε και ο κύριος Αβραμόπουλος, δεν είναι η διπλωματία των κανονιών, είναι η διπλωματία του κύρους, της παρουσίας και της δυνατότητας πειθούς.
Με την Τουρκία ως γνωστόν υπάρχουν διερευνητικές επαφές. Έχω δηλώσει και στο παρελθόν ότι όταν ωριμάσουν οι συνθήκες, όταν δηλαδή υπάρξει πράγματι μία πιθανότητα, αν υπάρξει, πραγματικής προσέγγισης θα ενημερώσω τη Βουλή. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει αυτό. Οι διερευνητικές δεν μπορεί να συνεχισθούν επ’ άπειρον. Επιθυμούμε να φτάσουμε σε συμφωνία ώστε να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις για την υφαλοκρηπίδα – οι διερευνητικές επαφές οι ίδιες δεν είναι διαπραγματεύσεις. Υπάρχει ο κανόνας της εμπιστευτικότητας, τον οποίο έχουν τηρήσει όλα τα κόμματα τα τελευταία χρόνια, τον τηρώ και εγώ εκ των πραγμάτων, αλλά δε θα υπάρξει κανένας αιφνιδιασμός. Θεωρούμε ότι το Διεθνές Δικαστήριο, εφόσον δεν υπάρχει λύση, είναι ο τρόπος επίλυσης του θέματος της υφαλοκρηπίδας με τη γείτονα Τουρκία και εκεί προχωράμε.
Ως προς τις ανακοινώσεις και του κυρίου Μανιάτη για τα ζητήματα ερευνών, πρέπει να διευκρινισθεί ότι το θέμα της ΑΟΖ δεν έχει καμία σχέση με το θέμα εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων. Δηλαδή το δικαίωμα της Ελλάδας να κάνει αυτές τις έρευνες κατοχυρώνεται πλήρως από το Διεθνές Δίκαιο, από την ελληνική υφαλοκρηπίδα, η οποία βάσει του Δικαίου της Θάλασσας, υπάρχει εξαρχής, ab initio, και αυτοδικαίως. Είμαστε η πρώτη Κυβέρνηση που προχωράει με ουσιαστικά βήματα σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την αξιοποίηση του φυσικού μας πλούτου. Δε χρειάζεται ίσως να υπενθυμίσω σε αυτήν την αίθουσα, αλλά ίσως για κόσμο που δεν ξέρει, προκηρύξαμε ήδη σεισμικές έρευνες στην περιοχή του Ιονίου και νοτίως της Κρήτης. Εκεί δηλαδή όπου υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις για την ύπαρξη κοιτασμάτων. Ταυτόχρονα το ΥΠΕΚΑ προχωράει τους επόμενους μήνες σε παραχωρήσεις σε περιοχές όπου υπάρχουν στοιχεία για ύπαρξη κοιτασμάτων πετρελαίου. Αυτή η Κυβέρνηση έκανε πραγματικότητα το φορέα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων, δημιουργώντας το θεσμικό πλαίσιο που μας επιτρέπει πλέον να κάνουμε αυτού του είδους τις έρευνες και τις εξορύξεις, δημιουργώντας το θεσμικό πλαίσιο το οποίο χρειαζόταν η χώρα. Φυσικά, ταυτοχρόνως, δίνουμε μεγάλη έμφαση στις εναλλακτικές πηγές ενέργειας και στην πράσινη ανάπτυξη.
Για τα θέματα του ΥΠΕΞ
Όπως πολύ σωστά δήλωσαν όλοι στην αίθουσα αυτή, το Υπουργείο Εξωτερικών είναι ιδιαίτερο Υπουργείο. Όχι απλώς διότι είναι στην πρώτη γραμμή του πυρός των συμφερόντων της χώρας διαχρονικά και ιδιαίτερα σήμερα, που η χώρα χρειάζεται τη σημαία την Ελληνική να πετάει υψηλά και υπερήφανα παντού, αλλά και διότι αντικειμενικά είναι ένα Υπουργείο το οποίο είναι από τα μικρότερα από πλευράς προϋπολογισμού – εξαιρετικά χαμηλός σε σχέση με το συνολικό προϋπολογισμό της χώρας – και από πλευράς προσωπικού – είναι περίπου 2.500 οι υπάλληλοι του Υπουργείου Εξωτερικών συνολικά. Προφανώς, εκ των πραγμάτων μπορεί να δώσει λίγα σε αριθμούς για την ευρύτερη ανάγκη της χώρας, που είναι τεράστια. Αναμφίβολα και στο Υπουργείο Εξωτερικών χρειάζεται και προβαίνουμε καθημερινά σε διορθώσεις ώστε να γίνει πιο αποτελεσματικό και λιγότερο σπάταλο. Αλλά η πραγματικότητα είναι ότι οποιεσδήποτε μειώσεις γίνονται στο ΥΠΕΞ, αυτά τα μικρά νούμερα, έχουν πολλαπλασιαστικά αρνητικά αποτελέσματα για το Υπουργείο απ’ ότι θα είχαν ενδεχομένως για κάποιο Υπουργείο που έχει περισσότερα κονδύλια ή περισσότερο προσωπικό.
Φυσικά όλοι στο Υπουργείο Εξωτερικών, διπλωμάτες και μη, μπαίνουν με εξετάσεις στο Υπουργείο. Μέχρι το ΑΣΕΠ, υπήρχαν διαγωνισμοί για να μπουν διοικητικοί υπάλληλοι στο Υπουργείο Εξωτερικών και οι άλλοι Κλάδοι.
Υπάρχει στην αίθουσα αυτή, αλλά και στην κυβέρνηση, συναίνεση για τη σημασία του Υπουργείου. Βρισκόμαστε σε μία εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση η οποία πρέπει να αντιμετωπιστεί με τη μεγαλύτερη δυνατή δικαιοσύνη προς όλους τους υπαλλήλους, και αυτό είναι που επιδιώκω. Τη δικαιοσύνη αλλά και την υπογράμμιση της ιδιαιτερότητας του Υπουργείου.
Για την παραβατική συμπεριφορά της Τουρκίας
Σε κάθε περίπτωση όταν υπάρχει παραβατική συμπεριφορά εκ μέρους της τουρκικής πλευράς, γίνονται όλες οι απαραίτητες ενέργειες και οι παραστάσεις. Αυτές οι ενέργειες όμως δείχνουν πάνω απ’ όλα το βαθύτατο εκνευρισμό και την αμηχανία μιας Τουρκίας η οποία βλέπει να αλλάζει ο κόσμος γύρω της, βλέπει εξαιρετικά σημαντικές ευκαιρίες στην Ανατολική Μεσόγειο και αντί όλα αυτά να τα καταλάβει ως μία ευκαιρία συνολικής οικονομικής ανάπτυξης αλλά και πολιτικής συνεργασίας, τα εκλαμβάνει φοβικά, με ψυχροπολεμικά καμιά φορά ένστικτα και αντιδράσεις. Δε δείχνει δύναμη, κατά τη γνώμη μου, αυτό το οποίο κάνει η Τουρκία. Δείχνει αδυναμία. Αδυναμία πρωτίστως αντίληψης των δικών της των μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων συμφερόντων.
Η Ελλάδα έχει τη σοφία και τη γνώση και τη δύναμη να μην παρασύρεται από τη στρατικοποίηση που επιχειρεί η Τουρκία σε αυτή τη συζήτηση. Το κάνει γιατί δεν έχει επιχειρήματα. Εμείς έχουμε και τα προωθούμε παντού με επιτυχία. Θα συνεχίσουμε να το κάνουμε. Δεν επιθυμούμε μία Τουρκία πολεμοχαρή, επιθυμούμε μία Τουρκία Ευρωπαϊκή, μία Τουρκία που σέβεται τα δικαιώματα, αλλά δε δίνουμε το σε κανένα το δικαίωμα, αυτή μας τη στάση να την εκλάβει ως αδυναμία, που δεν είναι. Επομένως θα συνεχίσουμε να πιέζουμε την Τουρκία σε όλα τα fora και με όλους τους συνομιλητές, για να μπορέσει να επιστρέψει εκεί που θεωρούμε ότι είναι όχι απλώς το δικό μας, αλλά και το δικό της συμφέρον και αυτό της περιοχής. Αυτό το μήνυμα, πρέπει να σας πω, το έλαβα και στην περιοδεία που κάναμε πρόσφατα στη Μέση Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική.
Για τις Ειδικές Δαπάνες του ΥΠΕΞ
Δεν σκοπεύω, το έχω δηλώσει και σε γραπτές μου απαντήσεις και σε δηλώσεις του Υπουργείου, να εμπλακώ στην παραμικρή συζήτηση για τα λεγόμενα μυστικά κονδύλια. Θεωρώ ότι διαχρονικά όλα τα κόμματα της Ελληνικής Βουλής γνωρίζουν πάρα πολύ καλά τις διαδικασίες που απαρέγκλιτα τηρούνται σε αυτό το θέμα. Ο νόμος είναι σαφής, δεν υπάρχει συζήτηση γι’ αυτά τα ζητήματα, δημόσια τουλάχιστον συζήτηση, διότι αυτό, όπως λέει ο νόμος, μπορεί να βλάψει ουσιαστικά συμφέροντα της χώρας. Θα πω απλώς επειδή δηλώθηκε κάποια γενικότητα περί τριπλασιασμού των μυστικών κονδυλίων, ότι αυτό είναι απολύτως ανακριβές. Θα το αφήσω εκεί.
Νομίζω ότι κάθε υπόνοια η οποία αφήνεται ότι κάπως, για κάποιον λόγο, είτε η διαδικασία είτε η ύπαρξη αυτών των κονδυλίων, είναι δήθεν καινοφανής ή ύποπτη, είναι απαράδεκτη και πρέπει να σταματήσει εδώ. Η Ελλάδα, ιδιαίτερα σε αυτή την κρίσιμη περίοδο, θα είναι παρούσα παντού και θα είναι παρούσα όπου πρέπει.
Για το ζήτημα της ονομασίας και τη στάση του Πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ
Πρέπει να ξέρετε ότι έχουμε ενημερώσει και θα συνεχίσουμε να ενημερώνουμε και με τον πιο επίσημο τρόπο, όπως θα δείτε τις επόμενες μέρες, όλους για την ομιλία του κυρίου Gruevski στα Ηνωμένα Έθνη, καθώς και για τη δική μου, γιατί είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον κανείς να κάνει και την αντιπαραβολή.
Η Κυβέρνηση στα Σκόπια δυστυχώς δε δείχνει την παραμικρή σοβαρή πολιτική βούληση να βρει μία λύση, την οποία η χώρα μας επιδιώκει και επιθυμεί και έχει πείσει όλους όσους πρέπει να πεισθούν, διμερώς και πολυμερώς, ότι επιδιώκει. Στη γραμμή πάντα με την οποίαν έχουν συμφωνήσει τα περισσότερα κόμματα στη Βουλή, ονομασίας με γεωγραφικό προσδιορισμό ο οποίος θα έχει χρήση έναντι όλων, erga omnes.
Όπως είπα και στην ομιλία μου στα Ηνωμένα Έθνη, το ζήτημα του ονόματος δεν είναι απλά ζήτημα ονόματος, είναι ζήτημα αλυτρωτισμού, είναι ζήτημα σε μία ιδιαίτερα επικίνδυνη και ασταθή περιοχή όπως είναι τα Βαλκάνια, να μπορούν τα παιδιά μας να μεγαλώνουν όχι μισώντας το ένα το άλλο και θεωρώντας το ένα ότι ανήκει σε κάποιον κάτι από την ιστορία ή το έδαφος του άλλου. Αυτό είναι αποσταθεροποιητικό και απαράδεκτο και επομένως το θέμα του ονόματος έχει να κάνει με αυτό. Γι’ αυτό πρέπει και η λύση να είναι μία λύση γεωγραφικού προσδιορισμού έναντι όλων.
Δεν είναι τυχαίο ότι εάν κοιτάξει κανείς τις αντιδράσεις της κυβέρνησης των Σκοπίων το τελευταίο διάστημα και ιδιαίτερα μετά την έκθεση προόδου για τα Σκόπια που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δηλώνουν ότι η Ευρώπη όχι απλώς δεν τους στηρίζει όπως θα επιθυμούσαν αυτοί, δηλαδή να τους στηρίξει αγνοώντας τις σχέσεις καλής γειτονίας και αγνοώντας την ανάγκη της επίλυσης του ονοματολογικού, αλλά αντιθέτως έχει αυξήσει, τουλάχιστον έτσι παρουσιάζει ο κύριος Gruevski την κατάσταση, τις πιέσεις επ’ αυτού.
Θεωρώ ότι αυτό είναι σημαντικό, όχι γιατί επιθυμώ να δω τον κύριο Gruevski σε καμία γωνία. Σε καμία περίπτωση. Η Ελλάδα και ο ελληνικός λαός είναι φίλος με τον λαό της ΠΓΔΜ. Πρέπει να ξεκαθαριστεί ότι αυτή η φιλία προϋποθέτει μία λύση η οποία είναι εφικτή. Όποιος δεν την επιδιώκει, όποιος θέλει να παρουσιάζει την Ελλάδα σαν εχθρό, όταν η Ελλάδα δεν είναι, όποιος θέλει να παρουσιάζει την Ελλάδα σαν μπαμπούλα ή σαν δήθεν υποκινητή δράσεων εναντίον των Σκοπίων, όταν δεν είναι, όποιος θέλει να μην κοιτάει τα προβλήματα τα εσωτερικά που έχει η χώρα, τα οποία δεν τα λέμε εμείς, είναι πολιτικά θέματα των ίδιων των Σκοπίων, αυτός δεν υπηρετεί αυτό το σκοπό.
Εμείς δεν έχουμε εμπλοκή στην εσωτερική πολιτική τους, αλλά ακούμε να μιλάνε για τα μέσα ενημέρωσης και την ελευθερία του Τύπου, μιλάνε για το δικαστικό σύστημα και την ανεξαρτησία του, όλα αυτά τα οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όχι εμείς, όχι η Γαλλία, όχι η Αγγλία ή η Γερμανία, η Επιτροπή διαπιστώνει, είναι ανούσιο να προσπαθεί κανείς να βρει αποδιοπομπαίο τράγο για τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν. Για το συμφέρον του λαού της ΠΓΔΜ πρώτα απ’ όλα αλλά και των σχέσεων με την Ελλάδα δευτερευόντως και φυσικά των σχέσεων με την Ευρώπη που εμείς επιθυμούμε να έχουν τα Σκόπια και ο ίδιος ο λαός της ΠΓΔΜ επιθυμεί να έχει.
Για την Αλβανία και την κοινή επίσκεψη με τον Ιταλό ΥΠΕΞ
Θεώρησα πολύ σημαντικό να γίνει αυτή η επίσκεψη στο πλαίσιο ακριβώς που έγινε, δηλαδή σε ένα επίπεδο δύο Υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γειτονικών χωρών, οι οποίοι πάνε, προκειμένου να περάσουν ένα μήνυμα στην Αλβανική Κυβέρνηση, στα κόμματα της αντιπολίτευσης, στον αλβανικό λαό, ότι εμείς οι δύο αλλά και η Ευρώπη συνολικά επιθυμεί την ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας και ταυτόχρονα να υπογραμμίσουμε αυτές τις ευρωπαϊκές, τις σταθερές, τις απαιτήσεις οι οποίες έχουν αποτυπωθεί σε συγκεκριμένα ευρωπαϊκά κείμενα για το τί πρέπει να κάνει η Αλβανία το επόμενο διάστημα για να έχει ευρωπαϊκή προοπτική.
Είναι εξαιρετικά σημαντικό να δει κανείς ότι περίπου το 85% του αλβανικού λαού όταν ερωτάται λέει ότι πάνω απ’ όλα επιδιώκει και επιθυμεί την ευρωπαϊκή του προοπτική. Αυτό είναι σημαντικό και για τις πολιτικές δυνάμεις στην Αλβανία για να μπορέσουν να βρουν μία συνεννόηση, διότι η κατάσταση στην Αλβανία είναι μια κατάσταση όπου για πάρα πολύ μεγάλο διάστημα δεν λειτουργούσε πλήρως η Βουλή, με μια κατάσταση μεγάλης έντασης μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, σε βαθμό που να μη συζητάει κανείς με κανένα. Αυτό φυσικά δεν μπορούσε να προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται.
Ταυτοχρόνως, με το συνάδελφό μου τον κύριο Χατζηνάστο τον Υπουργό Εξωτερικών της Αλβανίας, στη Νέα Υόρκη όπου βρεθήκαμε και σε άλλες ευκαιρίες, έχουμε συζητήσει και εγώ του έχω θέσει εκτενώς το ζήτημα των σχολικών βιβλίων και την ανάγκη να ενεργοποιήσουμε αυτό που ήδη προβλέπει η συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας που είναι μία Επιτροπή που θα εξετάσει τα σχολικά βιβλία προκειμένου να αφαιρεθούν αναφορές ιστορικές που προφανώς δυναμιτίζουν το κλίμα μεταξύ των λαών και προφανώς των νέων και έχω την πεποίθηση ότι αυτό θα μπορέσουμε να το ενεργοποιήσουμε σύντομα.
