Παρέμβαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, Χρήστου Σταϊκούρα, στη Βουλή

 

Παρέμβαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, Χρήστου Σταϊκούρα, στη Βουλή στη συζήτηση επί του Κρατικού Προϋπολογισμού 2014

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Όπως είπα και στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων, οφείλουμε, όλες οι πτέρυγες της Βουλής, να συζητήσουμε για τον Κρατικό Προϋπολογισμό με νηφαλιότητα, υπευθυνότητα, ειλικρίνεια και ρεαλισμό.

Αυτό θα προσπαθήσω να πράξω και σήμερα.

Παρακολούθησα με ενδιαφέρον τις τοποθετήσεις των Γενικών και Ειδικών Εισηγητών των Κομμάτων της Αντιπολίτευσης.

Κατέγραψα τα βασικά σημεία και τοποθετούμαι.

Την εισήγησή μου θα την κάνω αύριο.

1^ον. Είπε ο Γενικός Εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ: «Ο Προϋπολογισμός είναι “στον αέρα”».

Ο Προϋπολογισμός δεν βρίσκεται στον «αέρα».

Στηρίζεται σε υπαρκτά αποτελέσματα και ρεαλιστικές προβλέψεις.

Η αλήθεια είναι ότι έχουμε συμφωνήσει με την Τρόικα ως προς την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος εφέτος, στο ύψος που εκτιμά ο Προϋπολογισμός.

Όμως, είναι επίσης αλήθεια ότι δεν έχουμε πλήρως συμφωνήσει ακόμη στον τρόπο με τον οποίο θα επιτευχθεί το πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 1,5% του ΑΕΠ το 2014.

Αξιολογούνται τα στοιχεία, οι προβλέψεις και το ύψος των προτεινόμενων από την Ελληνική Κυβέρνηση ρυθμίσεων.

Αξιολογείται η επίδραση της εκτέλεσης του εφετινού Προϋπολογισμού στο δημοσιονομικό ισοζύγιο του 2014.

Αξιολογούνται οι αποδόσεις δημοσιονομικών παρεμβάσεων όπως είναι, ενδεικτικά, οι έλεγχοι στα αποτελέσματα νομικών προσώπων.

Αξιολογούνται διαφοροποιήσεις στο σενάριο βάσης από την καταβολή, ενδεικτικά, υψηλότερου μερίσματος του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων και από τις προτεινόμενες ρυθμίσεις του νέου φόρου ακίνητης περιουσίας.

Αξιολογούνται οι διαρθρωτικές παρεμβάσεις του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, με στόχο την ενίσχυση των εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές και από την καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής.

Είμαστε σε διαπραγματεύσεις και υποστηρίζουμε, τεκμηριωμένα, τις προτάσεις μας για την επίτευξη του στόχου.

Η έως σήμερα πορεία εκτέλεσης του Προϋπολογισμού δείχνει ότι οι εκτιμήσεις μας διαπνέονται από ρεαλισμό.

Επιβεβαίωση, ειδικότερα, δείχνει και η πορεία των εσόδων κατά το ενδεκάμηνο του έτους.

Έσοδα τα οποία διαμορφώνονται σε υψηλότερα, από τους στόχους, επίπεδα.

Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για εκτιμήσεις και προβλέψεις τις οποίες θα πρέπει συνεχώς να επιβεβαιώνουμε.

Άλλωστε, στην οικονομία μαθηματικού τύπου βεβαιότητες δεν υπάρχουν για το μέλλον.

Επί του θέματος αυτού όμως ακούστηκαν και άλλα. 

Για παράδειγμα, η Ειδική Εισηγήτρια των Ανεξάρτητων Ελλήνων είπε:

«Στον Προϋπολογισμό έχουν ενσωματωθεί όλες οι απαιτήσεις των δανειστών», προσθέτοντας ότι «η Τρόικα δεν έχει εγκρίνει το σχετικό Προϋπολογισμό» και «θα ακολουθήσει διορθωτικός προϋπολογισμός».

Ενώ ο Ειδικός Εισηγητής της Χρυσής Αυγής είπε ότι «ο Προϋπολογισμός έχει καταρτιστεί κατά παραγγελία των δανειστών».

Δεν νομίζετε ότι και τα δύο, ταυτοχρόνως, δεν μπορεί να ισχύουν;

Πάντως, η μαθηματική λογική το απαγορεύει.

2^ον. Είπε ο Γενικός Εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ: «Δεν θα πετύχετε τους στόχους σας, οι προβλέψεις σας είναι εξαιρετικά φιλόδοξες».

Αυτά όμως έλεγε, ο κ. Τσακαλώτος, και πέρυσι.

Έλεγε, σ’ αυτή εδώ την Αίθουσα, «ότι δεν υπάρχει οικονομολόγος που να πιστεύει πραγματικά ότι αυτός ο Προϋπολογισμός, δηλαδή του 2013, θα βγει».

Και όμως, ο Προϋπολογισμός, στις περισσότερες προβλέψεις του, «βγήκε».

Ενδεικτικά, προβλέπαμε ύφεση 4,5% το 2013.

Πλέον εκτιμάται στο 4%, ή και χαμηλότερα.

Προβλέπαμε, με βάση το Πρόγραμμα, μηδενικό πρωτογενές πλεόνασμα το 2013.

Πλέον εκτιμάται ότι θα υπάρξει σημαντικό πρωτογενές πλεόνασμα.

Επαναλαμβάνω ότι επιδιώκουμε οι εκτιμήσεις μας να είναι προϊόν ρεαλιστικής ανάλυσης των δεδομένων της πραγματικότητας.

Το δόγμα «αν οι εξελίξεις της πραγματικότητας δεν συμφωνούν με αυτά που προβλέπουν οι ιδεολογικές μας αντιλήψεις τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα», μακριά από εμένα.

Σύμφωνα μάλιστα με την τελευταία Έκθεση του ΟΟΣΑ, που τόσο επικαλείστε για τις εκτιμήσεις του για το 2014 αγνοώντας τις εκτιμήσεις για το 2013, όπου προβλέπει ύφεση πολύ χαμηλότερη, στο 3,5%, εφέτος θα είναι η πρώτη χρονιά, από την υιοθέτηση του Προγράμματος το 2010, που το αποτέλεσμα θα είναι καλύτερο από τις εκτιμήσεις.

Είναι όμως επίσης αλήθεια, ότι το τελικό αποτέλεσμα για την ανεργία ήταν δυσμενέστερο από τις αρχικές εκτιμήσεις.

Γεγονός που καθιστά αναγκαία την ένταση των προσπαθειών της Κυβέρνησης σε αυτό το πεδίο.

3^ον. Είπε η Γενική Εισηγήτρια της Δημοκρατικής Αριστεράς: «Ο Προϋπολογισμός συντάχθηκε υπό το άγχος της λογιστικής απόδειξης ικανού πρωτογενούς πλεονάσματος εφέτος».

Αν υπήρχε το «άγχος» που επικαλείται η κ. Συνάδελφος τότε στο Προσχέδιο του Προϋπολογισμού, που συζητήσαμε πριν 1,5 περίπου μήνα, δεν θα αποτυπώναμε  πρωτογενές πλεόνασμα περίπου 340 εκατ. ευρώ, αλλά υψηλότερο.

Η αλήθεια είναι ότι η εκτέλεση του Προϋπολογισμού, όσο περνάνε οι μήνες, επιβεβαιώνει τις εκτιμήσεις μας για τη χρονιά που κλείνει.

Και εργαζόμαστε συστηματικά και μεθοδικά για όσο το δυνατόν καλύτερο δημοσιονομικό αποτέλεσμα.

4^ον. Είπε η Ειδική Εισηγήτρια των Ανεξάρτητων Ελλήνων: «Το πρωτογενές πλεόνασμα είναι πλασματικό και επιτυγχάνεται με τη μη επιστροφή του ΦΠΑ».

Η αλήθεια είναι ότι, στο τέλος του 2013, οι επιστροφές φόρων αναμένεται να διαμορφωθούν στα 2,9 δισ. ευρώ, δηλαδή στο επίπεδο του στόχου που είχε τεθεί.

Ήδη, κατά το ενδεκάμηνο του έτους, οι επιστροφές έχουν ανέλθει στα 2,4 δισ. ευρώ.

Σημειώνεται, μάλιστα, ότι εφέτος επιστρέφονται φόροι παρελθόντων οικονομικών ετών ύψους περίπου 720 εκατ. ευρώ.

Έτσι, οι συνολικές επιστροφές εσόδων εκτιμάται ότι θα ανέλθουν στα 3,6 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 9% έναντι του 2012, ενισχύοντας ουσιαστικά τη ρευστότητα στην πραγματική οικονομία.

5^ον. Είπαν Εισηγητές της Αντιπολίτευσης: «Η Κυβέρνηση κρατά χαμηλά τις δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) προκειμένου να πετύχει τους δημοσιονομικούς της στόχους».

Η αλήθεια είναι ότι θα θέλαμε οι δαπάνες του ΠΔΕ να είναι υψηλότερες, να γίνονται νωρίτερα και να κατανέμονται καλύτερα μέσα στο οικονομικό έτος.

Και αυτό γιατί εκτός από τις προφανείς θετικές επιπτώσεις στην οικονομία, θα είχαμε και περισσότερα έσοδα μέσα στο τρέχον οικονομικό έτος από τα Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πάντως, μέχρι σήμερα, στο 10μηνο του έτους, οι δαπάνες αυτές διαμορφώθηκαν υψηλότερα από πέρυσι, αλλά χαμηλότερα έναντι του στόχου.

Ωστόσο η απόκλιση αυτή, από τους στόχους, συρρικνώνεται και εκτιμάται ότι τελικά, στο τέλος του έτους, θα κλείσει.

Όπως έγινε και το Δεκέμβριο του 2012, όταν και εκταμιεύθηκαν περίπου 2,5 δισ. ευρώ.

Είναι επίσης αλήθεια ότι, σε σχέση με το Προσχέδιο του Προϋπολογισμού, υπάρχει μείωση 200 εκατ. ευρώ στις δαπάνες του ΠΔΕ.

Αυτό έγινε λόγω της αναθεώρησης των χαρακτηριστικών του Ενιαίου Φόρου Ακινήτων.

Στο πλαίσιο αυτό, δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει ότι ποσό αντίστοιχο της προσαρμογής των δαπανών του ΠΔΕ δεν θα εισπραχθεί από τα νοικοκυριά.

Θα παραμείνει, δηλαδή, διαθέσιμο προς κατανάλωση και διοχέτευση στην πραγματική οικονομία.

Συνεπώς, δεν ευσταθεί, σε μεγάλο βαθμό, η κριτική περί μείωσης των δημοσίων πόρων που θα «πέσουν» στην οικονομία, διότι αντίστοιχο ποσό θα παραμείνει στην οικονομία.

Ίσως όχι του ίδιου πολλαπλασιαστικού αποτελέσματος, αλλά αντιστοίχου, καθώς η εσωτερική ζήτηση βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα.

6^ον. Είπαν Εισηγητές της Αντιπολίτευσης: «Το Κράτος έχει κηρύξει “Στάση πληρωμών”, ώστε να βγαίνουν τα νούμερα».

Η αλήθεια είναι:

1^ον. Το Κράτος, μέσω ειδικής πίστωσης, αποπληρώνει ληξιπρόθεσμες οφειλές που δημιουργήθηκαν μέχρι το τέλος του 2011.

Μέχρι σήμερα, έχει πληρώσει 5,5 δισ. ευρώ.

Οι πληρωμές αυτές είναι δημοσιονομικά ουδέτερες, καθώς εξοφλούν υποχρεώσεις του Ελληνικού Δημοσίου παρελθόντων ετών που έχουν υπολογιστεί στα ελλείμματα των αντίστοιχων ετών.

2^ον.  Το Κράτος, αν και συρρικνώνει το συνολικό ύψος των ληξιπρόθεσμων οφειλών του μήνα-μήνα, έχει δημιουργήσει κάποιες νέες.

Οφειλές όμως που θα καθορισθούν στο τέλος του έτους, αφού αφορούν κυρίως φορείς κοινωνικής ασφάλισης, όπου σημαντικές παρεμβάσεις για τον περιορισμό τους δεν έχουν ακόμη ενεργοποιηθεί (π.χ. claw-back και rebate του ΕΟΠΥΥ).

Σε κάθε περίπτωση, αυτές οι οφειλές έχουν επίσης καταγραφεί, και ενσωματώνονται στις εκτιμήσεις για το πρωτογενές αποτέλεσμα.

Δηλαδή δεν κρύβονται δαπάνες «κάτω από το χαλί» για να ωραιοποιηθεί το δημοσιονομικό αποτέλεσμα.

7^ον. Είπαν οι Εισηγητές της Αντιπολίτευσης: «Τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις θα πληρώσουν πρόσθετους φόρους ύψους περίπου 2,5 δισ. ευρώ το 2014. Πρόκειται για πραγματική φορολογική επιδρομή».

Η αλήθεια είναι ότι η προβλεπόμενη αύξηση των καθαρών εσόδων του Προϋπολογισμού δεν οφείλεται σε νέους, πρόσθετους φόρους.

Οφείλεται, κυρίως:

1^ον. Στις προβλεπόμενες αυξημένες εισπράξεις των δύο πρώτων μηνών του 2014.

Το ποσό αυτό όμως, καθώς αφορά αποπληρωμή εφετινών υποχρεώσεων, θα καταγραφεί στο δημοσιονομικό έτος 2013, μετά τις προβλεπόμενες εθνικολογιστικές προσαρμογές.

2^ον. Στις ευνοϊκότερες μακροοικονομικές προβλέψεις, οι οποίες είναι βελτιωμένες έναντι των προβλέψεων που είχαν ληφθεί υπόψη κατά την κατάρτιση του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος.

3^ον. Στις εκτιμήσεις της φορολογικής διοίκησης για σταδιακή αύξηση της φορολογικής συμμόρφωσης, και στην απόδοση συγκεκριμένων δράσεων που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων των τελευταίων ετών για την είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών και την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.

Επίσης, η αλήθεια είναι ότι στην Ελλάδα τα έσοδα, ως ποσοστό του ΑΕΠ, υπολείπονται σε σχέση με το μέσο Ευρωπαϊκό επίπεδο.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα έσοδα αναμένεται να διαμορφωθούν στο 44,6% του ΑΕΠ το 2013, έναντι 45,6% στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Είναι, όμως, επίσης αλήθεια ότι στην Ελλάδα οι φορολογικοί συντελεστές, τόσο για τα νοικοκυριά όσο και για τις επιχειρήσεις, είναι υψηλότεροι από το μέσο Ευρωπαϊκό επίπεδο.

Ενδεικτικά, το 2013:

§  Ο ΦΠΑ διαμορφώνεται στο 23% στην Ελλάδα, έναντι 21,4% στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

§  Ο ανώτερος συντελεστής φόρου εισοδήματος για τα φυσικά πρόσωπα διαμορφώνεται στο 46% στην Ελλάδα, έναντι 39,3% στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

§  Ο ανώτερος συντελεστής φόρου για τα νομικά πρόσωπα διαμορφώνεται στο 26%, έναντι 23,1% στην Ευρώπη.

Είναι επίσης αλήθεια ότι οι «πραγματικοί» φορολογικοί συντελεστές (“effective tax rates”), οι οποίοι ενσωματώνουν τους φορολογικούς συντελεστές, τη φοροδοτική ικανότητα των πολιτών και τη φοροδιαφυγή, είναι παραπλήσιοι με το μέσο Ευρωπαϊκό επίπεδο.

Αυτές οι αλήθειες αποκαλύπτουν ότι στην Ελλάδα υπάρχει μεγάλο τμήμα του συνολικού προϊόντος της οικονομίας που δεν φορολογείται.

Εκτιμάται, σύμφωνα με την τελευταία Έκθεση του ΟΟΣΑ, στο 23,6% του ΑΕΠ το 2013, έναντι μέσου Ευρωπαϊκού όρου στο 14,3%.

Συνεπώς, η προσπάθεια πρέπει να εστιαστεί, όπως άλλωστε και γίνεται, γι’ αυτό και η βελτίωση στο σχετικό ποσοστό κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες την τελευταία τριετία, στο χτύπημα της παραοικονομίας, στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και στην καταπολέμηση της φοροαποφυγής και της φοροδιαφυγής.

Η επιτυχής ολοκλήρωση αυτής της προσπάθειας, θα επιτρέψει τη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης των συνεπών φορολογούμενων.   

Φορολογούμενοι, που έχουν να αντιμετωπίσουν και τη συρρίκνωση των εισοδημάτων τους.

8^ον. Είπαν οι Εισηγητές της Αντιπολίτευσης: «Το 2014 προβλέπεται να εισπραχθούν περίπου 1,2 δισ. ευρώ περισσότερα από φόρους περιουσίας».

Η αλήθεια είναι ότι η πραγματική αύξηση, το 2014, είναι του ύψους των 250 εκατ. ευρώ.

Οφείλεται δε στο γεγονός ότι, τους πρώτους μήνες του, θα εξοφληθούν και οι τελευταίες δόσεις του Έκτακτου Ειδικού Τέλους Ακινήτων (ΕΕΤΑ) του 2013.

Υπενθυμίζεται ότι εφέτος εισπράττονται ΦΑΠ τριών ετών, συνολικού ύψους περίπου 900 εκατ. ευρώ, τα οποία όμως, ακριβώς επειδή αφορούν φόρους παρελθόντων οικονομικών ετών, καταγράφονται στους άμεσους φόρους Παρελθόντων Οικονομικών Ετών (ΠΟΕ).

Έτσι, το 2013 το σύνολο των φόρων περιουσίας, που καταβάλλουν οι φορολογούμενοι, ανεξάρτητα από τους κωδικούς του Προϋπολογισμού που καταγράφονται, είναι συγκρίσιμο με αυτό που θα καταβάλλουν το 2014.

9^ον. Είπε ο Γενικός Εισηγητής της Χρυσής Αυγής: «Φέτος θα έχουμε κατακόρυφη μείωση της κατανάλωσης του πετρελαίου θέρμανσης, όπως και πέρυσι».

Η αλήθεια είναι ότι προβλέπεται αύξηση της κατανάλωσης πετρελαίου θέρμανσης.

Στην αύξηση αυτή θα συμβάλλει και η διεύρυνση των κριτηρίων του επιδόματος πετρελαίου θέρμανσης καθώς και η αύξηση της επιδότησης ανά λίτρο.

Ήδη, τον Οκτώβριο αυξήθηκε η κατανάλωση πετρελαίου θέρμανσης και τα αντίστοιχα έσοδα από ΕΦΚ περίπου κατά 39%.

Ενώ πριν από λίγες ημέρες χορηγήθηκε ποσό 22 εκατ. ευρώ ως προκαταβολή στους δικαιούχους του επιδόματος θέρμανσης και άλλα 8 εκατ. ευρώ δόθηκαν για θέρμανση σχολικών μονάδων.

10^ον. Είπαν Εισηγητές της Αντιπολίτευσης: «Το δημόσιο χρέος αυξάνει».

Η προσωρινή αύξησή του, εφέτος, είναι χρονικά ορισμένη και, το σημαντικότερο, αντιρροπείται από την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων από το Ελληνικό Δημόσιο, με προβλεπόμενη εκποίησή τους και με σημαντική αξία μεταπώλησης.

Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι, το μεγαλύτερο μέρος του χρέους διακρατείται πλέον από τους εταίρους και το Ευρωσύστημα, η μεσοσταθμική διάρκειά του έχει χρονικά επεκταθεί και οι δαπάνες εξυπηρέτησής του έχουν σημαντικά μειωθεί.

Παράμετροι με ιδιαίτερη σημασία για τη μείωση του κινδύνου εξόφλησης και αναχρηματοδότησης και για τη βιωσιμότητα του χρέους.

Το ζήτημα βέβαια της ενίσχυσης της βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους παραμένει ανοικτό.

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Πιστεύω ότι πέρα από τις όποιες διαφορές στις εκτιμήσεις μας, όλες και όλοι,  αισθανόμαστε την ανάγκη να βοηθήσουμε ώστε η χώρα να βγει οριστικά από την κρίση.