Εισήγηση Δημήτρη
Στρατούλη,
βουλευτή Β’ Αθήνας
ΣΥΡΙΖΑ
στην κατ’ άρθρο
συζήτηση στη Διαρκή Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής, του νομοσχεδίου
«Αναβάθμιση και βελτίωση των μηχανισμών είσπραξης των ασφαλιστικών φορέων,
πρόστιμα για την ανασφάλιστη και αδήλωτη εργασία και λοιπές διατάξεις
αρμοδιότητας Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας».
Τα αυστηρά πρόστιμα από
μόνα τους δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν την εισφοροδιαφυγή και τη μαύρη εργασία.
Χρειάζεται να ενισχυθούν οι διαλυμένοι από τις μνημονιακές κυβερνήσεις και την
τρόικα δημόσιοι ελεγκτικοί μηχανισμοί.
Κύριε
Πρόεδρε, είχαμε πει από την πρώτη συνεδρίαση ότι ο ΣΥΡΙΖΑ σε διατάξεις που
προτείνονται από το Υπουργείο Εργασίας για την αντιμετώπιση της εισφοροδιαφυγής
και της μαύρης εργασίας, ακόμη και αν δεν είναι ολοκληρωμένες με βάση την δική
μας αντίληψη ή δεν έχουν όλες εκείνες τις προϋποθέσεις που να διασφαλίζουν την
πλήρη εφαρμογή και επιτυχία τους, εμείς για λόγους αρχής θα τις στηρίξουμε.
Επίσης, είπαμε ότι κατά την διάρκεια των συνεδριάσεων της Βουλής θα
προσπαθήσουμε όσο γίνεται να βελτιωθούν αυτές οι διατάξεις. Γι’ αυτό τον λόγο
είπαμε ότι για την ψήφο μας επί της αρχής επιφυλασσόμαστε μέχρι την Ολομέλεια.
Είμαστε κατ’ αρχήν θετικοί, αλλά θα πρέπει να δούμε πως θα πάει η συζήτηση στην
Ολομέλεια και πάντα με την επιφύλαξη μήπως φέρει κάτι η Κυβέρνηση με υπόδειξη
της τρόϊκας που χειροτερεύει αυτό το νομοσχέδιο.
Ο κύριος Υπουργός με έχει ενημερώσει
για δύο τροπολογίες που θα έρθουν. Παρ΄ όλα αυτά επειδή υπάρχει σε εξέλιξη και
μια συζήτηση με την τρόικα που πολλά μπορεί να γίνουν θα ακούσουμε τον κ.
Υπουργό και στην Ολομέλεια και θέλω να ελπίζω ότι δεν θα έχουμε χειροτέρευση.
Θα προτείνουμε να υπάρξει βελτίωση όπου μπορεί αυτό να γίνει, ώστε και επί της
αρχής να μπούμε σ’ αυτή την διαδικασία. Έχουμε πει ναι στο αυστηρό πρόστιμο για
τις περιπτώσεις της μαύρης και ανασφάλιστης εργασίας και ναι στις ηλεκτρονικές διασταυρώσεις
μεταξύ του τι δηλώνουν ως απασχολούμενο προσωπικό και τι καταθέτουν με τη μηνιαία
αναλυτική περιοδική δήλωση. Επίσης, λέμε ναι στις ηλεκτρονικές διασταυρώσεις
για το τι δήλωσαν με την αναλυτική περιοδική δήλωση ότι θα καταβάλλουν ως
εισφορές όταν έχουν εργαζόμενους που πρέπει να καταβάλλουν εισφορές και πόσες
εισφορές κατέβαλλαν στην πράξη. Ωστόσο είπαμε ότι μόνο αυτά δεν φθάνουν για τη
ριζική αντιμετώπιση της εισφοροδιαφυγής και της μαύρης εργασίας. Πρέπει να
συνοδεύονται και από επιτόπιους ελέγχους.
Έχουμε πει και στην προηγούμενη
τοποθέτησή μας πάρα πολλά παραδείγματα στον Υπουργό και στον Υφυπουργό γι’ αυτό
το συγκεκριμένο ζήτημα, αλλά το πιο χαρακτηριστικό είναι ότι μπορεί να είναι
τυπικά εντάξει ένας εργοδότης που δήλωσε 100 εργαζόμενους ότι είναι με μερική
απασχόληση, στην πράξη τους απασχολεί οκτάωρο, τυπικά να είναι εντάξει με μισό
ένσημο που τους καταβάλλει, αλλά θα πρέπει να δίνει ολόκληρο ένσημο και εκεί
χρειάζεται ο επιτόπιος περιοδικός έλεγχος είτε του Επιθεωρητή Εργασίας είτε των
ελεγκτικών κέντρων του ΙΚΑ για να αντιμετωπίσει αυτά τα φαινόμενα.
Είπαμε στον Υπουργό επίσης ότι πρέπει
να ξαναδεί το 48ωρο το οποίο έδινε την δυνατότητα -μου είπε ότι θα φέρει
τροπολογία- στον εργοδότη εάν πιανόταν «στα πράσα» άλλο πρόγραμμα εργασίας να
έχει και με άλλο ωράριο να απασχολεί τον εργαζόμενο, αυτό να αποσυρθεί από τον
προηγούμενο νόμο για να μην έχουν οι εργοδότες δυνατότητα στον επιτόπιο έλεγχο
όταν τους πιάνει ο επιθεωρητής του ΙΚΑ και μέσα σε 48 ώρες να το διορθώνουν. Ο
κ. Υπουργός μου είπε προφορικά ότι θα φέρει μια τροπολογία για να
αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα. Αυτό ο Υπουργός Εργασίας το γνωρίζει του καθώς
του το έχουν θέσει και πολλοί κοινωνικοί φορείς. Νομίζω ότι πρέπει να πειστεί
ότι αυτή η τρύπα που επιτρέπει να γίνονται παρανομίες να μπαλωθεί για να
αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Ακόμη είπαμε ότι θα πρέπει να υπάρξει μια μέριμνα
για την ενίσχυση των ελεγκτικών κέντρων του ΙΚΑ. Έχουν αυτή την στιγμή πολύ
λίγο προσωπικό και ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας είπε στην τοποθέτησή του στη
δημόσια διαβούλευση για 24 άτομα, όπως και το ΣΕΠΕ θα πρέπει, αν όχι τώρα, να
ενισχυθεί με διάφορα θεσμικά μέτρα.
Τέλος είχαμε πει ότι πρέπει η
υπουργική απόφαση για τα 10.550 που πάνε στον κρατικό προϋπολογισμό από τα
έσοδα που προέρχονται από την εισφοροδιαφυγή και τα πρόστιμα, να βρούμε ένα
τρόπο να πηγαίνουν για το ασφαλιστικό σύστημα. Επίσης, επιμένουμε ότι η
Κυβέρνηση δεν πρέπει να προχωρήσει στην μείωση εργοδοτικών ασφαλιστικών
εισφορών 3,9% και στην κατάργηση των φόρων υπέρ τρίτων που είχαν συμφωνήσει οι
προηγούμενες κυβερνήσεις και πιέζει η τρόικα γιατί θα έχουμε τεράστια απώλεια
στο ασφαλιστικό σύστημα (1,3 και 2 δις ευρω). Διαφωνούμε ακόμη με την μείωση
της κρατικής χρηματοδότησης στα ασφαλιστικά ταμεία κατά 2,1 δις και η οποία
προβλέπεται στον συζητούμενο κρατικό προϋπολογισμό του 2014. Όλα αυτά τα λέμε
γιατί σωστά πρέπει να παρθούν μέτρα για την εισφοροδιαφυγή και την μαύρη
εργασία, μακάρι να μαζευτούν τα 400 εκατ. που λέει το Γενικό Λογιστήριο του
Κράτους ότι μπορούν να συγκεντρωθούν με βάση τις ρυθμίσεις αυτού του
νομοσχεδίου, αλλά δεν πρέπει να μαζεύουμε από την μια μεριά και από την άλλη να
έχουμε απώλειες εσόδων στα ασφαλιστικά ταμεία που αύριο θα δώσουν στην
κυβέρνηση και στην τρόικα το πρόσχημα για νέες μειώσεις συντάξεων.
Στο
άρθρο 1 συμφωνούμε. Έχουμε καταθέσει μια τροπολογία. Γνωρίζουμε ότι το άρθρο 1
είναι για να δηλώνουν οι εργοδότες τις ασφαλιστικές εισφορές στην αναλυτική
περιοδική κατάσταση, όχι μόνο τις εισφορές για την κύρια ασφάλιση, αλλά και για
την επικουρική ασφάλιση και το εφάπαξ οι εργοδότες. Είμαστε σύμφωνοι γι΄ αυτό,
όμως έχουμε κάνει μια τροπολογία για κάποια ταμεία, τέσσερα ταμεία, που με βάση
νόμο είχατε δώσει τη δυνατότητα και με
απόφαση των συνδικάτων και των διοικητικών τους συμβουλίων, μετατράπηκαν
σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, αλλά δεν είναι επαγγελματικά ταμεία
ιδιωτικής ασφάλισης. Είναι επαγγελματικά ταμεία που καλύπτουν υποχρεωτική
επικουρική κοινωνική ασφάλιση. Είναι στους τέσσερις τομείς, που γνωρίζετε:
εργαζόμενοι σε ασφαλιστικές εταιρείες, , της ομοσπονδίας ιδιωτικών υπαλλήλων,
των ιατρικών επισκεπτών. Τέσσερα ταμεία είναι αυτά και πρέπει, να υποχρεούνται
και εκεί οι εργοδότες και για τα τέσσερα αυτά ταμεία, εφόσον αφορά υποχρέωσή
τους για υποχρεωτική επικουρική σύνταξη, να δηλώνουν και αυτοί τα στοιχεία για
να αντιμετωπίζεται και εκεί η όποια εισφοροδιαφυγή. Μας έχουν στείλει
τροπολογία και από την ομοσπονδία εργαζομένων στις ασφαλιστικές εταιρείες, την
έχουμε δει και νομικά και νομίζουμε ότι είναι νομικά και πολιτικά άρτια και
θέλουμε να τη μελετήσετε.
Σε
σχέση με το άρθρο 2, είμαστε σύμφωνοι με την αρχή που εισάγει το άρθρο 2, ότι
πρέπει να γίνεται διασταύρωση μεταξύ του τι δίνουν οι εργοδότες στο
πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ ως προσωπικό που απασχολούν και τι προσωπικό
δηλώνουν στην Αναλυτική Περιοδική Δήλωση. Είναι προφανές ότι, ό,τι δηλώνεται
στην ΕΡΓΑΝΗ πρέπει αυτόματα να δηλώνεται και στην Αναλυτική Περιοδική Δήλωση.
Ωστόσο στον τρόπο εφαρμογής υπάρχουν δύο προβλήματα, που πρέπει να συζητήσουμε
και να λύσουμε. Για να γίνει αυτό, κύριε Υπουργέ, πρέπει να βλέπουν από το
Ι.Κ.Α. την ΕΡΓΑΝΗ. Δηλαδή, όταν ο υπάλληλος παίρνει την Αναλυτική Περιοδική Δήλωση
από τον εργοδότη, για να μην κάνει αλληλογραφίες με το ΣΕΠΕ, περνούν μέρες
κ.λπ., πρέπει να βλέπει στον υπολογιστή του την ΕΡΓΑΝΗ.
Από
το Οικονομικό Επιμελητήριο μας έστειλαν ένα σχέδιο απόφασης, το οποίο
διακινούν σήμερα και θα σας το στείλουν κύριε Υπουργέ και θα ζητήσουν να σας
δουν μέχρι την Πέμπτη. Έχει έναν πρακτικό τρόπο για το πώς μπορεί να
εφαρμόζεται αυτό, ώστε αν κάποιος κάνει λάθος και όχι επίτηδες ή με δόλο να
διορθώνεται αυτόματα -κάποιος από τους λογιστές των επιχειρήσεων- και αν δεν κάνει λάθος να πιάνεται και να
πληρώνει. Εμείς την είδαμε και είναι πολύ ενδιαφέρουσα. Συμφωνούμε με αυτό τον
τρόπο και με αυτή την έννοια ενώ συμφωνούμε επί της αρχής με το άρθρο 2,
κρατάμε μια επιφύλαξη για το αν θα το ψηφίσουμε μέχρι να ολοκληρωθεί ο διάλογός
σας με το Οικονομικό Επιμελητήριο και να μας πείτε τι ακριβώς παίρνετε υπόψή
σας από αυτό και θα κινηθούμε και εμείς στην κατεύθυνση που πρέπει. Επί της
αρχής όμως, ότι πρέπει να υπάρχει αυτή η διασταύρωση και να μπαίνει πρόστιμο
εάν δεν δηλώνονται στην Αναλυτική Περιοδική Δήλωση είναι προφανές ότι
συμφωνούμε, αλλά να συζητήσετε με το Οικονομικό Επιμελητήριο, γι' αυτό κρατάμε
αυτή την επιφύλαξη ώστε να τοποθετηθούμε μετά από λίγες ημέρες.
Στο
άρθρο 3 λέμε ναι, αλλά κάπου αναφέρεται στο άρθρο 3 ότι για να γίνεται η διασταύρωση μεταξύ του
προσωπικού και των εισφορών που πρέπει να καταβάλει, που έχει δηλώσει ο
εργοδότης στην Αναλυτική Περιοδική Δήλωση και αυτών που πραγματικά έδωσε.
Χρειάζεται μια σημαντική ενίσχυση και το τμήμα εσόδων του Ι.Κ.Α. για να
υπάρχουν υπάλληλοι, οι οποίοι θα ελέγξουν. Επίσης, θα ήθελα κατά τη διάρκεια
της συζήτησης να μας διευκρινίσετε αν αυτή τη δουλειά, αυτή τη διασταύρωση, θα
την κάνουν τα υποκαταστήματα ή θα γίνεται κεντρικά, διότι είναι ένα βασικό
θέμα. Φοβούμαστε ότι τα τοπικά υποκαταστήματα με την πολλή δουλειά που έχουν
δεν μπορούν. Πείτε μας απ' όπου θα γίνεται. Ενώ το άρθρο το ψηφίζουμε στο
συγκεκριμένο εδάφιο που λέτε ότι, εάν υπάρχει παράβαση καθήκοντος, να φύγει το
άρθρο 259 του ποινικού κώδικα για τους υπαλλήλους. Έχουν που έχουν δουλειά,
έχει αυστηροποιηθεί και το πειθαρχικό δίκαιο που ισχύει γι’ αυτούς και νομίζω
ότι με το πειθαρχικό το πολύ αυστηροποιημένο -που εμείς μεν διαφωνούμε, αλλά
εσείς, η κυβέρνηση, το έχετε θεσπίσει- μπορεί να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα.
Μην προσθέτουμε και το άρθρο 259 σε έναν κόσμο, ο οποίος είναι σε αδιέξοδο,
γιατί λόγω εντατικοποίησης και έλλειψης προσωπικού δεν μπορεί να τα καταφέρει.
Επομένως, ναι στο άρθρο 3 με τη διαφωνία στην παραπομπή των εργαζομένων στα
ασφαλιστικά ταμεία στο άρθρο 259 του Ποινικού Κώδικα.
Στο
άρθρο 4, λέμε ναι, με την προϋπόθεση ότι αυτός ο συνυπολογισμός, για να
παίρνουν τη διαδοχική σύνταξη, μεταξύ του επικουρικού του ταμείου και του επικουρικού
που δικαιούται σε ένα από αυτά τα τέσσερα ταμεία, που με απόφαση των συνδικάτων
μετατράπηκαν σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, να μείνουμε μόνο σε αυτά τα
τέσσερα, τα οποία καλύπτουν υποχρεωτική επικουρική σύνταξη και να μην πάμε σε
άλλα ταμεία επαγγελματικά ή ιδιωτικά που καλύπτουν ιδιωτική ασφάλιση. Όπως είναι
διατυπωμένο συμφωνούμε αλλά να μην αλλάξει.
Είμαστε
αντίθετοι με το άρθρο 5, γιατί με τη μείωση σε 3% + 3%, από 4% ή 5% που δίνει ο
εργαζόμενος ή 10%, 11% που δίνει ο εργοδότης σε ορισμένα επικουρικά ταμεία,
μειώνονται τα έσοδα της επικουρικής κοινωνικής ασφάλισης. Επομένως, σε αυτό το
άρθρο λέμε όχι γι' αυτό το λόγο, γιατί μειώνονται έσοδα της κοινωνικής ασφάλισης και μπορεί να
είναι αύριο το πρόσχημα να μειωθούν αυτές οι επικουρικές συντάξεις που σήμερα
εργοδότες και εργαζόμενοι δίνουν αυξημένες εισφορές.
Στο
άρθρο 6, που λέτε ότι πρέπει να ασφαλίζονται με εργόσημο, όποιοι είναι
εργαζόμενοι μόνο κατά τη διεξαγωγή αθλητικών αγώνων, διαφωνούμε όχι γιατί δεν
θέλουμε να ασφαλίζονται. Θέλουμε να ασφαλίζονται, αλλά θέλουμε να ασφαλίζονται
υποχρεωτικά και κανονικά και όχι με εργόσημο. Γιατί αν αρχίσουμε κατηγορίες –
κατηγορίες εργαζομένων, που είναι υποχρεωμένοι οι εργοδότες να τους έχουν με
κανονική ασφάλιση, να τους πάμε με εργόσημο, υπάρχει κίνδυνος πολύ μεγάλος.
Επομένως, όχι στο άρθρο αλλά με αντιπρόταση δική μας να ασφαλίζονται κανονικά.
Στο
άρθρο 7, λέμε ναι, να υπάρχει δυνατότητα να παραταθούν οι αναγκαίες μετατάξεις
από ταμείο σε ταμείο, για να μπορέσουν να λειτουργήσουν τα ασφαλιστικά ταμεία
αλλά επισημαίνουμε ότι δεν λύνεται το πρόβλημα με μπαλώματα, πρέπει να γίνουν
οπωσδήποτε προσλήψεις.
Στο
άρθρο 8, λέμε ναι. Για τα ταμεία κοινωνικής πρόνοιας η διάταξη διευκολύνει τη
λειτουργία τους και τη λειτουργία του προϋπολογισμού τους, αλλά -το λέμε όχι
μόνο για σας, το λένε γενικά για την κυβέρνηση- λείπει και προσωπικό και πόροι
και πρέπει να ληφθεί μέριμνα να καλυφθούν κυρίως αυτές οι ανάγκες σας.
Στα
άρθρα 9 κρατάμε μια επιφύλαξη, γιατί θέλουμε να διευκρινίσουμε το εδάφιο 2. Θα
τοποθετηθούμε αργότερα.
Για
το άρθρο 10, για την ηλεκτρονική
διασταύρωση προοιακών επιδομάτων, λέμε ναι.
Για
το άρθρο 11, λέμε ναι.
Για
το άρθρο 12, είναι αυτονόητο, λέμε ναι.
Θα
καταθέσουμε ορισμένες τροπολογίες, κύριε Υπουργέ, οι οποίες βελτιώνουν και
αντιμετωπίζουν προβλήματα που επιδιώκει να αντιμετωπίσει το νομοσχέδιο. Δεν θα
τοποθετηθώ σήμερα για αυτές, γιατί δεν τις έχετε υπόψη σας και προφανώς δεν
μπορείτε να τοποθετηθείτε. Περιμένουμε στην επόμενη συνεδρίαση ή στην Ολομέλεια
να μας πείτε τη γνώμη σας για αυτές ή αν δεν μπορούν να περάσουν σε αυτό το
νομοσχέδιο και μπορούν να περάσουν σε κάποιο άλλο ή αν το αντιμετωπίζει το Υπουργείο, αν το σκέφτεται
και προβληματίζεται, να έχουμε την τοποθέτησή σας σε επόμενη συνεδρίαση, για να
πράξουμε κι εμείς αναλόγως.
