Βουλή

Ομιλία του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, Χρήστου Σταϊκούρα, στη Βουλή στη συζήτηση επί του Κρατικού Προϋπολογισμού 2014

 

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Το Σχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού διαμορφώθηκε σε ένα περιβάλλον σταδιακής δημοσιονομικής και μακροοικονομικής σταθεροποίησης, ως αποτέλεσμα πρωτοβουλιών που ανελήφθησαν και υλοποιήθηκαν από την Ελληνική Κυβέρνηση.

Σχέδιο που λαμβάνει υπόψη και κεφαλαιοποιεί τις πρώτες θετικές ενδείξεις που καταγράφησαν το 2013, σε συνέχεια και ως αποτέλεσμα των μεγάλων θυσιών της Ελληνικής κοινωνίας.

Σχέδιο που προωθεί πολιτικές για τη διόρθωση των διαχρονικών αδυναμιών του εγχώριου οικονομικού υποδείγματος.

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Είναι γεγονός ότι το εγχώριο οικονομικό υπόδειγμα χαρακτηρίζονταν, κυρίως, από δομικές, ενδογενείς αδυναμίες.

Αδυναμίες όπως είναι:

§  Το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας της ιδιωτικής και της δημόσιας οικονομίας.

§  Η αδυναμία βιώσιμης διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, κατά περιόδους.

§  Το μεγάλο τμήμα της σκιώδους οικονομίας.

§  Η αδυναμία εξορθολογισμού των δημόσιων, κυρίως των κοινωνικών, δαπανών.

Οι αδυναμίες αυτές χαρακτήρισαν, διαχρονικά, την οικονομία της χώρας μας, με αποτέλεσμα αυτή να λειτουργεί, περισσότερο ή λιγότερο ανά περίοδο, σε συνθήκες ασταθούς ισορροπίας.

Το ξέσπασμα της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης και η διάχυση αυτής στις ευρωπαϊκές οικονομίες, όπως ήταν φυσικό, επιδείνωσε την ήδη διαχρονικά επιβαρυμένη κατάσταση.

Η εξέλιξη των γεγονότων είναι σε όλους μας γνωστή.

Η κρίση δανεισμού της χώρας, η προσφυγή στο Μηχανισμό Στήριξης την άνοιξη του 2010 και έκτοτε η εφαρμογή ενός «ασφυκτικού» Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής.

Η χώρα, από εκείνη τη στιγμή και έπειτα, έχει βρεθεί σε μία επώδυνη δοκιμασία βαθιάς και παρατεταμένης ύφεσης και πρωτοφανούς ανεργίας.

Πρόκειται για μία περίοδο, κατά την οποία οι πολίτες κατέβαλαν τεράστιες θυσίες, τόσο σε όρους δημοσιονομικού εγχειρήματος όσο και σε όρους βιοτικού επιπέδου.

Σήμερα, μετά την τροποποίηση πριν από 1 χρόνο, στο μέτρο του εφικτού, της ακολουθούμενης οικονομικής πολιτικής, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι οι θυσίες αρχίζουν να πιάνουν τόπο.

Ειδικότερα:

Η ύφεση επιβραδύνεται.

Η αυξητική δυναμική της ανεργίας ανακόπτεται, αν και παραμένει πολύ υψηλή.

Ο πληθωρισμός διαμορφώνεται στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων 45 ετών.

Το οικονομικό κλίμα ενισχύεται, φτάνοντας στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 40 μηνών.

Το κόστος δανεισμού μειώνεται.

Διαρθρωτικές αλλαγές υλοποιούνται.

Η Ελλάδα είναι η χώρα με τον υψηλότερο, μεταξύ των κρατών-μελών του ΟΟΣΑ, ρυθμό προώθησης των μεταρρυθμίσεων, υλοποιώντας μάλιστα τις δυσκολότερες διαρθρωτικές αλλαγές, ακόμη και σε ευαίσθητους τομείς, όπως είναι οι ρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και τα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας.

Ενώ και οι αποκρατικοποιήσεις ξεκίνησαν να πραγματοποιούνται.

Η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας ενισχύεται.

Οι στόχοι της δημοσιονομικής πολιτικής επιτυγχάνονται.

Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά.

Εκτιμάται ότι εφέτος, σε όρους Προγράμματος, θα καταγραφεί πρωτογενές πλεόνασμα περίπου 800 εκατ. ευρώ, ενώ ο στόχος είναι για μηδενικό πρωτογενές πλεόνασμα.

Η εκτίμηση αυτή δεν λαμβάνει υπόψη τη θετική επίδραση της αναδρομικής μείωσης του επιτοκίου σε χορηγούμενα από τους εταίρους δάνεια, καθώς και της μεταφοράς των αποδόσεων από τη διακράτηση ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου στα χαρτοφυλάκια των Κεντρικών Τραπεζών του Ευρωσυστήματος και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Με αυτά, σύμφωνα με τη μεθοδολογία του Ευρωπαϊκού Συστήματος Λογαριασμών, εξαιρώντας την εφάπαξ επίπτωση της στήριξης των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, το πρωτογενές πλεόνασμα εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί, εφέτος, στα 3,9 δισ. ευρώ.

Το εν λόγω πλεόνασμα, εάν εξαιρεθεί η επίδραση της ύφεσης και άλλων συγκυριακών παραγόντων, εκτιμάται ότι θα είναι το υψηλότερο μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωζώνης.

Και εργαζόμαστε, συστηματικά και μεθοδικά, για όσο το δυνατόν καλύτερο δημοσιονομικό αποτέλεσμα.

Τα έσοδα, σε δημοσιονομική βάση, επιτυγχάνουν τους στόχους που είχαν τεθεί, γεγονός που συμβαίνει για πρώτη φορά την τελευταία πενταετία.

Η επίτευξη αυτή, εντός του 6^ου συνεχόμενου έτους ύφεσης, συνιστά θετική προοπτική και επιτρέπει συγκρατημένη, αλλά ρεαλιστική, αισιοδοξία και για το επόμενο έτος.

Ως προς τις δαπάνες, αυτές εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν χαμηλότερα από τους στόχους, κάτι που επιβεβαιώνει ότι έχει ελεγχθεί η διαχείριση και έχει προωθηθεί η δημοσιονομική πειθαρχία, με αποτέλεσμα η απόδοση των παρεμβάσεων δημοσιονομικής πολιτικής να ανταποκρίνεται στις αρχικές εκτιμήσεις.

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Συμπερασματικά, σύμφωνα και με την τελευταία Έκθεση του ΚΕΠΕ, «[…] η ιδιαίτερα αρνητική δυναμική που χαρακτήριζε τις εγχώριες οικονομικές εξελίξεις μέχρι και το τέλος του 2012 φαίνεται να εξασθενεί […]», κάτι που «[…] σηματοδοτεί, για πρώτη φορά, μια πιθανή έναρξη πορείας εξόδου της Ελληνικής οικονομίας από το καθεστώς ύφεσης […]» και «[…] από την κρίση σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα […]».

Βέβαια, αυτές οι θετικές ενδείξεις αποτελούν εφαλτήριο για να συνεχιστεί η προσπάθεια εξόδου της χώρας από την κρίση, το ταχύτερο δυνατόν, με όσο γίνεται μικρότερο κοινωνικό κόστος.

Προσπάθεια που πρέπει να δίνει έμφαση στον περαιτέρω εμπλουτισμό του δημοσιονομικού εγχειρήματος με αναπτυξιακές πολιτικές.

Πολιτικές, που είναι απαραίτητες ώστε να αντιμετωπισθεί, παράλληλα με τη διαρθρωτική, και η κυκλική διάσταση του δημοσιονομικού προβλήματος.

Πολιτικές που θα εξασφαλίσουν ότι η Ελλάδα, το 2014, μετά από 6 έτη, θα εξέλθει από την παρατεταμένη ύφεση και το δημοσιονομικό έλλειμμα θα διαμορφωθεί κάτω από το 3% του ΑΕΠ.

Σε αυτό το πλαίσιο, το οποίο ενσωματώνει τις προβλέψεις και τα στοιχεία της ευρύτερης εθνικής προσπάθειας για τη σταθεροποίηση των δημόσιων οικονομικών και την ανάταξη της πραγματικής οικονομίας, διαμορφώθηκε ο Κρατικός Προϋπολογισμός για το 2014.

Ένας Προϋπολογισμός που αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής άσκησης οικονομικής πολιτικής.

Μιας στρατηγικής που έχει ως στόχο την επίτευξη διατηρήσιμων πρωτογενών πλεονασμάτων, τη βιώσιμη ανάπτυξη, την τόνωση της ανταγωνιστικότητας, την ενίσχυση της απασχόλησης, τη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής.

Στρατηγική που εδράζεται:

1^ον. Στην ένταξη του «σκιώδους» τμήματος της οικονομίας στο «εμφανές» πεδίο της και στη φορολόγησή του.

Η προσπάθεια πρέπει να εστιαστεί, όπως άλλωστε και γίνεται, στο χτύπημα της παραοικονομίας, στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και στην καταπολέμηση της φοροαποφυγής και της φοροδιαφυγής.

Όσο περισσότερο προσεγγίζουμε αυτό το στόχο τόσο διευρύνεται η ευχέρεια για ελάφρυνση των συνεπών φορολογούμενων.  

2^ον. Στη διασφάλιση της πιστής εφαρμογής των κανόνων και πρακτικών χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και πειθαρχίας.

Κανόνες και πρακτικές που έχουν ήδη οδηγήσει σε σημαντική περιστολή των δαπανών.

3^ον. Στη δημιουργία ενός δίκαιου, αποτελεσματικού και σύγχρονου κράτους.

Ενός κράτους που θα ανταποκρίνεται, με επάρκεια, στα αιτήματα της σύγχρονης ελεύθερης κοινωνίας για οικονομική αποτελεσματικότητα και κοινωνική δικαιοσύνη.

4^ον. Στη βελτίωση της «ποιότητας» των δημόσιων οικονομικών, με την αύξηση της αποτελεσματικότητας των πόρων.

Με την ενίσχυση, σταδιακά, των δαπανών που έχουν υψηλό πολλαπλασιαστή και απόδοση, προάγουν την οικονομική ανάπτυξη και δημιουργούν υψηλή κοινωνική ανταποδοτικότητα.

Αυτός ο προσανατολισμός των δημόσιων δαπανών συνάδει και με τη θεωρία της ενδογενούς ανάπτυξης, σύμφωνα με την οποία παράγοντες όπως η εκπαίδευση, η έρευνα και ανάπτυξη δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μια ισχυρή αναπτυξιακή δυναμική.

5^ον. Στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των κοινωνικών δαπανών, ώστε να περιορισθεί το υψηλό, πράγματι, ποσοστό του πληθυσμού που έχει περάσει το «κατώφλι» της φτώχειας.

Με στοχευμένες παρεμβάσεις κοινωνικής πολιτικής.

Αλλά και με τον εξορθολογισμό των μηχανισμών αναδιανομής εισοδήματος.

6^ον. Στη δημιουργία ενός σύγχρονου κράτους.

Με τη βελτίωση της ποιότητας των θεσμών.

Με τη δραστική μείωση της γραφειοκρατίας.

Με την ποιοτική αναβάθμιση των δημόσιων υπηρεσιών, των θεσμών και των λειτουργιών του κράτους.

Με την ενίσχυση του κοινωνικού κεφαλαίου.

7^ον. Στην αύξηση των επενδύσεων και στην ενίσχυση των εξαγωγών, καθώς και στη διατήρηση της κατανάλωσης σε υψηλά επίπεδα, έχοντας, όμως, σημαντικά μικρότερο συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του ΑΕΠ.

Εκτιμάται ότι θετικές επιδράσεις στην πραγματική οικονομία θα έχουν η υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων από πόρους του ΕΣΠΑ και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, η υλοποίηση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης της περιουσίας του Δημοσίου, η ενδυνάμωση του ανταγωνισμού στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών, η ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης και αναδιάρθρωσης του τραπεζικού συστήματος.

8^ον. Στην περαιτέρω ενίσχυση της μακροχρόνιας βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους.

Η χώρα οφείλει να «φρενάρει» ριζικά την αυξητική δυναμική και να αντιστρέψει την τάση, τόσο σε απόλυτο μέγεθος όσο και ως ποσοστό του ΑΕΠ.

Αυτό θα υλοποιηθεί αφενός με την επίτευξη διατηρήσιμων, βιώσιμων πρωτογενών πλεονασμάτων και την ισχυροποίηση των αναπτυξιακών εργαλείων και, αφετέρου, με την αρωγή των εταίρων για την ελάφρυνσή του.

Το ζήτημα παραμένει ανοικτό.

9^ον. Στη διαμόρφωση των συνθηκών για την έξοδο της χώρας στις αγορές.

Προς αυτή την κατεύθυνση, και σε συνδυασμό με τις ήδη σημαντικές δημοσιονομικές επιδόσεις και τις αισιόδοξες μακροοικονομικές ενδείξεις, προωθείται ο σχεδιασμός χρηματοοικονομικών τεχνικών που θα καταστήσουν εφικτή την επιστροφή της Ελλάδας στις διεθνείς αγορές κεφαλαίου μέσω προσφυγής σε νέο δανεισμό, μεσοπρόθεσμης διάρκειας, κατά το 2^ο εξάμηνο του 2014.

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Πρόκειται για προτεραιότητες μιας στρατηγικής που οδηγεί στην επιστροφή της οικονομίας και της κοινωνίας στη μεγέθυνση και τον ενάρετο κύκλο της ευημερίας για όλους τους πολίτες, εντός της Ευρωζώνης.

Αναγκαία συνθήκη για την επίτευξη αυτών των στόχων αποτελούν:

§  Η κοινωνική προστασία και δικαιοσύνη, καθώς και η σύμμετρη συμμετοχή των κοινωνικών ομάδων στην προσπάθεια εξόδου από την κρίση, ώστε να εξασφαλίζεται η μέγιστη δυνατή κοινωνική στήριξη της προσαρμογής.

§  Η αυτοδέσμευση στην επίτευξη συλλογικά αποδεκτών στόχων.

§  Η συνεχής βελτίωση των θεσμών και η αποτελεσματική εφαρμογή των νόμων.

Με γνώμονα, συνεπώς, την κρισιμότητα των στιγμών και το μέγεθος της προσπάθειας που έχει καταβληθεί μέχρι σήμερα από τους Έλληνες πολίτες, αλλά και λαμβάνοντας υπόψη τη διαρκή και δυναμική διαδικασία διαπραγματεύσεων με τους εταίρους μας επί συστατικών του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος, προσβλέπουμε στην έγκριση του Σχεδίου του Κρατικού Προϋπολογισμού για το οικονομικό έτος 2014.

Σας ευχαριστώ.