ΜΕΣΟΠΡΟΘΕΣΜΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ
1. Δημοσιονομική στρατηγική και πολιτικέςΟι δημοσιονομικοί στόχοι για την έξοδο της χώρας από την κρίση εκφράστηκαν στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής που έχει ήδη εγκριθεί από τη Βουλή. Οι στόχοι αυτοί είναι:
· ο έλεγχος και η συγκράτηση της δυναμικής της αύξησης του τεράστιου χρέους της χώρας (βιωσιμότητα του χρέους),
· η δημοσιονομική προσαρμογή, ώστε το έλλειμμα γενικής κυβέρνησης να μειωθεί κάτω του 1% του ΑΕΠ έως το 2015 και να διατηρηθούν μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα στη συνέχεια,
· η δημιουργία μόνιμων και υγιών συνθηκών ανάπτυξης, ώστε ο ονομαστικός ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ να καταστεί θετικός και να συνεχίσει την ανοδική του πορεία διατηρώντας μακροπρόθεσμα μέσο ρυθμό αύξησης τουλάχιστον 5%,
· η κοινωνική προστασία και δικαιοσύνη, καθώς και η σύμμετρη συμμετοχή όλων των κοινωνικών ομάδων στην προσπάθεια για τη δημοσιονομική προσαρμογή και
· η αξιοποίηση της περιουσίας του Ελληνικού Δημοσίου που μαζί με τη δημοσιονομική προσαρμογή θα συμβάλλει στη μείωση του χρέους.
Το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της μεγάλης μεταρρύθμισης στο πλαίσιο της διαχείρισης του δημόσιου χρήματος. Στόχος για την περίοδο 2012-2015 είναι ένας δημόσιος τομέας που θα παρέχει τις καλύτερες δυνατές υπηρεσίες στους πολίτες χωρίς να υποθηκεύει το μέλλον των επόμενων γενεών.
Το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής περιλαμβάνει τους στόχους για τη γενική κυβέρνηση, τις μακροοικονομικές και δημοσιονομικές προβλέψεις που καλύπτουν περίοδο τεσσάρων ετών πέραν της τρέχουσας περιόδου, καθώς και τα ετήσια όρια δαπανών για δημόσιες επιχειρήσεις και φορείς του δημοσίου.
Βασικός στόχος του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού σχεδιασμού είναι η αντιστροφή της δυναμικής του δημόσιου χρέους και η ενίσχυση των αναπτυξιακών προοπτικών της οικονομίας. Επιπλέον ο μεσοπρόθεσμος σχεδιασμός αποβλέπει στο μετριασμό των επιπτώσεων στην εξέλιξη του δημοσίου χρέους από παράγοντες όπως οι ανεξέλεγκτες μεταβολές των δαπανών και των εσόδων λόγω του υψηλού κόστους εξυπηρέτησης του χρέους, το κόστος γήρανσης του πληθυσμού, η αύξηση των κοινωνικών μεταβιβάσεων και η αύξηση των επιδομάτων ανεργίας.
Το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής είναι το πρώτο πολυετές πλαίσιο δημοσιονομικής διαχείρισης μέσα από το οποίο εκφράστηκε η φιλοσοφία του πολυετούς προγραμματισμού των δημόσιων οικονομικών ολόκληρης της γενικής κυβέρνησης και της μετάβασης σε πολυετείς προϋπολογισμούς.
Πιο συγκεκριμένα, στο ΜΠΔΣ αποτυπώθηκαν τα όρια και οι δεσμεύσεις που αναλαμβάνονται για την περίοδο 2011-2015, ως προς τα έσοδα και τις δαπάνες όλων των υποτομέων της γενικής κυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένου και του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων καθώς και του ύψους του χρέους γενικής κυβέρνησης.
Τα όρια και οι δεσμεύσεις αυτές εξυπηρετούν την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων που έχουν τεθεί για όλη τη διάρκεια της περιόδου στο πλαίσιο της εθνικής προσπάθειας που έχει αναληφθεί για την έξοδο της χώρας από την κρίση.
2. Οι στόχοι για τα έσοδα και τις δαπάνες
Η Κυβέρνηση, με δεδομένους τους στόχους ελλείμματος και χρέους της περιόδου 2011-2015 και έχοντας πλήρη επίγνωση των τόσο μεγάλων θυσιών που καλείται να αναλάβει ο ελληνικός λαός στο σύντομο διάστημα της επόμενης τετραετίας, επεδίωξε την ανάληψη συγκεκριμένων μέτρων, που επιδιώκουν όχι μόνο την ταμειακή αύξηση των εσόδων και τη μείωση των δαπανών, αλλά και την υλοποίηση και προαγωγή των στόχων για τα έσοδα και τις δαπάνες που έχουν τεθεί, μέσω μόνιμων διαρθρωτικών παρεμβάσεων σε όλους τους υποτομείς της γενικής κυβέρνησης.
Η συνολική δημοσιονομική προσπάθεια που αναλήφθηκε με το ΜΠΔΣ ανέρχεται σε 28,4 δισ. ευρώ, εκ των οποίων:
· 6,7 δισ. ευρώ αφορούσαν στην πραγματοποίηση παρεμβάσεων στο 2011 για κάλυψη εκείνου του μέρους της δημοσιονομικής απόκλισης του 2010 που επηρεάζει το 2011, λόγω της μεγαλύτερης από την αρχικά προβλεπόμενη ύφεσης, καθώς και τους πιθανούς κινδύνους απόκλισης αυτών καθ’ εαυτών των δημοσιονομικών μεγεθών του 2011 κατά την εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2011.
· 21,7 δισ. ευρώ αφορούσαν στην πραγματοποίηση παρεμβάσεων στην περίοδο 2012-2015 με στόχο να μειωθεί το έλλειμμα κατά 14,4 δισ. ευρώ. Η συγκεκριμένη δημοσιονομική προσπάθεια είχε σχεδιασθεί σχεδόν κατά 1/2 να καλυφθεί με μείωση των δαπανών και 1/2 με αύξηση των εσόδων.
Η συνολική απόδοση των παρεμβάσεων που είχαν συμπεριληφθεί στο ΜΠΔΣ εξειδικεύεται κατά κατηγορία μέτρων ως εξής:
Βασική κατηγορία παρεμβάσεων | % ΑΕΠ | Ποσό | |
1. | Εξορθολογισμός της μισθολογικής δαπάνης | 0,9% | 2,2 |
2. | Μειώσεις λειτουργικών δαπανών | 0,5% | 1,1 |
3. | Καταργήσεις/συγχωνεύσεις φορέων και μείωση επιχορηγήσεων | 0,5% | 1,2 |
4. | Αναδιοργάνωση ΔΕΚΟ | 0,6% | 1,3 |
5. | Μείωση αμυντικών δαπανών | 0,5% | 1,2 |
6. | Εξοικονόμηση δαπανών και βελτίωση των αποτελεσμάτων του τομέα υγείας | 0,4% | 1,0 |
7. | Εξορθολογισμός ιατροφαρμακευτικής δαπάνης | 0,5% | 1,1 |
8. | Μείωση δαπανών ΟΚΑ/ εξορθολογισμός κοινωνικής δαπάνης | 2,2% | 5,2 |
9. | Βελτίωση εσόδων ΟΚΑ και καταπολέμηση εισφοροδιαφυγής | 1,4% | 3,2 |
10. | Ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης | 1,2% | 3,0 |
11. | Μείωση φοροαπαλλαγών και λοιπά φορολογικά έσοδα | 2,9% | 6,5 |
12. | Βελτίωση αποτελεσμάτων ΟΤΑ | 0,6% | 1,5 |
13. | Εξορθολογισμός δαπάνης ΠΔΕ | 0,2% | 0,5 |
ΣΥΝΟΛΟ | 12,1% | 28,4 |
Στον πίνακα 2.1 γίνεται η εξειδίκευση των παρεμβάσεων ανά βασική κατηγορία. Κάποιες από τις παρεμβάσεις αυτές χωρίς να έχουν άμεσα ταμιακό αποτέλεσμα συμβάλλουν στη δημιουργία των απαραίτητων δομών, που θα οδηγήσουν σε ένα μόνιμο και υγιές σύστημα διαχείρισης δαπανών και εσόδων, σε όλο το εύρος της κρατικής δραστηριότητας.
Η απόδοση των παρεμβάσεων αυτών έχει επανεκτιμηθεί με βάση νέα δεδομένα που σχετίζονται με τις οικονομικές εξελίξεις και το χρόνο υλοποίησης των παρεμβάσεων.
Πίνακας 2.1 Παρεμβάσεις ΜΠΔΣ 2011-2015 (ποσά σε εκατ. ευρώ) | |||||||||
Περιγραφή παρέμβασης (σε εκ. ευρώ) | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2011-2015 | % ΑΕΠ | ||
1. | Εξορθολογισμός μισθολογικής δαπάνης | 641 | 370 | 328 | 306 | 71 | 1.716 | 0,8% | |
1. | 1 | Συγκράτηση μισθολογικού κόστους με περιορισμό προσλήψεων (εφαρμογή του κανόνα 1:10 το 2011 και 1:5 ως το 2015), αναστολή χορήγησης μισθολογικής ωρίμανσης, καλύτερη αξιοποίηση ανθρώπινου δυναμικού κ.λπ. | 271 | 109 | 200 | 200 | 50 | 830 | 0,4% |
1. | 2 | Αύξηση των ωρών εργασίας από 37,5 σε 40 ώρες και μείωση της δαπάνης για υπερωρίες, περαιτέρω μείωση των αμειβόμενων επιτροπών και άλλων πρόσθετων αμοιβών | 100 | 170 | 50 | 60 | 0 | 380 | 0,2% |
1. | 3 | Μείωση των συμβασιούχων (κατά 50% το 2011 και κατά 10% κάθε επόμενο έτος) | 262 | 35 | 28 | 21 | 21 | 367 | 0,2% |
1. | 4 | Εφαρμογή προγραμμάτων εθελούσιας μερικής απασχόλησης στο δημόσιο και μακροχρόνιας άδειας άνευ αποδοχών | 8 | 56 | 50 | 25 | 0 | 139 | 0,1% |
2. | Μειώσεις λειτουργικών δαπανών | 182 | 83 | 161 | 323 | 370 | 1.119 | 0,5% | |
2. | 1 | Μείωση της επιχορήγησης για τη διανομή τύπου | 12 | 11 | 0 | 0 | 0 | 23 | 0,0% |
2. | 2 | Παρακράτηση 11% στις λειτουργικές δαπάνες του δημοσίου (εξαιρώντας ανελαστικές δαπάνες όπως ΔΕΚΟ, ενοίκια, υπηρεσίες καθαριότητας) | 130 | 0 | 0 | 0 | 0 | 130 | 0,1% |
2. | 3 | Μείωση δαπανών για προμήθεια της ΤτΕ | 40 | 0 | 0 | 0 | 0 | 40 | 0,0% |
2. | 4 | Εφαρμογή πλατφόρμας ηλεκτρονικών προμηθειών (e-procurement) για όλες τις προμήθειες στο δημόσιο | 0 | 42 | 61 | 23 | 20 | 146 | 0,1% |
2. | 5 | Εξορθολογισμός δημοσίων δαπανών (ενέργεια, τηλεπικοινωνίες, μισθώσεις ακινήτων) και πλήρης εφαρμογή του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος (ΟΠΣ) | 0 | 30 | 100 | 300 | 350 | 780 | 0,3% |
3. | Καταργήσεις / Συγχωνεύσεις φορέων και μείωση επιχορηγήσεων | 304 | 150 | 200 | 200 | 150 | 1.004 | 0,5% | |
3. | 1 | Μείωση των επιχορηγήσεων σε φορείς εκτός γενικής κυβέρνησης | 233 | 50 | 50 | 50 | 50 | 433 | 0,2% |
3. | 2 | Σχέδιο δράσης για την κατάργηση και συγχώνευση φορέων γενικής κυβέρνησης και μείωση των επιχορηγήσεων | 71 | 100 | 150 | 150 | 100 | 571 | 0,3% |
4. | Αναδιοργάνωση Δημοσίων Επιχειρήσεων και Οργανισμών | 0 | 414 | 329 | 298 | 274 | 1.314 | 0,6% | |
4. | 1 | Ενίσχυση των εσόδων των συγκοινωνιακών φορέων και άλλων δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών | 0 | 0 | 120 | 120 | 0 | 240 | 0,1% |
4. | 2 | Σχέδια αναδιάρθρωσης δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών | 0 | 119 | 28 | 41 | 147 | 335 | 0,1% |
4. | 3 | Πώληση μη στρατηγικών δραστηριοτήτων | 0 | 25 | 25 | 25 | 25 | 100 | 0,0% |
4. | 4 | Μείωση σε δαπάνες προσωπικού | 0 | 200 | 75 | 39 | 38 | 352 | 0,2% |
4. | 5 | Μείωση σε λειτουργικές δαπάνες και εξοικονομήσεις από καταργήσεις ή συγχωνεύσεις δραστηριοτήτων | 0 | 70 | 81 | 72 | 64 | 288 | 0,1% |
5. | Μείωση αμυντικών δαπανών | 0 | 200 | 333 | 333 | 334 | 1.200 | 0,5% | |
5. | 1 | Μείωση ύψους λειτουργικών δαπανών | 0 | 0 | 133 | 133 | 134 | 400 | 0,2% |
5. | 2 | Εξοικονομήσεις από το εξοπλιστικό πρόγραμμα (εξ αυτών 600 εκατ. € που αφορούν τα έτη 2012, 2013 και 2015 έχουν ληφθεί υπόψη στο βασικό σενάριο και για το λόγο αυτό δεν αθροίζονται στο σύνολο των παρεμβάσεων) | 0 | 200 | 200 | 200 | 200 | 800 | 0,4% |
6. | Εξοικονόμηση δαπανών και βελτίωση των αποτελεσμάτων του τομέα υγείας | 50 | 214 | 149 | 203 | 363 | 979 | 0,4% | |
6. | 1 | Ειδικό τέλος σε επιχειρήσεις που εξαιρούνται από τον αντικαπνιστικό νόμο | 40 | 0 | 0 | 0 | 0 | 40 | 0,0% |
6. | 2 | Αύξηση εσόδων νοσοκομείων με (Ι) ειδική συμφωνία για παροχή υπηρεσιών σε ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες, (ΙΙ) χρέωση αλλοδαπών για υπηρεσίες, και (ΙΙΙ) περιορισμός υπηρεσιών για ανασφάλιστους | 10 | 30 | 10 | 15 | 75 | 140 | 0,1% |
6. | 3 | Νέος χάρτης υγείας | 0 | 64 | 64 | 38 | 38 | 204 | 0,1% |
6. | 4 | Κεντρικό Σύστημα Προμηθειών στα νοσοκομεία και τιμολόγηση ιατρικών πράξεων | 0 | 50 | 75 | 150 | 150 | 425 | 0,2% |
6. | 5 | Λειτουργία Εθνικού Οργανισμού Πρωτοβάθμιας Υγείας | 0 | 70 | 0 | 0 | 100 | 170 | 0,1% |
7. | Εξορθολογισμός ιατροφαρμακευτικής δαπάνης | 230 | 337 | 170 | 100 | 100 | 937 | 0,4% | |
7. | 1 | Ψηφιοποίηση και έλεγχος χειρόγραφων συνταγών και επέκταση του συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης | 35 | 173 | 100 | 100 | 100 | 508 | 0,2% |
7. | 2 | Επέκταση της λίστας φαρμάκων που δεν απαιτούν συνταγογράφηση | 30 | 10 | 0 | 0 | 0 | 40 | 0,0% |
7. | 3 | Νέα τιμολογιακή πολιτική για τα φάρμακα (2011) | 100 | -70 | -30 | 0 | 0 | 0 | 0,0% |
7. | 4 | Εισαγωγή ασφαλιστικής τιμής στα φάρμακα | 65 | 224 | 100 | 0 | 0 | 389 | 0,2% |
8. | Μείωση δαπανών ΟΚΑ και εξορθολογισμός κοινωνικών δαπανών | 863 | 1.033 | 995 | 1.010 | 700 | 4.601 | 2,1% | |
8. | 1 | Εξορθολογισμός επιδομάτων και λίστας δικαιούχων ΟΕΕ-ΟΕΚ και ΟΑΕΔ και άλλων παρόχων κοινωνικών επιδομάτων | 270 | 250 | 35 | 0 | 0 | 555 | 0,3% |
8. | 2 | Αυστηρός έλεγχος και διασταύρωση στοιχείων για την εφαρμογή των κριτηρίων παροχής συνταξιοδοτικών παροχών και επιδομάτων | 215 | 160 | 130 | 80 | 50 | 635 | 0,3% |
8. | 3 | Μείωση των εφάπαξ συνταξιούχων σύμφωνα με τις εισφορές | 165 | -65 | 0 | 0 | 0 | 100 | 0,0% |
8. | 4 | Προσαρμογή επικουρικών συντάξεων | 50 | 370 | 200 | 200 | 100 | 920 | 0,4% |
8. | 5 | Επιβολή ειδικής εισφοράς 8% στους συνταξιούχους κάτω των 60 ετών για ποσά άνω των 1700 € πλην όσων έχουν απολυθεί αυτοδικαίως (π.χ. στρατιωτικούς, σώματα ασφαλείας κ.τ.λ) και αύξηση της εισφοράς αλληλεγγύης στις συντάξεις άνω των 1700 ευρώ | 88 | 88 | 0 | 0 | 0 | 176 | 0,1% |
8. | 6 | Συγκράτηση της συνταξιοδοτικής δαπάνης του ΝΑΤ (μείωση 6%) | 50 | 50 | 0 | 0 | 0 | 100 | 0,0% |
8 | 7 | Αυστηρότερος έλεγχος στις λίστες των δικαιούχων αναπηρικών συντάξεων | 25 | 80 | 120 | 180 | 220 | 625 | 0,3% |
8. | 8 | Μείωση στις κύριες συντάξεις του ΟΓΑ και στο κατώτατο όριο των συντάξεων άλλων ασφαλιστικών ταμείων και αυστηροποίηση των κριτηρίων δικαιούχων με βάση τον τόπο μόνιμης κατοικίας | 0 | 100 | 50 | 30 | 30 | 210 | 0,1% |
8. | 9 | Αξιολόγηση και εξορθολογισμός κοινωνικών προγραμμάτων | 0 | 0 | 460 | 520 | 300 | 1.280 | 0,6% |
8. | 10 | Μείωση επιχορηγήσεων για ΤΑΠ-ΟΤΕ | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0,0% |
9. | Βελτίωση εσόδων ΟΚΑ και καταπολέμηση εισφοροδιαφυγής | 684 | 424 | 673 | 962 | 637 | 3.380 | 1,5% | |
9. | 1 | Εισφορά αλληλεγγύης δημοσίων υπαλλήλων για την καταπολέμηση της ανεργίας | 455 | 0 | 0 | 0 | 0 | 455 | 0,2% |
9. | 2 | Εισφορά αλληλεγγύης ελεύθερων επαγγελματιών για την καταπολέμηση της ανεργίας | 100 | 0 | 0 | 0 | 0 | 100 | 0,0% |
9. | 3 | Αύξηση της εισφοράς του ιδιωτικού τομέα για την καταπολέμηση της ανεργίας | 74 | 219 | 4 | 4 | 4 | 305 | 0,1% |
9. | 4 | Αύξηση στις εισφορές των δικαιούχων του ΟΓΑ και του ΕΤΑΑ | 55 | 205 | 20 | 20 | 300 | 600 | 0,3% |
9. | 5 | Εισαγωγή ταμείου αλληλεγγύης του ΟΑΕΕ | 150 | 450 | 0 | 600 | 0,3% | ||
9. | 6 | Αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας και αντιμετώπιση εισφοροδιαφυγής | 0 | 0 | 499 | 488 | 333 | 1320 | 0,6% |
10 | Ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης | 0 | 0 | 878 | 975 | 1.147 | 3.000 | 1,3% | |
10. | 1 | ΦΠΑ | 0 | 0 | 250 | 244 | 200 | 694 | 0,3% |
10. | 2 | Φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων | 0 | 0 | 125 | 244 | 400 | 769 | 0,3% |
10. | 3 | Φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων | 0 | 0 | 250 | 244 | 400 | 894 | 0,4% |
10. | 4 | Περιορισμός λαθρεμπορίου | 0 | 0 | 162 | 146 | 80 | 389 | 0,2% |
10. | 5 | Άλλοι φόροι | 0 | 0 | 91 | 97 | 67 | 255 | 0,1% |
11. | Μείωση φοροαπαλλαγών και άλλα φορολογικά έσοδα | 2.027 | 2.968 | 86 | 685 | 0 | 5.766 | 2,6% | |
11. | 1 | Αξιολόγηση και μείωση φορολογικών εξαιρέσεων και απαλλαγών | 380 | 0 | 0 | 0 | 380 | 0,2% | |
11. | 2 | Μείωση του αφορολόγητου ορίου στα 8000 ευρώ για ηλικίες 30-65 ετών | 338 | 1.012 | 0 | 0 | 0 | 1.350 | 0,6% |
11. | 3 | Ειδική εισφορά αλληλεγγύης στα φυσικά πρόσωπα | 1367 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1.367 | 0,6% |
11. | 4 | Εισαγωγή ειδικού τέλους στους ελευθ. επαγγελματίες | 300 | 100 | 0 | 0 | 0 | 400 | 0,2% |
11. | 5 | Αύξηση τεκμηρίων διαβίωσης για όλους τους φορολογούμενους | 0 | 220 | 0 | 0 | 0 | 220 | 0,1% |
11. | 6 | Αύξηση του ΦΠΑ στην εστίαση από 13% σε 23% από 1/9/2011 | 300 | 500 | 0 | 0 | 0 | 800 | 0,4% |
11. | 7 | Αλλαγή στον φόρο ακίνητης περιουσίας | 0 | 395 | -70 | 355 | 0 | 680 | 0,3% |
11. | 8 | Έσοδα από αυθαίρετα | 300 | -300 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0,0% |
11. | 9 | Αλλαγή στη δομή του φόρου καπνού και μείωση του περιθωρίου καταβολής του ΕΦΚ για τις εταιρείες από τις 56 στις 26 μέρες | 150 | 150 | 0 | 0 | 0 | 300 | 0,1% |
11. | 10 | Δήλωση σκαφών αναψυχής ως ιδιωτικά σε συνέχεια δράσεων ΣΔΟΕ και ρύθμισης για την εγγραφή τους στα αρχεία των φορολογικών αρχών | 150 | -100 | -50 | 0 | 0 | 0 | 0,0% |
11. | 11 | Έσοδα από ειδικούς φόρους κατανάλωσης | 60 | 155 | 0 | 0 | 0 | 215 | 0,1% |
11. | 12 | Αύξηση των τελών κυκλοφορίας | 100 | 0 | 0 | 0 | 0 | 100 | 0,0% |
11. | 13 | Έκτακτη εισφορά σε οχήματα μεγάλου κυβισμού, μεγάλης αξίας ακίνητα, σκάφη και πισίνες | 150 | -150 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0,0% |
11. | 14 | Βαθμιαία εναρμόνιση του φόρου πετρελαίου θέρμανσης με το φόρο πετρελαίου κίνησης | -188 | -394 | 206 | 330 | 0 | -46 | 0,0% |
11. | 15 | Επιβολή ανώτατου ορίου επιστροφής φόρου από αποδείξεις στα 300 ευρώ και κατάργηση του 10% της επιστροφής φόρου από αποδείξεις από 1/1/2012 | -1.000 | 1.000 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0,0% |
12. | Βελτίωση αποτελεσμάτων ΟΤΑ | 150 | 355 | 345 | 350 | 305 | 1.505 | 0,7% | |
12. | 1 | Επαναξιολόγηση δαπανών ΟΤΑ | 150 | 250 | 175 | 170 | 160 | 905 | 0,4% |
12. | 2 | Αύξηση ίδιων εσόδων ΟΤΑ χάρη στις οικονομίες κλίμακας και την καλύτερη οργάνωση των εισπρακτικών μηχανισμών | 0 | 105 | 120 | 130 | 145 | 500 | 0,2% |
12. | 3 | Αύξηση της συμμόρφωσης στις υποχρεώσεις προς ΟΤΑ μέσω της υποχρέωσης έκδοσης δημοτικής ενημερότητας | 0 | 0 | 50 | 50 | 0 | 100 | 0,0% |
13. | Εξορθολογισμός δαπάνης ΠΔΕ | 800 | -296 | 0 | 0 | 0 | 504 | 0,2% | |
13. | 1 | Μείωση της δαπάνης του εθνικού σκέλους του ΠΔΕ | 800 | -450 | 0 | 0 | 0 | 350 | 0,2% |
13. | 2 | Περιορισμός του διοικητικού κόστους που σχετίζεται με το ΕΣΠΑ | 0 | 154 | 0 | 0 | 0 | 154 | 0,1% |
ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ | 5.931 | 6.052 | 4.447 | 5.544 | 4.251 | 26.225 | 11,7% | ||
ΔΑΠΑΝΕΣ | 3.082 | 2.412 | 2.484 | 2.583 | 2.222 | 12.784 | 6,1% | ||
ΕΣΟΔΑ | 2.849 | 3.640 | 1.962 | 2.962 | 2.029 | 13.442 | 5,6% | ||
ΑΕΠ | 220.498 | 215.811 | 219.712 | 225.272 | 232.699 | ||||
3. Στόχοι Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Στρατηγικής και εκτιμήσεις για τα έτη 2011 και 2012
Για το έτος 2011 στόχος του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Στρατηγικής ήταν η περαιτέρω μείωση του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης κατά 3 εκατοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ. Συγκεκριμένα το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Στρατηγικής προέβλεπε το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης να διαμορφωθεί στα 16.359 εκατ. ευρώ (7,3% του ΑΕΠ). Κύριοι άξονες της προσπάθειας για την επίτευξη του παραπάνω στόχου ήταν ο περαιτέρω εξορθολογισμός των δαπανών και η μεγαλύτερη απόδοση των διατιθέμενων κρατικών πόρων.
Ωστόσο παρά την προβλεπόμενη μικρότερη μείωση του ελλείμματος σε σχέση με το 2010, σε εκατοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ, η απαιτούμενη δημοσιονομική προσπάθεια σε επίπεδο λήψης μέτρων είναι του ιδίου μεγέθους και έντασης με το 2010, καθώς η επιδείνωση της ύφεσης, εμποδίζει την πλήρη αποδοτικότητα των ληφθέντων μέτρων.
Ειδικότερα, οι αποκλίσεις στο έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης στο 2011 χωρίς διορθωτικά μέτρα εκτιμάται στο 2% του ΑΕΠ ή 4,3 δισ. ευρώ σε σχέση με τους στόχους του προγράμματος οι οποίες οφείλονται κυρίως:
· στην επιδείνωση του ελλείμματος του κρατικού προϋπολογισμού κατά 3,4 δισ. ευρώ που οφείλεται στην υστέρηση των εσόδων κατά 3,7 δισ. ευρώ (3,1 δισ. ευρώ του τακτικού προϋπολογισμού και 0,6 δισ. ευρώ του ΠΔΕ), αντίθετα οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού θα είναι μειωμένες κατά 0,3 δισ. ευρώ.
Η υστέρηση των εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού οφείλεται κυρίως στη μεγαλύτερη από την προβλεπόμενη ύφεση, κατά την περίοδο σύνταξης του μεσοπρόθεσμου προγράμματος δημοσιονομικής στρατηγικής, που επηρεάζει τη συνολική ζήτηση και πλήττει τα έσοδα από συναλλαγές και κατανάλωση, ενώ περιορίζει τη ρευστότητα και εμποδίζει την εκπλήρωση των φορολογικών υποχρεώσεων πολιτών και επιχειρήσεων. Επίσης, σημαντική αιτία απόκλισης αποτελούν οι αυξημένες επιστροφές φόρων λόγω συμψηφισμού εκκρεμοτήτων παρελθόντων ετών και
· στα μειωμένα αποτελέσματα των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης κατά 0,7 δισ. ευρώ εξαιτίας της μείωσης των εσόδων τους από ασφαλιστικές εισφορές.
Ο προσδιορισμός του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης στο 8,5% του ΑΕΠ για το 2011 εξαρτάται προφανώς από τη στάση των ελλήνων πολιτών και της κοινωνίας συνολικά απέναντι στην κρίσιμη κατάσταση της χώρας. Αν δεν υπάρξει η αναγκαία ανταπόκριση σε αυτή την εθνική συλλογική προσπάθεια και με βάση τα ως τώρα δεδομένα της εκτέλεσης του προϋπολογισμού, το έλλειμμα μπορεί να αυξηθεί κατά 0,5% του ΑΕΠ. Η δημοσιονομική αφετηρία της χώρας για το 2012 – ο δημοσιονομικός στόχος του οποίου θα επιτευχθεί οπωσδήποτε μετά τα μέτρα, που έχουν αποφασιστεί – εξαρτάται συνεπώς από τη στάση όλων μας τους κρίσιμους αυτούς μήνες κατά τους οποίους κρίνεται ουσιαστικά το αναπτυξιακό μέλλον της χώρας και η διασφάλιση της πραγματικής, μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας του ελληνικού δημόσιου χρέους.
Για το έτος 2012 η απόκλιση στο έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης χωρίς διορθωτικά μέτρα, σε σχέση με το στόχο που είχε τεθεί στο ΜΠΔΣ, εκτιμάται ότι θα φθάσει στα 8,7 δισ. ευρώ ή 4,1% του ΑΕΠ. Η απόκλιση αυτή θα προέλθει κυρίως από:
· τη χειροτέρευση του ελλείμματος του κρατικού προϋπολογισμού κατά 7,9 δισ. ευρώ. Η επιβάρυνση του ελλείμματος θα προέλθει από τη μείωση των εσόδων κατά 7 δισ. ευρώ (6,4 δισ. ευρώ του τακτικού προϋπολογισμού και 0,6 δισ. ευρώ του ΠΔΕ), και από την αύξηση των δαπανών, κυρίως για τόκους, κατά 0,9 δισ. ευρώ,
· τη βελτίωση των εθνικολογιστικών προσαρμογών της κεντρικής κυβέρνησης κατά 2 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω της διαφοράς ταμειακών και δεδουλευμένων τόκων, και τέλος
· τη χειροτέρευση των αποτελεσμάτων των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης κατά 2,3 δισ. ευρώ.
Προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του προγράμματος απαιτείται πρόσθετη δημοσιονομική προσπάθεια ύψους 2,1 δισ. ευρώ για το 2011 και 5 δισ. ευρώ για το 2012.
Πίνακας 2.2 Νέες δημοσιονομικές παρεμβάσεις (καθαρή απόδοση) (ποσά σε εκατ. ευρώ) | ||
2011 | 2012 | |
Φοροαπαλλαγές από το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων | 0 | 1.950 |
Αναβολή πληρωμής έκτακτης παροχής δικαστικών | 0 | 280 |
Ειδικό τέλος ηλεκτροδοτούμενων δομημένων επιφανειών | 1.700 | 100 |
Νέο μισθολόγιο | 150 | 950 |
Εργασιακή εφεδρεία | 0 | 200 |
Κύριες και επικουρικές συντάξεις, ταμεία πρόνοιας | 260 | 480 |
Αύξηση της κοινοτικής συμμετοχής σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα | 0 | 800 |
Προσαρμογή ειδικού φόρου κατανάλωσης πετρελαίου θέρμανσης-κίνησης | 0 | 250 |
Σύνολο | 2.110 | 5.010 |
