Ερώτηση προς τον Υπουργό Πολιτισμού και Τουρισμού
Θέμα: Διάσωση και χαρακτηρισμός ως μνημείου του συγκροτήματος της πρώην αλευροβιομηχανίας Samica στην περιοχή Κόβα της Ρόδου
Με την απόφαση ΥΠΠΟΤ/ΔΝΣΑΚ/99946/2232 από 25-11-2010, το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού απάντησε αρνητικά στην αίτηση κήρυξης του συγκροτήματος της αλευροβιομηχανίας SAMICA στη Ρόδο ως διατηρητέου. Το σκεπτικό της απόρριψης διατυπώνεται στο έγγραφο του Υπουργείου ως εξής: «Δεν χαρακτηρίζουμε ως μνημείο το συγκρότημα της αλευροβιομηχανίας SAMICA στη Ρόδο (…) διότι δεν παρουσιάζει ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό και μορφολογικό ενδιαφέρον. Επίσης, έχει απωλεστεί με την πυρκαγιά που έλαβε χώρα ο μηχανολογικός του εξοπλισμός, απαραίτητο στοιχείο για τον χαρακτηρισμό του ως βιομηχανικού μνημείου. Επίσης οι ζημιές που έχει υποστεί ο φέρων οργανισμός του είναι τέτοιες που η τυχόν αποκατάστασή του θα μειώσει περαιτέρω την αυθεντικότητά του».
Το κτίριο, το οποίο έχει ιδιαίτερη ιστορική και αισθητική αξία είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη μνήμη του ροδιακού λαού, τον «εξιταλισμό» της οικονομίας των χρόνων της Ιταλοκρατίας, τη βιομηχανική ανάπτυξη του νησιού και τη λιτή, ρασιοναλιστική αρχιτεκτονική γραμμή των Ιταλών. Η αλευροβιομηχανία βρίσκεται σήμερα σε κακή κατάσταση, εξαιτίας της πυρκαγιάς που εκδηλώθηκε στις εγκαταστάσεις της πριν από τρία χρόνια κι ενώ από το 2006 είχε ζητηθεί από τον ιδιοκτήτη του κτιρίου να χαρακτηριστεί ως μνημείο το ακίνητο.
Η απόφαση για το μη χαρακτηρισμό του εκδόθηκε τελικά με μεγάλη καθυστέρηση στα τέλη του 2010 φανερώνοντας την ολιγωρία των αρμοδίων αρχών - εάν είχε εκδοθεί εγκαίρως, η τύχη του ιστορικού κτιρίου πιθανότατα θα ήταν άλλη – και παρά τις εισηγήσεις υπέρ της διάσωσής του από διάφορους φορείς:
- Το ΤΕΕ Δωδεκανήσου εκφράζει την άποψη ότι το «συγκεκριμένο κτήριο εντάσσεται σε ένα γενικότερο σύνολο κτιρίων, που χρήζουν ιδιαίτερης προστασίας και ανάδειξης, αφού αποτελούν μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ρόδου».
- Η Υπηρεσία Νεοτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Δωδεκανήσου σε εισήγησή της αναφέρει ότι το κτήριο: «αποτελεί ένα ισχυρό τοπόσημο για την περιοχή της Κόβα και ταυτόχρονα αναπόσπαστο κομμάτι του βιομηχανικού πάρκου που δημιουργήθηκε εκεί έπειτα από την υπόδειξη του ρυθμιστικού σχεδίου του 1926 και σύμβολο εύρωστης οικονομίας και αγροτικής πολιτικής της εποχής της Ιταλοκρατίας».
- Η Δ/νση Νεότερης και Σύγχρονης Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού (17 Μαρτίου 2010), σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 παρ.1γ του Ν.3028/2002, εισηγείται τον χαρακτηρισμό ως μνημείου του κελύφους του κεντρικού κτηρίου της Αλευροβιομηχανίας SAMICΑ, διότι παρουσιάζει ιδιαίτερο ιστορικό, κοινωνικό, πολεοδομικό και αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον, καθότι αποτελεί ένα βιομηχανικό κτίσμα της περιόδου της ιταλικής αποικιοκρατίας και λειτουργεί ως ισχυρό τοπόσημο για την περιοχή.
- Το Τμήμα Πολεοδομικών Εφαρμογών της Πολεοδομίας Ρόδου πρότεινε στις 22.6.2001 την κήρυξη του κτιριακού συγκροτήματος των αλευρόμυλων ως διατηρητέων, διότι «αποτελούν δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής ιταλικής περιόδου – από τα πλέον σημαντικά της Ρόδου (…), το κτίριο δεσπόζει με τον όγκο του στην τέως βιομηχανική ζώνη της πόλης και σηματοδοτεί τη φυσιογνωμία της περιοχής εδώ και δεκαετίες».
Με βάση τα προαναφερόμενα,
ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός:
Θα επανεξετάσει την απορριπτική απόφασή του, βάσει της οποίας το κτίριο της αλευροβιομηχανίας δεν κρίνεται διατηρητέο; Θα λάβει υπόψη τις εισηγήσεις των ως άνω φορέων;
Θα αποκατασταθούν οι ζημίες, τις οποίες υπέστη το κτίριο μετά την πυρκαγιά που ξέσπασε προ τριετίας στις εγκαταστάσεις του, ώστε να είναι σε θέση να αξιοποιηθεί και να αναπτυχθεί το συγκρότημα τουριστικά και εμπορικά (π.χ. αντίστοιχος «Μύλος» Θεσσαλονίκης κλπ.);
5.4.2011
Ο ερωτών βουλευτής
Φώτης Κουβέλης
