Εισήγηση Ευαγγελίας Αμμανατίδου-Πασχαλίδου
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Βύρων Πολύδωρας): Ορίστε, κυρία Αμμανατίδου, έχετε το λόγο.
ΛΙΤΣΑ ΑΜΜΑΝΑΤΙΔΟΥ – ΠΑΣΧΑΛΙΔΟΥ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κύριοι Υπουργοί, κυρία και κύριοι συνάδελφοι, είναι γνωστό ότι οι κυβερνήσεις τα προηγούμενα χρόνια διαχειρίστηκαν ένα Μεσογειακό Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα και τρία Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης.
Όσον αφορά, όμως, το Γ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης έκλεισε με μία απίστευτη καθυστέρηση στις 31/12/2010 αντί του 2008.
Οι εργαζόμενοι στη ΜΟΔ ΑΕ πριν λίγο καιρό είχαν ένα συνέδριο. Δυστυχώς, τα συμπεράσματα αυτού του συνεδρίου είναι ακριβώς τα ίδια με αυτά που είχαν καταγραφεί ως διαπιστώσεις του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας το 1995.
Τι έγιναν τόσα χρήματα; Δυστυχώς, η λεγόμενη επιτάχυνση του συστήματος έγινε μέσα από ανώνυμες εταιρείες διαχείρισης, παραδιαχείρισης, ανώνυμες εταιρείες υλοποίησης, ενδιάμεσους φορείς, συμβούλους, παρασυμβούλους, σαν αυτούς ακριβώς που θα χειριστούν το fast track και τις αποκρατικοποιήσεις.
Επρόκειτο για ένα σύστημα αναποτελεσματικό και αδιαφανές με ευθύνη των δύο μεγάλων κομμάτων, που συνειδητά δεν θέλησαν να φτιάξουν κράτος προς όφελος της κοινωνίας, αλλά να συνεχίσουν τα θολά και έωλα σχήματα, ώστε να νέμονται το δημόσιο χρήμα και κάποιοι να διορίζουν τα δικά τους παιδιά και τέλος, να κατηγορούν γενικώς τους δημοσίους υπαλλήλους.
Ποιο είναι το αποτέλεσμα; Η διαχείριση του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης και του ΕΣΠΑ κοστίζει δισεκατομμύρια ευρώ για να είμαστε σήμερα με απορρόφηση περίπου 20% στο κλείσιμο του τέταρτου έτους από τα επτά του ΕΣΠΑ.
Να σας θυμίσω ότι στο νομοσχέδιο της Νέας Δημοκρατίας για το ΕΣΠΑ είναι χαρακτηριστικό ότι η ειδική έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, που το συνόδευε, αδυνατούσε να προσδιορίσει ύψος δαπάνης για τον κρατικό προϋπολογισμό, κατά κανόνα εθνικούς πόρους και αναφερόταν ότι το εν λόγω ποσό προβλέπεται ακαθόριστο. Ο καθένας μπορεί να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα.
Το αρχικό κείμενο ΕΣΠΑ 2007-2013 σχεδιάστηκε το 2004 έως 2006, για μια χώρα χωρίς ύφεση, πληθωρισμό, ανεργία, κρίση χρέους, μνημόνιο. Επίσης, τότε για την Ευρωπαϊκή Ένωση ίσχυε η «Στρατηγική της Λισσαβόνας», ενώ σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υιοθετήσει τη Στρατηγική «Ευρώπη 2020», που είναι μια τελείως διαφορετική προσέγγιση στην ανάπτυξη και στην περιφερειακή ανάπτυξη.
Να σας ενημερώσω −αν και θεωρώ ότι θα σας είναι γνωστό− ότι ο Ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, ο Νίκος Χουντής, ζητούσε σε ερώτησή του από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επικαιροποιήσει σε συνεργασία με την Ελλάδα το ΕΣΠΑ 2007-2013, ούτως ώστε να ανταποκριθεί στις νέες συνθήκες που επιβάλει η οικονομική κρίση. Επιζητούσε να υπάρξει μικρότερη συμμετοχή του κράτους- μέλους στα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα, καθώς και να εξεταστούν οι δυνατότητες ανάπτυξης κοινωνικών μέτρων και πολιτικών για τομείς, όπως ο τουρισμός και η ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Στην απάντησή της η Κομισιόν, στις 24/2/2011, τονίζει ότι η Επιτροπή και οι ελληνικές αρχές συμφώνησαν να μην αρχίσει το 2010 η αναθεώρηση των ελληνικών επιχειρησιακών προγραμμάτων, προβάλλοντας το καταπληκτικό επιχείρημα ότι η χρονοβόρα διαδικασία της αναθεώρησης θα κατεύθυνε αλλού τις προσπάθειες που απαιτούνταν για την εκπλήρωση αυτών των απαιτήσεων που θέτει το Μνημόνιο Ελλάδας - Ευρωπαϊκής Ένωσης, ΔΝΤ.
Ακόμη πιο συγκεκριμένα από την απάντηση της Κομισιόν προκύπτει ότι η ελληνική Κυβέρνηση δεν ζήτησε την τροποποίηση του ΕΣΠΑ, όπως θα μπορούσε να έχει πράξει, με βάση το άρθρο 33.2 του Κανονισμού για τα Διαρθρωτικά Ταμεία 1083/2006, το οποίο προβλέπει την αναθεώρηση των εθνικών επιχειρησιακών προγραμμάτων ύστερα από σημαντικές κοινωνικοοικονομικές μεταβολές, προκειμένου να ληφθούν περισσότερο ή με διαφορετικό τρόπο υπόψη σημαντικές μεταβολές των κοινοτικών, εθνικών ή περιφερειακών προτεραιοτήτων ή εάν ανακύψουν δυσκολίες κατά την υλοποίηση, με το αιτιολογικό ότι δεν μπορούσε ταυτόχρονα να αναθεωρεί τις προτεραιότητες του ΕΣΠΑ και να ικανοποιεί τους στόχους απορροφητικότητας του Μνημονίου, που είναι βεβαίως τροχοπέδη της ανάπτυξης και όχι, όπως το παρουσιάζετε, μοχλός ανάπτυξης. Ωστόσο, υπάρχει σχετικό δελτίο Τύπου για την έναρξη της αναθεώρησης στη σελίδα του Υπουργείου στις 16/2/2011, το οποίο δεν αναφέρει καμία λεπτομέρεια.
Κύριε Υπουργέ, κύριε Χρυσοχοίδη, δηλώσατε ότι θα δοθεί έμφαση σε θεσμικές πρωτοβουλίες όπως: η σύσταση Ειδικής Γραμματείας για το ΕΣΠΑ για την άμβλυνση των διαδικασιών καθυστερήσεων, η δημιουργία ομάδων κρούσης ανά περιφέρεια με στόχο την ενίσχυση της προσπάθειας των αιρετών διοικήσεων να ανταποκριθούν στην αναπτυξιακή πρόκληση, η παύση κάθε μη στοχευμένης πολιτικής οριζόντιων κρατικών ενισχύσεων της επιχειρηματικότητας και των ελεύθερων επαγγελματιών, καθώς επίσης, πρωτοβουλίες και σε επενδυτικό ΕΤΕΑΝ και JEREMIE.
Τελικά, έχει υπάρξει αίτημα αναθεώρησης και πάνω σε ποια βάση; Θα ήθελα, κύριε Υπουργέ, αν θέλετε και αν μπορείτε, να τοποθετηθείτε επ’ αυτού.
Επιπλέον, το ίδιο δελτίο τύπου κάνει αναφορά στην πολιτική συνοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υποτίθεται ότι οι ελληνικές θέσεις για την ευρωπαϊκή πολιτική συνοχής έγιναν δεκτές ως θετικές. Στο κείμενο της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με θέμα «Συμπεράσματα της πέμπτης έκθεσης για την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή, το μέλλον της πολιτικής συνοχής του 2010» η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι η Ευρώπη θα πρέπει να βγει από μία βαθειά κρίση και να μειώσει την ανεργία και τη φτώχεια και παράλληλα να υιοθετήσει μία οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Επίσης, αναφέρει ότι η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι να προχωρήσει σε ένα κοινό στρατηγικό πλαίσιο που θα εγκριθεί από την Επιτροπή και θα μετασχηματίζει τους στόχους της «Ευρώπης 2020» σε επενδυτικές προτεραιότητες.
Το πλαίσιο αυτό θα καλύπτει το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Ταμείο, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας. Όπως φαίνεται από το προτεινόμενο κοινό στρατηγικό πλαίσιο, τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα θα μετασχηματισθούν σε επενδυτικές πρωτοβουλίες για να υλοποιηθούν οι στόχοι της στρατηγικής «Ευρώπη 2020».
Στο κείμενο που στείλατε, κύριε Υπουργέ, η συνεισφορά της ελληνικής πλευράς στο πλαίσιο της διαβούλευσης για τη μελλοντική πολιτική συνοχής, με αφορμή την πέμπτη έκθεση συνοχής δεν αναφέρεται πουθενά το ποσοστό της εθνικής συμμετοχής να μην ξεπερνά το 20% το μέγιστο, ένα ιδιαίτερα σοβαρό θέμα για την Ελλάδα, που βυθίζεται όλο και περισσότερο και χάνονται θέσεις εργασίας, κλείνουν μικρομεσαίες επιχειρήσεις και διαλύεται ο παραγωγικός ιστός της χώρας.
Στο ίδιο κυβερνητικό κείμενο δεν αναφέρεται, επίσης, πουθενά η ανάγκη για ενίσχυση των προγραμμάτων διαπεριφερειακής και διασυνοριακής συνεργασίας. Πολύ περισσότερο, δεν αναφέρεται πουθενά η ανάγκη να μη γίνεται διαχείριση πόρων σε επίπεδο πόλης, αλλά σε επίπεδο περιφέρειας, για να μην υπάρξει κατακερματισμός και κομματικοποίηση των πόρων.
Δυστυχώς, η ελληνική κυβερνητική παρέμβαση σε ένα τόσο σοβαρό κείμενο της νέας στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κοινωνική και οικονομική συνοχή παραμένει ένα γενικόλογο κείμενο χωρίς μάχιμες θέσεις. Ως εκ τούτου φοβούμαστε ότι και η ενδεχόμενη αναθεώρηση του Ε.Σ.Π.Α., κύριε Υπουργέ, θα περάσει μέσα από την υιοθέτηση αυτής της νέας πολιτικής, χωρίς ουσιαστικά ελληνικές θέσεις, που θα αλλάξει ριζικά το μοντέλο συγχρηματοδότησης. Έχετε ήδη πάρει σοβαρά κονδύλια από το Ε.Σ.Π.Α. για να τροφοδοτήσετε το ΕΤΕΑΝ, το JEREMIE και τον επενδυτικό νόμο, δηλαδή κινείστε ήδη στην κατεύθυνση της μετατροπής των συγχρηματοδοτούμενων σε επενδυτικά σχέδια.
Τελειώνω, κύριε Πρόεδρε. Ευχαριστώ για την ανοχή σας.
Υπάρχει σοβαρή ανησυχία για την εξέλιξη αυτής της πολιτικής. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι κοινωνικές υποδομές και το κοινωνικό κράτος ευρύτερα, δεν θα έχουν τη δυνατότητα να χρηματοδοτηθούν για έργα που απαιτούνται για την κοινωνική και οικονομική ανάκαμψη της χώρας με την ενίσχυση κρίσιμων τομέων ανάπτυξης για την κοινωνική συνοχή, παρά μόνο εάν οι νέες επενδυτικές δράσεις, με κυρίαρχο τον ιδιωτικό παράγοντα, εκδηλώνουν ενδιαφέρον για να συμμετάσχουν και χωρίς καμία πρόβλεψη για την ενίσχυση των δημόσιων επενδύσεων, που τις έχετε μειώσει δραματικά.
Προκύπτουν ερωτήματα. Προχθές ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ κατέθεσε ερώτηση και έχει θέσει όλο το πλαίσιο των ερωτήσεων. Κλείνοντας, εγώ θα πω ότι δυστυχώς ένα πολυδιαφημισμένο εργαλείο ανάπτυξης, το Ε.Σ.Π.Α. δεν αφήνει προοπτική και ελπίδα στους πολίτες αυτού του τόπου, παρ’ όλο ότι ανάγεται σε ένα αντίδοτο όλων των δεινών, από το κτίσιμο ενός σχολείου μέχρι την πληρωμή των εκπαιδευτικών.
Ευχαριστώ.
