Ομιλία Θανάση Οικονόμου στην Ολομέλεια της Βουλής στη Συζήτηση πρότασης ΚΟ για σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής για την υπόθεση των Ομολόγων
http://www.youtube.com/user/athanasiosoikonomou#p/a/u/0/eXOs0k5WcJg
«Την τριετία 2005-2007 δεν υπήρξε απλά κακοδιαχείριση ανίδεων διοικήσεων εις βάρος της περιουσίας των Ασφαλιστικών Ταμείων. Υπήρξε “δομημένο έγκλημα”, που συντελέσθηκε ταυτόχρονα σε πολλά ασφαλιστικά Ταμεία, με κεντρική πολιτική ανοχή, αν όχι καθοδήγηση και με εκροές και διαδρομές “μαύρου” ή και πολιτικού χρήματος. Οι πολίτες και ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός της χώρας που συντελέσθηκε τα προηγούμενα χρόνια απαιτούν όλη την αλήθεια».
Σημεία ομιλίας:
Η υπόθεση με τις μαζικές αγορές δομημένων ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου από τα ασφαλιστικά Ταμεία έχει όλα τα χαρακτηριστικά ενός πολύπλευρου σκανδάλου: λεηλασία του πλούτου των ασφαλιστικών Ταμείων, δημοσιονομική αδιαφάνεια και δημιουργική λογιστική, χάρισμα υπερκερδών σε τράπεζες, χρηματιστηριακές εταιρείες και χρηματοοικονομικούς οίκους του Λονδίνου, διακίνηση μιζών και πολιτικού χρήματος, όπως είχε αποφανθεί και η αρμόδια Αρχή για την Καταπολέμηση της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες, πριν υποβιβασθεί μέσα σε μια νύχτα για να σταματήσει η αποκαλυπτική έρευνα της.
Το αίτημα για σύσταση εξεταστικής δεν είναι κομματική υποχρέωση. Είναι η βαθιά πεποίθηση του ΠΑΣΟΚ ότι δεν μπορεί να γίνει ανεκτό κανένα έγκλημα στο πεδίο των δημόσιων οικονομικών. Οι πολίτες δεν επιζητούν τη λήθη, απαιτούν την αλήθεια.
Από δημοσιονομική άποψη, όμως, πρόκειται για ένα «μεγάλο κόλπο» που συνέβαλε και αυτό στη διεθνή διαπόμπευση της χώρας για τα περιβόητα «Greek statistics».
Πως λειτουργούσε αυτό το κόλπο;
Το Δημόσιο φαινομενικά έβγαινε ωφελημένο από αυτές τις εκδόσεις, καθώς με τα δομημένα προϊόντα μειώνονταν οι τόκοι που θα καταβάλλονταν, αν ο ίδιος δανεισμός είχε γίνει με ομόλογα σταθερού επιτοκίου. Επιπλέον, οι εκδόσεις αυτές έμεναν «κρυφές». Ο δανεισμός καταγραφόταν ως ενδοκυβερνητικό χρέος, η κεντρική διοίκηση αύξανε το δανεισμό της, τα Ταμεία εμφάνιζαν αυξημένη περιουσία και το τελικό αποτέλεσμα ήταν δημοσιονομικά ουδέτερο. Τα στοιχεία δεν καταγράφονταν ούτε στις ετήσιες εκθέσεις της Τράπεζας της Ελλάδος. Αποτέλεσμα αυτής της πρακτικής ήταν ένας εξωραϊσμός των δημόσιων οικονομικών, το ιδανικό πεδίο αδιαφάνειας για την τότε κυβέρνηση, που διαφήμιζε τη δήθεν συνετή οικονομική πολιτική της.
Την ίδια ώρα, με αυτές τις μεθοδεύσεις ζημιώνονταν τα ασφαλιστικά ταμεία του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Γιατί η αγορά των ομολόγων γινόταν σε υπερβολικά υψηλές τιμές, χωρίς το δικαίωμα ρευστοποίησης μέχρι τη λήξη τους και χωρίς διαπραγμάτευση στην οργανωμένη Ηλεκτρονική Δευτερογενή Αγορά Τίτλων του Δημοσίου.
Το δεύτερο θέμα αφορά τις υπερτιμολογήσεις των δομημένων προϊόντων. Όλα όσα διατέθηκαν την ίδια ημέρα της έκδοσης, δηλαδή στην πρωτογενή αγορά, πουλήθηκαν στα ταμεία στην ονομαστική τους αξία, ενώ τα ομόλογα που αγόρασε π.χ το ΤΑΞΥ από τη δευτερογενή αγορά πουλήθηκαν σε τιμή υψηλότερη και της ονομαστικής. Ωστόσο, τα δομημένα προϊόντα πωλούνται πάντα σε τιμή χαμηλότερη της ονομαστικής, καθώς στο συνολικό ποσό της έκδοσης ενσωματώνεται και η αμοιβή που λαμβάνει ο ανάδοχος. Μόνο στην Ελλάδα του κ. Καραμανλή καταφέραμε αυτά τα προϊόντα να πουληθούν με συστηματική υπερτιμολόγηση, στην ονομαστική τους αξία και να αγορασθούν από δήθεν «ανίδεες», όπως ισχυρίζεται η Νέα Δημοκρατία διοικήσεις Ταμείων.
Oι επενδύσεις των Ταμείων σε δομημένα ομόλογα έγιναν σε νομικό κενό! Αυτές οι τοποθετήσεις αντιβαίνουν την Υπουργική Απόφαση του 2002, στην οποία προβλέπονταν ότι η αποτίμηση των τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου θα γίνεται με βάση τις τιμές που δημοσιεύει η Ηλεκτρονική Δευτερογενής Αγορά Τίτλων της Τράπεζας της Ελλάδος. Οι διοικήσεις των ασφαλιστικών οργανισμών, που όφειλαν να γνωρίζουν την κείμενη νομοθεσία για τις επενδύσεις των αποθεματικών τους, ευθέως παραβίασαν το νόμο, επενδύοντας σε προϊόντα εκ προοιμίου ευρισκόμενα εκτός θεσμικού πλαισίου επενδυτικής πολιτικής των Ταμείων.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας
Η υπόθεση με τις μαζικές αγορές δομημένων ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου από τα ασφαλιστικά Ταμεία έχει όλα τα χαρακτηριστικά ενός πολύπλευρου σκανδάλου: λεηλασία του πλούτου των ασφαλιστικών Ταμείων, δημοσιονομική αδιαφάνεια και δημιουργική λογιστική, χάρισμα υπερκερδών σε τράπεζες, χρηματιστηριακές εταιρείες και χρηματοοικονομικούς οίκους του Λονδίνου,
διακίνηση μιζών και πολιτικού χρήματος, όπως είχε αποφανθεί και η αρμόδια Αρχή για την Καταπολέμηση της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες, πριν υποβιβασθεί μέσα σε μια νύχτα για να σταματήσει η αποκαλυπτική έρευνα της.
Τρία χρόνια μετά την έναρξη των αποκαλύψεων, δεν έχει υπάρξει ούτε μία δίκη υπευθύνων. Την ίδια ώρα, οι πολίτες ζητούν επιτακτικά να μάθουν ποιοι, με ποιες εντολές και με ποια πολιτική ανοχή αν όχι καθοδήγηση, έπαιξαν με τον δημόσιο πλούτο συμβάλλοντας στον δημοσιονομικό εκτροχιασμό της χώρας και στην κατάρρευση των ασφαλιστικών ταμείων.
Με το σημερινό αίτημα για σύσταση εξεταστικής, καλούμε τη Βουλή να δώσει απαντήσεις σε αυτό το άλγος. Απαντήσεις με ονοματεπώνυμο. Δεν είναι μία κομματική υποχρέωση. Είναι η βαθιά πεποίθηση του ΠΑΣΟΚ ότι δεν μπορεί να γίνει ανεκτό κανένα έγκλημα στο πεδίο των δημόσιων οικονομικών. Οι πολίτες δεν επιζητούν τη λήθη, απαιτούν την αλήθεια. Και απέναντι σε αυτό το αίτημα, οφείλουμε όλες οι πολιτικές δυνάμεις να σταθούμε με σεβασμό και με θάρρος.
Σήμερα διαλέγουμε πλευρά. Είτε είμαστε με αυτούς που συναισθάνονται την κρισιμότητα των περιστάσεων και τι μας έφερε ως εδώ και αναλαμβάνουμε δράση, είτε είμαστε με αυτούς που με ένα σφουγγάρι δίνουν άφεση αμαρτιών σε εσωκομματικές αμαρτίες που διασπάθισαν το δημόσιο πλούτο.
Ακούω από πολλές πλευρές ότι η πρακτική που ακολουθήθηκε με τα ομολόγα της περιόδου 2005-2007, ήταν συνηθισμένη. Πλήθος ασφαλιστικών ταμείων, κατά κανόνα επικουρικής ασφάλισης, απορρόφησαν έντεκα δομημένα ομόλογα εκδόσεως του Δημοσίου, συνολικής ονομαστικής αξίας περίπου 1,8 δις. ευρώ.
Από δημοσιονομική άποψη, όμως, πρόκειται για ένα «μεγάλο κόλπο» που συνέβαλε και αυτό στη διεθνή διαπόμπευση της χώρας για τα περιβόητα «Greek statistics».
Πως λειτουργούσε αυτό το κόλπο;
Το Δημόσιο φαινομενικά έβγαινε ωφελημένο από αυτές τις εκδόσεις, καθώς με τα δομημένα προϊόντα μειώνονταν οι τόκοι που θα καταβάλλονταν, αν ο ίδιος δανεισμός είχε γίνει με ομόλογα σταθερού επιτοκίου. Επιπλέον, οι εκδόσεις αυτές έμεναν «κρυφές». Ο δανεισμός καταγραφόταν ως ενδοκυβερνητικό χρέος, η κεντρική διοίκηση αύξανε το δανεισμό της, τα Ταμεία εμφάνιζαν αυξημένη περιουσία και το τελικό αποτέλεσμα ήταν δημοσιονομικά ουδέτερο. Τα στοιχεία δεν καταγράφονταν ούτε στις ετήσιες εκθέσεις της Τράπεζας της Ελλάδος. Αποτέλεσμα αυτής της πρακτικής ήταν ένας εξωραϊσμός των δημόσιων οικονομικών, το ιδανικό πεδίο αδιαφάνειας για την τότε κυβέρνηση, που διαφήμιζε τη δήθεν συνετή οικονομική πολιτική της.
Την ίδια ώρα, με αυτές τις μεθοδεύσεις ζημιώνονταν τα ασφαλιστικά ταμεία του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Γιατί η αγορά των ομολόγων γινόταν σε υπερβολικά υψηλές τιμές, χωρίς το δικαίωμα ρευστοποίησης μέχρι τη λήξη τους και χωρίς διαπραγμάτευση στην οργανωμένη Ηλεκτρονική Δευτερογενή Αγορά Τίτλων του Δημοσίου.
Το δεύτερο που θέλω να επισημάνω και προσδίδει τα χαρακτηριστικά σκανδάλου, είναι το θέμα των υπερτιμολογήσεων των δομημένων προϊόντων. Όλα όσα διατέθηκαν την ίδια ημέρα της έκδοσης, δηλαδή στην πρωτογενή αγορά, πουλήθηκαν στα ταμεία στην ονομαστική τους αξία, ενώ τα ομόλογα που αγόρασε π.χ το ΤΑΞΥ από τη δευτερογενή αγορά πουλήθηκαν σε τιμή υψηλότερη και της ονομαστικής.
Ωστόσο, τα δομημένα προϊόντα πωλούνται πάντα σε τιμή χαμηλότερη της ονομαστικής, καθώς στο συνολικό ποσό της έκδοσης ενσωματώνεται και η αμοιβή που λαμβάνει ο ανάδοχος. Μόνο στην Ελλάδα του κ. Καραμανλή καταφέραμε αυτά τα προϊόντα να πουληθούν με συστηματική υπερτιμολόγηση, στην ονομαστική τους αξία και να αγορασθούν από δήθεν «ανίδεες», όπως ισχυρίζεται η Νέα Δημοκρατία διοικήσεις Ταμείων.
Τώρα, κατά πόσο πρόκειται περί ανίδεες διοικήσεις που παρόλο αυτά είχαν την ευθύνη των ασφαλιστικών ταμείων, ή από κεντρικά καθοδηγούμενες και κομματικά ελεγχόμενες διοικήσεις, μένει να αποδειχθεί. Γιατί είναι σαφές, ότι κάποιοι πλούτισαν από τις υπερτιμολογήσεις εις βάρος του ελληνικού λαού.
Γιατί το λέω αυτό; Γιατί η αγορά δομημένων προϊόντων από τα ασφαλιστικά Ταμεία δεν είναι εξ ορισμού επιζήμια: αν ένας επενδυτής γνωρίζει τι αγοράζει, το αγοράζει σε σωστή τιμή και το χρησιμοποιεί για να δημιουργεί ένα ισορροπημένο χαρτοφυλάκιο, όλα έχουν καλώς. Όμως, στη δική μας περίπτωση οι διοικήσεις των Ταμείων αγόραζαν τα προϊόντα σε υπερβολικές τιμές, που ποτέ σε όλη τη διάρκεια ζωής των ομολόγων δεν θα τις ξαναέβλεπαν, και δέσμευαν ένα μεγάλο μέρος της κινητής περιουσίας σε τίτλους μη διαπραγματεύσιμους σε οργανωμένη αγορά, τους οποίους, αν χρειαζόταν να πουλήσουν πριν τη λήξη τους για να εξασφαλίσουν ρευστότητα θα τους πωλούσαν σε τιμές χαμηλότερες της τιμής κτήσης, εγγράφοντας πραγματική ζημία.
Κατ’ αυτή την έννοια, λοιπόν, οι πωλήσεις δομημένων ομολόγων στα ασφαλιστικά Ταμεία, με τον τρόπο που έγιναν στην Ελλάδα, ήταν πράξεις διασπάθισης δημοσίου πλούτου και όχι ορθολογικές κινήσεις διαχείρισης αποθεματικών.
Να αναφέρω εδώ ότι σύμφωνα με την έρευνα Ζορμπά, υπάρχουν αποδείξεις ότι τα κέρδη από τις υπερτιμολογήσεις κατευθύνθηκαν εν μέρει σε μίζες επιτηδείων και πιθανά ένα μέρος τους έφθασε σε πολιτικά πρόσωπα. Όλοι θυμόμαστε, για παράδειγμα, την πιο κραυγαλέα περίπτωση διακίνησης «μαύρου», πιθανόν πολιτικού, χρήματος: ένας από τους εταίρους της Ακρόπολις Χρηματιστηριακή, που διέθεσε σε τέσσερα Ταμεία το περιβόητο «κρυφό» ομόλογο των 280 εκατ. ευρώ, που εκδόθηκε από την JP Morgan, έφυγε από κατάστημα της Εθνικής Τράπεζας με μια βαλίτσα γεμάτη μετρητά, όπως διαπίστωσε ο κ. Ζορμπάς. Προμήθειες από το ίδιο ομόλογο έκαναν το γύρο του κόσμου σε υπεράκτιες εταιρείες των Νησιών Κέιμαν και της Κύπρου, για να καταλήξουν σε αφανείς παραλήπτες.
Ταυτόχρονα, τεράστια ποσά διακινήθηκαν από εμπλεκόμενους στην πώληση άλλου «κρυφού» δομημένου ομολόγου στο Ταμείο των Δημοσιογράφων, το ΤΣΠΕΑΘ.
Είναι ευθύνη μας σήμερα να ακολουθήσει η Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής, σε συνεργασία με όλες τις συναρμόδιες δημόσιες αρχές, αυτές τις διαδρομές του χρήματος, για να βρούμε επιτέλους ποιοι καρπώθηκαν τις υπέρογκες προμήθειες και αν ανάμεσά τους βρίσκονται πολιτικά πρόσωπα ή αδιαφανή «πολιτικά ταμεία».
Θα αναφέρω άλλο ένα στοιχείο, κατά την άποψή μου ιδιαίτερα σοβαρό: οι επενδύσεις των Ταμείων σε δομημένα ομόλογα έγιναν σε νομικό κενό!
Αυτές οι τοποθετήσεις αντιβαίνουν την Υπουργική Απόφαση του 2002 στην οποία προβλέπονταν ότι η αποτίμηση των τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου θα γίνεται με βάση τις τιμές που δημοσιεύει η Ηλεκτρονική Δευτερογενής Αγορά Τίτλων της Τράπεζας της Ελλάδος.
Συνεπώς, ο νομοθέτης είχε διασφαλίσει από το 2002 ότι οι Ασφαλιστικοί Οργανισμοί θα επένδυαν με διαφάνεια τα αποθεματικά τους σε ομόλογα και μόνο σε τίτλους σταθερού ή κυμαινόμενου επιτοκίου για τους οποίους δίνονται επί καθημερινής βάσης τιμές από την Τράπεζα της Ελλάδος. Οι διοικήσεις των ασφαλιστικών οργανισμών, που όφειλαν να γνωρίζουν την κείμενη νομοθεσία για τις επενδύσεις των αποθεματικών τους, ευθέως παραβίασαν το νόμο, επενδύοντας σε προϊόντα εκ προοιμίου ευρισκόμενα εκτός θεσμικού πλαισίου επενδυτικής πολιτικής των Ταμείων.
Στην ως άνω υπουργική απόφαση του 2002 περιγράφεται διεξοδικά η διαδικασία την οποία είναι υποχρεωμένες να ακολουθούν οι διοικήσεις Ασφαλιστικών Οργανισμών για τη διενέργεια επενδύσεων και τη ρευστοποίηση κινητών αξιών.
Ωστόσο, δύο μήνες μετά από την ανάληψη της εξουσίας από την κυβέρνηση Καραμανλή, αυτή η διαδικασία προστασίας και ελέγχου, έπαψε να τηρείται με ευθύνη των πρώην Υπουργών Απασχόλησης.
Σας ζητούμε να σταθούμε ως Σώμα με τη δέουσα σοβαρότητα μπροστά σε αυτό το πρωτοφανές σκάνδαλο των δομημένων ομολόγων.
Την τριετία 2005-2007 δεν υπήρξε απλά κακοδιαχείριση ανίδεων διοικήσεων.
Υπήρξε «δομημένο έγκλημα», που συντελέσθηκε ταυτόχρονα σε πολλά ασφαλιστικά Ταμεία, με κεντρική ανοχή, αν όχι καθοδήγηση και με εκροές και διαδρομές «μαύρου» ή και πολιτικού χρήματος.
Σε αυτό το «δομημένο έγκλημα» είναι καθήκον σήμερα της Βουλής να ρίξει φως.
Οι πολίτες και ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός της χώρας που συντελέσθηκε τα προηγούμενα χρόνια απαιτούν όλη την αλήθεια.
