ΣΤΗΝ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ
ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΚΑΙ ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ»
(14 Ιουλίου)Θέλω να ξεκινήσω με ορισμένες διευκρινίσεις και απαντήσεις, προτού μπω στο κύριο σώμα της παρέμβασής μου. Ο αρχηγός του Λαϊκού Ορθόδοξου Συναγερμού μάς ρώτησε γιατί δεν είπαμε την αλήθεια πέρυσι. Την είπαμε. Μιλήσαμε για ένα ασφαλιστικό που δεν ήταν βιώσιμο. Αυτό το οποίο δεν γνωρίζαμε είναι το πόσο μικρό χρόνο είχαμε και μέσα σε τι ασφυκτικούς όρους έπρεπε να γίνουν οι προσαρμογές.
Γι’ αυτό για παράδειγμα αντί να πάμε σε μία μεγαλύτερη περίοδο προσαρμογής για τις γυναίκες στον ιδιωτικό, στο δημόσιο τομέα, τις μητέρες με ανήλικα παιδιά, αναγκαζόμαστε να γίνει σε αυτά τα ασφυκτικά περιθώρια προσαρμογής.
Επειδή ο κ. Λέγκας αμφισβήτησε αυτό το οποίο είπα, κατ’ αρχάς να επαναλάβω ότι η Υπηρεσία δεν έχει απολύτως κανένα έγγραφο, σχετικά με οποιαδήποτε συμφωνία που λέτε πως είχατε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Εγώ θα σας καταθέσω την επιστολή του κ. Σπίντλα, του Επιτρόπου πριν την κυρία Ράιντερ, γιατί με αυτόν ήταν η πρώτη επιστολή, με την οποία μας λέει στις 3 Νοεμβρίου του 2009 ότι δεν υπάρχει καμία απολύτως δέσμευση της Ελληνικής Κυβέρνησης που να μας έχει κοινοποιηθεί. Άρα, λοιπόν, νομίζω πως μάλλον αυτή η κατάθεση της επιστολής το δικό μου επιχείρημα ενδυναμώνει και όχι το δικό σας.
Επανέρχομαι στον κ. Καρατζαφέρη. Έβαλε ένα θέμα ο Πρόεδρος του Λαϊκού Ορθόδοξου Συναγερμού και θέλω να είμαι απολύτως καθαρός. Είναι προφανές ότι τον ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ θα τον κάναμε είτε υπήρχε είτε δεν υπήρχε Μνημόνιο. Αυτό το οποίο είπα είναι ότι το Μνημόνιο έχει ως μέρος των συνολικών δεσμεύσεων της Ελληνικής Κυβέρνησης και μία σειρά από πολιτικές που εμείς θέλαμε να κάνουμε έτσι και αλλιώς. Το φορολογικό είναι ένα άλλο παράδειγμα, πέρα από τον ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ, αλλά και το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, στο οποίο αναφέρθηκα.
Άρα, λοιπόν, οποιαδήποτε παραποίηση αυτών που είπα ότι αν απαλλαγούμε από το Μνημόνιο δεν θα υπάρχει ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ, είναι προφανές ότι δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την πραγματικότητα.
Έρχομαι τώρα στην τοποθέτησή μου και ξεκινώ επαναλαμβάνοντας αυτό το οποίο νομίζω ότι όλοι μας γνωρίζουμε πολύ καλά. Την περασμένη εβδομάδα, το Ελληνικό Κοινοβούλιο πήρε μία ιστορική απόφαση για μία μεγάλη μεταρρύθμιση. Σήμερα, καλούμε την ελληνική Βουλή να ψηφίσει το αδελφό νομοσχέδιο αυτής της μεταρρύθμισης για το Ασφαλιστικό Σύστημα του Δημοσίου.
Όλοι ξέρουμε ότι διανύσαμε και διανύουμε μία περίοδο που μας έφερε μπροστά σε πολύ μεγάλα διλήμματα και σε ιστορικές αποφάσεις. Διλήμματα, που αν είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας, πρέπει να πούμε ότι αρνηθήκαμε για πολλά χρόνια να αντιμετωπίσουμε. Αποφάσεις που για πολλά χρόνια δεν πήραμε.
Είναι προφανές ότι τα προβλήματα που καλούμαστε σήμερα για να λύσουμε δεν δημιουργήθηκαν χθες. Σίγουρα διογκώθηκαν από την αδράνεια, από την έλλειψη βούλησης και διάθεσης προσαρμογής στα νέα δεδομένα της προηγούμενης Κυβέρνησης. Σίγουρα πολλαπλασιάστηκαν από την πελατειακή λογική της, αλλά είναι σαφές ότι τα προβλήματα δεν γεννήθηκαν χθες. Είναι σαφές ότι σήμερα είναι η μεγάλη στιγμή για να κάνουμε τις μεγάλες τομές.
Το πρόβλημα που έχουμε είναι ότι ο χρόνος, στον οποίο καλούμαστε να κάνουμε αυτές τις αλλαγές, είναι πάρα πολύ μικρός. Πρέπει να διαχειριστούμε και να διασώσουμε στρεβλώσεις και βαθιά διαρθρωτικά προβλήματα τώρα σε ένα πολύ μικρό χρονικό διάστημα.
Γι’ αυτό και κάνουμε αυτή την ιστορική αλλαγή στο ασφαλιστικό σύστημα, ακόμα και αν πτυχές του θα μπορούσαν να ήταν διαφορετικές σε μια διαφορετική συγκυρία. Είναι μια αλλαγή – και εδώ θέλω να απαντήσω στον Πρόεδρο του ΛΑΟΣ – που την υπερασπιζόμαστε ως δίκαιη. Δεν κρυβόμαστε πίσω απ’ αυτή. Είναι μια αλλαγή που συμβάλλει καθοριστικά στο να αποκτήσουμε ένα βιώσιμο σύστημα, να εξορθολογιστεί η συνταξιοδοτική δαπάνη, να συγκρατηθεί ο ρυθμός αύξησης των δαπανών και να εγγυηθούμε έτσι τις μελλοντικές συντάξεις.
Θυμίζουμε ότι σήμερα η δαπάνη για συντάξεις είναι στο 12,5% του ΑΕΠ. Και αν δεν κάναμε απολύτως τίποτα, σε μερικές δεκαετίες –που με όρους συνταξιοδοτικού είναι πολύ γρήγορα– θα έφτανε στο 25% του ΑΕΠ. Ένα σε κάθε τέσσερα ευρώ που παράγει αυτή η χώρα θα πήγαινε στις συντάξεις.
Αντίστοιχα εκτινάσσεται και η δημόσια δαπάνη για την κάλυψη των συντάξεων. Τα τελευταία δέκα χρόνια η επιχορήγηση των ασφαλιστικών ταμείων έχει τετραπλασιαστεί. Τρία δισεκατομμύρια ευρώ το 2001, 12,5 δισεκατομμύρια ευρώ σήμερα. Η δε δαπάνη για τις συντάξεις του Δημοσίου έχει υπερδιπλασιαστεί, από τα τρία δισεκατομμύρια στα επτά δισεκατομμύρια ευρώ. Μόνο την τελευταία πενταετία, από το 2005, η δαπάνη για συντάξεις του Δημοσίου αυξήθηκε περισσότερο από 70%, όταν ο αριθμός των συνταξιούχων αυξήθηκε κατά 10%.
Και σε αυτή τη λογική είναι που πρέπει να δει κανένας ακόμη και ένα μέτρο, όπως είναι η εισφορά αλληλεγγύης των συνταξιούχων, που βεβαίως δεν είναι – και κακώς αναφέρεται από πολλούς – αντίστοιχο με το ΛΑΦΚΑ. Το ΛΑΦΚΑ, αν θυμάστε, ξεκινούσε από κάτω από 300 ευρώ. Εδώ μιλάμε για μια εισφορά που ξεκινά στα πάνω από 1.400 ευρώ σύνταξης. Και είναι αναγκαία συνθήκη, για να μπορέσουμε να στηρίξουμε ακριβώς αυτές τις ίδιες τις συντάξεις.
Είναι προφανές, λοιπόν, ότι η εξέλιξη, όπως πάει σήμερα, δεν είναι βιώσιμη. Και σίγουρα η δαπάνη που γίνεται δεν ανταποκρίνεται σε καλές ή καλύτερες συντάξεις και παροχές για όλους τους συνταξιούχους. Κάποιοι απολαμβάνουν καλύτερα και περισσότερα προνόμια από άλλους και αυτό όχι μόνο γιατί πλήρωσαν περισσότερες εισφορές, αλλά και γιατί είχαν τη θεσμική δύναμη, δυνατότητες, παράθυρα στο ισχύον νομικό πλαίσιο, για να μπορέσουν να έχουν μια διακριτή μεταχείριση.
Γι’ αυτό και ονομάζουμε τη σημερινή μεταρρύθμιση δίκαιη. Κάνουμε ένα σύστημα πιο δίκαιο απέναντι στον εργαζόμενο, πιο δίκαιο μεταξύ των εργαζόμενων, καταργώντας τις μεταξύ τους διακρίσεις σε επίλεκτους του συστήματος και σε μη προνομιούχους, επίλεκτους που μπορούσαν να απολαμβάνουν από νωρίς στη ζωή τους μεγάλες συντάξεις και μη προνομιούχους, που έπρεπε να δουλέψουν μια ζωή, για να εξασφαλίσουν μια σύνταξη πείνας.
Ταυτόχρονα είναι ένα σύστημα που είναι πιο αλληλέγγυο μεταξύ των γενεών, πιο ανταποδοτικό, ανταμείβοντας τον εργαζόμενο για το σύνολο των εισφορών του, υπολογίζοντας και τις καλές και τις κακές στιγμές. Γιατί όλες οι εισφορές συνυπολογίζονται στον προσδιορισμό της τελικής σύνταξης.
Είναι πιο αποτελεσματικό, γιατί δίνει κίνητρο για ασφάλιση σε όλη τη διάρκεια του εργασιακού βίου, από τις πρώτες δουλειές των νέων, ώστε να πάψει το φαινόμενο ανθρώπων να παρακαλούν στο τέλος του εργασιακού τους βίου να αγοράσουν ένσημα και να πάψει το φαινόμενο να έχουν κίνητρο οι εργοδότες να μην ασφαλίζουν νέους εργαζόμενους.
Είναι πιο αναδιανεμητικό. Δίνει μια ελάχιστη προνοιακή σύνταξη σε όλους τους πολίτες. Και πιο ορθολογικό, γιατί επιτρέπει στο νέο και στον μελλοντικό εργαζόμενο να προγραμματίσει τη ζωή του.
Βάζουμε με τα δύο νομοσχέδια τέλος στη βιομηχανία των εξαιρέσεων και των ασφαλισμένων δύο ταχυτήτων. Διαμορφώνουμε επιτέλους στη χώρα μας ένα ενιαίο σύστημα ασφάλισης για όλους τους εργαζόμενους στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα.
Οι συντάξεις υπολογίζονται δίκαια για όλους τους εργαζόμενους, αλλά δημιουργείται και μια βασική σύνταξη για όλους τους πολίτες, ανεξάρτητα από το τι έχουν καταφέρει στη ζωή τους, ώστε τουλάχιστον να μπορούν να συντηρήσουν ένα ελάχιστο αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης, μια βασική σύνταξη, που η Κυβέρνηση έχει δεσμευτεί ότι θα αναπροσαρμόζεται ανάλογα με τις δημοσιονομικές δυνατότητες και έχει αναλάβει την πολιτική δέσμευση να το κάνει όσο πιο σύντομα γίνεται με βάση την πορεία της οικονομίας.
Δημιουργούμε ένα σύστημα ασφάλισης που πιστεύουμε ότι ανταποκρίνεται σε αυτό που ζητούν σήμερα νέοι άνθρωποι και εργαζόμενοι: αξιοπρέπεια, ασφάλεια, προοπτική για τη χώρα και τη ζωή τους, διαβεβαίωση ότι θα υπάρξουν συντάξεις και στο μέλλον.
Γι’ αυτό και κατά κανέναν τρόπο δεν μπορούμε να συμμεριστούμε την άποψη ότι αποτελεί αποθεμελίωση του ασφαλιστικού συστήματος αυτό που κάνουμε. Ακούμε ορισμένους να μιλούν για αποθεμελίωση του ασφαλιστικού συστήματος και να αναφέρονται στην υπαγωγή όλων των υπαλλήλων στο ΙΚΑ.
Μέχρι πότε θα δεχτούμε ότι υπάρχουν δύο κατηγορίες εργαζομένων σε αυτή τη χώρα; Όλοι οι εργαζόμενοι οι οποίοι έχουν σχέση μισθωτής εργασίας πρέπει να είναι σε ένα ταμείο.
Όπως και δεν είναι βεβαίως αποθεμελίωση του ασφαλιστικού συστήματος η ύπαρξη ενιαίων κανόνων και ορίων ηλικίας για όλους τους εργαζόμενους. Αυτό είναι ισονομία. Βεβαίως και αναγνωρίζουμε τις ιδιαιτερότητες. Υπάρχουν κατηγορίες επαγγελμάτων ή εργασιών ή κοινωνικών ομάδων, όπου πρέπει να υπάρξουν ιδιαιτερότητες.
Γι’ αυτό και το Υπουργείο Εργασίας και το Υπουργείο Οικονομικών ακούσαμε πολύ προσεκτικά τις προτάσεις της Βουλής, κάναμε μια σειρά από αλλαγές στην αρχική εκδοχή των νομοσχεδίων, διατηρώντας όμως στο ακέραιο το πνεύμα του νομοσχεδίου και πάντα σεβόμενοι τις αρχές της ισονομίας και της ισότιμης και δίκαιης μεταχείρισης των πολιτών.
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, το ασφαλιστικό του Δημοσίου έχει δύο πτυχές. Μίλησα ήδη για τη μία, εναρμόνιση του ασφαλιστικού συστήματος Δημοσίου με το νέο ασφαλιστικό σύστημα που ψηφίσατε την περασμένη βδομάδα.
Η δεύτερη διάστασή του είναι βέβαια η ενσωμάτωση και η συμμόρφωση με την καταδικαστική απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων σχετικά με τα όρια ηλικίας ανδρών και γυναικών στο Δημόσιο.
Τι λέει η Συνθήκη των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων; Προβλέπει και ζητάει, όπως και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, από τη χώρα μας να σεβαστεί την αρχή της ίσης μεταχείρισης ως προς τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης. Αυτό που ζητήθηκε ρητά από τη χώρα μας είναι η συμμόρφωση με το άρθρο 141.4 της Συνθήκης περί πρόβλεψης ειδικών πλεονεκτημάτων προς διευκόλυνση του λιγότερο εκπροσωπούμενου φύλου να συνεχίσει την επαγγελματική δραστηριότητα.
Το μέχρι σήμερα καθεστώς σύμφωνα με το ΔΕΚ όχι μόνο δεν ευνοεί την αποκατάσταση των προβλημάτων που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν οι γυναίκες στην επαγγελματική τους διαδρομή, αλλά αντίθετα διευκολύνει την απόσυρσή τους από την αγορά εργασίας. Και πρέπει να πούμε ότι αυτή την άποψη συμμερίζεται και μεγάλη μερίδα των γυναικών και των γυναικείων οργανώσεων, που διεκδικούν ίση μεταχείριση στην εργασία, στις προσλήψεις, στις προοπτικές και συμφωνούν και με την ίση μεταχείριση και δικαιώματα στο καθεστώς συνταξιοδότησης.
Αναγνωρίζοντας το προφανές, ότι μια ολοκληρωμένη κοινωνική πολιτική, μια ουσιαστική πολιτική για τη στήριξη της οικογένειας και τη δημιουργία οικογένειας δεν μπορεί ούτε να ξεκινά ούτε να τελειώνει με τη συνταξιοδότηση, άνδρες και γυναίκες σήμερα απαιτούν ένα σύστημα κοινωνικής προστασίας που ενθαρρύνει και βοηθά τη δημιουργία οικογένειας, αλλά και υποστηρίζει τους γονείς στα χρόνια που πραγματικά υπάρχει ανάγκη συμμετοχής στην ανατροφή των παιδιών.
Αυτό είναι μια πραγματικά προοδευτική πολιτική. Αυτό είναι που αντιμετωπίζει ισότιμα όλους τους πολίτες σε όλα τα στάδια του επαγγελματικού τους βίου. Μια πολιτική και ένα σύστημα που ως κράτος δεν μπορέσαμε, είναι η αλήθεια, να διαμορφώσουμε και να υλοποιήσουμε εγκαίρως, με αποτέλεσμα να χρειάζεται να γίνει τώρα, υπό πίεση, και να το κάνουμε ταυτόχρονα με τη μετάβαση σε ίσα όρια συνταξιοδότησης για όλους.
Και φυσικά δεν νομίζω πως μπορεί κανένας σοβαρά να ισχυριστεί ότι η απάντηση σε αυτή την απόφαση θα ήταν να εξισωθούν όλοι προς τα κάτω. Σε μια στιγμή που το συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας ασφυκτιά και προσπαθεί να βρει τη βιωσιμότητά του, μια συμμόρφωση στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου με την εξίσωση όλων των ανδρών προς τα κάτω στα πενήντα χρόνια νομίζω ότι προσκρούει στην κοινή λογική.
Αυτό, λοιπόν, που κάνουμε είναι ταυτόχρονα με αυτό το νομοσχέδιο να στηρίξουμε αυτούς τους θεσμούς που δημιουργούν τις προϋποθέσεις για να μπορέσει να στηριχθεί η εργαζόμενη μητέρα με το ολοήμερο σχολείο, με την επέκταση των βρεφονηπιακών σταθμών, με τη φροντίδα των ευπαθών ομάδων. Και παρά την πίεση, καταφέραμε να εξασφαλίσουμε μια όσο το δυνατόν πιο ομαλή μετάβαση, όχι αυτή που θα θέλαμε αρχικά, αλλά μια μετάβαση που δεν ρίχνει αυτόματα τις γυναίκες σε πολλαπλάσια επιπρόσθετα έτη.
Κατοχυρώσαμε τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα που θεμελιώνονται μέχρι το τέλος του χρόνου, με μεγάλη σαφήνεια και ως προς τα όρια, αλλά και ως προς τους όρους συνταξιοδότησης. Είπαμε ότι η έναρξη της μεταβατικής περιόδου για την εξίσωση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης ανδρών και γυναικών θα ξεκινήσει από 01/01/2011.
Σχεδιάσαμε μια μεταβατική περίοδο που να περιορίζει όσο είναι δυνατόν την επιβάρυνση για όσες γυναίκες θεμελιώνουν δικαίωμα στο 2013, όπου αρχίζει η πλήρης εφαρμογή της εξίσωσης, αλλά και είναι έτος κατά το οποίο η μεγάλη πλειονότητα των γυναικών που θεμελιώνουν δικαίωμα είχαν αυξημένα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης.
Παρόλα αυτά, δεν θα ισχυριστούμε ότι δεν αναγνωρίζουμε πως θα διαταραχθεί ο προγραμματισμός κάποιων νοικοκυριών. Γι’ αυτό και σήμερα κάνουμε και άλλη μία κίνηση. Ανταποκρινόμενοι και στα αιτήματα που έχουν κατατεθεί κατά τη διάρκεια της συζήτησης, δίνουμε τη δυνατότητα –θα το καταθέσω αμέσως μετά ως προσθήκη-αναδιατύπωση στο σχέδιο νόμου- να αναγνωριστεί πλασματικός χρόνος για κάθε παιδί, ο οποίος ανέρχεται σε ένα έτος για το πρώτο παιδί και σε δύο έτη για κάθε επόμενο παιδί και μέχρι το τρίτο.
Κάνουμε, δηλαδή, μία παραπέρα κίνηση, για να μπορέσουμε να στηρίξουμε σε αυτή τη μεταβατική περίοδο τις γυναίκες, στις οποίες αναγνωρίζουμε τη δυσκολία αυτής της μετάβασης μέσα σε τρία χρόνια.
Αυτό που επιχειρείται σήμερα δεν είναι η αφαίρεση προνομίων και η αφαίρεση δικαιωμάτων και εισοδημάτων. Βρεθήκαμε σε μία κατάσταση δύσκολη, σε μία κατάσταση αδιέξοδη, σε μία κατάσταση στην οποία το κράτος θα αδυνατούσε να εγγυηθεί το άμεσο μέλλον.
Τι νόημα έχει να μιλούσαμε σήμερα για εγγύηση συντάξεων, εάν δεν μπορούσαμε να εγγυηθούμε ότι θα υπάρχουν συντάξεις; Με την αλλαγή που κάνουμε στο συνταξιοδοτικό, εγγυώμαστε ότι και σήμερα και αύριο και μεθαύριο θα υπάρχουν συντάξεις για τους Έλληνες και τις Ελληνίδες.
Έχουμε φύγει ήδη από την κατάσταση στην οποία θα φοβόμασταν την κατάρρευση του συστήματος. Έχουμε φύγει, με τις πολιτικές που ακολουθούμε εδώ και αρκετούς μήνες. Παρά το γεγονός ότι έχουμε ακόμα πολλά στάδια να διανύσουμε, ώστε να εγγυηθούμε απόλυτα την οικονομική ασφάλεια και ευημερία της χώρας, τα βήματα που έχουμε κάνει αναγνωρίζονται. Και αναγνωρίζονται από όλους τους διεθνείς συνομιλητές μας.
Τις τελευταίες δύο ημέρες, σε όλο το διεθνή Τύπο αναπαράγονται αυτά τα οποία είπαν ο Πρόεδρος του Συμβουλίου των Υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, ο κ. Γιούνκερ, για την Ελλάδα που ανταποκρίνεται περισσότερο και από ό,τι περίμεναν στις δεσμεύεις της. Αναπαράγονται αυτά τα οποία είπε ο αρμόδιος Επίτροπος για τις οικονομικές και νομισματικές υποθέσεις, ο κ. Ρεν. Αναπαράγονται αυτά που είπε ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο κ. Τρισέ. Και χθες, είχαμε μία πετυχημένη πρώτη έξοδο στις διεθνείς αγορές, έστω και περιορισμένου τύπου, με το δανεισμό των ομολόγων εξάμηνης διάρκειας.
Η Ελλάδα προχωράει και προχωράει με σταθερά βήματα. Και τα βήματα αυτά αναγνωρίζονται. Και τα βήματα αυτά είναι η βάση πάνω στην οποία μπορούμε να σταθούμε και να κάνουμε τον επόμενο δρόμο, να εγγυηθούμε τη βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού μας συστήματος, να εγγυηθούμε μία οικονομία που ανακτά αυτοπεποίθηση και που μπορεί να δημιουργεί επενδύσεις, να δημιουργεί θέσεις εργασίας, να δημιουργεί πλούτο και να τον διανέμει δίκαια.
Αυτός είναι ο στόχος αυτής της Κυβέρνησης. Σε αυτό το στόχο εγγράφεται και η σημερινή συζήτηση που κάνουμε και γι’ αυτό ζητούμε τη στήριξη από τη Βουλή αυτού του εξαιρετικά σημαντικού νομοσχεδίου.
Ευχαριστώ πολύ.
