ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ «Κύρωση και τροποποίηση της από 29-10-2009 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου “Αναστολή εφαρμογής διατάξεων τακτοποίησης ημιυπαίθριων και λοιπών κλειστών χώρων που άλλαξαν χρήση” (ΦΕΚ 218 Α΄)».
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, με την ψήφιση του νόμου επικυρώνουμε την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου με την οποία ανεστάλη η εφαρμογή των διατάξεων για την τακτοποίηση διαφόρων ειδών πολεοδομικών παρανομιών. Γιατί δεν ήταν μόνο οι ημιυπαίθριοι χώροι, αλλά και άλλοι χώροι όπως πιλοτές, γκαράζ, ημιυπόγεια και υπόγεια. Και βέβαια με την αναστολή αυτή ανοίγουμε το μεγάλο θέμα της αντιμετώπισης των αυθαιρεσιών στις πόλεις.
Πράγματι σήμερα υπάρχει ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα με τους ημιυπαίθριους που αφορά σε ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού. Αλλά η συγκεκριμένη ρύθμιση που έφερε η προηγούμενη Κυβέρνηση δεν μπορούσε να συνεχίζει να εφαρμόζεται όσο εμείς είμαστε Κυβέρνηση. Ο τρόπος που ρύθμιζε το ζήτημα με την τακτοποίηση, είναι ενάντια στις αρχές μας, τόσο για λόγους τήρησης της νομιμότητας, όσο και για περιβαλλοντικούς και πολεοδομικούς λόγους. Η ανοχή μαζί με την αδυναμία ελέγχου, οδήγησε σε μια ασυδοσία ως προς την εφαρμογή του νόμου.
Το Συμβούλιο της Επικρατείας, όμως, είναι ξεκάθαρο στις αποφάσεις του. Η συνταγματικότητα των ρυθμίσεων του νόμου της προηγούμενης Κυβέρνησης αμφισβητείται. Η αντίθεση προς το Σύνταγμα και τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, της προσπάθειας τακτοποίησης, επισημάνθηκε με κάθε τρόπο από τους πανεπιστημιακούς κύκλους, από το Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδος, από τους δικηγορικούς συλλόγους, από τις ενώσεις δικαστών και από πολλούς ακόμη θεσμικούς φορείς.
Πράγματι έχουμε τώρα μπροστά μας να λύσουμε έναν γόρδιο δεσμό. Οι ρυθμίσεις του ν.3775/2009 αντί να λύσουν το πρόβλημα, το περιέπλεξαν περισσότερο. Δεν αντιμετώπισαν το μεγάλο πρόβλημα της καταστρατήγησης του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού (ΓΟΚ) συστηματικά και συνολικά, αλλά το αντιμετώπισαν αποσπασματικά με αποτέλεσμα να μην εξασφαλίζουν ουσιαστική και βιώσιμη λύση στο πρόβλημα. Οι ρυθμίσει αυτές είχαν αμιγώς εισπρακτικό χαρακτήρα.
Εμείς λέμε, ότι δεν μπορεί το κράτος να εισπράττει από την αυθαιρεσία και τα χρήματα να οδηγούνται σε άλλους δημοσιονομικούς σκοπούς. Η εκμετάλλευση της ιδιοκτησίας σε βάρος του περιβάλλοντος πρέπει να αντισταθμιστεί. Το ατομικό όφελος πρέπει να μετατραπεί σε όφελος του συνόλου. Πρέπει να αξιοποιείται για την αναβάθμιση του περιβάλλοντος και την αποκατάσταση της σοβαρής ζημιάς που εδώ και πάρα πολλά χρόνια έχει επέλθει. Δεν υπήρξε καμία τέτοια πρόβλεψη στο νόμο που έφερε η προηγούμενη Κυβέρνηση.
Όπως δεν υπήρξε πρόβλεψη προληπτικών και κατασταλτικών μηχανισμών ελέγχου των αυθαιρεσιών και της παράνομης δόμησης. Αντίθετα, ο νόμος έδινε ακόμη και τη δυνατότητα τακτοποίησης χώρων που δεν είχαν ακόμη κατασκευαστεί, δηλαδή διευκόλυνε τη μελλοντική τέλεση παρανομίας.
Ειδικά σ’ αυτό δεν μπορούσαμε να είμαστε συνεργοί. Θα ήμασταν ανακόλουθοι με την πολιτική που θέλουμε να εφαρμόσουμε. Και για να ξέρουμε για τι πράγμα μιλάμε, με το κλείσιμο των ημιυπαίθριων -που έχει σήμερα, ουσιαστικά, γίνει- έχει αυξηθεί ο συντελεστής δόμησης κατά περίπου 20% στις πόλεις μας.
Δυστυχώς, οι παρενέργειες του νόμου της προηγούμενης κυβέρνησης υπήρξαν πολύ περισσότερες και πολυπλοκότερες από αυτές που φανταζόμασταν. Και, ενώ, δεν δημιουργήσαμε εμείς αυτή την αναστάτωση, καλούμαστε να επιλύσουμε τα πολλά προβλήματα που δημιούργησε. Καλούμαστε να απεγκλωβίσουμε τους πολίτες που βρέθηκαν όμηροι των διατάξεων αυτών, οι οποίοι βιώνουν τις συνέπειες αυτής της αποσπασματικής ρύθμισης για την τακτοποίηση των ημιυπαίθριων και άλλων χώρων.
Ενώ, κληθήκαμε να λειτουργήσουμε πυροσβεστικά σ’ αυτή την περίπτωση, κάνουμε αγώνα δρόμου να μην παραταθεί άλλο αυτή η αβεβαιότητα των πολιτών και να παρουσιάσουμε, όπως είχαμε υποσχεθεί, πριν τη λήξη του εξαμήνου, μια πρόταση που με τρόπο περιβαλλοντικά, πολεοδομικά και νομικά αποδεκτό θα δώσει μια λύση. Μια πρόταση που θα δηλώνει επί της αρχής μια μακροπρόθεσμη πολιτική που στοχεύει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων στη γειτονιά και την πόλη. Κάτι που δεν θα αφορά το τώρα και την είσπραξη χρημάτων, όπως ήταν η συγκεκριμένη διάταξη.
Η νέα πολιτική για την αναβάθμιση του δομημένου περιβάλλοντος δεν μπορεί να στηριχθεί σε διατάξεις που είχαν άλλους σκοπούς και κατεύθυνση, όπως ήταν οι συγκεκριμένες διατάξεις που σήμερα αναστέλλουμε. Δεν μπορεί να θέλουμε να αναθεωρήσουμε τον Γ.Ο.Κ. και να έχουμε εκκρεμότητες σε σχέση με τους ημιυπαίθριους που δυναμιτίζουν την πρόθεση αυτή. Η διαδικασία αναθεώρησης του Γ.Ο.Κ. έχει ξεκινήσει. Είμαστε σε επικοινωνία με τους αρμόδιους επιστημονικούς φορείς και επεξεργαζόμαστε τις προτάσεις που μας καταθέτουν.
Οι τροποποιήσεις του Γ.Ο.Κ. με το ν. 3775/2009 ήταν αποσπασματικές δεν θέλουμε στο χρόνο αυτό και εν όψει των αναθεωρήσεων του ΓΟΚ να κάνουμε μπρος πίσω επαναφέροντας προγενέστερες διατάξεις.
Και εδώ θέλω να είμαι σαφής γιατί ακούγονται πολλά. Η ισχύουσα νομοθεσία αυτή τη στιγμή δεν απαγορεύει την έκδοση των οικοδομικών αδειών. Η αναστολή αφορά τις ταυτοποιήσεις και όχι την έκδοση των αδειών. Η τροποποίηση του Γ.Ο.Κ. κάθε τρεις μήνες θα οδηγήσει, όχι, μόνο σε πάγωμα των αδειών, αλλά κυρίως σε σύγχυση των διαδικασιών και σε σύγχυση του καθεστώτος. Με τη νέα ρύθμιση που θα προκύψει πολύ σύντομα -και την οποία θα συζητήσουμε αναλυτικά στη Βουλή- θα ξεκαθαρίσει το τοπίο συνολικά, χωρίς να τροποποιούνται αποσπασματικά και συνεχώς πάγιες διατάξεις του Γ.Ο.Κ.
Αντιλαμβανόμαστε ότι έχουν δημιουργηθεί προσδοκίες και αναμονή για το νέο καθεστώς, αλλά αυτό δεν αποτελεί λόγο να δημιουργήσουμε πολλά διαφορετικά καθεστώτα και διαφορετικές ταχύτητες. Η αποσπασματική αντιμετώπιση του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα. Οι πολεοδομίες θα περιπλέξουν ακόμη περισσότερο τις διαδικασίες. Θα ισχύουν διαφορετικά μεταβατικά καθεστώτα για διαφορετικές περιπτώσεις με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μεγαλύτερο έμφραγμα.
Συμμεριζόμαστε την στάση αναμονής, δεν επιθυμούμε, όμως, να περιπλέξουμε ακόμη περισσότερο τα πράγματα με επικίνδυνα αποτελέσματα για το σύνολο της οικοδομικής δραστηριότητας. Πρέπει οι πολίτες να γνωρίζουν ότι απέναντί τους θα έχουν μια Κυβέρνηση που θα είναι συνεπής στους στόχους της και δεν θα τους αντιμετωπίζει με δυσπιστία. Πρέπει να ξανακερδηθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς. Αυτό δεν μπορεί να γίνει αφήνοντας να ισχύουν τέτοιες διατάξεις που είναι πρόχειρες, μονοσήμαντες, αποσπασματικές και αμιγώς εισπρακτικές.
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, οι διατάξεις που ίσχυαν δεν πλήττουν μόνο το οικιστικό περιβάλλον, αλλά προσβάλλουν ευθέως και την έννοια του κράτους δικαίου. Δεν είναι δυνατόν την στιγμή που το Σύνταγμα επιβάλλει τον ορθολογικό χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό, την ίδια ώρα σε ένα κράτος δικαίου να δημιουργούμε τις προϋποθέσεις τακτοποίησης αυθαιρεσιών έναντι της καταβολής οικονομικής εισφοράς και μόνο.
Για όλους τους παραπάνω λόγους η αναστολή της ισχύος του νόμου 3775/2009 περί τακτοποίησης ήταν επιβεβλημένη προκειμένου να αντιμετωπίσει όλα τα παραπάνω ζητήματα σε νέα βάση και με συνδυασμένα κριτήρια περιβαλλοντικής και πολεοδομικής προστασίας.
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, καταγράψαμε τις όποιες προτάσεις ακούστηκαν και στη Διαρκή Επιτροπή και σήμερα και τα σχόλια για τις αλλαγές στο Γενικό Οικοδομικό Κανονισμό που επέφερε ο ν. 3775.
Οι νέες διατάξεις που θα κατατεθούν προς ψήφιση στη Βουλή για τους ημιυπαίθριους και τους κλειστούς χώρους που άλλαξαν χρήση, θα αντιμετωπίζουν όλα τα παραπάνω ζητήματα, τα οποία ήδη εξετάζονται από μηδενική βάση σε συνεργασία με τους εμπλεκόμενους φορείς. Θα λάβουν υπόψη όλες τις τεχνικές, αρχιτεκτονικές, πολεοδομικές και νομικές παραμέτρους των θεμάτων.
Θα έχουν, επίσης, ως γνώμονα τις κοινωνικές παραμέτρους, καθώς στόχος δεν είναι η τιμωρία των πολιτών, αλλά αντιθέτως η προστασία τους και η αποκατάσταση της αυθαιρεσίας. Θα στοχεύουν στην αποκατάσταση της επιβάρυνσης του δομημένου περιβάλλοντος, η οποία έχει ήδη επέλθει με την καταστρατήγηση του Γ.Ο.Κ. επί σειρά ετών. Θα στοχεύουν στον περιορισμό της ζημιάς του οικιστικού περιβάλλοντος υπέρ της πόλης, των ελεύθερων χώρων και των χώρων πρασίνου.
Τέλος, θα προβλεφθούν, θα συνεκτιμηθούν και θα αντιμετωπιστούν συνολικά και όλα τα προβλήματα ή οι εκκρεμότητες που έχουν δημιουργηθεί από το ν. 3775/2009 και που αφορούν μεταβατικά καθεστώτα για μια σειρά από περιπτώσεις που σχετίζονται με την έκδοση των οικοδομικών αδειών.
Οι νέες διατάξεις θα διέπονται από τη βασική αρχή της αποκατάστασης του ήδη πληγωμένου οικιστικού περιβάλλοντος και θα βασίζεται στις αρχές που διέπουν τον ορθολογικό πολεοδομικό σχεδιασμό και τη μη νόθευσή του.
Πολύ σύντομα, σε λιγότερο από έξι μήνες, όπως είχαμε δεσμευτεί, θα παρουσιάσουμε στη Βουλή δίκαιους τρόπους που θα ρυθμίζουν τα προβλήματα του παρελθόντος, γιατί πράγματι -και εδώ νομίζω συμφωνούμε όλοι- δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από τη διαιώνιση της αβεβαιότητας και τη στήριξη της αυθαιρεσίας.
Σας ευχαριστώ πολύ.
