Ομιλία του Σταύρου
Θεοδωράκη στην Ολομέλεια της Βουλής κατά την ψήφιση του νομοσχεδίου για
την πώληση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ
Η ΔΕΗ είναι ίσως ο καθρέφτης της χώρας. Είναι το οικονομικό θαύμα της δεκαετίας του '50. Η εταιρεία που έφερε το ρεύμα και τον πολιτισμό, και στο πιο απομακρυσμένο χωριό. Οι καπνισμένοι εργάτες στα ορυχεία, οι εναερίτες της ΔΕΗ, τα γκρίζα χωριά της Πτολεμαΐδας, τα φουγάρα της Μεγαλόπολης, η Ελλάδα που αγωνίστηκε κόντρα σε αντίξοες συνθήκες.
Η ΔΕΗ όμως δεν είναι μόνο το φως. Είναι και το σκοτάδι της χρεοκοπημένης Ελλάδας. Το πελατειακό κράτος, οι συντεχνίες, οι κατεβασμένοι διακόπτες, τα κομματικά ρουσφέτια, η ασέβεια στο περιβάλλον, η απουσία επαφής με το μέλλον… είναι και αυτά ΔΕΗ.
Δεν υπάρχει αμαρτία της χώρας που να μην έχει το καθρέφτισμα της στη ΔΕΗ, με αποτέλεσμα η ΔΕΗ,σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία, να μένει πίσω! Να απαξιώνεται, να χάνει έδαφος,παραμένοντας εμμονικά προσκολλημένη στο λιγνίτη.
Όμως, δεν έκαναν όλες οι δημόσιες εταιρίες ηλεκτρισμού της Ευρώπης τα ίδια λάθη. Η αντίστοιχη ΔΕΗ της Πορτογαλίας σήμερα παράγει διπλάσια ενέργεια από την ΔΕΗ έχει 20πλάσια κεφαλαιοποίηση από τη ΔΕΗ και ετήσια κέρδη 1 δισ. €. Μόνο τα κέρδη της, δηλαδή, είναι περισσότερα από την κεφαλαιοποίηση όλης της ΔΕΗ.
Και αυτό που πονάει περισσότερο: Η πορτογαλική ΔΕΗ παράγει το 1/3 της ενέργειας από Ανανεώσιμες πηγές, ενώ η δική μας ΔΕΗ παράγει μόλις το 0,8%.
Και να σκεφθεί κανείς ότι πριν 40 χρόνια η ΔΕΗ στην Κύθνο έφτιαξε το πρώτο αιολικό πάρκο στην Ευρώπη!
Και αυτή η πρωτιά χαραμίσθηκε και πετάχθηκε στα σκουπίδια! Και σήμερα, 2018, σε μια εποχή που ο λιγνίτης είναι υπό διωγμό στην ΕΕ η ΔΕΗ είναι ίσως η μόνη εταιρεία ενέργειας στην Ευρώπη που επενδύει τόσο πολύ στον λιγνίτη.
Και έχει ενδιαφέρον η έκρηξη ειλικρίνειας του προέδρου της ΔΕΗ σε ένα συνέδριο του Economist το ΄16: Αν με ρωτάτε αυστηρά επιχειρηματικά, δεν είναι καθόλου κερδοφόρο να επιδοτούνται τέτοιες επενδύσεις. Αντί να δώσουμε 1,5 δισ. ευρώ για την Πτολεμαϊδα V θα δίναμε τα μισά λεφτά και θα είχαμε ίση, ίσως και περισσότερη ισχύ και πολύ πιο γρήγορα σε μονάδες φυσικού αερίου.
Δυστυχώς, τα πράγματα έγιναν ακόμα χειρότερα απ’ ό,τι υπολόγιζε ο κ. Παναγιωτάκης το ΄16.
Το κόστος των ρύπων έχει αυξηθεί σημαντικά, ενώ το κόστος των ανταγωνιστικών τεχνολογιών συνεχώς πέφτει.
Ιδιώτες επενδυτές ανακοίνωσαν πρόσφατα ότι θα παράγουν με Φυσικό Αέριο την ενέργεια που θα παράγει και η Πτολεμαϊδα V! Με ποια διαφορά; Ότι η μονάδα του φυσικού αερίου θα στοιχίσει 300 εκατ.€ και η Πτολεμαΐδα V, 1.5 δισ!
Οι τιμές των δικαιωμάτωντων ρύπων εκτινάσσονται μέρα με την ημέρα!
Το 2017 ήταν περίπου 5€ ο τόνος και σήμερα βρίσκονται στα14€ ο τόνος, ενώ εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν τα 30€μέχρι το 2030.
Αυτή η εκτίναξη στις τιμές συνέβη επειδή η ΕΕ ψήφισε τον Φεβρουάριο ένα ακόμη πιο αυστηρό πλαίσιο για την καταπολέμηση των ρύπων.
Και έτσι θα πορευτούμε!
Και η Ελλάδα δεν μπορεί να συνεχίζει να δίνει μάχες χαρακωμάτων. Πρέπει να σκεφθούμε τα συμφέροντα των επόμενων γενεών.
Στο σχέδιο της Ευρώπης για τη μετάβαση σε μια οικονομία χωρίς άνθρακα, υπάρχουν πολλά λεφτά και ειδικό ταμείο για τη στήριξη των τοπικών κοινωνιών που σήμερα είναι εξαρτημένες από τον λιγνίτη.
Η κυβέρνηση πρέπει να κινητοποιηθεί, να σχεδιάσει, να αντλήσει πόρους και να χρηματοδοτήσει βιώσιμες επενδύσεις που θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας στις τοπικές οικονομίες που πλήττονται.
Οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ όμως και στην περίπτωση της ΔΕΗ αποδεικνύουν ότι πατάνε μόνο στο παρελθόν.
Με την ασυλία που προσέφερε το 2015 ο κ. Σκουρλέτης σε όλους αδιακρίτως που δεν ήθελαν να πληρώνουν την ΔΕΗ, εκτινάχθηκαν οι ληξιπρόθεσμές οφειλές και επιδεινώθηκε δραματικά η ρευστότητα της εταιρίας.
Παράλληλα, με τις καθυστερήσεις και τις αναβολές στην απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας σφίξατε και άλλο τη θηλιά στη ΔΕΗ.
Όμως το μνημόνιο είναι σαφές: Έχετε δεσμευτεί ότι μέχρι το 2020 το μερίδιο της ΔΕΗ στη λιανική πρέπει να έχει υποχωρήσει κάτω από το 50%!
Αυτή είναι η σκληρή αλήθεια που αποκρύπτετε. Η πώληση λοιπόν των λιγνιτικών μονάδων δεν είναι το τέλος. Θα υπάρξει συνέχεια.
Με την πλάτη στον τοίχο, θα αναγκαστείτε να πουλήσετε, πελατολόγιο, υδροηλεκτρικά. Ή και τα δύο!
Οι λιγνιτικές μονάδες πωλούνται με 3 χρόνια καθυστέρηση. Και αυτή η καθυστέρηση έχει τεράστιο κόστος, για τη ΔΕΗ και τους καταναλωτές.
Οι λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ έχασαν μεγάλο μέρος της εμπορικής τους αξίας. Αυτό σημαίνει ότι θα εισπράξετε, αν εισπράξετε, πολύ χαμηλότερο τίμημα.
Θα πίστευε κανείς ότι θα είχατε πάρει ένα μάθημα από το φιάσκο ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Όμως, τελικά το μοντέλο ΤΡΑΙΝΟΣΕ εξελίσσεται σε μοντέλο ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ! Αρνούμαι, καθυστερώ, σαμποτάρω, απαξιώνω και στο τέλος πουλάω όσο όσο.
Το Ποτάμι έχει εγκαίρως καταθέσει συγκεκριμένη πρόταση για τον εκσυγχρονισμό της ΔΕΗ, την αλλαγή του ενεργειακού μείγματος με κέρδη για το περιβάλλον και την εθνική οικονομία, την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας προς όφελος των καταναλωτών.
Στο Ποτάμι και το Κίνημα Αλλαγής λέμε ότι πρέπει να πάψουμε να κρύβουμε τα προβλήματα κάτω από το χαλί. Και στην περίπτωση μας: Κάτω από τον λιγνίτη, τα προβλήματα που δεν λύνονται, δεν εξαφανίζονται. Γίνονται μεγαλύτερα. Και μετά έχουμε ανάγκη από πιο επώδυνες λύσεις.
Το σημερινό νομοσχέδιο δεν δίνει λύσεις.
Καταψηφίζουμε λοιπόν την πρόταση σας. Αρνούμαστε άλλη μια αναβολή, άλλη μια χαμένη τριετία.
Τα φώτα τρεμοσβήνουν. Η ΔΕΗ δεν έχει ανάγκη από νέους διακόπτες, αλλά από μια ριζική επανατοποθέτηση στον ενεργειακό ευρωπαϊκό χάρτη.
Χωρίς τα δεσμά του κρατισμού, του συντεχνιασμού και τα βαρίδια του πελατειακού κομματικού κράτους, τα οποία, δυστυχώς για τη χώρα, έχουν βρει νέους υπερασπιστές στο σύστημα ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ.
Η ΔΕΗ είναι ίσως ο καθρέφτης της χώρας. Είναι το οικονομικό θαύμα της δεκαετίας του '50. Η εταιρεία που έφερε το ρεύμα και τον πολιτισμό, και στο πιο απομακρυσμένο χωριό. Οι καπνισμένοι εργάτες στα ορυχεία, οι εναερίτες της ΔΕΗ, τα γκρίζα χωριά της Πτολεμαΐδας, τα φουγάρα της Μεγαλόπολης, η Ελλάδα που αγωνίστηκε κόντρα σε αντίξοες συνθήκες.
Η ΔΕΗ όμως δεν είναι μόνο το φως. Είναι και το σκοτάδι της χρεοκοπημένης Ελλάδας. Το πελατειακό κράτος, οι συντεχνίες, οι κατεβασμένοι διακόπτες, τα κομματικά ρουσφέτια, η ασέβεια στο περιβάλλον, η απουσία επαφής με το μέλλον… είναι και αυτά ΔΕΗ.
Δεν υπάρχει αμαρτία της χώρας που να μην έχει το καθρέφτισμα της στη ΔΕΗ, με αποτέλεσμα η ΔΕΗ,σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία, να μένει πίσω! Να απαξιώνεται, να χάνει έδαφος,παραμένοντας εμμονικά προσκολλημένη στο λιγνίτη.
Όμως, δεν έκαναν όλες οι δημόσιες εταιρίες ηλεκτρισμού της Ευρώπης τα ίδια λάθη. Η αντίστοιχη ΔΕΗ της Πορτογαλίας σήμερα παράγει διπλάσια ενέργεια από την ΔΕΗ έχει 20πλάσια κεφαλαιοποίηση από τη ΔΕΗ και ετήσια κέρδη 1 δισ. €. Μόνο τα κέρδη της, δηλαδή, είναι περισσότερα από την κεφαλαιοποίηση όλης της ΔΕΗ.
Και αυτό που πονάει περισσότερο: Η πορτογαλική ΔΕΗ παράγει το 1/3 της ενέργειας από Ανανεώσιμες πηγές, ενώ η δική μας ΔΕΗ παράγει μόλις το 0,8%.
Και να σκεφθεί κανείς ότι πριν 40 χρόνια η ΔΕΗ στην Κύθνο έφτιαξε το πρώτο αιολικό πάρκο στην Ευρώπη!
Και αυτή η πρωτιά χαραμίσθηκε και πετάχθηκε στα σκουπίδια! Και σήμερα, 2018, σε μια εποχή που ο λιγνίτης είναι υπό διωγμό στην ΕΕ η ΔΕΗ είναι ίσως η μόνη εταιρεία ενέργειας στην Ευρώπη που επενδύει τόσο πολύ στον λιγνίτη.
Και έχει ενδιαφέρον η έκρηξη ειλικρίνειας του προέδρου της ΔΕΗ σε ένα συνέδριο του Economist το ΄16: Αν με ρωτάτε αυστηρά επιχειρηματικά, δεν είναι καθόλου κερδοφόρο να επιδοτούνται τέτοιες επενδύσεις. Αντί να δώσουμε 1,5 δισ. ευρώ για την Πτολεμαϊδα V θα δίναμε τα μισά λεφτά και θα είχαμε ίση, ίσως και περισσότερη ισχύ και πολύ πιο γρήγορα σε μονάδες φυσικού αερίου.
Δυστυχώς, τα πράγματα έγιναν ακόμα χειρότερα απ’ ό,τι υπολόγιζε ο κ. Παναγιωτάκης το ΄16.
Το κόστος των ρύπων έχει αυξηθεί σημαντικά, ενώ το κόστος των ανταγωνιστικών τεχνολογιών συνεχώς πέφτει.
Ιδιώτες επενδυτές ανακοίνωσαν πρόσφατα ότι θα παράγουν με Φυσικό Αέριο την ενέργεια που θα παράγει και η Πτολεμαϊδα V! Με ποια διαφορά; Ότι η μονάδα του φυσικού αερίου θα στοιχίσει 300 εκατ.€ και η Πτολεμαΐδα V, 1.5 δισ!
Οι τιμές των δικαιωμάτωντων ρύπων εκτινάσσονται μέρα με την ημέρα!
Το 2017 ήταν περίπου 5€ ο τόνος και σήμερα βρίσκονται στα14€ ο τόνος, ενώ εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν τα 30€μέχρι το 2030.
Αυτή η εκτίναξη στις τιμές συνέβη επειδή η ΕΕ ψήφισε τον Φεβρουάριο ένα ακόμη πιο αυστηρό πλαίσιο για την καταπολέμηση των ρύπων.
Και έτσι θα πορευτούμε!
Και η Ελλάδα δεν μπορεί να συνεχίζει να δίνει μάχες χαρακωμάτων. Πρέπει να σκεφθούμε τα συμφέροντα των επόμενων γενεών.
Στο σχέδιο της Ευρώπης για τη μετάβαση σε μια οικονομία χωρίς άνθρακα, υπάρχουν πολλά λεφτά και ειδικό ταμείο για τη στήριξη των τοπικών κοινωνιών που σήμερα είναι εξαρτημένες από τον λιγνίτη.
Η κυβέρνηση πρέπει να κινητοποιηθεί, να σχεδιάσει, να αντλήσει πόρους και να χρηματοδοτήσει βιώσιμες επενδύσεις που θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας στις τοπικές οικονομίες που πλήττονται.
Οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ όμως και στην περίπτωση της ΔΕΗ αποδεικνύουν ότι πατάνε μόνο στο παρελθόν.
Με την ασυλία που προσέφερε το 2015 ο κ. Σκουρλέτης σε όλους αδιακρίτως που δεν ήθελαν να πληρώνουν την ΔΕΗ, εκτινάχθηκαν οι ληξιπρόθεσμές οφειλές και επιδεινώθηκε δραματικά η ρευστότητα της εταιρίας.
Παράλληλα, με τις καθυστερήσεις και τις αναβολές στην απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας σφίξατε και άλλο τη θηλιά στη ΔΕΗ.
Όμως το μνημόνιο είναι σαφές: Έχετε δεσμευτεί ότι μέχρι το 2020 το μερίδιο της ΔΕΗ στη λιανική πρέπει να έχει υποχωρήσει κάτω από το 50%!
Αυτή είναι η σκληρή αλήθεια που αποκρύπτετε. Η πώληση λοιπόν των λιγνιτικών μονάδων δεν είναι το τέλος. Θα υπάρξει συνέχεια.
Με την πλάτη στον τοίχο, θα αναγκαστείτε να πουλήσετε, πελατολόγιο, υδροηλεκτρικά. Ή και τα δύο!
Οι λιγνιτικές μονάδες πωλούνται με 3 χρόνια καθυστέρηση. Και αυτή η καθυστέρηση έχει τεράστιο κόστος, για τη ΔΕΗ και τους καταναλωτές.
Οι λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ έχασαν μεγάλο μέρος της εμπορικής τους αξίας. Αυτό σημαίνει ότι θα εισπράξετε, αν εισπράξετε, πολύ χαμηλότερο τίμημα.
Θα πίστευε κανείς ότι θα είχατε πάρει ένα μάθημα από το φιάσκο ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Όμως, τελικά το μοντέλο ΤΡΑΙΝΟΣΕ εξελίσσεται σε μοντέλο ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ! Αρνούμαι, καθυστερώ, σαμποτάρω, απαξιώνω και στο τέλος πουλάω όσο όσο.
Το Ποτάμι έχει εγκαίρως καταθέσει συγκεκριμένη πρόταση για τον εκσυγχρονισμό της ΔΕΗ, την αλλαγή του ενεργειακού μείγματος με κέρδη για το περιβάλλον και την εθνική οικονομία, την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας προς όφελος των καταναλωτών.
Στο Ποτάμι και το Κίνημα Αλλαγής λέμε ότι πρέπει να πάψουμε να κρύβουμε τα προβλήματα κάτω από το χαλί. Και στην περίπτωση μας: Κάτω από τον λιγνίτη, τα προβλήματα που δεν λύνονται, δεν εξαφανίζονται. Γίνονται μεγαλύτερα. Και μετά έχουμε ανάγκη από πιο επώδυνες λύσεις.
Το σημερινό νομοσχέδιο δεν δίνει λύσεις.
Καταψηφίζουμε λοιπόν την πρόταση σας. Αρνούμαστε άλλη μια αναβολή, άλλη μια χαμένη τριετία.
Τα φώτα τρεμοσβήνουν. Η ΔΕΗ δεν έχει ανάγκη από νέους διακόπτες, αλλά από μια ριζική επανατοποθέτηση στον ενεργειακό ευρωπαϊκό χάρτη.
Χωρίς τα δεσμά του κρατισμού, του συντεχνιασμού και τα βαρίδια του πελατειακού κομματικού κράτους, τα οποία, δυστυχώς για τη χώρα, έχουν βρει νέους υπερασπιστές στο σύστημα ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ.