Απάντηση Αναπληρώτριας Υπουργού Οικονομικών σε επίκαιρη ερώτηση βουλευτή του "Ποταμιού"
Απάντηση της Αναπληρώτριας Υπουργού Οικονομικών κ. Νάντιας Βαλαβάνη σε επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Ποταμιού κ. Χάρη Θεοχάρη, στη Βουλή τη Δευτέρα 20 Απριλίου 2015, σχετικά με τις καθυστερήσεις στη διαδικασία της υποβολής φορολογικών δηλώσεων οικονομικού έτους 2015
Αγαπητέ κύριε συνάδελφε, ξέρετε πολύ καλύτερα από μένα, μια και ήσασταν εκείνη την περίοδο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων, ότι μετά από είκοσι χρόνια που ίσχυε ο ν. 2238/1994 -με μικρές διαφορές από το 1994-, το καλοκαίρι του 2013 ψηφίστηκε ο 4172 και επέφερε θα έλεγα -δεν θα συμφωνήσω μαζί σας- πραγματικά ουσιαστικές διαφορές, μια και από τη μια μεριά ζητάει της Παναγιάς τα μάτια και από την άλλη μεριά θα χρειαζόταν να επανασχεδιαστούν –όπως χρειάστηκε- όλα τα έντυπα τόσο για τα νομικά όσο και για τα φυσικά πρόσωπα.
Δεν μπορούσε να υπάρξει μια κάποια βελτιωμένη εκδοχή των γνωστών φορολογικών δηλώσεων, πράγμα που γινόταν ουσιαστικά κάθε χρονιά επί δύο δεκαετίες.
Αν χρειάζεται να φέρω κάποιο παράδειγμα –εσείς τα ξέρετε καλύτερα από εμένα- είναι ότι είχαμε ριζικές αλλαγές στη φορολόγηση των αγροτικών εισοδημάτων, σε σχέση με τα μη διανεμηθέντα ή κεφαλαιοποιηθέντα αποθεματικά των νομικών προσώπων, μέχρι βέβαια την περιβόητη φορολογία από το πρώτο ευρώ, τα παιδιά τεκμήρια, κ.λπ. Αυτή είναι η μία πλευρά.
Η δεύτερη πλευρά είναι ότι, σαν να μην έφταναν αυτές οι αλλαγές, είχαμε αλλεπάλληλες νομοθετικές τροποποιήσεις με σειρά νόμων που άλλαζαν το νομικό πλαίσιο που ήδη είχε ριζικές αλλαγές το καλοκαίρι του 2013. Θα σας πω μόνο τους πιο σημαντικούς από αυτούς, γιατί διάσπαρτα υπάρχουν σε ένα τεράστιο σώμα τέτοιων φορολογικών νομοθετικών κειμένων, όπως είναι ο ν. 4223/2013, δηλαδή από την ίδια τη χρονιά που φτιάχτηκε ο νέος κώδικας φορολογίας εισοδήματος, όπως είναι ο ν. 4254/7-4-2014, δηλαδή στο διάστημα που ήσασταν ο ίδιος Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων και στη συνέχεια από το διάστημα που ήταν η κ. Σαββαΐδου, ο ν. 4305/31-10-2014, ο ν. 4307/15-11-2014 και ο 4316, όπου εδώ είναι και λίγο βίτσιο το πράγμα, καθώς το ΦΕΚ βγήκε την παραμονή των Χριστουγέννων. Ενώ πηγαίναμε για εκλογές, ακόμα και τότε άλλαζε η φορολογία εισοδήματος.
Πρέπει να σας πω με κάθε ειλικρίνεια ότι και εμείς κάναμε μια τέτοια παρέμβαση, όχι αυτή που μας ζητούσαν ακόμα και οι δημοσιογράφοι από το Φεβρουάριο μόλις μπήκα στο Υπουργείο και ρωτούσαν: «Τι θα κάνετε; Είναι δυνατόν αριστερή Κυβέρνηση να αποδεχτείτε για τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος του οικονομικού έτους 2014 τη φορολογία από το πρώτο ευρώ;» Και είναι αυτές που για πρώτη φορά εφαρμόζεται ο καινούργιος κώδικας φορολογίας εισοδήματος. Αυτές θα κληθούμε να καταθέσουμε φέτος. Προσπαθούσα να εξηγήσω ότι δεν γίνεται, γιατί αν παρέμβεις στον πυρήνα ενός νομοσχέδιου φορολογίας εισοδήματος, ουσιαστικά καταρρέει αυτό. Πρέπει να φτιάξεις δύο νομοσχέδια μέσα στην ίδια χρονιά.
Ένα για τη χρήση που κάνεις τις δηλώσεις και ένα για την τρέχουσα χρήση που θα γίνουν του χρόνου, πράγμα που δεν γίνεται και βέβαια πρέπει να αλλάξεις ριζικά τον προϋπολογισμό.
Ο τρέχον προϋπολογισμός βασίζεται στη φορολογία εισοδήματος που έχει ψηφιστεί την προηγούμενη χρονιά, γίνεται η εκκαθάριση και πληρώνονται οι δόσεις την τρέχουσα χρονιά.
Ωστόσο, παρόλο που εξηγήσαμε ότι οτιδήποτε από αυτά θέλουμε και είναι επιτακτικό πραγματικά να δηλώσουμε, θα τα επανεξετάσουμε στο πλαίσιο του δεύτερου εξάμηνου και του φορολογικού νομοσχέδιου για το οικονομικό έτος 2015, εμείς το διαπράξαμε με το ν. 4321 που ήταν η ρύθμιση για τις εκατό δόσεις για την επανεκκίνηση της οικονομίας που ψηφίστηκε στις 21-3-2015. Καταργήσαμε κάποιες εντελώς ακραίες περιπτώσεις, όπως οι μισθωτοί με το μπλοκάκι, τα νέα παιδιά δηλαδή, που αν δεν κάναμε αυτήν την παρέμβαση θα τους φορολογούσαν σαν να ήταν ελεύθεροι επαγγελματίες και θα τους έπαιρναν και πιο πολλά από αυτά που είχαν πάρει. Όπως για τα ενήλικα συνήθως άνεργα παιδιά που έχουν κάποιο νοίκι ή κάποιους τόκους καταθέσεων και που λειτουργούσαν τα τεκμήρια ενώ δεν είχαν εισόδημα. Για παράδειγμα μου έφεραν εκκαθαριστικό που με 1 ευρώ τόκο είχαν πληρωθεί 1.208 ευρώ μαζί με το 55% που ήταν ο προϋπολογισμός, πράγματα που δεν στέκουν στην κοινή λογική.
Όπως θα συνέβαινε και με τους κατοίκους εξωτερικού, σε μια περίοδο που θέλουμε να φέρουν και να κρατήσουν οπωσδήποτε τις καταθέσεις που έχουν στην Ελλάδα, ενώ δεν ζουν εδώ, εφόσον έχουν έστω κι ένα ευρώ εισόδημα από τόκους, τους φορολογούμε με τεκμαρτό, λες και είναι παρόντες εδώ.
Και τέλος, τα ανείσπρακτα νοίκια που το κάναμε στη συνέχεια και που δεν θα το κάναμε δυστυχώς -παρόλο που το να σε φορολογούν με 11% ή 33% για νοίκια που δεν έχεις εισπράξει είναι κόντρα σε κάθε λογική- αλλά λόγω της συγκεκριμένης καθυστέρησης μπορέσαμε να το διορθώσουμε μόνο επειδή δεν μπαίνουν στα πλαίσια των φορολογικών δηλώσεων γιατί πρέπει να πάνε να δηλωθούν στην εφορία.
Εδώ τελειώνει η ευθύνη του νομοθετικού σώματος και των κυβερνήσεων και αρχίζει η ευθύνη της εκτέλεσης που ανήκει στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων.
Χρειάστηκε η έκδοση δεκάδων αποφάσεων και ερμηνευτικών εγκυκλίων. Ακόμα, θα έλεγα βέβαια ότι για να είναι στην ώρα τους και να μπορέσουν να ανοίξουν θα χρειαζόταν –δεν έχω και χρόνο αυτή τη στιγμή, μπορώ όμως στη συνέχεια να συμπληρώσω αυτά που σας λέω- να έχουν καθοριστεί τα έντυπα και να έχει αρχίσει η ηλεκτρονική επεξεργασία το φθινόπωρο. Αυτό είναι φανερό. Δεν προλαβαίνουν διαφορετικά. Ξέρετε τους χρόνους.
Θα σας έλεγα δηλαδή ότι θα έπρεπε να είχε αρχίσει η επεξεργασία ακόμα πριν τον Ιούνη και από τη δικιά σας περίοδο και να είχε συνεχιστεί εντατικά μέχρι το Σεπτέμβρη τουλάχιστον, άντε Οκτώβρη το πολύ-πολύ, για να μπορέσουν να ανοίξουν τότε που θα έπρεπε να ανοίξουν.
Τελικά, με όλα αυτά, ολοκληρώθηκαν οι δεκάδες ΠΟΛ που χρειάστηκε να βγουν αρχές Απριλίου, αποφασίστηκε μετά από εξοντωτικές συσκέψεις των υπηρεσιακών παραγόντων τα τρία έντυπα για τα νομικά πρόσωπα να γίνουν δύο και τελικά -για λόγους απλοποίησης- ένα, το οποίο θεωρώ θετικό, και τώρα βρίσκονται στο στάδιο ηλεκτρονικού σχεδιασμού με πολύ μεγάλη πίεση. Η πρόβλεψη είναι ότι θα ανοίξουν οι δηλώσεις τόσο των νομικών προσώπων όσο και των φυσικών προσώπων μέσα στην πρώτη βδομάδα του Μαΐου, δηλαδή τις επόμενες μέρες μετά την Πρωτομαγιά.
Η λήξη των δηλώσεων θα γίνει κανονικά. Και το λέω ότι θα γίνει κανονικά γιατί ο νέος κώδικας φορολογίας εισοδήματος ως γνωστόν προβλέπει για πρώτη φορά σταθερές ημερομηνίες καταβολής του φόρου, τρεις δίμηνες δόσεις -31/7, 30/9 και 30/11- ανεξάρτητα από την ημερομηνία, νωρίτερα ή αργότερα, υποβολής της δήλωσης.
Ένας τέτοιος στόχος είναι δύσκολος σήμερα. Είναι, ωστόσο, εφικτός με πολλή οργάνωση και με βάση τα περσινά στοιχεία. Επειδή έχω μιλήσει πάρα πολύ, θα μπορέσω στη συνέχεια να εξηγήσω γιατί είναι εφικτός υπό ορισμένες προϋποθέσεις.
Ήθελα να πω ότι η πρώτη φορά που εφαρμόζεται ο πρώτος, ο καινούργιος κώδικας φορολογίας εισοδήματος είναι για τη χρήση του 2014, άρα ουσιαστικά δεν είναι συγκρίσιμα τα στοιχεία τα προπέρσινα με τα στοιχεία τα περσινά από την άποψη της διαχείρισης. Αυτό είναι το πρώτο.
Δεύτερον, δεν έχουμε καμία πρόθεση να αλλάξουμε τις σταθερές ημερομηνίες καταβολής του φόρου που ξεκινούν με δίμηνες δόσεις από 31/7. Αφήνοντας τα πράγματα έτσι, χωρίς παρέμβαση, φυσικά θα αναγκαστούμε να τις αλλάξουμε.
Όμως, όπως είναι τα πράγματα, με πολύ καλή οργάνωση και με εξαιρετική συνεργασία με αυτούς που θα έχουν το κύριο βάρος, που είναι κατ’ αρχάς οι λογιστές και οι φοροτεχνικοί και κατά δεύτερο λόγο οι εφοριακοί, έχουμε τη δυνατότητα να πετύχουμε -το πολύ-πολύ να υπάρξουν καμιά δεκαριά ημέρες να είναι ένα δίμηνο καθαρό ανοιχτές οι φορολογικές δηλώσεις.
Θα ήθελα να αναφερθώ στην περσινή εμπειρία για να εξηγήσω γιατί. Πέρυσι άνοιξαν πραγματικά για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, όπως ήταν προγραμματισμένες ή περίπου όπως ήταν προγραμματισμένες, από 20/3 και έκλεισαν το κανονικό τους διάστημα στις 30/6. Στη συνέχεια δόθηκε μία δίμηνη παράταση και έφτασαν μέχρι τις 31/8.
Με άλλα λόγια, ήταν ανοιχτές, αντί για το δίμηνο που θα είναι αναγκαστικά φέτος ανοιχτές, γύρω στους πεντέμισι μήνες. Ωστόσο, μπορούμε να δούμε το εξής. Ο πρώτος μήνας ήταν σα να μην υπήρξε, γιατί ήταν 0,1% περίπου οι φορολογικές δηλώσεις που κατατέθηκαν στο σύνολο των περίπου έξι εκατομμυρίων φορολογικών δηλώσεων.
Το δεύτερο μήνα έφτασαν το 3,7%. Η βασική δουλειά έγινε μέσα στο δίμηνο από 1/5 μέχρι 30/6, που έληγαν κανονικά, όπου προστέθηκε ένα 67%, για να φτάσουν το 71% οι φορολογικές δηλώσεις.
Στη συνέχεια, χρειάστηκαν οι δύο καλοκαιρινοί μήνες, ο Ιούλιος και ο Αύγουστος, για να μπορέσει να συμπληρωθεί αυτό το 30% και να φτάσουν στις έξι εκατομμύρια δηλώσεις και να κλείσουν.
ΘΕΟΧΑΡΗΣ ΘΕΟΧΑΡΗΣ: Η παράταση δόθηκε μέχρι 14/7. Ήταν εκπρόθεσμη.
ΟΛΓΑ-ΝΑΝΤΙΑ ΒΑΛΑΒΑΝΗ (Αναπληρώτρια Υπουργός Οικονομικών): Πιθανόν να έχετε δίκιο. Με βάση τα στοιχεία που μου έδωσαν από τη ΔΗΛΕΔ φαίνεται ότι μέχρι 31/8 παραλάμβαναν δηλώσεις.
Αν, λοιπόν, δόθηκε μέχρι τις 31/7, τότε το 97% περίπου των δηλώσεων, δηλαδή ένα 3%, ήταν εκπρόθεσμο για να φτάσουμε αυτά τα έξι εκατομμύρια. Μπορώ να δώσω στη συνέχεια και το σχετικό πίνακα για να μην καθυστερούμε.
Αυτό τι σημαίνει πρακτικά; Σημαίνει ότι υπό αυτές τις συνθήκες, αν καταφέρουμε να οργανώσουμε από εδώ και πέρα έτσι όπως χρειάζεται τη δουλειά, δεν θα υπάρξει πρόβλημα αλλαγής της καταβολής των φορολογικών δόσεων και δεν θα υπάρξει πρόβλημα βεβαίως εκτέλεσης του Προϋπολογισμού ή οποιουδήποτε κενού. Φτάνει να μπορεί να υπάρχει το πραγματικό πρόβλημα σε αυτές τις περιπτώσεις, που είναι το αν πραγματικά υπάρχει φοροδοτική ικανότητα, ώστε να μπορούν να καλυφθούν έτσι όπως χρειάζονται οι δόσεις τις οποίες χρειάζονται.
Εμείς θα το λύσουμε αυτή την εβδομάδα. Θα κάνουμε μία τελευταία παρέμβαση. Το ζήτημα που σκεφτόμαστε για να τα φέρουμε και πιο μπροστά είναι να υπάρξει μια δυνατότητα, ένα μικρό μπόνους, σε σχέση με όσους πληρώσουν εφάπαξ ήδη στις 30 Ιουλίου.
Πρέπει να πω, κύριε Θεοχάρη -και να τελειώσω με αυτό- ότι δεν δέχομαι αυτά που είπατε για τη διαπραγμάτευση. Διότι τη διαπραγμάτευση, όπως ξέρετε, δεν την εμπόδισαν οι δόσεις τις οποίες δεν έχουμε ακόμα κανονίσει. Δεν έχουμε εισπράξει τις δόσεις φορολογίας εισοδήματος, που έτσι κι αλλιώς είναι να αρχίσουν να εισπράττονται από το Σεπτέμβρη. Υπήρξε το πρόβλημα της κατακρήμνισης των εσόδων τον εκλογικό μήνα, που δεν είχαμε εμείς την κυβέρνηση. Υπήρξε μια συγκράτηση το Φεβρουάριο, μια πολύ μικρότερη μείωση και όπως ξέρετε το Μάρτιο είχαμε μία υπερεκπλήρωση στα έσοδα.
Και βέβαια, πρέπει να πω ότι δεν δέχομαι αυτό που λέτε ότι χαρίζουμε χρέη. Δεν θέλω να κάνω χαρακτηρισμό, αλλά εν πάση περιπτώσει, όταν έχεις τρία εκατομμύρια ανθρώπους οι οποίοι δεν μπορούν να απαλλαγούν από 3.000 ευρώ κατά κεφαλήν, χρειάζεται αναλγησία για να θεωρεί κάποιος ότι είναι χάρισμα χρέους.
Θέλω να πω ότι ο βαθμός ετοιμότητας της ανταπόκρισης στις ρυθμίσεις είναι πολύ μεγάλος.
Αυτό δείχνει ακριβώς την κατάσταση της ελληνικής κοινωνίας. Τα λέει όλα το γεγονός ότι από 16% που ήταν το 2010 τα ληξιπρόθεσμα ως προς το ΑΕΠ, έφτασαν τέλος του 2014 να είναι 40% του ΑΕΠ. Μόνο για τα χρέη του απέναντι στο δημόσιο σε μια τέτοια κατάσταση, αν δεν παίρναμε όλα τα μέτρα που χρειάζεται θα ήμασταν πραγματικά ανάλγητοι. Πρέπει να βλέπουμε γύρω μας την κατάσταση της κοινωνίας.
Εγώ θα σας πω ότι στη ρύθμιση-εξπρές του Μαρτίου, μόλις μέσα σε οκτώ μέρες πήραν μέρος 151.000 άνθρωποι και εισπράχθηκαν 147 εκατομμύρια, κάποια απ’ αυτά ακόμα από τη δεκαετία του 1970, του 1980, του 1990 αλλά και πριν το 2009 που πρακτικά θεωρούνται ανείσπρακτα.
Η τρέχουσα δήλωση άνοιξε γύρω στις 11 η ώρα το βράδυ της Παρασκευής και μέχρι το μεσημέρι σήμερα που πήρα για τελευταία φορά στοιχεία, παρ’ όλο που σ’ αυτά τα δυόμισι εικοσιτετράωρα ήταν μέσα το Σαββατοκύριακο, που όπως καταλαβαίνετε, είναι δύσκολο, είχαν ήδη υποβάλλει τελικές δηλώσεις τριάντα χιλιάδες άνθρωποι για ένα ποσό 300 εκατομμυρίων με εφάπαξ, είτε ολικής εξόφλησης είτε μερικής εξόφλησης, γύρω στα 17 εκατομμύρια ευρώ.
Αυτό δείχνει πως περιμένει η ελληνική κοινωνία και τι ανάγκη έχει όταν βγαίνει μέσα από μια διαδικασία πέντε χρόνων ουσιαστικά μνημονιακής διακυβέρνησης και ταυτόχρονα σε συνθήκες πιστωτικής ασφυξίας που έχουν επιβάλλει οι δανειστές για να πιέσουν για ένα μη έντιμο ουσιαστικά συμβιβασμό στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων στις Βρυξέλλες. Και μ’ αυτή την έννοια όχι μόνο η ανακούφιση της ελληνικής κοινωνίας και της πραγματικής οικονομίας που σήμερα πνίγεται αλλά…
ΘΕΟΧΑΡΗΣ ΘΕΟΧΑΡΗΣ: Πάνω από 1 εκατομμύριο όμως;
ΟΛΓΑ-ΝΑΝΤΙΑ ΒΑΛΑΒΑΝΗ (Αναπληρώτρια Υπουργός Οικονομικών): Δεν έχουμε ακόμα. Είναι μικροί. Είναι μικροί και θα σας δώσω τα συνολικά στοιχεία. Εξάλλου ξέρετε ότι από τις 151 που έχουν δώσει τα συνολικά της ρύθμισης-εξπρές, ήταν μόνο έξι πάνω από 1 εκατομμύριο. Δεν είναι κανένας γνωστός ή γνωστή εταιρεία, τουλάχιστον σ’ εμένα. Υπάρχει μόνο μια πολύ γνωστή ένωση δήμων και κοινοτήτων, η οποία αποπλήρωσε πλήρως και μια ένωση σούπερ μάρκετ. Αυτά είναι.
Από εκεί και πέρα είχαμε εβδομήντα πέντε χιλιάδες ασφαλισμένους, τους μισούς που πήραν μέρος στη δήλωση-εξπρές, οι οποίοι έδωσαν μέχρι 100 ευρώ. Αυτό νομίζω ότι τα λέει όλα για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα η ελληνική κοινωνία.
