Μετά τις επιτυχίες που έχει σημειώσει το Πρακτορείο μας, από το 1980, και από το 2000 στο internet, συνεχίζουμε σταθερά, με νέα ρεκόρ δημοσιεύσεων και αναπαραγωγή των ρεπορτάζ μας στα ΜΜΕ στην Ελλάδα και στον κόσμο. www.vouli.net * Ανάρτηση των δελτίων τύπου σε 24ωρη βάση, καθώς και φωτογραφιών για την προβολή στα Μ.Μ.Ε. * Καταγράφουμε την πολιτική ιστορία του Ελληνισμού

30.6.10

Ομιλία Υπουργού ΠΕΚΑ στην Επιτροπή Περιβάλλοντος Βουλής για τη διαχείριση αποβλήτων από υγειονομικές μονάδες.

Αθήνα, 30 Ιουνίου 2010

 "Ομιλία Υπουργού ΠΕΚΑ στην Επιτροπή Περιβάλλοντος Βουλής για τη διαχείριση αποβλήτων από υγειονομικές μονάδες"







Η διαχείριση των Ιατρικών Αποβλήτων αποτελεί σχετικά μικρό αλλά πολύ σημαντικό τμήμα της διαχείρισης των Επικίνδυνων Αποβλήτων στη χώρα μας.

Πηγές παραγωγής Ιατρικών Αποβλήτων (Ι.Α.) είναι οι υγειονομικές Μονάδες (Υ.Μ.), όπως Δημόσια Θεραπευτήρια, Δημοτικοί Υγειονομικοί Σταθμοί, ΝΠΙΔ παροχής υπηρεσιών υγείας, Στρατιωτικά Νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας, Κέντρα Αιμοδοσίας, Διαγνωστικά και Ερευνητικά Εργαστήρια, μικροβιολογικά εργαστήρια. Βεβαίως θα πρέπει να σημειωθεί ότι ιατρικά απόβλητα παράγονται και σε κτηνιατρεία, τα διαγνωστικά κέντρα και τα ιδιωτικά ιατρεία. Επιπλέον μια σημαντική παράμετρος είναι τα απορρίμματα που παράγονται εκτός νοσοκομείων, από ασθενείς με αναπνευστήρες ή με αιμοκάθαρση κ.α. τα οποία και διατίθενται μαζί με τα απόβλητα οικιακού τύπου σε ΧΥΤΑ.

Η ετήσια παραγωγή Επικίνδυνων Αποβλήτων (Ε.Α.) από τη λειτουργία των υγειονομικών μονάδων (νοσοκομείων, ιδιωτικών κλινικών, Κέντρων Υγείας κ.λπ.) στην Ελλάδα ανέρχεται σε 14.600 τόνους περίπου (2004). Το 50% τουλάχιστον των Επικίνδυνων Ιατρικών Αποβλήτων (ΕΙΑ) είναι παραγωγή Δημόσιων Υγειονομικών Μονάδων.

Τα Ιατρικά Απόβλητα, σύμφωνα με την υπουργική απόφαση 13588/725/2006 χαρακτηρίζονται ως επικίνδυνα απόβλητα, και συνεπώς, υπόκεινται σε νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο (KYA 37591/2031/2003), ως προς τη διαχείριση και την τελική διάθεσή τους. Έτσι, για να επιτευχθεί η σωστή διαχείριση των νοσοκομειακών αποβλήτων έχουν διαχωριστεί σε τρεις βασικές ομάδες ανάλογα με την προέλευσή τους:

1. Ιατρικά Απόβλητα που προσομοιάζουν με τα οικιακά απόβλητα (ΙΑ- ΑΧ)

2. Επικίνδυνα Ιατρικά Απόβλητα (ΕΙΑ), διαχωριζόμενα σε:

o Επικίνδυνα Ιατρικά Απόβλητα αμιγώς Μολυσματικού Χαρακτήρα (ΕΙΑ-ΜΧ).

o Επικίνδυνα Ιατρικά Απόβλητα ταυτόχρονα μολυσματικού και τοξικού χαρακτήρα (ΕΙΑ-ΜΤΧ).

o Επικίνδυνα Ιατρικά Απόβλητα αμιγώς Τοξικού Χαρακτήρα (ΕΙΑ-ΤΧ).

3. Άλλα Ιατρικά Απόβλητα (ΑΙΑ): Ραδιενεργά, μπαταρίες, συσκευασίες με αέρια υπό πίεση, κ.ά.



Ποσοστό της τάξης του 75% - 90% των Ιατρικών Αποβλήτων θεωρούνται μη επικίνδυνα (προσομοιάζουν με τα οικιακά απορρίμματα). Τα υπόλοιπα 10-25% θεωρούνται επικίνδυνα, με δυνατότητα πρόκλησης μίας σειράς κινδύνων για την υγεία, σε περίπτωση επαφής ή έκθεσης σε αυτά.



Στα τέλη του 2003 η ΚΥΑ 37591/2031/2003, με τίτλο "Μέτρα και όροι για τη διαχείριση ιατρικών αποβλήτων από υγειονομικές μονάδες" η οποία έθεσε τις βασικές αρχές για τη διαχείριση των ιατρικών αποβλήτων. Σύμφωνα με την ΚΥΑ 37591/2031/2003, προβλέπεται η δημιουργία των κατάλληλων υποδομών, η προμήθεια του κατάλληλου εξοπλισμού ενδονοσοκομειακής διαχείρισης και διαμόρφωσης των κατάλληλων χώρων, καθώς και η εκπαίδευση του προσωπικού των Υγειονομικών Μονάδων (Υ.Μ.) για την ορθή διαχείριση των ΕΙΑ. Επιπροσθέτως με βάση την παραπάνω ΚΥΑ, υποχρεούνται οι Υγειονομικές Μονάδες να εκπονήσουν Εσωτερικό Κανονισμό Διαχείρισης Επικινδύνων Ιατρικών Αποβλήτων ενώ απαιτείται και η παράλληλη ενεργοποίηση και συμμετοχή των Επιτροπών Υγιεινής και Ασφάλειας των ΥΜ, οι οποίες θα πρέπει να παίξουν καθοριστικό ρόλο τόσο στην ενημέρωση των εργαζομένων όσο και στην εποπτεία της ορθής λειτουργίας του συστήματος διαχείρισης των ΕΙΑ.



Η ολοκληρωμένη διαχείριση των νοσοκομειακών αποβλήτων περιλαμβάνει σύμφωνα και με την ΚΥΑ 37591/2031/2003, καταρχήν το διαχωρισμό και τη χωριστή συλλογή των αποβλήτων αυτών ανάλογα με την επικινδυνότητά τους και στη συνέχεια την κατάλληλη διάθεσή τους, με βελτιστοποίηση του δικτύου συλλογής, μεταφοράς και τελικής διάθεσης.



Αναφορικά με την υφιστάμενη διαχείριση των Ιατρικών Αποβλήτων στην Ελλάδα, θα πρέπει να σημειωθεί ότι αν και η συλλογή των ιατρικών αποβλήτων ορθώς έχει ξεκινήσει να γίνεται ξεχωριστά σε ειδικούς σάκους, με διαφορετικό χρώμα ανάλογα με την επικινδυνότητά τους, στη συνέχεια όμως, μεγάλο μέρος από αυτά οδηγούνται από κοινού για ταφή σε χώρους ταφής των αστικών απορριμμάτων. Η μεταφορά λοιπόν μεγάλου ποσοστού των ιατρικών αποβλήτων γίνεται από τα συνηθισμένα απορριμματοφόρα των ΟΤΑ (Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης). Συνέπεια των παραπάνω είναι να εγκυμονούν κίνδυνοι για την υγεία των εργαζόμενων, τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον γενικότερα.



Στο Νομό Αττικής λειτουργεί μια εγκατάσταση αποτέφρωσης επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων, η οποία δέχεται απόβλητα που προέρχονται από διάφορες υγειονομικές μονάδες της χώρας. Ο αποτεφρωτήρας υποδέχεται καθημερινά 10-12 τόνους ΕΙΑ μικτού τύπου (Μολυσματικού και Τοξικού Χαρακτήρα) από όλη την επικράτεια. Λόγω της ανεπάρκειας στις απαιτούμενες υποδομές διάθεσης των εν λόγω αποβλήτων, ορισμένες νοσοκομειακές μονάδες αποτεφρώνουν τα επικίνδυνα απόβλητά τους σε κλιβάνους εγκατεστημένους εντός των χώρων τους που είναι συνήθως παλαιάς τεχνολογίας και δεν λειτουργούν σύμφωνα με τις θεσμοθετημένες προδιαγραφές καύσης αποβλήτων. Έτσι έχουμε ως αποτέλεσμα την επιβάρυνση της ατμόσφαιρας με επικίνδυνους αέριους ρύπους και τη μη επαρκή προστασία της Δημόσιας Υγείας και του Περιβάλλοντος. Τα υπολείμματα της καύσης θάβονται μαζί με τα αστικά απορρίμματα, στους ίδιους χώρους ταφής, χωρίς να έχει πρωτύτερα προσδιοριστεί η σύσταση της τέφρας ή η περιεκτικότητά της σε βαρέα μέταλλα, προκειμένου να κριθεί εάν πρέπει ή όχι να γίνεται διάθεσή της μαζί με τα αστικά. Σημειώνεται ότι ποσοστό 33% περίπου των υγειονομικών μονάδων της χώρας χρησιμοποιεί τεχνικές αποστείρωσης των μολυσματικών αποβλήτων που παράγει.



Επιπρόσθετα, στη Σίνδο Θεσσαλονίκης, λειτουργεί το Κέντρο Επεξεργασίας Μολυσματικών Αποβλήτων (Κ.Ε.Μ.Α.) Βορείου Ελλάδος της εταιρείας "STERIMED LTD-Μονοπρόσωπη ΕΠΕ". Το Κ.Ε.Μ.Α. υποδέχεται καθημερινά ΕΙΑ Μολυσματικού Χαρακτήρα από όλη την επικράτεια.



Η λειτουργία των δύο προαναφερόμενων επιχειρήσεων έχει ελεγχθεί από την Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ) και διαπιστώθηκε ότι δεν είναι σύννομη και επιβλήθηκαν προς τούτο διοικητικές κυρώσεις.



Προκειμένου λοιπόν να επικαιροποιηθεί το ισχύον θεσμικό πλαίσιο διαχείρισης των ΙΑ ώστε να αντιμετωπισθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και συνολικά το θέμα της διαχείρισης τους, το Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής προέβη (την 1.3.2007) σε ανάθεση έργου, το οποίο έχει ενταχθεί στην Τεχνική βοήθεια του ΕΠΠΕΡ, με τίτλο "Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Αποβλήτων από εγκαταστάσεις στον τομέα της Υγείας". Το εν λόγω έργο έχει υλοποιηθεί και έχει παραληφθεί από το Τμήμα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων του ΥΠΕΚΑ, στην οποία είναι σε τελικό στάδιο επεξεργασίας και προβλέπεται η άμεση προώθηση σχεδίου ΚΥΑ για υπογραφή (2-3 εβδομάδες για υπογραφές και ΦΕΚ). Από το συγκεκριμένο έργο διαμορφώνονται προτάσεις για:

" Νέο θεσμικό πλαίσιο διαχείρισης των ΙΑ, προς αντικατάσταση του ήδη υφιστάμενου, το οποίο απαιτείται να βελτιωθεί.

" Τεχνικές Προδιαγραφές διαχείρισης των ΙΑ, οι οποίες θα αποτελέσουν τον οδηγό σύμφωνα με τον οποίο θα γίνεται στο εξής η διαχείριση (συλλογή, αποθήκευση, μεταφορά, επεξεργασία, τελική διάθεση) των αποβλήτων αυτών, κατά τρόπο ώστε να μην αποτελούν κίνδυνο για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον.

" Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης των ΙΑ, στον οποίο θα τίθενται οι εθνικές κατευθύνσεις και επιλογές για την επίτευξη της ολοκληρωμένης και ορθολογικής διαχείρισης των ΙΑ. Ειδικότερα, βάσει του προαναφερομένου Εθνικού Σχεδιασμού προβλέπεται να γίνει κατάλληλη χωροθέτηση των μονάδων επεξεργασίας των συγκεκριμένων αποβλήτων.

Το σχέδιο της ΚΥΑ, με την οποία επικαιροποιείται το πλαίσιο διαχείρισης αποβλήτων από Υγειονομικές Μονάδες (Υ.Μ.), αποτελείται από το βασικό κείμενο, στο οποίο ορίζονται και περιγράφονται τα μέτρα και οι όροι για τη διαχείριση Αποβλήτων Υγειονομικών Μονάδων, και περιλαμβάνει, ως παραρτήματα, τις Γενικές Τεχνικές Προδιαγραφές και τον Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης Αποβλήτων από Υγειονομικές Μονάδες.



Ειδικότερα, στο νέο νομοθετικό πλαίσιο προτείνονται μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:

- Εξειδικεύονται οι υποχρεώσεις παραγωγών και φορέων διαχείρισης ΕΑ από Υ.Μ., οι οποίες είναι στο ίδιο πνεύμα με αυτές των φορέων διαχείρισης ΕΑ της ΚΥΑ 13588/725/2006 (ΦΕΚ Β, 383). Ενδεικτικά αναφέρεται η χρήση ενιαίου εντύπου αναγνώρισης κατά τη μεταφορά ΕΑ, η τήρηση μητρώου (στο οποίο αναφέρονται ποσότητες, κατηγορίες, χαρακτηριστικά, μέσα μεταφοράς και οι εργασίες επεξεργασίας / αξιοποίησης ή / και διάθεσης των ΕΑ), η υποχρέωση υποβολής ετήσιας έκθεσης παραγωγού και φορέων διαχείρισης ΕΑ από Υ.Μ. Επίσης οι φορείς διαχείρισης ΕΑ από Υ.Μ. υποχρεούνται να καταχωρηθούν στο Μητρώο των φορέων διαχείρισης ΕΑ της ΚΥΑ 13588/725/2006 (ΦΕΚ Β, 383).

- Η διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης των φορέων διαχείρισης ΕΑ από Υ.Μ. (παραγωγοί και εγκαταστάσεις επεξεργασίας) απλοποιείται, εξειδικεύεται και εναρμονίζεται με την περιβαλλοντική αδειοδότηση των υπολοίπων έργων και δραστηριοτήτων.

- Βασική αρχή κατά τη διαχείριση των επικινδύνων αποβλήτων από Υ.Μ. είναι η διαλογή στην πηγή αποβλήτων Υ.Μ. Ειδικότερα η ξεχωριστή συλλογή των ΕΑ από Υ.Μ. πραγματοποιείται από το ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό στο σημείο παραγωγής τους και την στιγμή που παράγονται. Τα ΕΑ τοποθετούνται ξεχωριστά σε διακριτούς περιέκτες ανάλογα με την κατηγορία, στην οποία αυτά κατατάσσονται. Οι επί μέρους συσκευασίες σφραγίζονται από τους προαναφερόμενους επί τόπου.



Είναι προφανές ότι η πρώτη απαίτηση σχετίζεται άμεσα με το σωστό διαχωρισμό των τριών ομάδων στην πηγή παραγωγής τους δηλαδή ενδονοσοκομειακά. Πρέπει δηλαδή κάθε νοσοκομειακή μονάδα να έχει ανεπτυγμένο ένα σύστημα συλλογής των στερεών αποβλήτων που να εξασφαλίζει τη διάκριση των τριών ομάδων, αλλά και την ασφαλή συλλογή και προσωρινή αποθήκευσή τους. Ένα τέτοιο σύστημα συλλογής θα πρέπει να εξασφαλίζει την διακριτή συλλογή των απορριμμάτων ανά ομάδα με τη χρήση κατάλληλων περιεκτών - συσκευασιών διαφορετικών χρωμάτων και συγκεκριμένων προδιαγραφών. Οι προδιαγραφές αυτές αφορούν τόσο την ασφάλεια κατά την χρονική περίοδο της συλλογής, όσο και τη συμπεριφορά του υλικού κατασκευής της συσκευασίας κατά την εφαρμογή της προβλεπόμενης μεθόδου τελικής διαχείρισης.



- Ενισχύεται η εφαρμογή ελέγχων, έκτακτων και τακτικών, σε όλες τις κατηγορίες φορέων διαχείρισης αποβλήτων (παραγωγοί, εγκαταστάσεις επεξεργασίας, συλλέκτες - μεταφορείς) με σκοπό τον εντοπισμό παραβάσεων, την άμεση συμμόρφωση και την προστασία του περιβάλλοντος από τη μη σύννομη διαχείριση, την ανάμιξη των αποβλήτων και την ανεξέλεγκτη διάθεση αυτών.



- Προωθείται η σύσταση και λειτουργία Δημοτικών Συστημάτων συλλογής επικινδύνων αποβλήτων από Υ.Μ. Τα εν λόγω Δημοτικά Συστήματα συλλογής θα δραστηριοποιούνται εντός των διοικητικών ορίων του οικείου ΟΤΑ, θα διαθέτουν τον κατάλληλο εξοπλισμό για τη συλλογή και μεταφορά επικινδύνων αποβλήτων από Υ.Μ.. και θα δύνανται να παραλαμβάνουν επικίνδυνα απόβλητα από Υ.Μ., οι οποίες δεν υπόκεινται σε περιβαλλοντική αδειοδότηση και παράγουν ΕΑ.



- Όλα τα φαρμακεία καθίστανται σημεία συλλογής ληγμένων φαρμάκων που προέρχονται από την κατ' οίκον περίθαλψη ασθενών. Η περαιτέρω διαχείριση μπορεί να γίνεται είτε από Δημοτικά Συστήματα συλλογής ΕΑ ή από αδειδοτημένους φορείς συλλογής μεταφοράς ΕΑ από Υ.Μ. ή με την διαδικασία επιστροφής των ληγμένων φαρμάκων τους στους προμηθευτές.



- Οι Γενικές Τεχνικές Προδιαγραφές περιλαμβάνουν συγκεκριμένες προδιαγραφές διαχείρισης αποβλήτων από Υ.Μ., οι οποίες είναι σε πλήρη συμφωνία με τις αντίστοιχες προδιαγραφές διαχείρισης επικινδύνων αποβλήτων, όπως ορίζονται στην ΚΥΑ 24944/1159/2006 (ΦΕΚ Β, 791).



- Ο Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Αποβλήτων από Υ.Μ. προβλέπει, μεταξύ άλλων, την εγκατάσταση δύο μονάδων αποτέφρωσης επικινδύνων αποβλήτων εκτός της μίας που λειτουργεί στην Αττική, μια στην ευρύτερη περιοχή της Βόρειας Ελλάδας και μία στην ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Ελλάδας, ώστε να εξυπηρετούνται κατά το βέλτιστο δυνατό τρόπο οι Υ.Μ. της ελληνικής επικράτειας και να τηρείται η αρχή της εγγύτητας.



Στην κατεύθυνση εφαρμογής της νέας ΚΥΑ προγραμματίζεται κοινή σύσκεψη ανώτερων διοικητικών παραγόντων των Υπουργείων Π.Ε.Κ.Α. και Υγείας για την αποσαφήνιση αρμοδιοτήτων, ρόλων και υποχρεώσεων, τον συντονισμό των ενεργειών την ανάληψη και την προώθηση των αναγκαίων πρωτοβουλιών και δράσεων.



Προετοιμάζεται επιστολή του Γενικού Επιθεωρητή (ΕΥΕΠ) προς όλες τις Υγειονομικές Περιφέρειες της χώρας προς ενημέρωση των υπαγόμενων σε αυτές Υγειονομικών Μονάδων (Δημόσιων και Ιδιωτικών) σχετικά με τις απαιτήσεις της κείμενης νομοθεσίας σχετικά με την αδειοδότηση περιβαλλοντική και λειτουργία τόσο των ίδιων των μονάδων όσο και τυχόν υφιστάμενων εσωτερικών μονάδων αδρανοποίησης ΕΙΑ, και με την διαχείριση των ΕΙΑ. Επιπρόσθετα στην επιστολή αυτή ζητείται από τις Υγειονομικές Περιφέρειες να μεριμνήσουν για την συμπλήρωση και υποβολή προς την ΕΥΕΠ ερωτηματολογίων σχετικά με την αδειοδότηση και τη διαχείριση των ΕΙΑ από κάθε μονάδα και για την συμμόρφωση των μονάδων στις απαιτήσεις της νομοθεσίας.



Η Δημόσια Διοίκηση οφείλει να αναλάβει τις ευθύνες της και να ξεκαθαρίσει το τοπίο θέτοντας αυστηρούς, σαφείς, ίδιους για όλους, διαυγείς και επαρκείς κανόνες διαχείρισης των ΕΙΑ και να εξασφαλίσει τους πόρους (ανθρώπινους, οικονομικούς, τεχνικά μέσα) για την συστηματική και αποτελεσματική παρακολούθηση εφαρμογής και τήρησης αυτών.
Μπορεί να μη συμφωνώ ούτε στο ελάχιστο με αυτά που λες,αλλά θα έδινα μέχρι και την τελευταία ρανίδα του αίματός μου για το δικαίωμά σου να συνεχίσεις να τα λες -ΒΟΛΤΑΙΡΟΣ