ΟΜΙΛΙΑ
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,Είναι ιδιαίτερη τιμή για εμένα ως Υπουργός Οικονομικών να σας παρουσιάζω τον Προϋπολογισμό του 2010. Τον πρώτο προϋπολογισμό της νέας Κυβέρνησης.
Έναν προϋπολογισμό που έχει συνταχθεί σε ελάχιστο χρόνο και σε πολύ δύσκολες οικονομικές συνθήκες.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
Είναι ίσως ο πιο δύσκολος προϋπολογισμός της μεταπολίτευσης. Γιατί η αφετηρία του είναι εξαιρετικά δυσμενής. Γιατί καλείται να υλοποιήσει πολύ φιλόδοξους στόχους. Γιατί θα εκτελεστεί μια χρονιά - το 2010 - πρωτοφανών δυσκολιών για την Ελλάδα. Γιατί από τη σωστή υλοποίησή του εξαρτώνται πάρα πολλά.Ο προϋπολογισμός αυτός, όμως, αποτελεί και ένα ξεκίνημα. Το ξεκίνημα μίας τετραετούς προσπάθειας για την ανάταξη της οικονομίας. Για τη στήριξη της ανταγωνιστικότητας και ενός νέου προτύπου ανάπτυξης. Για την ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής δικαιοσύνης. Για το νοικοκύρεμα στα δημόσια οικονομικά. Για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των πολιτών στο κράτος.
Είναι ένας προϋπολογισμός ανάταξης, αναδιανομής και νοικοκυρέματος. Είναι το ξεκίνημα για την αποκατάσταση του κύρους και της αξιοπιστίας της οικονομικής πολιτικής. Απέναντι στους Έλληνες πολίτες. Στους Ευρωπαίους εταίρους μας. Στις διεθνείς αγορές. Προετοιμάζοντας την ομιλία μου βρέθηκα σε μια εξαιρετικά δύσκολη θέση.
Αισθανόμουν την ανάγκη να χρησιμοποιήσω λέξεις όπως ειλικρίνεια, διαφάνεια, αξιοπιστία, υπευθυνότητα, σοβαρότητα. Λέξεις που εκφράζουν αρχές, αξίες, στάσεις και προθέσεις που οφείλει να πρεσβεύει μια Κυβέρνηση που θέλει να υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον. Δυστυχώς, οι λέξεις αυτές τείνουν να χάσουν το νόημα τους και ξυπνούν δυσάρεστες μνήμες.
Μνήμες από υποσχέσεις που δεν τηρήθηκαν. Μνήμες ασυνέπειας μεταξύ λόγων και έργων. Από μια Κυβέρνηση που για πέντε χρόνια με τις πολιτικές της και τις πρακτικές της οδήγησε τη χώρα σε ένα πρωτοφανές οικονομικό αδιέξοδο. Σε ένα πρωτοφανή διασυρμό του κύρους της χώρας.
«Ειλικρίνεια και υπευθυνότητα». Λέξεις που έγιναν συνώνυμο του εμπαιγμού των πολιτών. Της εξαπάτησης των διεθνών εταίρων μας. Από μια Κυβέρνηση, που το μόνο που κατάφερε να αφήσει πίσω της, είναι μια Ελλάδα που μοιάζει ελάχιστα με αυτή που ανέλαβε να κυβερνήσει το 2004. Ενώ μοιάζει πολύ με τη χώρα που είχε η ίδια παράταξη παραδώσει το 1993.
Σήμερα, η χώρα μας αποτελεί ξανά αντικείμενο μιας χιονοστιβάδας αρνητικών δημοσιευμάτων και σχολιασμών από τα διεθνή μέσα και τις διεθνείς αγορές. Είναι και πάλι η δακτυλοδεικτούμενη χώρα της ΕΕ. Η χώρα που δανείζεται με πολλαπλάσια επιτόκια από τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης και οι πιστωτές της ζητάνε πολλαπλάσιες εξασφαλίσεις. Γιατί; Μήπως γιατί είναι η μόνη χώρα στην Ευρωζώνη που η Κυβέρνησή της - η Κυβέρνηση της ΝΔ - υποστήριξε με τις λογιστικές αλχημείες που έκανε στις αμυντικές δαπάνες ότι δεν έπρεπε ποτέ να είχε μπει στην ΟΝΕ; Μήπως γιατί από το 2004 υπόσχεται μια δημοσιονομική προσαρμογή που δεν ήρθε ποτέ; Μήπως γιατί από το 2004 οι προϋπολογισμοί μας πέφτουν έξω κάθε χρόνο;
Βρίσκομαι σήμερα ενώπιον σας και θέλω να εγγυηθώ ότι από την πρώτη μέρα της νέας Κυβέρνησης καταβάλλεται μια τεράστια προσπάθεια για την αποκατάσταση της ειλικρίνειας και της αξιοπιστίας των ελληνικών στοιχείων και πολιτικών. Γιατί το οφείλουμε πρώτα από όλα στους Έλληνες πολίτες. Το οφείλουμε στους Ευρωπαίους εταίρους μας. Το οφείλουμε στο κύρος και στην αξιοπιστία της χώρας διεθνώς.
Γιατί το έλλειμμα αξιοπιστίας είναι ακόμα πιο σημαντικό από το ίδιο το δημοσιονομικό έλλειμμα. Γιατί όταν δεν σε πιστεύει κανείς, ακόμα και οι σωστές πολιτικές αντιμετωπίζονται με επιφύλαξη. Αν οποιαδήποτε άλλη χώρα έκανε τη μείωση του ελλείμματος που θα κάνουμε εμείς το 2010, όλοι θα χειροκροτούσαν. Εμάς απλώς δεν μας πιστεύουν. Όλοι μας λένε «τα ίδια ακούμε πέντε χρόνια»!
Και δυστυχώς το κόστος το υφίσταται η χώρα και οι πολίτες. Όχι αυτοί που έφταιξαν. Όχι η προηγούμενη Κυβέρνηση. Έχω απόλυτη συναίσθηση ότι στο Συμβούλιο Υπουργών Οικονομικών της ΕΕ κάθομαι σε ένα τραπέζι και μπροστά μου υπάρχει μία πινακίδα που λέει «Ελλάδα». Δεν γράφει «Κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ που μόλις ανέλαβε». Γύρω από αυτό το τραπέζι όλοι έχουν καταλάβει πολύ καλά σε ποιους ανήκουν οι ευθύνες για τη σημερινή κατάσταση. Όμως είναι εξίσου προφανές ότι η ευθύνη αντιμετώπισης ανήκει σε εμάς, στη σημερινή Κυβέρνηση.
Και αυτήν την ευθύνη την αναλαμβάνουμε. Την ανέλαβε ο Πρωθυπουργός. Την έχει αναλάβει η Κυβέρνηση. Με μία φωνή. Και με συγκεκριμένες πράξεις. Με αυτόν τον προϋπολογισμό. Και με όλες τις άλλες πολιτικές που ξεκινήσαμε στο ελάχιστο διάστημα από τις εκλογές.
Σε αυτή λοιπόν την ιστορία της ανυποληψίας, εμείς, θα βάλουμε τέλος. Όχι με μεγαλόσχημες δηλώσεις και υποσχέσεις. Αλλά με σκληρή δουλειά, έργο και πραγματικά αποτελέσματα. Το οφείλουμε στη χώρα μας. Το οφείλουμε στους πολίτες που μας εμπιστεύτηκαν. Το οφείλουμε στα παιδιά τους και στα παιδιά μας.
Σήμερα δεν πασχίζουμε για τις εντυπώσεις.
Σήμερα παλεύουμε για το αυτονόητο. Αυτονόητο είναι να νοικοκυρέψουμε το κράτος. Να μειώσουμε τα ελλείμματα και τα χρέη που απειλούν να πνίξουν την οικονομία. Δεν μπορεί η Ελλάδα να πορεύεται με αυτά τα ελλείμματα. Δεν μπορεί να κληρονομούμε τα δικά μας χρέη στις επόμενες γενιές.
Αυτονόητο είναι να βοηθήσουμε την οικονομία να σταθεί στα πόδια της. Να βγει από το σημερινό τέλμα. Να βρει νέους δρόμους ανάπτυξης, πράσινης ανάπτυξης. Να δημιουργήσει πλούτο και να τον διανείμει πιο δίκαια.
Αυτονόητο είναι πάνω από όλα να αποκαταστήσουμε την κοινωνική και οικονομική δικαιοσύνη. Σε μια χώρα που σήμερα έχει για κανόνα να προστατεύει τα συμφέροντα των λίγων σε βάρος των πολλών. Σε μία χώρα όπου έχει σπάσει η σχέση εμπιστοσύνης, το συμβόλαιο τιμής ανάμεσα στους πολίτες και το κράτος.
Κυρίες και κύριοι βουλευτές,
Έχουμε πλήρη επίγνωση του δύσκολου έργου που έχουμε αναλάβει. Ένα έργο που μας ανέθεσαν οι πολίτες όταν η προηγούμενη Κυβέρνηση εγκατέλειψε το καράβι την ώρα που βούλιαζε. Γιατί αυτό ακριβώς συνέβη. Το εγκατέλειψαν στη μέση του πελάγους πριν βουλιάξει. Δικό μας χρέος και ευθύνη είναι να κλείσουμε τις τρύπες πριν είναι αργά. Να το οδηγήσουμε άμεσα σε πιο ασφαλή νερά. Για να μπορέσουμε στη συνέχεια να το πάμε σε νέους προορισμούς.
Ακούω από χθες τις τοποθετήσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Έχω απόλυτη κατανόηση της δύσκολης θέσης, στην οποία βρίσκονται σήμερα τα στελέχη της. Προσπαθούν να σχολιάσουν έναν προϋπολογισμό που έχει ως αφετηρία ένα έλλειμμα 12,7% ή 30 δισ., και ένα χρέος που στη κεντρική κυβέρνηση φτάνει τα 300 δισ. και στη γενική κυβέρνηση ξεπερνά τα 270 δισ. ευρώ. Χρειάζεται να πάρουν θέση για ένα προϋπολογισμό που έχει ως αφετηρία του τον πρωτοφανή δημοσιονομικό εκτροχιασμό στον οποίο αυτοί οδήγησαν τη χώρα.
Αλλά ειλικρινά δεν μπορώ να δικαιολογήσω την παντελή έλλειψη αισθήματος ευθύνης για αυτή την κατάσταση. Μπορώ να αντιληφθώ την έλλειψη πολιτικού θάρρους να σταθούν μπροστά στους πολίτες και να ζητήσουν συγγνώμη για τη ζημιά που έχουν προκαλέσει στον τόπο. Όμως δεν μπορώ να διανοηθώ πως είναι δυνατόν μετά από όλα αυτά να εγκαλούν τη νέα κυβέρνηση για δήθεν λογιστικές αλχημείες και τεχνητή αύξηση του ελλείμματος.
Να διαδίδουν προς όλες τις κατευθύνσεις, εντός και εκτός της Βουλής, εντός και εκτός της χώρας, πίνακες που επιχειρούν να αποδείξουν ότι τα στοιχεία του ελλείμματος για το 2009 δεν είναι αληθινά. Ότι το έλλειμμα είναι δήθεν 11 δισ. λιγότερο από όσο εγγράφεται στον προϋπολογισμό.
Και θέλω ευθέως να ρωτήσω την ηγεσία της αξιωματικής αντιπολίτευσης: Αποδέχεστε αυτόν τον ισχυρισμό των στελεχών σας; Υιοθετείτε τα στοιχεία που κατατέθηκαν και επισήμως στη Βουλή από τον γενικό εισηγητή του κόμματός σας; Υιοθετείτε τον ισχυρισμό ότι το έλλειμμα του 2009 είναι 19,5 δισ. ευρώ; Όταν τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, δείχνουν ότι το ταμειακό έλλειμμα της κεντρικής κυβέρνησης έως τον Οκτώβριο ήταν 27 δισ. ευρώ; Όταν η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε από τις 2 Ιουλίου προειδοποιήσει ότι το έλλειμμα του 2009 θα ξεπερνούσε το 10% του ΑΕΠ. Όταν ο δανεισμός που χρειάστηκε να γίνει για να καλυφθούν οι ταμειακές ανάγκες του δημοσίου ήταν περίπου 60 δισ. ευρώ; 29 δισ. είναι τα χρεολύσια, 19 δισ. είναι το έλλειμμα που λέτε, τα υπόλοιπα 12 δισ. γιατί τα χρειαζόμασταν;
Και αναρωτιέμαι: είστε τόσο αμετανόητοι; Ακόμη και από τα έδρανα της αντιπολίτευσης εξακολουθείτε να προτείνετε ως μέσο επίλυσης του δημοσιονομικού προβλήματος την απάτη; Την απόκρυψη στοιχείων; Εξακολουθείτε να προτείνετε τη μη εγγραφή πραγματικών δαπανών;
Όπως την πρόσθετη επιχορήγηση στα ασφαλιστικά ταμεία - που μακάρι να ήταν για επόμενα έτη, αλλά, δυστυχώς, ήταν για να καλυφθούν οι δαπάνες για συντάξεις τους τελευταίους μήνες του έτους. Τις οφειλές των νοσοκομείων - που μακάρι να ήταν μόνο για προηγούμενα έτη, αλλά δυστυχώς είναι τα χρέη για προμήθειες του 2009. Και μακάρι να τις είχατε εγγράψει και τα προηγούμενα έτη στους προϋπολογισμούς σας και να μην είχαμε σήμερα τη Eurostat να αναρωτιέται από πού μας ήρθε αυτή η δαπάνη.
Μιλάτε για ένα απίθανο ποσό εισπράξεων από τους ημιυπαίθριους χώρους, πάνω από 1 δις το 2009 όταν μέχρι τον Οκτώβριο τα έσοδα από το μέτρο ήταν ελάχιστα εκατομμύρια. Πέρα από το ότι γνωρίζετε ότι ήταν προεκλογική δέσμευση του ΠΑΣΟΚ η απόσυρση του μέτρου, καθώς έχει σοβαρά προβλήματα νομιμότητας και συνταγματικότητας και μόνο εισπρακτικό όφελος.
Μιλάτε για μεθοδευμένη υστέρηση εσόδων από την ΕΕ. Πώς θα απορροφηθούν αυτά τα ποσά χωρίς δρομολογημένα έργα στο ΕΣΠΑ; Μιλάτε για αύξηση στις επιστροφές φόρων και για αυξήσεις δαπανών για τα εξοπλιστικά, όταν γνωρίζετε ότι αυτά είναι πραγματικές υποχρεώσεις του Δημοσίου, που πρέπει να υλοποιηθούν. Μιλάτε για απίθανες εισπράξεις από μέτρα όπως ο φόρος στα λαχεία και στα σκάφη, όταν δεν είχατε μπει στον κόπο να σχεδιάσετε ένα σοβαρό μηχανισμό, για να εισπραχθούν αυτά τα ποσά.
Και φυσικά, δεν θα σχολιάσω αυτά που λέτε για τις εθνικολογιστικές προσαρμογές, τη στιγμή που για πρώτη φορά στον Προϋπολογισμό του 2010 αναλύεται η εγγραφή αυτή, πίσω από την οποία για χρόνια συνειδητά κρύβατε ελλείμματα.
Ειλικρινά νομίζετε ότι μπορείτε να κάνετε τον κόσμο να πιστέψει όλα αυτά που λέτε; Ή να πιστέψει ότι για το δημόσιο χρέος της χώρας ευθύνεται το ΠΑΣΟΚ; Όταν το αυξήσατε 100 δις στα πέντε χρόνια που κυβερνήσατε; Και άλλα 50 την προηγούμενη φορά που είχατε την ευθύνη της διακυβέρνησης του τόπου; Εγγράφοντας συστηματικά πρωτογενή ελλείμματα; Ειλικρινά νομίζετε ότι μπορείτε να κάνετε τον κόσμο να πιστέψει ότι δεν θα προτιμούσα να εμφανίζομαι στο Συμβούλιο Υπουργών Οικονομικών με μικρότερο έλλειμμα; Δεν θα προτιμούσα να μπορώ να αναφέρομαι σε έλλειμμα 8% ή 9 % αντί για 12,7%; Πάλι θα ήσασταν έκθετοι πολιτικά, και η δική μου δουλειά θα ήταν πολύ ευκολότερη. Δεν θα είχα να αντιμετωπίσω την οργή των Ευρωπαίων εταίρων μας. Ούτε την απόλυτη ανυποληψία στις διεθνείς αγορές.
Ας το καταλάβουν όλοι. Αυτή η Κυβέρνηση έχει ως μοναδική επιλογή να λέει την αλήθεια στους πολίτες για την κατάσταση των δημοσίων οικονομικών. Το έλλειμμα που έχουμε μπροστά μας είναι 30 δισ. και είναι δικό σας δημιούργημα. Δημιούργημα των πολιτικών σας και της κακοδιαχείρισής σας.
Και δεν το λέμε εμείς αυτό. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου υιοθετώντας τις αξιολογήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις χώρες μέλη που βρίσκονται στη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος λέει ξεκάθαρα: «οι σημαντικές αποκλίσεις των εσόδων και οι υπερβάσεις δαπανών που οδήγησαν στη μεγάλη επιδείνωση τη δημοσιονομικής θέσης της Ελλάδας το 2009, μόνο ως ένα βαθμό μπορούν να αποδοθούν στην επιδείνωση των μακροοικονομικών συνθηκών και οφείλονται κυρίως στην μη ικανοποιητική ανταπόκριση των Ελληνικών αρχών στις συστάσεις του Συμβουλίου του Απριλίου 2009, υπό το άρθρο 104(7) της Συνθήκης της ΕΚ».
Μπορείτε να αμφισβητείτε όλα αυτά τα στοιχεία για λόγους εντυπώσεων, γιατί δεν έχετε ούτε ένα επιχείρημα για να υπερασπιστείτε 5,5 χρόνια διακυβέρνησης, αλλά δυστυχώς αυτή είναι η αφετηρία μας:
· Ένας δημοσιονομικός εκτροχιασμός το 2009 με το έλλειμμα που ενώ είχε προϋπολογισθεί κάτω από 2%, στο Πρόγραμμα Σταθερότητας αναθεωρήθηκε σε 3,7% και κατέληξε να είναι 12,7%, δηλ. 30 δις ευρώ και δίπλα σε αυτό ένα δημόσιο χρέος 300 δις ευρώ.
Και μαζί με τον δημοσιονομικό εκτροχιασμό:
· Μια οικονομία σε ύφεση, με ρυθμό ανάπτυξης το τρίτο τρίμηνο -1,6% και περίπου 100 χιλ. νέους ανέργους.
· Ένα έλλειμμα αξιοπιστίας, μια τεράστια πληγή στο κύρος της χώρας που προκάλεσε η Κυβέρνηση της ΝΔ από την αρχή της θητείας της με τη δημοσιονομική απογραφή μέχρι το τέλος με τη δημοσιονομική κατάσταση που παρέδωσε.
· Ένα μεγάλο έλλειμμα εμπιστοσύνης από τις διεθνείς αγορές που φέρνει τη χώρα σε εξαιρετικά δύσκολη θέση για την κάλυψη των δανειακών της αναγκών. Με επιτόκια δανεισμού που εκτινάσσονται, χωρίς καν η χώρα να βγαίνει στις αγορές να δανειστεί. Και μόνο που υπάρχει αυτό το έλλειμμα, και μόνο που υπάρχει αυτό το χρέος.
Και έχετε σήμερα το πολιτικό θράσος να έρχεστε και να μιλάτε για τη διεύρυνση των επιτοκίων δανεισμού το τελευταίο δίμηνο και να επιχειρείτε να τα χρεώσετε στο ΠΑΣΟΚ;
Κυρίες και κύριοι βουλευτές,
Αυτά μας άφησε η προηγούμενη Κυβέρνηση. Από αυτό το σημείο ξεκινάμε να εφαρμόσουμε το πρόγραμμα μας. Το πρόγραμμά μας για την ανάταξη της οικονομίας. Το πρόγραμμά μας για το νοικοκύρεμα των δημοσίων οικονομικών. Τις δεσμεύσεις μας για δίκαιη αναδιανομή. Και τις δεσμεύσεις μας για βαθιές τομές που ενισχύουν τη διαφάνεια στη διαχείριση του δημόσιου χρήματος και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των πολιτών στο κράτος.
Η πρόκληση είναι μεγάλη. Μέσα σε αυτό το αρνητικό οικονομικό περιβάλλον η Κυβέρνηση με τον Προϋπολογισμό του 2010 θέτει ως δημοσιονομικό στόχο:
· τη μείωση του ελλείμματος κατά τουλάχιστον 3,6 μονάδες του ΑΕΠ, και
· τη συγκράτηση της αύξησης του δημόσιου χρέους.
Ταυτόχρονα, όμως με τον προϋπολογισμό αυτό:
· στηρίζονται η ανάπτυξη και οι επενδύσεις,
· ενισχύονται οι οικονομικά ασθενέστεροι,
· βοηθούνται οι άνεργοι για να μπουν στην αγορά εργασίας,
· αναλαμβάνονται δράσεις για να ανακάμψει η ανταγωνιστικότητα,
· υποστηρίζονται ουσιαστικά οι τομείς της παιδείας και της υγείας.
Και όλα αυτά χωρίς παρέκκλιση από το στόχο της δημοσιονομικής προσαρμογής. Γιατί μόνο όσοι έχουν ιδεολογικές παρωπίδες δεν βλέπουν ότι είναι ανάγκη να συνεχιστεί η απρόσκοπτη χρηματοδότηση της οικονομίας από τις αγορές.
Στον προϋπολογισμό του 2010 προβλέπεται μείωση του ελλείμματος της τάξεως των 8,4 δις ευρώ ή 3,6 μονάδες του ΑΕΠ, από το 12,7% το 2009 στο 9,1% του ΑΕΠ το 2010.
Το μέγεθος της δημοσιονομικής προσαρμογής οδηγεί σε μικρότερες από το 2009, αλλά ακόμη υψηλές δανειακές ανάγκες. Το χρέος της κεντρικής κυβέρνησης θα φτάσει τα περίπου 133% του ΑΕΠ ή 326 δις ευρώ (από περίπου 125% ή 300 δις ευρώ το 2009). Και το χρέος της γενικής κυβέρνησης - αυτό το οποίο παρακολουθεί η ΕΕ και οι διεθνείς αγορές -- στο 120% του ΑΕΠ ή 295 δις ευρώ (από περίπου 113% ή 272 δις ευρώ το 2009). Αυτό καθιστά ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη για απόλυτη συνέπεια στην εκτέλεση του προϋπολογισμού. Πολύ δε περισσότερο όταν ο εκτροχιασμός του 2009 οδήγησε σε έκτακτο διπλασιασμό του δανειακού προγράμματος (πέραν τον χρεολυσίων) προκαλώντας σημαντικό πλήγμα στην αξιοπιστία του Ελληνικού δημοσίου ως εκδότη χρέους που αποτιμάται αρνητικά από τις αγορές. Εμείς δεσμευόμαστε σε αυτήν την κατεύθυνση. Θα κάνουμε ό,τι χρειαστεί για να είμαστε συνεπείς στους στόχους μας.
Κυρίες και κύριοι βουλευτές,
Ακούγοντας τις τοποθετήσεις των βουλευτών της αντιπολίτευσης με ικανοποίηση διαπιστώνω ότι όλοι συναινούν στην ανάγκη μείωσης του ελλείμματος και του χρέους. Όλοι συμφωνούν ότι είναι ανάγκη να υπάρξει νοικοκύρεμα στα δημόσια οικονομικά. Την ίδια στιγμή βέβαια που πρέπει να ξαναβάλουμε μπροστά την οικονομία. Και να στηρίξουμε τους αδύναμους.
Προς μεγάλη μου έκπληξη, ωστόσο, διαπιστώνω ότι οι περισσότεροι, θέλουν να γίνει αυτό χωρίς να αλλάξει τίποτα ούτε στο ύψος των εσόδων ούτε στο ύψος των δαπανών. Δυστυχώς, όμως, αυτό δεν γίνεται.
Η μείωση του ελλείμματος - και όσο η ανάπτυξη δεν έχει επανέλθει - περνά κυρίως από την αύξηση των εσόδων και τη μείωση των δαπανών. Και αυτός είναι ο στόχος μας. Μια σημαντική αύξηση των εσόδων που έχουν καταρρεύσει και είναι σήμερα ως ποσοστό του ΑΕΠ πέντε μονάδες χαμηλότερα από το μέσο όρο της ΕΕ.
Και μια σημαντική περιστολή της σπατάλης και των δαπανών που σε επίπεδο γενικής κυβέρνησης έχουν αυξηθεί κατά 40 δις ευρώ τα τελευταία χρόνια και φτάνουν πλέον το 50% του ΑΕΠ. Πιο ψηλά από το μέσο όρο της ΕΕ.
Η μείωση του ελλείμματος που προβλέπει ο Προϋπολογισμός για το 2010 επιτυγχάνει κατά το ήμισυ με μόνιμα διαρθρωτικά μέτρα. Και προκύπτει σχεδόν ισόποσα από τη μείωση των δαπανών και την αύξηση των εσόδων.
· 4,5 δισ. ευρώ ή 1,8% του ΑΕΠ από τα καθαρά τακτικά έσοδα,
· 4,2 δισ. ευρώ ή 1,7% του ΑΕΠ από τη μείωση των δαπανών σε επίπεδο κεντρικής και γενικής κυβέρνησης.
Το έλλειμμα στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων μειώνεται κατά 750 εκ. ευρώ ή κατά 0,3% του ΑΕΠ, ενώ οι δαπάνες για τόκους αυξάνονται κατά 600 εκ. ευρώ ή 0,25% του ΑΕΠ λόγω των μεγάλων δανειακών αναγκών και του υψηλού κόστους δανεισμού των προηγούμενων ετών.
Η ξεκάθαρη επιλογή της Κυβέρνησης να μην επιβαρύνει τα χαμηλά εισοδήματα φαίνεται και από τις προβλεπόμενες αυξήσεις των εσόδων. Γιατί παρά τα όσα λέγονται για τη δημιουργία εντυπώσεων η αλήθεια είναι μόνο μία. Τα φορολογικά έσοδα αυξάνονται, αλλά όχι με αυξήσεις συντελεστών στα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.
Αυξάνονται μέσω:
· Της έκτακτης εισφοράς κοινωνικής ευθύνης από τα μεγάλα κέρδη και τις μεγάλες ακίνητες περιουσίες.
· Της φορολογικής μεταρρύθμισης στο μέγεθος που θα αποδώσει μέσα στο 2010, μαζί με τη συμβολή της ανάκαμψης του ονομαστικού ΑΕΠ.
· Της αξιοποίησης κάθε μέσου για τον αποτελεσματικότερο φορολογικό έλεγχο και την είσπραξη ανείσπρακτων οφειλών.
· Της αύξησης του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα ποτά και τσιγάρα.
Παράλληλα υπάρχει και μια σημαντική συνεισφορά ύψους περίπου 800 εκ. ευρώ από την μείωση των επιστροφών εσόδων και από άλλα μη φορολογικά έσοδα.
Οι δαπάνες μειώνονται κυρίως από την μείωση των πρωτογενών δαπανών.
Για πρώτη φορά μειώνονται σε κρατικό προϋπολογισμό κατά 3,8% ή κατά 2,3 δισ. ευρώ:
· Με μείωση των λειτουργικών δαπανών κατά 11% ή 1,1 δισ. ευρώ (εκ των οποίων μείωση των καταναλωτικών δαπανών κατά 25%).
· Μείωση των δαπανών για ασφάλιση, περίθαλψη και κοινωνική προστασία κατά 9,7% ή 1,7 δισ. ευρώ - όχι σε δαπάνες για συντάξεις και πρόνοια, αλλά στη μείωση της απόλυτης σπατάλης πόρων μέσα στο ασφαλιστικό σύστημα.
· Με συγκράτηση των δαπανών για μισθούς και συντάξεις, οι οποίες αυξάνονται κατά 2,8%.
Κυρίες και κύριοι βουλευτές,
Ο στόχος της δημοσιονομικής προσαρμογής είναι αναγκαίο να επιτευχθεί και θα επιτευχθεί. Όμως είναι μεγάλη ανάγκη να στηριχθεί και η οικονομία, το εισόδημα των ασθενέστερων και η προοπτικές ανάπτυξης της χώρας. Οι επιλογές μας είναι σαφείς. Κάποιες από αυτές υλοποιούνται ήδη. Μέσω αναδιάταξης των προτεραιοτήτων και των δαπανών υλοποιούνται δεσμεύσεις μας, ύψους 2,6 δισ. ευρώ ή 1,1% του ΑΕΠ για την στήριξη της οικονομίας και των οικονομικά ασθενέστερων. Υλοποιούμε τη δέσμευσή μας για τη χορήγηση του έκτακτου επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης προς 2,5 εκ. συμπολίτες μας, με κόστος περίπου 1 δισ.. Δεν περνάμε όμως το κόστος αυτό στο έλλειμμα. Θα χρηματοδοτηθεί εξ’ ολοκλήρου από την εισφορά κοινωνικής ευθύνης από τα μεγάλα κέρδη και τις μεγάλες περιουσίες.
Καταργήσαμε το μέτρο της απόσυρσης που θα στοίχιζε 400 εκ. και μεταφέρουμε το κονδύλι αυτό στην παιδεία, ώστε να αυξηθεί η χρηματοδότησή κατά 1 δισ. ευρώ το 2010, όπως είχαμε δεσμευτεί. Μειώνουμε τις καταναλωτικές δαπάνες του δημοσίου 25%, αλλά αυξάνονται οι δαπάνες για δημόσιες επενδύσεις στο 4,2% του ΑΕΠ. Μειώνουμε τις επιχορηγήσεις διαφόρων φορέων, αλλά χρηματοδοτούμε την αύξηση του επιδόματος ανεργίας κατά 5% φέτος. Μειώνονται οι εξοπλιστικές δαπάνες, και αυξάνονται οι αγροτικές συντάξεις και η επιστροφή ΦΠΑ στους αγρότες .
Ναι, θα αυξήσουμε τον ΕΦΚ σε τσιγάρα και ποτά για να χρηματοδοτηθεί επιπλέον η υγεία, για την πρόσληψη 3.000 επιπλέον νοσηλευτών στα νοσοκομεία, όπως και για να χρηματοδοτηθεί το πρόγραμμα για την επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών ώστε να ενισχυθεί η απασχόληση των νέων σε κανονικές θέσεις δουλειάς, όχι σε stage στο Δημόσιο.
Ναι, στο δημόσιο τομέα οι αυξήσεις θα καλύψουν τον πληθωρισμό για όσους αμείβονται ως 2.000 ευρώ το μήνα. Πάνω από αυτό το επίπεδο θα ισχύσει μόνο η μισθολογική ωρίμανση.
Και όπως ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός θα περικόψουμε το κονδύλι για τα επιδόματα κατά 10%. Με μειώσεις ανάλογα με το ύψος των επιδομάτων και των συνολικών αποδοχών.
Οι αμοιβές διοικητικών στελεχών στον ευρύτερο δημόσιο τομέα θα μειωθούν. Θα υπάρξει πλαφόν και μείωση στις αμοιβές των διοικητικών στελεχών των ΔΕΚΟ κατά τουλάχιστον 10% και 50% μείωση στις αμοιβές των μελών Διοικητικών Συμβουλίων. Και θα εξειδικεύσουμε αυτές τις αποφάσεις με δίκαιο τρόπο στο νομοσχέδιο για την εισοδηματική πολιτική στις αρχές του έτους.
Σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία όλοι πρέπει να συνεισφέρουν ανάλογα με τις δυνατότητές τους. Έξω από εδώ υπάρχουν 500 χιλιάδες άνεργοι, και συμπολίτες μας που χρειάζονται πραγματική στήριξη, μια ολόκληρη γενιά που προσπαθεί να επιβιώσει στον ιδιωτικό τομέα με 500, 600, 700 Ευρώ το μήνα.
Σε αυτές τις συνθήκες, δεν μπορεί να χορηγούνται αυξήσεις σε μισθούς 4000, 5000 και 7000 ευρώ στο Δημόσιο, ούτε και να συντηρούνται προνόμια και μισθολόγια golden boys σε δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμούς.
Αυτές είναι οι προτεραιότητές μας, αυτές είναι οι επιλογές μας. Για εμάς δεν υπάρχουν εύκολα και δύσκολα μέτρα. Υπάρχουν δίκαιες και άδικες πολιτικές. Το πρόγραμμα, το οποίο μας δεσμεύει απέναντι στους πολίτες περιγράφει μια στρατηγική για την πραγματική ανάταξη της οικονομίας, για το ουσιαστικό νοικοκύρεμα των δημοσίων οικονομικών.
Είναι το πιο δύσκολο πρόγραμμα γιατί προβλέπει τομές και βαθιές αλλαγές. Γιατί θέλει να δώσει λύσεις παλεύοντας τις πραγματικές αιτίες των προβλημάτων και όχι τη διόρθωση μόνο των αποτελεσμάτων. Δεν είναι πρόγραμμα ενός μήνα ούτε ενός έτους. Είναι ένα πρόγραμμα τετραετίας. Είναι ένα πρόγραμμα με πραγματικά δύσκολα μέτρα, αλλά είναι δύσκολα πρώτα από όλους για την Κυβέρνηση.
Η προσπάθεια για το νοικοκύρεμα στον δημόσιο τομέα δεν σταματάει με τον Προϋπολογισμό του 2010. Η προσπάθεια αυτή έχει μόλις αρχίσει, και προχωράει με πολύ εντατικούς ρυθμούς. Τα πρώτα δείγματα γραφής μας είναι ήδη εδώ. Όμως, αυτή η κατάσταση δεν θα διορθωθεί από τη μία μέρα στην άλλη.
Την εβδομάδα που μας πέρασε ο πρωθυπουργός εξήγγειλε τον μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό μας στόχο: μείωση του ελλείμματος κάτω από το 3% του ΑΕΠ έως το 2013 και αποκλιμάκωση του χρέους από το 2012.
Εξήγγειλε την επιτάχυνση των δράσεων για την μείωση των δαπανών από όλη την Κυβέρνηση με στόχο την ακόμη μεγαλύτερη μείωση του ελλείμματος το 2010 από αυτήν που προβλέπεται στον προϋπολογισμό - κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες. Μερικοί εύκολα και αβασάνιστα μας λένε ότι ως συνέπεια αυτών των δεσμεύσεων ο προϋπολογισμός που συζητάμε στη Βουλή δεν ισχύει.
Τους απαντάμε: το 2010 θα είναι η πρώτη χρονιά που το αποτέλεσμα στο τέλος του έτους θα είναι καλύτερο από αυτό που προβλέπει ο προϋπολογισμός. Βάζουμε πιο ψηλά το στόχο. Έχει κανείς αντίρρηση με αυτό;
Η εξειδίκευση του μεσοπρόθεσμου προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής θα περιγραφεί στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης που θα καταθέσουμε για συζήτηση στην αρμόδια Επιτροπή στη Βουλή πριν την αποστολή του στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Ιανουάριο του 2010.
Το πρόγραμμα αυτό δεν θα περιλαμβάνει τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από αυτό που όλοι οι πολίτες βλέπουν ότι χρειάζεται να γίνει για να σταματήσει αυτή η τρελή κούρσα ελλειμμάτων και χρεών:
· Την ενίσχυση των εσόδων μέσα από ένα νέο δίκαιο και αποτελεσματικό φορολογικό σύστημα και με δραστική προσπάθεια για τη μείωση της φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής - ξεκινήσαμε ήδη το διάλογο για το νέο φορολογικό νομοσχέδιο που θα κατατεθεί για ψήφιση τέλος Φεβρουαρίου.
· Τη δραστική περιστολή της σπατάλης και τη μείωση των δημοσίων δαπανών που δεν εξυπηρετούν ούτε αναπτυξιακούς και κοινωνικούς στόχους ούτε ανταποκρίνονται σε πραγματικές υπηρεσίες για τους πολίτες - ο Πρωθυπουργός έδωσε ήδη κατευθύνσεις σε όλους τους Υπουργός για τριετείς προϋπολογισμούς με περικοπές δαπανών και συγχωνεύσεις ή καταργήσεις οργανισμών του δημοσίου που απλώς αναπαράγουν την ύπαρξή τους.
· Και βαθιές τομές και αλλαγές που ενισχύουν τη διαφάνεια στη διαχείριση του δημοσίου χρήματος, τον έλεγχο και τη λογοδοσία - όχι μόνο στην κεντρική κυβέρνηση αλλά και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.
Με το νέο έτος εισάγονται νέες διαδικασίες αυστηρότερης εκτέλεσης και παρακολούθησης του προϋπολογισμού. Ο προϋπολογισμός θα παρακολουθείται σε μηνιαία βάση, και τα στοιχεία θα δημοσιεύονται ώστε να υπάρχει άμεσος έλεγχος από τους πολίτες και από τη Βουλή. Οι πολίτες θα μπορούν να παρακολουθούν την εξέλιξη του προϋπολογισμού στο διαδίκτυο. Να γνωρίζουν που πάνε τα χρήματά τους. Ο ρόλος του Κοινοβουλίου στον έλεγχο της πορείας εκτέλεσης του προϋπολογισμού θα είναι ουσιαστικός. Μαζί με την ανεξαρτητοποίηση της στατιστικής υπηρεσίας, σκοπεύουμε να δημιουργήσουμε ειδικού Σώματος Ελεγκτών της Εκτέλεσης του Προϋπολογισμού στη Βουλή. Για να θωρακίσουμε την αξιοπιστία των στοιχείων.
Κυρίες και κύριοι βουλευτές,
Σας καλώ να υπερψηφίσετε αυτόν τον προϋπολογισμό, γιατί με αυτόν τον προϋπολογισμό επιτέλους ζητάμε να γίνει η αρχή για το αυτονόητο. Να μπει μία τάξη στο χάος των δημοσίων οικονομικών, να στηριχθεί η οικονομία και οι πολίτες που έχουν ανάγκη.
Σας ζητώ να στηρίξετε τον προϋπολογισμό της Κυβέρνησης, γιατί απέναντι στο αδιέξοδο που παραλάβαμε κι ενώ όλοι περίμεναν να ακούσουν το επιχείρημα της «καμένης γης» η Κυβέρνηση όχι μόνο δεν ψάχνει για άλλοθι αλλά κάνει αυτό που υποσχέθηκε στους πολίτες: «σηκώσαμε τα μανίκια» και δουλεύουμε σκληρά για να πάρει ξανά μπροστά η μηχανή, για να δουλέψει σωστά, δίκαια και αποτελεσματικά. Για να δουλέψει επιτέλους για τους πολίτες και όχι σε βάρος τους.
Σας ζητώ να υπερψηφίσετε τον προϋπολογισμό του 2010 γιατί είναι η ουσιαστική αρχή αυτής της προσπάθειας. Αυτής της προσπάθειας για την οποία πήραμε την καθαρή εντολή από τον Ελληνικό λαό, και μπορούμε να υλοποιήσουμε μαζί με την Ελληνική κοινωνία.
