στην προ Ημερησίας Διατάξεως Συζήτηση στη Βουλή για την Οικονομία
Κυρίες και κύριοι βουλευτές,
Κύριε Τσίπρα, πιστεύω ότι είστε ο τελευταίος σε αυτήν την αίθουσα, που μπορεί να κάνει υποδείξεις στη Νέα Δημοκρατία, για το πως να ασκεί το ρόλο της Αντιπολίτευσης. Σας θυμόμαστε, στην έξαλλη περίοδό σας. Δεν τα ξεχνάμε έτσι εύκολα.
Ζήτησα τη διεξαγωγή της προ ημερησίας διάταξης συζήτησης για να μάθει ο ελληνικός λαός τις συνέπειες όσων συμφωνήθηκαν στο Eurogroup της 15ης Ιουνίου. Αλλά και για να γίνει μια συνολική αποτίμηση της πορείας της ελληνικής οικονομίας τα τελευταία δυόμιση χρόνια. Πρόκειται για μια συμφωνία που φέρει την υπογραφή των ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ, αλλά δεσμεύει τη χώρα για πολλά χρόνια μετά το τέλος της συγκυβέρνησης αυτής. Μόνο που από τη μέρα που καταθέσαμε το αίτημα για την προ ημερησίας συζήτηση μέχρι σήμερα, έχετε ξεπεράσει ήδη τους εαυτούς σας.
Είμαι λοιπόν υποχρεωμένος να θέσω στην αρχή της ομιλίας μου τρία ζητήματα. Όχι μόνο για να επισημάνω την πολιτική ακρότητα στην οποία οδηγείστε, παρασύροντας μαζί και τη δημόσια ζωή, αλλά και για λόγους θεσμικής τάξης. Γιατί φροντίζετε, κάθε μέρα που περνά, να θυμίζετε στον ελληνικό λαό ότι ο πολιτικός κυνισμός σας δεν έχει όρια. Ότι είστε μια ομάδα εξουσίας παντός καιρού και περιστάσεων.
Ζήτημα πρώτον: Πάνος Καμμένος. Είναι ότι αισθανθήκατε την ανάγκη να τον μνημονεύσετε στην ομιλία σας. Το ύφος και το ήθος, να το πω όπως πρέπει, η ασχήμια, της δημόσιας παρουσίας του Υπουργού Εθνικής Άμυνας είναι σε γνώση όλων. Προφανώς, κύριε Τσίπρα, τα επιδοκιμάζετε όλα αυτά και ταυτίζεστε μαζί του. Τον προτιμήσατε, άλλωστε, ως κυβερνητικό εταίρο. Πείτε μας όμως: ο κ. Καμμένος απολαμβάνει κάποιου είδους πολιτικό, θεσμικό και τελικά, νομικό ακαταλόγιστο; Μπορεί να ασχημονεί στο διαδίκτυο, να αναρτά χυδαιότητες και μετά το πανδαιμόνιο που δημιουργείται, να επικαλείται το παιδί του; Όλα αυτά με την πολιτική ζωή να συνεχίζεται σαν να μην τρέχει τίποτε; Μπορεί ο κ. Καμμένος να υποτιμά, με τις πρακτικές του, τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, παραβιάζοντας προκλητικά τους στρατιωτικούς κανονισμούς; Μπορεί να χρησιμοποιεί τα στρατιωτικά ελικόπτερα σαν να είναι το χόμπι του, το παιχνίδι του; Μπορεί, Υπουργός Άμυνας ευνομούμενης δημοκρατικής ευρωπαϊκής χώρας να έχει αλλεπάλληλες συνομιλίες με ισοβίτη έγκλειστο για διακίνηση ναρκωτικών;
Πρόκειται για εκτροπή που παραβιάζει τη διάκριση εξουσιών. Μόνο που την κάλυψαν ήδη πολιτικά ο Υπουργός Δικαιοσύνης και εσείς κ. Τσίπρα, για άλλη μια φορά. Πότε έχουν ξαναγίνει αυτά; Και επειδή σας αρέσει να μπερδεύετε τα πράγματα και να δημιουργείτε ψευδείς εντυπώσεις, επαναλαμβάνω τη θέση της Νέας Δημοκρατίας, για να γίνει απολύτως αντιληπτή: Όποιος εμπλέκεται σε αξιόποινες υποθέσεις, πρέπει να υφίσταται τις συνέπειες του νόμου. Όπως κι αν λέγεται, όσο ισχυρός κι αν είναι. Και αν βρεθεί ένοχος να πάει φυλακή. Μόνο που σε μια Δημοκρατία, αυτό το κρίνει η Δικαιοσύνη, αφού ολοκληρώσουν το έργο τους οι διωκτικές Αρχές. Δεν είναι δουλειά ούτε του Τσίπρα, ούτε του Καμμένου, ούτε του Μητσοτάκη. Η παρέμβαση της Κυβέρνησης στο έργο της Δικαιοσύνης αποτελεί θεσμική εκτροπή και βαθιά αντιδημοκρατική πράξη.
Σας ερωτώ, λοιπόν, ευθέως και θα έχετε τη δυνατότητα να μου απαντήσετε στη δευτερολογία σας: Κύριε Τσίπρα, σας είχε ενημερώσει εκ των προτέρων ο κ. Καμμένος για την επαφή του με τον ισοβίτη; Είχατε εγκρίνει την πρωτοβουλία του αυτή; Λάβατε γνώση των όσων συζήτησαν μεταξύ τους; Ναι ή όχι; Επισημαίνω ότι οι συνάδελφοι βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας δεν φαίνεται να ενοχλούνται από όλα αυτά ή να έχουν κάποιο πρόβλημα δημοκρατικής συνείδησης.
Ελάχιστοι, εξάλλου, είναι αυτοί που εξέφρασαν δημοσίως επιφυλάξεις ή πήραν αποστάσεις επωνύμως. Οι υπόλοιποι κρύβονται πίσω από την ανωνυμία μιας Κοινοβουλευτικής Ομάδας που ενδιαφέρεται πρωτίστως για την εξουσία. Έστω και με τίμημα την πολιτική συνενοχή και την θεσμική ανοχή σε μεθοδεύσεις, όπως αυτές του κ. Καμμένου. Η εξουσία σας έχει φθείρει. Φαίνεται από την αδυναμία σας να βγείτε από τα γραφεία σας. Φαίνεται από το πώς αποφεύγετε κάθε επαφή με την κοινωνία. Το χειρότερο είναι ότι η εξουσία σας έχει διαφθείρει πολιτικά, ώστε να έχετε αποκτήσει ανοσία σε βαθιά αντιδημοκρατικές πρακτικές.
Το δεύτερο ζήτημα είναι συναφές: Αφορά τη συνολική πίεση που, σε κάθε ευκαιρία, ασκείτε στη Δικαιοσύνη. Είναι κάτι που γίνεται δημόσια, χωρίς ντροπή και αίσθηση κινδύνου, με πρωταγωνιστή, πάντα, τον αναπληρωτή Υπουργό Υγείας. Δεν είναι απλά πολιτικά ανεύθυνος. Είναι και θεσμικά χυδαίος. Κύριε Τσίπρα, αντιλαμβάνομαι ότι έχετε αποφασίσει να καλύψετε και τον κ. Πολάκη. Προφανώς, θεωρείτε ότι δεν έχετε άλλη επιλογή. Εσείς γνωρίζετε το γιατί.
Όσον αφορά τις αναρτήσεις του είναι τόσο γραφικές, που κάποιος καλοπροαίρετος θα μπορούσε να τις αποδώσει και στον καύσωνα. Οι επιθέσεις του, όμως, στη Δικαιοσύνη είναι πολύ σοβαρή και επικίνδυνη υπόθεση και δεν δικαιολογείται σε καμία των περιπτώσεων. Για να ξεκαθαρίσουμε ορισμένα πράγματα κ. Τσίπρα. Δεν χρειάζεται να έχετε ιδιαίτερη «στοιχείωση», όπως λέτε κι εσείς, για να γνωρίζετε ότι οι θεσμοί είναι πάνω από πρόσωπα. Δεν ξεπερνιούνται, αλλά υπάρχουν για να συγκρατούν τις εξουσίες από αυθαιρεσίες. Αυτό λέει το Σύνταγμα, του οποίου υποτίθεται ότι ήσασταν κάθε λέξη. Εγώ αυτό που γνωρίζω είναι ότι η δημόσια ζωή έχει χάσει επαφή με την δημοκρατική ομαλότητα και τις εγγυήσεις της νομιμότητας, το Κράτος δικαίου. Όπως η οικονομία έχει χάσει επαφή με την ανάπτυξη, αλλά για αυτά θα μιλήσουμε παρακάτω.
Το τρίτο ζήτημα συνθέτει τα δύο πρώτα σε αυτήν την τριλογία πολιτικής παράκρουσης και θεσμικής εκτροπής. Επί χρόνια συκοφαντούσατε τους προκατόχους σας – τη δική μας Κυβέρνηση - ότι δήθεν ανέχονταν φοροφυγάδες και λαθρεμπόρους, συγκαλύπτοντας τη δραστηριότητά τους. Δεν χάσατε ως συνήθως καμία ευκαιρία να κάνετε βουτιά στη λάσπη και να υπονοήσετε ότι το κάναμε αυτό γιατί είχαμε σχέσεις διαπλοκής μαζί τους. Αντίθετα, εσείς, ερχόμενοι στην Κυβέρνηση είπατε ότι θα φέρνατε την κάθαρση και μαζί 3 δις ευρώ που θα εισπράττατε από λίστες υπόπτων και από λαθραία διακίνηση τσιγάρων και καυσίμων. Κάπως έτσι φθάσαμε την περασμένη εβδομάδα να καταθέσουμε ερώτηση για να μάθουμε τί έχει γίνει, επιτέλους, με τους ελέγχους στη λίστα Λαγκάρντ, τη λίστα Μπόργιανς και το λαθρεμπόριο καυσίμων.
Οι αριθμοί τα λένε όλα και δεν επιδέχονται αμφισβήτηση γιατί εσείς τους προσκομίσατε: Λέγατε ότι θα εισπράξετε 3 δις ευρώ μέσα σε 6 μήνες. Και έχετε εισπράξει λιγότερα από 100.000.000 σε 30 μήνες. Ειδικά από τη λίστα Μπόργιανς, που την κάνατε σημαία, αφήνοντας πάντα και τα αναγκαία υπονοούμενα, ξέρετε, κ. Τσίπρα, πόσα έχετε εισπράξει; Να σας το πω εγώ, 137.000 ευρώ. Μπράβο σας. Συγχαρητήρια. Στα εμβάσματα εξωτερικού, οι έλεγχοι έχουν ουσιαστικά σταματήσει. Μόλις 40 έλεγχοι τον τελευταίο ενάμιση χρόνο. Την περίοδο 2013 - 14 τα εισπραχθέντα ποσά από παραβάσεις καυσίμων ήταν 26.000.000. Την περίοδο 2015 - 2016, μειώθηκαν στα 8.800.000 και φέτος, για το πρώτο εξάμηνο, έχει εισπραχθεί το συγκλονιστικό ποσό των μόλις 1.300.000 ευρώ. Πρωταθλητές στο να βάζετε φόρους, αλλά ουραγοί στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Αυτοί είστε κ. Τσίπρα.
Θα περιμένω να ακούσω τη δευτερολογία του κ. Τσίπρα για αυτά τα τρία ζητήματα. Δεν περιμένω όμως ότι θα δώσει ουσιαστική απάντηση. Τα έργα όμως μιλούν ήδη και φοβάμαι ότι σκεπάζουν σαν μαύρο σύννεφο τα χαμόγελα και τα λόγια του πρωθυπουργού. Ένα όμως είναι βέβαιο. Εμείς θα διαφυλάξουμε το δημοκρατικό κεκτημένο της πατρίδας μας και θα το προφυλάξουμε από τις επιθέσεις του λαϊκισμού, της βίας και της διάχυτης ανομίας. Και εσείς, κάποια στιγμή, θα λογοδοτήσετε για τις συμπεριφορές σας.
Πάμε τώρα στο κύριο θέμα της σημερινής συζήτησης. Μετά τη συμφωνία στο Eurogroup της 15ης Ιουνίου η Κυβέρνηση για μία ακόμα φορά έσπευσε να δει επιτυχίες εκεί που δεν υπάρχουν. Να σας θυμίσω ότι το έχετε ξανακάνει. Όπως το κάνατε στο κλείσιμο της πρώτης αξιολόγησης. Της αξιολόγησης που έκλεισε με μόνιμο «κόφτη», υπερταμείο για 99 χρόνια και το ασφαλιστικό – λαιμητόμο του κ. Κατρούγκαλου. «Τα δύσκολα πέρασαν», «Μια νέα εποχή ξεκινά», μας έλεγε και τότε ο πρωθυπουργός. Από τον Ιανουάριο του 2015 η Κυβέρνηση μας διαβεβαιώνει, κάθε τρεις και λίγο, ότι «η χώρα γυρίζει σελίδα». Κοντεύει πια να σκιστεί το βιβλίο.
Πάμε να θυμηθούμε, λοιπόν κ. Τσίπρα, ποιοι ήταν οι στόχοι που εσείς ο ίδιος είχατε θέσει πέρυσι τον Σεπτέμβριο για την ελληνική οικονομία. Που; Στη Δ.Ε.Θ. Διαβάζω επί λέξει τι έλεγε: «Το πρώτο βήμα της αμέσως επόμενης περιόδου είναι να κλείσει σύντομα και με θετικό πρόσημο η δεύτερη αξιολόγηση. Το δεύτερο βήμα είναι να οριστικοποιηθούν τα μέτρα και οι τρόποι ελάφρυνσης του χρέους. Το τρίτο βήμα είναι να ενταχθεί η Ελλάδα στο πρόγραμμα επαναγοράς ομολόγων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που θα αποτελέσει – λέγατε -καταλυτικό γεγονός για τη μείωση του κόστους δανεισμού, την αποκατάσταση της ρευστότητας και την άρση των κεφαλαιακών περιορισμών και βεβαίως θα ανοίξει το δρόμο για την έξοδο προς τις αγορές. Το τέταρτο βήμα – λέγατε τότε - είναι να καταφέρει η ελληνική οικονομία να καταγράψει τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, που όλοι προβλέπουν για το 2017. Και το πέμπτο βήμα ήταν να είμαστε σε θέση να αποκλιμακώσουμε το ύψος των πλεονασμάτων από 3,5%, που είναι ο στόχος για το ’18, στο 2,5% για το ´19 και στο 2% για το '20». Δικά σας λόγια, κ. Τσίπρα, δικοί σας στόχοι, και τελείως δική σας η αστοχία. Γιατί, κύριε πρωθυπουργέ, αποτύχατε δυστυχώς και στους πέντε στόχους. Στη σύγκριση πραγματικότητα εναντίον Τσίπρα, το σκορ είναι 5 - 0. Αλλά την δική σας αποτυχία την πληρώνει η χώρα.
Ας τα δούμε με τη σειρά. Η δεύτερη αξιολόγηση πότε ήταν να κλείσει; Τον Φεβρουάριο του 2016. Πότε έκλεισε; Τον Ιούνιο του 2017. 16 μήνες καθυστέρηση. Παρά το γεγονός ότι εσείς οι ίδιοι λέγατε ότι η καθυστέρηση προκαλεί ζημιά. Κύριε Τσακαλώτε, τι λέγατε; Ότι αν φτάσουμε Μάιο – Ιούνιο, καήκαμε. Και δεν αναφερόσασταν στον καύσωνα. Καθυστερήσατε γιατί θέλατε να πείσετε τα στελέχη σας ότι δήθεν διαπραγματεύεστε. Βάλατε τις ανάγκες της εσωκομματικής διαχείρισης πάνω από τις ανάγκες της χώρας. Είχατε πει ότι δεν θα ληφθεί ούτε ένα νέο μέτρο. Το επαναλάβατε μόλις τον Ιανουάριο του 2017. Και χρειάστηκαν μέτρα 5,1 δις ευρώ, τα οποία ουδείς ζητούσε πριν ένα χρόνο και ένα νέο Μνημόνιο με λιτότητα για πολλά ακόμα χρόνια.
Σας θυμίζω τι ψηφίσατε πριν από 45 μέρες: Μείωση συντάξεων. Μείωση αφορολόγητου ορίου στις 6.000 ευρώ. Μείωση ειδικών μισθολογίων. Κατάργηση επιδομάτων ευπαθών ομάδων. Αύξηση ασφαλιστικών εισφορών για 1.500.000 ελεύθερους επαγγελματίες. Ανεβήκατε στην Κυβέρνηση με υποσχέσεις για παροχές 12 δις και κρατιέστε σε αυτήν υπογράφοντας μέτρα λιτότητας και επιβαρύνσεις 14,5 δις ευρώ.
Στο ζήτημα του χρέους, το οποίο είχατε κάνει σημαία, επίσης δεν πετύχατε τίποτα. Δεν εξασφαλίστηκε καμία απολύτως συγκεκριμένη νέα δέσμευση. Ουσιαστικά επαναλήφθηκαν οι δεσμεύσεις του Eurogroup του Νοεμβρίου του 2012. Υπάρχουν δε κάποια ψιλά γράμματα, που προκαλούν ανησυχία. Στα οποία φυσικά δεν αναφερθήκατε. Να σας τα θυμίσω. Οι μελετώμενες ρυθμίσεις τελούν υπό την αίρεση επίτευξης στόχων. Οι προτεινόμενες επιμηκύνσεις λήξεων αφορούν μόνο το δεύτερο πρόγραμμα, όχι το πρώτο και το τρίτο. Συνεπώς αφορούν μόνο 96 δις από το συνολικό χρέος της χώρας. Για την τυχόν επιμήκυνση της περιόδου χάριτος και αποπληρωμής των δανείων χρησιμοποιείται η έκφραση «από 0 έως 15 χρόνια», το οποίο σημαίνει ότι μπορεί να μην υπάρχουν καν επιμηκύνσεις ή να είναι πολύ μικρές. Και τέλος, δεν υπάρχει συζήτηση για «κλείδωμα» επιτοκίων παρά μόνο για, υπό προϋποθέσεις, αναβολή και κεφαλαιοποίηση τόκων.
Προσπαθείτε να παρουσιάσετε σαν μεγάλη επιτυχία την περιβόητη ρήτρα ανάπτυξης. Τη σύνδεση δηλαδή των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους με το ύψος της ανάπτυξης. Μόνο που κανείς μπορεί να το διαβάσει και απ’ την ανάποδη. Συνδέοντας τα μέτρα για το χρέος με το ρυθμό ανάπτυξης σημαίνει πως αν κάποια χρόνια καταφέρουμε να πετύχουμε μεγαλύτερη ανάπτυξη, τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους θα αναστέλλονται. Άρα θα πληρώνουμε περισσότερα ως χώρα. Συνεπώς το μέρισμα της ανάπτυξης δεν θα πηγαίνει στους Έλληνες, αλλά στους δανειστές. Είναι σαν να λέτε σε μια οικογένεια που χρωστά στην τράπεζα και κάνει τεράστιες θυσίες για να πληρώνει τις υποχρεώσεις της, πως όταν πάνε τα οικονομικά της να βελτιωθούν θα πληρώνει ακόμη μεγαλύτερη δόση στην τράπεζα. Πριν λίγες μέρες, στο συνέδριο του Economist, ο κ. Χουλιαράκης είπε ότι γνωρίζατε ότι δεν θα ληφθούν τώρα αποφάσεις για το χρέος. Και ερωτώ κ. Τσίπρα: Εσείς δεν λέγατε εδώ στη Βουλή ότι θα περάσετε το πακέτο μέτρων επειδή θα πάρετε το χρέος; Αυτό δεν υποστηρίξατε επίσημα για να πείσετε τους βουλευτές σας να το ψηφίσουν; Και τώρα ομολογεί, με αφέλεια ή κυνισμό, ένας Υπουργός σας ότι ξέρατε πως δεν θα το πάρετε;
Κοιτάξτε… Το πώς θα αντιμετωπίζετε τους βουλευτές σας είναι δικό σας θέμα. Σας το είχα πει και στη συζήτηση για το τέταρτο Μνημόνιο. Ότι αδίκως μετατρέψατε το χρέος σε δέλεαρ. Θα τα ψήφιζαν όλα ούτως ή άλλως. Για το βουλευτικό τους έδρανο το έκαναν, όχι για το χρέος. Το αποδείξατε. Αν εσείς θέλετε να κοροϊδεύετε ο ένας τον άλλο είναι δικό σας θέμα. Τους πολίτες όμως δεν μπορείτε πια να τους κοροϊδεύετε.
Πάμε στον τρίτο στόχο που είχατε θέσει, στην ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Την περασμένη Δευτέρα ο κ. Ντράγκι τερμάτισε δυστυχώς αυτή τη συζήτηση. Και μαζί με τη συζήτηση αυτή. τερμάτισε και τις όποιες προσδοκίες από μια τέτοια θετική εξέλιξη για την οικονομία. Η Κυβέρνηση τώρα που απέτυχε και σε αυτό το στόχο προσπαθεί να μειώσει τη σημασία του. Τώρα δεν αποτελεί «καταλυτικό γεγονός για τη μείωση του κόστους δανεισμού, την αποκατάσταση της ρευστότητας και την άρση των κεφαλαιακών περιορισμών που βεβαίως θα ανοίξει το δρόμο για την έξοδο προς τις αγορές», όπως λέγατε; Αν ήταν έτσι, γιατί δεν το λέγατε εξαρχής;
Πάμε στον τέταρτο στόχο σας, τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξη. Δυστυχώς αποτυγχάνετε και σε αυτόν. Το λέτε και μόνοι σας. Στον προϋπολογισμό μιλούσατε για ανάπτυξη 2,7% ενώ στο μεσοπρόθεσμο πήγατε στο 1,8%. Εγχώριοι και διεθνείς οργανισμοί αναθεωρούν τις προβλέψεις τους προς τα κάτω και εκτιμούν ότι θα κινηθούμε γύρω στο 1,5% περίπου. Μόνο που κάθε μονάδα λιγότερη στο Α.Ε.Π. σημαίνει λιγότερες δουλειές, μικρότερα εισοδήματα, μεγαλύτερο πρόβλημα στα ασφαλιστικά ταμεία και στη βιωσιμότητα του χρέους. Σε μια τριετία που με βάση όλες τις προβλέψεις η χώρα θα έτρεχε με ρυθμούς ανάπτυξης πάνω από 3%, εσείς καταφέρατε να τη βάλετε ξανά σε ύφεση και τώρα παλεύετε να περάσουμε σε αναιμική ανάπτυξη.
Και φτάνουμε στον πέμπτο στόχο. Αυτόν στον οποίο η αποτυχία είναι η πλέον παταγώδης. Το ζήτημα των πλεονασμάτων. Εσείς κ. Τσίπρα είχατε θέσει ως στόχο τη μείωση των πλεονασμάτων από 3,5% σε 2,5% για το 2019 και στο 2% για το 2020. Και αντί για μείωση, είχαμε επέκταση. Θα έχουμε 3,5% μέχρι το 2022. Παρά το ότι ο ίδιος ο κ. Τσίπρας έλεγε στο περσινό συνέδριο του Εconomist, πως «είναι αδύνατον να πιάσουμε πλεόνασμα 3,5% μετά το 2018». Εκτός αν το πράξατε συνειδητά, γνωρίζοντας ότι το 2019 και το 2020 δεν θα είστε εσείς στην Κυβέρνηση και θέλετε με τον τρόπο αυτό να ναρκοθετήσετε την επόμενη Κυβέρνηση της χώρας. Εγκλωβίσατε τη χώρα σε τεράστια πλεονάσματα 3,5% μέχρι το 2022 και σε ίσα ή και μεγαλύτερα του 2% του Α.Ε.Π. μέχρι το 2060. Για άλλα 43 χρόνια, δηλαδή. Το μέλλον της χώρας προδώσατε, κύριε Τσίπρα. Και τι πήρατε; Μια μικρή δόση ύψους 8,5 δις ευρώ. Η οποία σχεδόν όλη πήγε για την εξυπηρέτηση των δανειακών υποχρεώσεων της χώρας και ένα πολύ μικρό ποσοστό για εγχώριες ανάγκες.
Όπως και αν το δεις, η αποτυχία σας είναι καθολική. Διαβάσατε για άλλη μια φορά λάθος τους διεθνείς συσχετισμούς. Γιατί ήταν βέβαιο ότι οι ευρωπαϊκές πολιτικές ισορροπίες δεν επέτρεπαν να ληφθούν ουσιαστικές αποφάσεις για το χρέος πριν από τις γερμανικές εκλογές. Εσείς επιλέξατε να συνδέσετε την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης με μια λύση για το χρέος. Αντί να κάνετε το αντίθετο. Να ολοκληρώσετε την δεύτερη αξιολόγηση το συντομότερο δυνατόν ώστε να καρπωθεί η οικονομία τουλάχιστον ένα ουσιαστικό αναπτυξιακό μέρισμα. Και φάγατε τα μούτρα σας. Αναγκαστήκατε να δεχθείτε όλα τα πρόσθετα μέτρα που ζητούσε το Δ.Ν.Τ. και δεν εξασφαλίσατε τίποτα ουσιαστικό για το χρέος. Να κάνουμε έναν απολογισμό; Περισσότερη λιτότητα, λιγότερη ανάπτυξη, καμία ποσοτική χαλάρωση, μικρότερη δόση, θολούρα για το χρέος. Φοβάμαι ότι μετά το 2015 θα ξαναπάρετε το βραβείο της καλύτερης διαπραγμάτευσης και το 2016 και το 2017.
Υπερηφανεύεστε ότι πάθατε και μάθατε. Και ότι τώρα, μετά από 30 μήνες συνεχών παλινωδιών, τα πράγματα θα πάνε καλύτερα. Και είχατε, πράγματι, και το κουράγιο - να μην χρησιμοποιήσω τη λέξη θράσος – να μιλήσετε σε αυτήν την αίθουσα και να κάνετε μια σύγκριση του τι συνέβαινε στην οικονομία το 2014 και τι συμβαίνει σήμερα. Για πάμε, λοιπόν, κ. Τσίπρα να τα δούμε.
Στο τέλος του 2014 η χώρα έβγαινε από την κρίση. Είχε θετικό ρυθμό ανάπτυξης. Είχε πρωτογενή πλεονάσματα, μειώνοντας τους φόρους και αποπληρώνοντας ληξιπρόθεσμες οφειλές του Κράτους. Διότι υπάρχουν δύο τρόποι για να πετύχεις πρωτογενή πλεονάσματα. Ο ένας βάζοντας φόρους και ο άλλος τα πλεονάσματα να προκύπτουν από την ανάπτυξη. Εσείς επιλέξατε το πρώτο. Εμείς επιλέξαμε το δεύτερο. Όχι όπως τώρα που ξεζουμίζετε τους πάντες. Το χρέος τότε, κ. Τσίπρα, το Δ.Ν.Τ. - με όση αξία έχουν οι μελέτες του - το θεωρούσε βιώσιμο. Είχαμε έκθεση βιωσιμότητας, την οποία τώρα επιζητούμε. Η χώρα είχε πιο ισχυρό τραπεζικό σύστημα, χωρίς κεφαλαιακούς περιορισμούς. Είχε βγει δύο φορές στις αγορές με επιτυχία. Είχε συμφωνήσει την έξοδο από τα Μνημόνια, έχοντας εξασφαλίσει ένα απαραίτητο δίχτυ ασφαλείας με την προληπτική πιστωτική γραμμή στήριξης (ECCL), την οποία με μεγάλη άνεση απαξιώσατε και θεωρείτε ότι δεν θα σας είναι χρήσιμη. Σήμερα τα κεφάλαια που θα χρηματοδοτούσαν αυτήν την προληπτική γραμμή στήριξης χάθηκαν.
Η αναπτυξιακή δυναμική είναι πολύ μικρότερη. Όταν επιβλήθηκαν τα capital controls, λέγατε ότι σε μερικές εβδομάδες θα φύγουν. Συμπληρώσαμε δυο χρόνια capital controls. Βάλατε την οικονομία στο γύψο. Η χώρα δεν έκανε απλά βήματα προς τα πίσω. Έχει κατρακυλήσει πολύ χαμηλά. Και αυτά δεν τα λέμε μόνο εμείς. Τα λένε οι εκτιμήσεις των διεθνών οργανισμών και θεσμικοί παράγοντες. Όταν είδατε τον κ. Ρέγκλινγκ, σας μίλησε, κ. Τσίπρα, για την εκτίμησή του ότι η συνολική ζημιά στην οικονομία από τους πρώτους έξι μήνες του 2015 είναι 100 δις;
Η σύγκριση των προβλέψεων των διεθνών οργανισμών το 2014 και σήμερα είναι αποκαλυπτική. Στο Α.Ε.Π. η απώλεια στο τέλος του 2018 θα ανέρχεται σε 29 δις ευρώ. Και αυτό δεν είναι άπαξ. Είναι μια ετήσια απώλεια, η οποία συνοδεύει τη χώρα στο μέλλον. Διότι έχουμε μπει πια σε μια χαμηλότερη αναπτυξιακή τροχιά.
Παρά το γεγονός ότι το εξωτερικό περιβάλλον επί των δικών σας ημερών ήταν πιο ευνοϊκό λόγω ανάπτυξης της Ευρωζώνης, πτώσης του πετρελαίου και ανόδου του τουρισμού, καθώς και λόγω αναταράξεων στην ευρύτερη περιοχή μας. Ως προς την πορεία του ελληνικού χρέους, τον Ιούνιο του 2014 το Δ.Ν.Τ. εκτιμούσε ότι το 2060 το χρέος θα ήταν στο 60% του Α.Ε.Π. Τον Φεβρουάριο 2017 έλεγε ότι θα είναι στο 275%. Γιατί αυτή η διαφορά; Διότι φορτώσατε τη χώρα με ένα νέο Μνημόνιο 86 δις, τη γυρίσατε σε ύφεση και ανακόψατε την όποια μεταρρυθμιστική δυναμική υπήρχε. Το 2014 η εκτίμηση για το μακροπρόθεσμο ρυθμό ανάπτυξης ήταν 1,9%, ενώ τον Φεβρουάριο του 2017 είχε μειωθεί στο 1%. Η πολιτική σας έχει δώσει το δικαίωμα σε κάποιους να ισχυρίζονται ότι η χώρα δεν έχει πραγματική μακροπρόθεσμη αναπτυξιακή δυναμική. Όταν συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο.
Κυρίες και κύριοι βουλευτές,
Η τελευταία τριετία προκάλεσε ένα βαθύ τραύμα στην ελληνική οικονομία. Θα χρειαστούν πολλά χρόνια σκληρής δουλειάς για να αποκατασταθεί. Η ζημιά δεν αφορά μόνο τα μακροοικονομικά μεγέθη της οικονομίας. Αφορά και τον τρόπο με τον οποίο παράγεται και κατανέμεται ο πλούτος. Αφορά όλες τις Ελληνίδες και τους Έλληνες. Ειδικά τους πιο αδύναμους οικονομικά.
Η αύξηση των φόρων κάνει χειρότερη τη ζωή των πολιτών. Οι Έλληνες δεν δουλεύουν για τους εαυτούς τους ή τις οικογένειές τους, αλλά για το Κράτος. Πριν λίγες μέρες δημοσιεύτηκε μία έρευνα του ΚΕΦΙΜ, που έλεγε ότι οι Έλληνες δουλεύουμε 203 μέρες το χρόνο για να καλύπτουμε τις φορολογικές και ασφαλιστικές μας υποχρεώσεις προς το Κράτος. Από τις 175 που ήταν το 2014 πήγαμε στις 203 επί ημερών σας. Αφαιρέσατε από τις τσέπες των Ελλήνων άλλον ένα μήνα δουλειάς. Τα «λουκέτα» δυστυχώς πολλαπλασιάζονται. Τα στοιχεία του Γενικού Εμπορικού Μητρώου το 2016 δεν λένε ψέματα. Τα λουκέτα αυξήθηκαν 19%, ενώ συστάθηκαν 7% λιγότερες επιχειρήσεις σε σχέση με το 2015. Και, δυστυχώς, η τάση αυτή συνεχίζεται και φέτος. Οι μισθοί μειώνονται. Και στον ιδιωτικό τομέα. Αν οι μισθοί μειώνονται και οι φόροι αυξάνονται, πώς να αντέξουν οι πολίτες; Ας μην αναρωτιέστε, λοιπόν, κυρίες και κύριοι της κυβερνητικής πλειοψηφίας, γιατί η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών πιστεύει ότι η ζωή της έχει γίνει χειρότερη. Διότι το βιώνουν. Αυτή είναι η απάντηση. Ούτε τα Μ.Μ.Ε. σας φταίνε ούτε η Αντιπολίτευση. Η πολιτική σας φταίει. Γι’ αυτό οι πολίτες σας γυρίζουν πλέον την πλάτη. Γιατί κανείς δεν προσδοκά τίποτα πλέον από εσάς.
Κυρίες και κύριοι βουλευτές,
Άκουσα με προσοχή όλες τις δηλώσεις και ομιλίες του πρωθυπουργού από το Eurogroup και μετά. Ο κ. Τσίπρας μιλάει για αλλαγή σελίδας. Όπως είχε κάνει και μετά την υπογραφή του τρίτου Μνημονίου. Όπως έκανε και στην πρώτη αξιολόγηση. Όπως έκανε και στο Eurogroup του περασμένου Δεκεμβρίου. Όπως κάνει κάθε τρεις και λίγο.
Ο κ. Τσίπρας μιλάει για νέες διεθνείς συμμαχίες. Ενώ η πραγματικότητα είναι πως η διαπραγμάτευση έγινε χωρίς εσάς. Και όταν οι άλλοι κατέληξαν σε συμβιβασμό μεταξύ τους είπαν σε εσάς: «Αυτό είναι, πάρτε το». Ο κ. Τσίπρας επικαλείται δηλώσεις ξένων αξιωματούχων ότι πάμε καλά. Δηλαδή, τι περιμένατε να πουν οι ξένοι; Πώς θα δικαιολογήσουν τη δική τους συμμετοχή στις αποφάσεις; Και πώς θα προστατεύσουν το εύθραυστο, για την Ελλάδα, κλίμα στις αγορές; Και ναι, η χώρα πάει καλύτερα, αλλά μόνο με την έννοια ότι αποφεύγει τελικά την καταστροφή, που παραμονεύει σε κάθε στροφή εδώ και δυόμισι χρόνια που έχετε την εξουσία.
Ο κ. Τσίπρας προεξοφλεί και ως θρίαμβο την πιθανότητα μιας μικρής δοκιμαστικής εξόδου στις αγορές. Δεν το έκανε σήμερα στην ομιλία του, το έχει κάνει, όμως, σε άλλες ευκαιρίες. Ξεχνά τι έλεγε στις 15 Μαρτίου 2014, όταν η χώρα βγήκε στις αγορές: «…Όσο για τις αγορές, ποιον κοροϊδεύουν; Θα πρόκειται για μια στημένη, θεατρική έξοδο με προσυμφωνημένη αγοραπωλησία με συγκεκριμένο οίκο, που θα του αποδώσει μάλιστα διόλου ευκαταφρόνητα κέρδη». Δεν θα σας πω ότι δουλεύετε για τους Ρότσιλντ, όπως θα λέγατε εσείς, αν ήσασταν στη θέση μου. Μακάρι να μπορέσουμε να βγούμε στις αγορές, σας το λέω ειλικρινά. Και έστω και με ένα πλαίσιο προστασίας. Εμείς, βλέπετε, καλούμε τους επενδυτές να έρθουν στην Ελλάδα. Δεν τους διώχνουμε όπως κάνατε συστηματικά εσείς, υπονομεύοντας και ναρκοθετώντας τις προσπάθειες των προηγουμένων κυβερνήσεων.
Ο κ. Τσίπρας μιλάει για ανάπτυξη, ξεχνώντας ότι αυτή η πολιτική δεν μπορεί να υπηρετηθεί από ένα Κόμμα σαν το ΣΥΡΙΖΑ. Με ισχυρές αγκυλώσεις. Με ιδεοληπτικές εμμονές. Με μεγάλη διαχειριστική ανεπάρκεια. Με Υπουργούς συκοφάντες. Με υβριστικό και εμπρηστικό πολιτικό λόγο. Και αποσιωπώντας ότι, αν υπάρχει ακόμα ελπίδα για μια μικρή ανάπτυξη, αυτή οφείλεται, σε μεγάλο βαθμό, πέραν της κυκλικότητας της οικονομίας, σε όλα όσα ο ΣΥΡΙΖΑ πολέμησε.
Στις επενδύσεις στα περιφερειακά αεροδρόμια, στις οποίες εναντιωθήκατε. Σε επενδύσεις, όπως αυτή στο Ελληνικό, τις οποίες στελέχη σας, ακόμη και σήμερα υπονομεύουν. Στην επένδυση της Cosco, που πολεμήσατε. Στα οδικά έργα που εμείς σχεδιάσαμε, εμείς ψηφίσαμε, εμείς σώσαμε και εσείς καταψηφίζατε. Στις όποιες μεταρρυθμίσεις φέρνει η εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ, που κάποτε καταγγέλλατε και σήμερα τις παραγγέλνετε δυο - δυο. Στις όποιες αποκρατικοποιήσεις αναγκαστήκατε - με το στανιό - να αποδεχτείτε.
Κυρίες και κύριοι της συμπολίτευσης,
Αν η χώρα στέκεται ακόμη όρθια μετά από τρία μαύρα χρόνια, αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό και στη στάση της Αντιπολίτευσης. Χάρη στη συναίνεση των Κομμάτων που επί χρόνια συκοφαντούσατε απέφυγε η χώρα την τελευταία στιγμή την έξοδο από την Ευρωζώνη το 2015. Χάρη στην υπεύθυνη στάση των Κομμάτων της Αντιπολίτευσης, έχουμε αποφύγει τον εκτροχιασμό. Και χάρη στην προσδοκία ότι θα έρθει μια επόμενη Κυβέρνηση, μια Κυβέρνηση αποφασισμένη να κρατήσει την Ελλάδα στο σωστό δρόμο, υπάρχει σήμερα μεγαλύτερη δυνατότητα να βελτιωθεί το οικονομικό κλίμα.
Οι αγορές κι οι επενδυτές γνωρίζουν κάτι που δεν γνώριζαν το 2014, κ. Τσίπρα, όταν συκοφαντούσατε τη χώρα, ότι δεν έχουν κίνδυνο με την επόμενη Κυβέρνηση. Άρα, τους συμφέρει να επενδύσουν. Τη σημασία των επενδύσεων μετά από 30 χαμένους μήνες, αρχίσατε να την καταλαβαίνετε βλέπω. Εμείς, σε αντίθεση με εσάς, δεν συκοφαντούμε την πατρίδα μας όταν είμαστε Αντιπολίτευση. Δεν επενδύουμε στην καταστροφή και στη ρήξη, όπως κάποιοι άλλοι. Καλούμε τους επενδυτές να έρθουν σήμερα στη χώρα μας. Γιατί κάποια στιγμή, αργά ή γρήγορα, εσείς θα φύγετε. Και τότε η ελπίδα θα γυρίσει και η χώρα θα ξεδιπλώσει το αναπτυξιακό της δυναμικό. Η κοινωνία είναι σήμερα έτοιμη για μια μεγάλη προσπάθεια εθνικής ανασυγκρότησης.
Διαμορφώνεται ήδη μια νέα εποχή. Οι προτεραιότητες αλλάζουν, οι αξίες και οι συμπεριφορές προσαρμόζονται. Από τη θεοποίηση της κατανάλωσης, αναγνωρίζουμε πια την αξία της επένδυσης και της επιχειρηματικότητας. Από την αγκίστρωση στο πελατειακό Κράτος αναγνωρίζουν οι πολίτες πια τη σημασία της αξιοκρατίας και των ίσων ευκαιριών για όλους. Και αυτή η αλλαγή νοοτροπίας αναζητά πολιτική έκφραση.
Η πρώτη μας μέριμνα είναι να επιστρέψει η εμπιστοσύνη σε όλα τα επίπεδα. Των πολιτών προς τους Θεσμούς. Αλλά και των ξένων προς τους Έλληνες. Και θα το πετύχουμε. Γιατί έχουμε και το σχέδιο και τη βούληση. Οι πολίτες θα δουν μια Κυβέρνηση που λέει την αλήθεια και αντιμετωπίζει τους πολίτες ως συμμάχους σε μια μεγάλη εθνική προσπάθεια ανασυγκρότησης. Όχι ως αντικείμενα πολιτικής εξαπάτησης. Ο διεθνής παράγοντας και οι αγορές θα δουν μια Κυβέρνηση αποφασισμένη να προχωρήσει μπροστά με μεταρρυθμίσεις και αποκρατικοποιήσεις.
Η Ελλάδα μπορεί να αλλάξει. Και ξέρουμε πώς γίνεται αυτό: Πρώτον και σημαντικότερο, μια ευρεία κοινωνική και πολιτική συμμαχία που να στηρίζει ένα συγκεκριμένο αναπτυξιακό σχέδιο. Ανοίγω μια παρένθεση, κ. Τσίπρα, διότι αναφερθήκατε και πάλι σε αναπτυξιακό σχέδιο. Από πότε είχατε υποχρέωση να καταθέσετε το σχετικό αναπτυξιακό σχέδιο, στη Βουλή, βάσει του τρίτου προγράμματος; Αν δεν κάνω λάθος από τις αρχές του 2016. Ακόμα το περιμένουμε. Εμείς, λοιπόν, θα απευθύνουμε ένα προσκλητήριο σε όλες τις υγιείς δυνάμεις της πολιτικής, σε αυτούς που μπορούν και ξέρουν, ώστε η Ελλάδα να βγει οριστικά από την κρίση. Πέρα και πάνω από τα κόμματα. Πρέπει στην εθνική προσπάθεια ανασυγκρότησης να προσφέρουν οι καλύτεροι, ασχέτως ιδεολογικών καταβολών.
Δεύτερον, αλλαγή μείγματος πολιτικής. Με μείωση φόρων και δαπανών. Μικρότερο και καλύτερο Κράτος. Νοικοκύρεμα σε όλους του τομείς του Δημοσίου.
Τρίτον, κινήσεις τόνωσης της ρευστότητας. Μέσα από δράσεις για την επιστροφή καταθέσεων, τη ρύθμιση των κόκκινων δανείων και την άρση των capital controls.
Τέταρτον, διαρθρωτικές αλλαγές, που θα στοχεύουν στις επενδύσεις και στις νέες δουλειές. Μείωση της γραφειοκρατίας, της πολυνομίας και της κακονομίας. Απλοποίηση της αδειοδοτικής διαδικασίας για τις επιχειρήσεις. Αξιολόγηση στο Δημόσιο. Συμπράξεις με τον ιδιωτικό τομέα, όπου αυτό είναι απαραίτητο. Επιτάχυνση στην απονομή της Δικαιοσύνης. Νέο χωροταξικό σχεδιασμό. Ενίσχυση της καινοτομίας και της έρευνας. Κάνατε αναφορά και στην έρευνα σήμερα. Καλά, δεν ντρέπεστε με το νομοσχέδιο που έχετε καταθέσει για την ανώτατη Παιδεία, που διαλύει στην ουσία τη δυνατότητα των Πανεπιστημίων να συνδεθούν με την αγορά; Και έρχεστε και μιλάτε τώρα εσείς για έρευνα, με αυτό το νομοσχέδιο έκτρωμα που έχετε καταθέσει; Καταλαβαίνω, κ. Τσίπρα, πως αντιλαμβάνεστε τη σύνδεση των Πανεπιστημίων με την πραγματική αγορά.
Στην πραγματικότητα εμείς έχουμε αυτό που δεν έχετε εσείς. Έχουμε πολιτική για την οικονομία. Και όραμα για την Ελλάδα, όχι για την εξουσία. Η αποστολή μας είναι να ξαναπάρουμε τα ηνία μιας χώρας που εσείς τη σέρνετε από διαπραγμάτευση σε διαπραγμάτευση με τους δανειστές, με ταπεινωτικά και καταστροφικά αποτελέσματα. Με μόνο στόχο να κερδίσετε άλλο ένα εξάμηνο στην Κυβέρνηση. Αν δρομολογήσουμε εμείς τις αλλαγές που πρέπει, αν εμείς ξέρουμε πού θέλουμε να πάμε, η θέση της χώρας θα αλλάξει αυτόματα. Και αυτό θα επιτρέψει να αλλάξουμε και τα διεθνή δεδομένα. Να διαπραγματευτούμε μικρότερα πλεονάσματα και περισσότερο δημοσιονομικό χώρο. Αυτοί που θέλουν να μας βοηθήσουν θα μπορούν να το κάνουν και μάλιστα με τρόπο αποτελεσματικό. Δεν θα παρεμβαίνουν μονίμως για να σώσουν τη χώρα από τα χειρότερα, όπως γίνεται με εσάς. Γιατί θα έχουμε αποδείξει σε όλους ότι, πρώτα απ’ όλα, εμείς οι ίδιοι θέλουμε να βοηθήσουμε τους εαυτούς μας. Και οι άλλοι, όλοι αυτοί που συνεχίζουν να αμφισβητούν, κρυφά ή φανερά, τη θέση της χώρας στην Ευρωζώνη θα μπουν στο περιθώριο. Γιατί, κακά τα ψέματα, η χώρα συνεχίζει να βρίσκεται σε τροχιά κινδύνου όσο εσείς είστε στην εξουσία.
Κυρίες και κύριοι βουλευτές,
Τα πράγματα αλλάζουν στην Ευρώπη. Ο λαϊκισμός, που πέρσι κάλπαζε, έχει ανακοπεί, από αριστερά όσο κι από δεξιά. Η Ευρωζώνη αναπτύσσεται καλύτερα από ό,τι κάποιοι ανέμεναν. Η Ελλάδα πρέπει να ακολουθήσει αυτό το κύμα των θετικών εξελίξεων. Ξεκίνησα την ομιλία μου με τα λόγια του πρωθυπουργού, που έθετε τους στόχους της διαπραγμάτευσης. Θα κλείσω πάλι με δικά του λόγια. Έλεγε το 2011 ο κ. Τσίπρας σε συνέντευξή του για την τότε Κυβέρνηση Παπανδρέου «Είναι δυνατόν να λέει ότι “γαντζώνομαι στην καρέκλα μέχρι το 2013”, όταν ο κόσμος καταρρέει και όταν στις δημοσκοπήσεις παίρνει 15%; Υπάρχει ποτέ Κυβέρνηση στην Ελλάδα με 15% που να λέει “θα φύγω σε δύο χρόνια”;». Μόνος σας τα έχετε πει κ. Τσίπρα. Φύγετε, λοιπόν, εσείς τώρα. Για μια φορά κάντε αυτό που έχετε πει αντί να εμφανίζεστε πάλι εδώ υφαίνοντας νέα ψέματα. Στις δημοκρατίες δεν υπάρχουν αδιέξοδα. Η Ελλάδα χρειάζεται πολιτική αλλαγή. Χρειάζεται, όμως, ακόμα περισσότερο αλλαγή νοοτροπίας. Η Ελλάδα χρειάζεται σχέδιο. Χρειάζεται, όμως, ακόμα περισσότερο, ανθρώπους που να μην φοβούνται να την πάνε μπροστά. Όχι άλλα σκοτεινά χρόνια. Το μέλλον δεν μπορεί να περιμένει.
