Ομιλία Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Καθηγητή, Αθανάσιου Τσαυτάρη, στη Βουλή, απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή Κοζάνης της Νέας Δημοκρατίας, Γιώργου Κασαπίδη, σχετικά με την πιστοποίηση του ελαιολάδου βάσει βιοδραστικών ουσιών ενόψει του νέου Ευρωπαϊκού Κανονισμού
• Με την έκδοση του νέου ευρωπαϊκού Κανονισμού 432/2012 έχει θεσπιστεί κατάλογος ισχυρισμών υγείας με βάση τις ευεργετικές ιδιότητες βιοδραστικών ουσιών που περιέχονται στα τρόφιμα.
• Με το νέο Κανονισμό της Ε.Ε. μας δίνεται η δυνατότητα, για πρώτη φορά, να τονίσουμε στην ετικέτα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τα συστατικά και τις βιοδραστικές ουσίες που έχει το ελληνικό ελαιόλαδο, το οποίο μπορεί να ανεβάσει ακόμα περισσότερο τις τιμές του.
• Το ΥΠΑΑΤ με τις υπάρχουσες υποδομές και τα εξειδικευμένα εργαστήρια του, χωρίς περαιτέρω δαπάνη πόρων, παρέχει ακριβείς και τεκμηριωμένες μετρήσεις βιοδραστικών ουσιών που υπάρχουν στα ελληνικά αγροτικά προϊόντα που είναι ευεργετικές για τον ανθρώπινο οργανισμό.
• Τα ελληνικά αγροτικά προϊόντα λόγω της μεγάλης βιοποικιλότητας, των ιδαίτερων εδαφοκλιματικών συνθηκών που επικρατούν στη χώρα μας και των συγκεκριμένων καλλιεργητικών πρακτικών που εφαρμόζονται, περιέχουν αυξημένα ποσοστά ευεργετικών βιοδραστικών ουσιών, όπως η ρεσβερατρόλη στο κόκκινο κρασί και το μασλινικό οξύ για τις ελιές.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Αθανάσιου Τσαυτάρη.
Μας δίνει την ευκαιρία να εξειδικεύσουμε τη γενικότερη πολιτική που λέμε ενίσχυση της ποιότητας των ελληνικών γεωργικών προϊόντων. Σε ότι αφορά στην περίπτωση του ελαιολάδου, υπάρχουν αντίστοιχες τέτοιες μετρήσεις για την ελιά, για το κρασί και τη ρεσβερατρόλη. Υπάρχουν αντίστοιχες μετρήσεις από τις δικές μας ομάδες στη Θεσσαλονίκη για τις σουλφοραφάνες των ελληνικών λαχανικών ειδικά του μπρόκολου και του σκόρδου. Η δική μας προσπάθεια στο πλαίσιο αυτού του Κανονισμού, για τον οποίο πρέπει να διευκρινήσω ότι δεν είναι νέος, είναι ο 1924 που διέπει τις συγκεκριμένες διαδικασίες και είναι σε ισχύ από το 2006. Στο Άρθρο 13 ο Κανονισμός αυτός επιτρέπει πλέον για πρώτη φορά να δημιουργηθεί ένας κατάλογος στην Ευρωπαϊκή Ένωση για το ποια προϊόντα και ποιες ουσίες μπορεί να δηλώνεται και με ποιο τρόπο στην ετικέτα ότι το συγκεκριμένο προϊόν περιέχει αυτή τη βιοδραστική ουσία. Αυτός ο κατάλογος δημοσιοποιήθηκε και όπως θα διαπιστώσατε με πρωτοβουλία του Υπουργείου μας στον κατάλογο υπάρχει μια τέτοια πολυφαινολική, βιοδραστική ουσία για το λάδι. Επισημαίνω ότι ο κατάλογος δεν αφορά μόνο στη συγκεκριμένη ουσία για την Ελλάδα. Είναι κοινός κατάλογος για τα ευρωπαϊκά κράτη όπου μπορεί κανείς βάσει αυτού να πει «το δικό μου ελαιόλαδο έχει αυτή την ουσία ή το δικό μου κρασί έχει αυτή την ουσία». Χρειάζεται καλή επιστημονική τεκμηρίωση για να υποστηρίξει κάποιος αυτή την ιδιότητά του, ενώ δεύτερον δεν πρόκειται περί πιστοποίησης, αλλά περί δυνατότητας να βάλεις στην ετικέτα χημικές διακρίσεις. Ο Κανονισμός προσπαθεί να βάλει κανόνες σε αυτό το πράγμα, προκειμένου να μην πάμε στην άλλη άκρη. Να δώσουμε ακριβείς τεκμηριωμένες πληροφορίες, να δείξουμε πότε ισχύει αυτό το ευεργετικό αποτέλεσμα και να μην παραπλανήσουμε τον καταναλωτή. Όμως, επειδή το δικό μας περιβάλλον, η δική μας βιοποικιλότητα, η πληθώρα των ποικιλιών που έχουμε μας δίνει τη δυνατότητα πραγματικά να αναγνωρίσουμε κατάλληλες ποικιλίες. Προσπαθούμε χωρίς μεγάλες δαπάνες, δικτυώνοντας αυτά τα εργαστήρια και αναπτύσσοντας το καθένα για την κατάλληλη μέτρηση, να αξιοποιήσουμε τις υπάρχουσες υποδομές, όμως να έχουμε ακριβείς και τεκμηριωμένες μετρήσεις.
Δευτερολογία.
Προσπαθώ να δείξω ότι αξιοποιώντας τις υπάρχουσες υποδομές, δίνοντας εξειδίκευση και πιστοποίηση σε αυτά τα εργαστήρια που ήδη υπάρχουν, μπορούμε να κάνουμε τη δουλειά μας, χωρίς να ξοδεύουμε ακόμη πολύ περισσότερα πράγματα, γιατί ακόμα και για το ελαιόλαδο που επισημάνατε πραγματικά βρήκαμε εξαιρετικές υποδομές.
Θέλω όμως να επισημάνω ακόμα δύο πράγματα:
Πέραν του ελαιολάδου έχουμε αντίστοιχες μετρήσεις για το μασλινικό οξύ για τις ελιές, όπου είδαμε, για παράδειγμα, τις αμερικάνικες ελιές που ποτίζονται, να έχουν από 20 έως 40 mg αυτής της ουσίας, τις ισπανικές με τον τρόπο που εξάγουμε, εκθλίβονται με το καυστικό κάλιο, να έχουν γύρω στα 500 mg. Έχουμε όμως δύο δικές μας, κορωνέϊκες ελιές να έχουν γύρω στα 1.500, ειδικά οι πράσινες βιολογικές. Αλλά και οι ελιές θρούμπες που είναι, με αλάτι και ξηρό τρόπο, φτιαγμένες, έχουν 3.000. Δηλαδή με μια ελιά μπορεί να πάρει κάποιος τόσο που θα έπαιρνε με 3 κιλά από τον άλλο. Είναι καταπληκτικά τα αποτελέσματα αυτά.
Ο ΕΦΕΤ είναι υπεύθυνος για αυτή τη διαδικασία και αυτός είναι η αρμόδια αρχή για την Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτός μαζεύει τα στοιχεία, αυτός ελέγχει τα προϊόντα μαζί με το δικό μας Οργανισμό ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ και τα εργαστήρια του. Επίσης, ο ΕΦΕΤ στέλνει τα επιστημονικά δεδομένα στην ΕFSA, τον ευρωπαϊκό οργανισμό για τη γνωμάτευση των σχετικών δεδομένων για τη διατροφή και μόνο όταν η Ε.Ε δώσει την έγκρισή της, η ουσία αυτή έχει τη δυνατότητα να ενταχθεί στον κατάλογο.
Προσπαθούμε να δείξουμε κάποιο σύνολο συστατικών που οργανωμένα και συνολικά δίνουν ένα ευεργετικό αποτέλεσμα. Δεν θέλουμε να πολυεστιάσουμε μόνο σε ένα συστατικό και θα αναφέρω το παράδειγμα της ρεσβερατρόλης για το κρασί. Το κόκκινο κρασί τα ευεργετικά του αποτελέσματα τα οφείλει κυρίως στη ρεσβερατρόλη σε ότι αφορά στο καρδιαγγειακό μας σύστημα. Γιατί το λέω αυτό; Γιατί πραγματικά τα κρασιά μας, κάποιες ποικιλίες, οι εδαφοκλιματικές συνθήκες σε κάποιες συγκεκριμένες περιοχές της Ελλάδος και ιδιαίτερα σε ξηροθερμικές χρονιές έχουν πολύ υψηλά ποσοστά αυτής της ουσίας και πραγματικά θα κάνουμε τέτοιου είδους διεργασίες για να υποστηρίξουμε κι αυτό το θέμα. Οι διεργασίες μας εστιάζονται στην αλυσίδα διακίνησης, στην τυποποίηση, στις δράσεις προώθησης της αγοράς που κάνουμε είτε στο εσωτερικό, είτε κυρίως στο εξωτερικό. Αν όμως εστιάσεις όλη την πολιτική σου σε μια ουσία όπως για παράδειγμα στη ρεσβερατρόλη στο κρασί, έρχονται οι Γάλλοι και τη συνθέτουν χημικά πλέον. Εμείς λέμε «πάρτε το δικό μας κρασί γιατί έχει 24mg». Οι Γάλλοι βάζουν 40 γιατί τη συνέθεσαν χημικά με επιστημονικό τρόπο και σου ακυρώνουν τη διεργασία, δείχνοντας ότι το κρασί τους είναι ποιοτικότερο ως προς το συγκεκριμένο στοιχείο.
Γι’ αυτό θέλουμε να δείξουμε τον φυσικό τρόπο παρουσίας μιας συγκεκριμένης σύστασης οργανοληπτικών χαρακτηριστικών, όπως επίσης και δευτερογενών μεταβολιτών βιοδραστικών ουσιών, ούτως ώστε να είμαστε πιο ασφαλείς σε αυτές τις διεργασίες.
