Αθήνα, 30 Μαρτίου 2011
Ομιλία ΑΝΥΠΕΞ κας Μ. Ξενογιαννακοπούλου στη Βουλή (30.03.11)
Βασικά Σημεία:
• Τα μεγάλα θέματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 24-25 Μαρτίου ήταν η οικονομική πολιτική, η Λιβύη, η Βόρεια Αφρική, η συνολική πολιτική της Ευρώπης για τη Μεσόγειο, η κρίσιμη κατάσταση που υπάρχει στην Ιαπωνία, και το θέμα της πυρηνικής ασφάλειας
• Με τις αποφάσεις που ελήφθησαν κυρίως στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Ευρωζώνης στις 11/3 και οι οποίες, επικυρώθηκαν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 24-25/3 δημιουργήθηκαν εκείνα τα περιθώρια και η βελτίωση στο πλαίσιο εφαρμογής του μνημονίου που δίνει μια σημαντική ανάσα και δημιουργείται νέα δυναμική στην εφαρμογή, όχι απλώς του προγράμματος που έχει αναλάβει η χώρα μας, αλλά συνολικά για την ανάκαμψη και την ανάπτυξη της οικονομίας μας.
• Όσον αφορά τα ζητήματα της Λιβύης, εκεί η θέση που εξέφρασε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι η συμφωνία με το Ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του Ο.Η.Ε., στη λογική της προστασίας των αμάχων και της άμεσης κατάπαυσης του πυρός, που θα δώσει τη δυνατότητα για την πολιτική διπλωματική διαδικασία, και πάνω απ' όλα για την εύρεση μιας πολιτικής λύσης, που θα εγγυάται τη δημοκρατική μετάβαση, αλλά και την ενότητα και την εθνική κυριαρχία της Λιβύης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση από την πλευρά της δίνει έμφαση, στο κομμάτι της ανθρωπιστικής βοήθειας, αλλά και της συμβολής και της συμμετοχής για τη στήριξη της επόμενης μέρας, που είναι το κρίσιμο ζήτημα όταν υπάρξει κατάπαυση του πυρός ώστε να δρομολογηθεί η πολιτική εξέλιξη. Αυτό είναι και η επιδίωξη της χώρας μας, και στην κατεύθυνση αυτή συμβάλλουμε.
• Ο Πρωθυπουργός επέμεινε ιδιαίτερα στην ανάγκη του να υπάρξει αυστηροποίηση των κανόνων ασφάλειας των πυρηνικών εγκαταστάσεων, και όντως η Επιτροπή ανέλαβε να φέρει σχετική Οδηγία. Και το κρίσιμο θέμα για μας, που μπήκε στα συμπεράσματα, είναι οι σχεδιαζόμενοι γειτονικοί πυρηνικοί σταθμοί. Ο Πρωθυπουργός αναφέρθηκε ιδιαίτερα στο θέμα του Ακουγιού στην Τουρκία ως προς τα ζητήματα της σεισμογένειας της περιοχής, της πυρηνικής ασφάλειας και της συμμόρφωσης σε αυτήν, ως μέρος του κοινοτικού κεκτημένου, με βάση το οποίο κρίνεται και ελέγχεται η κάθε χώρα που έχει ευρωπαϊκή προοπτική και είναι υποψήφια χώρα, όπως η Τουρκία.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο:
«Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι αλήθεια ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 24 και 25 Μαρτίου, θα καταγραφεί σαν ένα σημαντικό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το οποίο έθεσε ένα νέο πλαίσιο για τις ευρωπαϊκές εξελίξεις. Μάλιστα τυχαίνει να είναι ακριβώς η ίδια ημερομηνία που πέρυσι, πάλι στις 25 Μαρτίου, είχε γίνει το αντίστοιχο Εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όπου τότε σας θυμίζω μέσα σε ένα πολύ δύσκολο κλίμα για τη χώρα μας, αλλά και για την Ευρώπη συνολικά, είχε αποφασιστεί ο Ειδικός Μηχανισμός Στήριξης για την Ελλάδα.
Ένας χρόνος, λοιπόν, πέρασε ανάμεσα στα δύο Εαρινά Ευρωπαϊκά Συμβούλια. Ένας χρόνος επίπονης προσπάθειας του ελληνικού λαού, θυσιών, συλλογικής προσπάθειας για τη χώρα μας, μεγάλων πολιτικών και διπλωματικών μαχών στα ευρωπαϊκά όργανα.
Πριν από ένα χρόνο η χώρα μας, και με ένα μοναχικό τρόπο τότε, έδινε τη μάχη της για να μπορέσει να αποφύγει τη χρεοκοπία και την οικονομική καταστροφή. Έδινε τη μάχη της για να μπορέσει να αποκαταστήσει την αξιοπιστία και το κύρος της στα όργανα λήψης αποφάσεων στην Ευρώπη.
Έδινε τη μάχη του ο Έλληνας Πρωθυπουργός για να μπορέσει να αναδείξει και να πείσει τους Ευρωπαίους εταίρους μας ότι το πρόβλημα δεν ήταν μόνο ελληνικό, αλλά ότι είχε και μια καθαρά ευρωπαϊκή διάσταση, κάτι που βέβαια φάνηκε με πολύ δραματικό τρόπο τους επόμενους μήνες, και φαίνεται ακόμα με τις εξελίξεις που έχουμε στην Πορτογαλία.
Τώρα, σε αυτό το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ήταν σαφές ότι όλες αυτές οι προσπάθειες, αυτές οι θυσίες έπιασαν τόπο. Πρώτα απ’ όλα γιατί με τις αποφάσεις που ελήφθησαν κυρίως στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Ευρωζώνης στις 11/3 και οι οποίες, επικυρώθηκαν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 24-25/3 δημιουργήθηκαν εκείνα τα περιθώρια και η βελτίωση στο πλαίσιο εφαρμογής του μνημονίου που δίνει μια σημαντική ανάσα και δημιουργείται νέα δυναμική στην εφαρμογή, όχι απλώς του προγράμματος που έχει αναλάβει η χώρα μας, αλλά συνολικά για την ανάκαμψη και την ανάπτυξη της οικονομίας μας.
Αποδείχθηκε ότι οι θυσίες του ελληνικού λαού πιάνουν τόπο και αναγνωρίστηκε από όλους αυτή η προσπάθεια. Και ήταν θετικό ότι την κρίσιμη στιγμή των διαπραγματεύσεων διαχωρίστηκε η ελληνική υπόθεση από την Ιρλανδία, που ως τότε ξέρετε ότι πηγαίνανε παράλληλα στις διαπραγματεύσεις.
Φυσικά το κρίσιμο θέμα, που εμείς συμβάλαμε καθοριστικά και από άποψη, αλλά και από ανάγκη ήταν ότι επιτέλους η Ευρώπη πήρε αποφάσεις όσον αφορά την Ευρωζώνη και την ευρωπαϊκή αντιμετώπιση της κρίσης. Δηλαδή αποφασίστηκαν θεσμοί, επιβεβαιώθηκε η χρηματοδότησή τους, ελήφθησαν μια σειρά από αποφάσεις που δημιουργούν ένα θετικό πλαίσιο και τη δυνατότητα της Ευρώπης να παρεμβαίνει πιο αποτελεσματικά πλέον και να αντιμετωπίζει την κρίση συνολικά στην Ευρωζώνη και να στηρίζει στις οικονομίες της που έχουν περισσότερη ανάγκη.
Στη συζήτηση που ακολούθησε μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχουν αναπτυχθεί κάποιοι προβληματισμοί. Γι’ αυτό, πριν αναφερθώ στα επιμέρους, να επισημάνω κάποια πράγματα. Ούτως ή άλλως τα συμπεράσματα είναι γνωστά σε όλους τους συναδέλφους και είμαι σίγουρη ότι τα έχουν διαβάσει.
Θέλω να απαντήσω σε πέντε ερωτήματα που έχουν τεθεί. Ερώτημα πρώτον. Ήταν τελικά προδιαγεγραμμένη η πορεία των αποφάσεων των δύο τελευταίων Ευρωπαϊκών Συμβουλίων;
Θα σας απαντήσω, όχι. Αγαπητοί συνάδελφοι τίποτα δεν μας χαρίστηκε. Αν για κάτι υπήρχε μία κατ’ αρχήν απόφαση σε επίπεδο ευρωπαϊκό ήταν σε σχέση με την επιμήκυνση της αποπληρωμής του δανείου και μόνον γι’αυτό υπήρχε μία καταρχήν όμως απόφαση στο EUROGROUP και το ECOFIN που είχαν διεξαχθεί στις 28 Νοεμβρίου της περασμένης χρονιάς. Όλα τα άλλα έπρεπε να τα διαπραγματευτούμε σκληρά, να διαμορφώσουμε συμμαχίες μέχρι την τελευταία στιγμή.
Και αναφέρομαι και σε αυτά που αφορούν ειδικά την χώρα μας και ιδιαίτερα στο θέμα του επιτοκίου, όπου κυριολεκτικά η μάχη που έδωσε ο Πρωθυπουργός ήταν μέχρι την τελευταία ώρα και όπως είπα πριν, κρίθηκε από το διαχωρισμό από τα ζητήματα της Ιρλανδίας, και φυσικά στα άλλα θέματα. Δηλαδή στη γενικότερη λειτουργία των μηχανισμών που αποφασίστηκαν, που όμως μας αφορούν άμεσα είτε αποτρεπτικά για τις αγορές, όπως η επιβεβαίωση της χρηματοδότησης, η δυνατότητα παρέμβασης στις πρωτογενείς αγορές, που αποτελούν ένα σημαντικό βήμα.
Ερώτημα δεύτερο, το οποίο ακούστηκε στην Ολομέλεια της Βουλής όταν ο Πρωθυπουργός ενημέρωσε για τα αποτελέσματα της πρώτης Συνόδου, δηλαδή της Συνόδου της Ευρωζώνης. Είχε ακουστεί τότε το ερώτημα, γιατί βιαστήκατε να συμφωνήσετε τα θέματα στον α’ γύρο δηλαδή στη Σύνοδο της Ευρωζώνης και δεν αφήσατε να φτάσετε στις 24-25 Μαρτίου;
Τελικά αγαπητοί συνάδελφοι δικαιώθηκε η στρατηγική μας. Πρώτα απ’ όλα το ότι ζητήσαμε να υπάρξει μια λογική πακέτου συνολική, όπου βάλαμε όλα τα θέματα και άρα την ώρα που ήρθε το Σύμφωνο για το ευρώ να υπάρχει και η καταρχήν απόφαση για τα ζητήματα που αφορούσαν στην κρίση και φυσικά τα ελληνικά θέματα. Και πάνω απ’ όλα δικαιώθηκε η στρατηγική του Πρωθυπουργού να κλείσουν τα δικά μας θέματα στις 11 Μαρτίου και απλώς να υπάρξει η τυπική επιβεβαίωση και επικύρωσή τους στο Εαρινό Συμβούλιο.
Γιατί φανταστείτε, με πόση μεγαλύτερη δυσχέρεια θα είχαμε την διαπραγμάτευση όταν μέσα στις 15 μέρες που μεσολάβησαν, υπήρξαν ραγδαίες και δραματικές εξελίξεις. Είδαμε την κρίση στην Πορτογαλία από οικονομική να μετατρέπεται σε πολιτική, είδαμε την ίδια τη Γερμανία για εσωτερικά προβλήματα και την Φινλανδία να οπισθοχωρούν σε κάποιες πλευρές της γενικής συμφωνίας και να ζητούν να υπάρξουν αλλαγές, είδαμε βέβαια και τις εξελίξεις στη Λιβύη με ό,τι αυτό σήμαινε για την εσωτερική ατμόσφαιρα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Ερώτημα τρίτο. Είπαν κάποιοι, ότι μια καταρχήν απόφαση λήφθηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αφού όμως θα μεσολαβήσουν διαδικασίες μέχρι να έχουμε την τελική κύρωση αυτών των αποφάσεων, εννοώντας κυρίως ότι ειδικά και για μια σειρά θέματα που αποφασίσθηκαν είτε για το μόνιμο μηχανισμό και την αναθεωρητική διαδικασία της Συνθήκης από τα Κοινοβούλια, είτε και για τα ελληνικά θέματα, θα υπάρξει κύρωση των Εθνικών Κοινοβουλίων.
Εδώ πρέπει να είμαστε σαφείς. Ξέρετε πολύ καλά, γιατί όλοι σας παρακολουθείτε πολλά χρόνια τις ευρωπαϊκές εξελίξεις, ότι το κρίσιμο σημείο είναι όταν λαμβάνεται η πολιτική απόφαση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Εκεί γίνεται η διαπραγμάτευση και ο τελικός συμβιβασμός της όποιας απόφασης. Στη συνέχεια ακολουθούν μια σειρά από διαδικασίες θεσμικές, είτε αυτές είναι να αποτυπωθούν οι αποφάσεις σε κανονισμό, όπως, για παράδειγμα, τα χαρακτηριστικά του μόνιμου μηχανισμού θα πρέπει πια να αποτυπωθούν σε έναν κανονισμό που θα πάρει το δρόμο του στο Συμβούλιο, και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, είτε φυσικά κυρώσεις στα Εθνικά Κοινοβούλια.
Θα πείτε βέβαια μήπως αυτό δημιουργεί ανησυχία, γιατί ακούστηκε κι αυτό, ότι μπορεί κάποια Εθνικά Κοινοβούλια για κάποιο λόγο να μην κυρώσουν; Σε μια δημοκρατική διαδικασία φυσικά κάθε Κοινοβούλιο κρίνει. Πιστεύω, όμως, και από την προσωπική μου εμπειρία και από την κοινή συλλογική μας εμπειρία, ότι όταν λαμβάνονται τόσο σοβαρές αποφάσεις που έχουν περάσει κυριολεκτικά από 40 κύματα διαπραγματεύσεων και όταν πολύ περισσότερο οι αποφάσεις αυτές δεν αφορούν πια μόνο την Ελλάδα, αλλά είναι ένα πλαίσιο αποφάσεων που είναι κρίσιμες συνολικά για την Ευρωζώνη, και βλέπουμε τη συνολική αγωνία που υπάρχει αυτή τη στιγμή και λόγω των εξελίξεων στην Πορτογαλία, πιστεύω πραγματικά, ότι δεν θα υπάρξει πρόβλημα.
Αλλά, ακόμα και αν κάποιο Κοινοβούλιο για οποιοδήποτε λόγο καθυστερήσει να κυρώσει και πάλι δεν μας επηρεάζει, γιατί αφενός η επιμήκυνση είναι καθαρή και αφετέρου γιατί η μείωση του επιτοκίου είναι για το σύνολο του δανείου. Άρα πιάνει και το μέρος που έχουμε ήδη λάβει ως δόση του δανείου και τις μελλοντικές δόσεις.
Τέταρτο ερώτημα πιο πολιτικό. Είναι επαρκής η απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου; Οι αγορές είδαμε ότι ακόμα αντιδρούν, στέλνουν αρνητικά μηνύματα, είδαμε τους Οίκους Αξιολόγησης με το δικό τους αυθαίρετο τρόπο πως επιχειρούν να παρέμβουν. Η απάντηση είναι σαφής και πάλι. Τις ευρωπαϊκές εξελίξεις μπορεί κανείς να τις δει ως ένα ποτήρι μισογεμάτο και μισοάδειο.
Θεωρώ πραγματικά ότι είναι θετικό το αποτέλεσμα. Είναι θετικό και καθοριστικό με την έννοια, ότι για πρώτη φορά η Ευρώπη συντεταγμένα έρχεται να αποφασίσει πολιτικά και θεσμικά και για την Ευρωζώνη, για το συστημικό δομικό θέμα της ΟΝΕ με την Οικονομική διακυβέρνηση, και για το θέμα της κρίσης με συγκεκριμένο τρόπο που θα φανεί ακόμα περισσότερο μακροπρόθεσμα.
Θα μπορούσε να είναι πιο ισχυρό το μήνυμα της απόφασης; Φυσικά και θα μπορούσε. Εμείς είχαμε θέσει και άλλα ζητήματα που αν είχαν κι αυτά αποφασιστεί, θα ήταν ακόμα πιο ισχυρή η απάντηση.
Δηλαδή είχαμε θέσει τη δυνατότητα για την παρέμβαση και στη δευτερογενή αγορά. Είχαμε θέσει το ζήτημα του Ευρωομολόγου, το οποίο είναι στο τραπέζι, όπως φυσικά και θα θέλαμε και θα επανέλθω σε αυτό να υπήρχε και μια πιο έντονη αναπτυξιακή και κοινωνική διάσταση στο Σύμφωνο για το Ευρώ.
Αλλά το ότι θα θέλαμε περισσότερα δεν σημαίνει ότι αυτό που τελικά αποφασίστηκε δεν είναι σημαντικό. Ξέρουμε όλοι πάρα πολύ καλά, ότι η Ευρώπη προχωράει μέσα από κρίσεις και συμβιβασμούς. Και κάθε φορά η δική μας δύναμη είναι σαν χώρα, και ειδικά σαν χώρα με προβλήματα αυτή την περίοδο, να μπορεί να συμμετέχει δημιουργικά και διεκδικητικά, ώστε το αποτέλεσμα να είναι θετικό και για την Ελλάδα, αλλά και για την ευρωπαϊκή πορεία.
Άρα ναι, ένα κατηγορηματικό ναι. Οι αποφάσεις είναι σημαντικές, είναι θετικές, αλλά ταυτόχρονα εμείς θα συνεχίσουμε την προσπάθεια για να ενισχύσουμε ακόμα πιο πολύ το ευρωπαϊκό οπλοστάσιο. Και ξέρουμε επίσης ότι τα ζητήματα όταν τεθούν στο ευρωπαϊκό τραπέζι, στη συνέχεια ωριμάζουν και προχωρούν λόγω της συγκυρίας και λόγω των αναγκών.
Θα αναφερθώ ιδιαίτερα στον φόρο για τις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές. Από τις πιο ριζοσπαστικές και προοδευτικές προτάσεις που έχουν πέσει στο ευρωπαϊκό τραπέζι. Στη συμφωνία της Ευρωζώνης συμπεριλαμβάνεται και μάλιστα για εφαρμογή στην Ευρωζώνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στην τελική συμφωνία στις 24-25 επαναλαμβάνεται με έμφαση στην παγκόσμια διάσταση, αλλά και με μία σαφή εντολή - γιατί αυτό δεν υπήρχε στο προηγούμενο κείμενο - προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέχρι το Φθινόπωρο να φέρει συγκεκριμένη πρόταση.
Και ξέρουμε, ότι όταν δρομολογείται κάτι, μετά μπαίνει στη συζήτηση, στη διαπραγμάτευση και προχωράει. Και επειδή όλα είναι σημαντικά, αυτό όμως είναι καθοριστικό, γιατί ξέρουμε πολύ καλά, ότι μέσα απ’ αυτή την πρόβλεψη θα μπορέσει και ο χώρος του χρηματοπιστωτικού συστήματος ο οποίος ήταν και στην καρδιά των ευθυνών για την κρίση και στην Αμερική και στην Ευρώπη να συμμετέχει στο βάρος της αντιμετώπισης της κρίσης.
Όπως, επίσης, και κάτι κρίσιμο για τη μάχη που δίνει και η χώρα μας, αλλά και όλη η Ευρώπη. Όταν μιλούμε για τη φοροδιαφυγή ένας μέρος είναι η αντιμετώπιση της κλασικής φοροδιαφυγής, η μεγαλύτερη φοροδιαφυγή όμως που υπάρχει σήμερα στην Ευρώπη και στον κόσμο είναι η φοροδιαφυγή λόγω των συνθηκών της παγκοσμιοποίησης. Δηλαδή, η φορολογητέα ύλη που απλώς ξεφεύγει από την εθνική κυριαρχία και τον έλεγχο των εθνικών κρατών και δυστυχώς και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Και τώρα ερχόμαστε, και εδώ είναι το ριζοσπαστικό και το κρίσιμο για το μέλλον, να αρχίσει επιτέλους μία επίσημη συζήτηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε αυτή την κατεύθυνση.
Πέμπτο ερώτημα. Ωραία, η χώρα μας κατοχύρωσε αυτή τη σημαντική ανάσα, αυτό το βελτιωμένο περιθώριο για την εφαρμογή του μνημονίου. Έχει επίσης πια και ασφαλιστικές δικλείδες στο πλαίσιο της Ευρωζώνης. Αρκεί αυτό για να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματά μας; Σαφώς και όχι, δεν αρκεί.
Αυτό όμως που αποφασίστηκε και κατοχυρώθηκε δημιουργεί εκείνο το πλαίσιο που αφ’ ενός μπορεί να διευκολύνει και να κάνει πιο αποτελεσματική την εφαρμογή του δύσκολου προγράμματος που εφαρμόζει η χώρα μας και ταυτόχρονα, το πιο κρίσιμο, δίνει την αναγκαία ανάσα, και η ευθύνη πια είναι σε μας, πρώτιστα φυσικά στην Κυβέρνηση, αλλά και συνολικά στη συλλογική μας προσπάθεια, να μπορέσουμε τώρα ταχύτατα να διαμορφώσουμε τους όρους για την αναθέρμανση της οικονομίας, για την ανάκαμψη, για την προοπτική της ανάπτυξης.
Τρία ήταν τα μεγάλα θέματα της Συνόδου στις 24 -25 Μαρτίου. Η οικονομική πολιτική, η Λιβύη, η Βόρεια Αφρική και η συνολική πολιτική της Ευρώπης για τη Μεσόγειο και τις εξελίξεις, και η κρίσιμη κατάσταση που υπάρχει στην Ιαπωνία, η μεγάλη καταστροφή και οι κίνδυνοι που πλέον αναδείχθηκαν δραματικά όσον αφορά την πυρηνική ασφάλεια.
Για την οικονομική πολιτική θα ήθελα επιπλέον να επισημάνω, ότι πέραν των ζητημάτων που αποφασίστηκαν για την Ελλάδα, αποφασίστηκε η αναθεώρηση της συνθήκης και θα έχουμε την ευκαιρία να τα συζητήσουμε όταν έρθει και η κύρωση στο ελληνικό Κοινοβούλιο σε σχέση με το μόνιμο μηχανισμό, και αποφασίσθηκαν τα χαρακτηριστικά του μόνιμου μηχανισμού. Εδώ θέλω να σταθώ και να πω ότι μέχρι την τελευταία στιγμή υπήρχαν κάποιες γερμανικές αντιρρήσεις όσον αφορά το ρυθμό της χρηματοδότησης -όχι το ποσό, το ποσό επιβεβαιώθηκε στα 500 δις- του μόνιμου μηχανισμού και τον χρόνο όπου θα ολοκληρωθεί αυτή η χρηματοδότηση.
Τελικά, επιβεβαιώθηκε η χρηματοδότηση αυτή και φυσικά θα ακολουθήσει τώρα ο αντίστοιχος κανονισμός. Το κρίσιμο θέμα βέβαια που αφορά στις εξελίξεις που βλέπουμε τώρα και σε άλλες χώρες, είναι ότι υπήρξε επιβεβαίωση για τον προσωρινό μηχανισμό, η επιβεβαίωση της χρηματοδότησής του με 440 δις και φυσικά και η δυνατότητα παρέμβασής του στην πρωτογενή αγορά.
Επίσης, επιβεβαιώθηκε η πορεία των έξι κανονισμών για την οικονομική διακυβέρνηση. Να υπενθυμίσω ότι μετά από παρέμβαση του Πρωθυπουργού δεν πέρασαν οι πολιτικές κυρώσεις και οι παρεμβάσεις στα διαρθρωτικά Ταμεία.
Βέβαια, ανοίγω εδώ μια παρένθεση και λέω ότι η επόμενη μεγάλη συζήτηση και διαπραγμάτευση που έχουμε μπροστά μας θα είναι το μέλλον της διαρθρωτικής πολιτικής, της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής και του Κοινοτικού Προϋπολογισμού, για την περίοδο μετά το 2013. Θα ξεκινήσει από τον Ιούνιο όταν έρθουν οι επίσημες προτάσεις της Επιτροπής. Κα Πρόεδρε κάποια στιγμή όταν θα έχουμε ένα πρώτο σχέδιο αυτών των προτάσεων θα κάνουμε και μια συνεδρίαση εδώ στην Επιτροπή μας.
Όπως επίσης και επιβεβαιώθηκε το Σύμφωνο για το Ευρώ και ονομάστηκε Σύμφωνο για το Ευρώ Plus καθώς πλέον άνοιξε η δυνατότητα συμμετοχής κι άλλων χωρών εκτός Ευρωζώνης. Μάλιστα έξι χώρες, η Βουλγαρία, η Δανία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Πολωνία και η Ρουμανία δήλωσαν σε αυτό το στάδιο συμμετοχή.
Επιτρέψτε μου να σταθώ λίγο περισσότερο στο Σύμφωνο για το Ευρώ, γιατί έγινε πολύ μεγάλη συζήτηση γύρω από αυτό το θέμα.
Καταρχάς εμείς εξαρχής και σε όλη την περίοδο πριν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που έγιναν διαπραγματεύσεις και σε διμερές και σε συλλογικό επίπεδο κάναμε συγκεκριμένες παρεμβάσεις όσον αφορά το Σύμφωνο.
Ξεκίνησε ως Σύμφωνο για την ανταγωνιστικότητα, σας θυμίζω όταν έγινε η πρώτη παρουσίαση από την πλευρά της Γαλλίας και της Γερμανίας, κατέληξε –κι αυτό ήταν κάτι που κι εμείς συμβάλλαμε σε αυτό, γιατί φυσικά και ο τίτλος έχει σημασία- σε Σύμφωνο για το Ευρώ για τις πολιτικές ανταγωνιστικότητας και της σύγκλισης.
Δυο σχόλια για τον τίτλο και μπαίνω μετά στα θέματα της ουσίας. Σύμφωνο για το Ευρώ, δηλαδή έρχεται να δηλώσει ότι είναι μια πολιτική που κι αυτή συνεισφέρει στη σταθερότητα και στη δέσμευση για τη σταθερότητα της Ευρωζώνης και η λέξη «σύγκλιση» η οποία ήταν κρίσιμη για μας. Εκεί πρέπει να σας πω ότι και η Ιταλία, η Γαλλία και η Ισπανία επέμειναν σε αυτό μαζί μας, δηλαδή να υπάρχει και η έννοια όχι απλώς της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας, αλλά και της αναγκαίας σύγκλισης.
Γνωρίζουμε πολύ καλά, κι αυτό είναι μια συζήτηση δεκαετιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ότι δεν εννοούμε πάντα όλοι το ίδιο με την έννοια της σύγκλισης. Δηλαδή για κάποιους η σύγκλιση έχει να κάνει με τη σύγκλιση μόνο των οικονομικών πολιτικών, για μας όπως και για άλλες χώρες του Νότου και τώρα πια όχι μόνο του Νότου αλλά και των ανατολικών χωρών, το σύγχρονο «μέτωπο της συνοχής», η σύγκλιση έχει να κάνει και με τη σύγκλιση των επιπέδων ανάπτυξης, την περιφερειακή ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή. Αυτό όμως είναι μια παλιά συζήτηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σημασία έχει όμως ότι σηματοδοτήθηκε αυτό.
Τρία θέματα για το Σύμφωνο. Πρώτα απ' όλα για να είμαστε σαφείς, οι χώρες θα κληθούν μέχρι τον Απρίλιο να καταθέσουν τι θα κάνουν για να υλοποιήσουν τους στόχους του Συμφώνου και αυτό που θα καταθέσουν θα ενσωματωθεί στο εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που προβλέπει πλέον το αναθεωρημένο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, σύμφωνα και με τους νέους κανονισμούς και τη διαδικασία που έχει ακολουθηθεί.
Εδώ να είμαστε σαφείς. Το Σύμφωνο δεν σημαίνει νέα μέτρα για την Ελλάδα. Πρώτα απ' όλα γιατί εμείς ήδη εφαρμόζουμε ένα αυστηρό και δύσκολο πρόγραμμα, το οποίο εποπτεύεται από την ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην οποία θα κατατεθούν οι προτάσεις. Συνεπώς εμείς θα καταθέσουμε το πρόγραμμα που ήδη εφαρμόζουμε και ελέγχεται και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Επιπλέον κατοχυρώσαμε τρία πράγματα. Πρώτα απ' όλα την έννοια της ευελιξίας. Δηλαδή τίθενται οι στόχοι σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά το κάθε κράτος - μέλος έχει την ευελιξία να αποφασίζει -και αυτό αναφέρεται ρητά- το μείγμα πολιτικής και τα μέσα για την εφαρμογή του κάθε στόχου. Και σας λέω χαρακτηριστικά επειδή έγινε πολύ μεγάλη συζήτηση στη χώρα μας, σε σχέση με την αρχική πρόταση της Γερμανίας να υπάρξει συνταγματική αναθεώρηση για αυτό που ονομάσθηκε «Φρένο χρέους και ελλείμματος», για το οποίο και εμείς συμβάλλαμε ώστε να αποφασισθεί ότι αυτό είναι θέμα του κάθε κράτους – μέλους, της έννομης τάξης και της παράδοσης που έχει. Συμφωνήθηκε ότι αρκούν και οι νομοθετικές δεσμεύσεις και δεν χρειάζεται υποχρεωτικά να γίνει συνταγματική αναθεώρηση. Το ίδιο βέβαια αφορά και το μείγμα της οικονομικής και της κοινωνικής πολιτικής.
Σημείο δεύτερο και καθοριστικό, επειδή έγινε μεγάλη συζήτηση για την σύνδεση παραγωγικότητας και μισθών, για τα θέματα της εργασίας. Επιμείναμε πολύ και με άλλες χώρες και εδώ πρέπει να σας αναφέρω την Ιρλανδία, το Βέλγιο, την Πορτογαλία, την Ισπανία, ακόμη σε κάποιες πτυχές και με την Ιταλία, προκειμένου να ενταχθεί ρητά ότι όσον αφορά τα ζητήματα αυτά, κατοχυρώνονται οι συλλογικές διαπραγματεύσεις. Γιατί εμάς μας ένοιαζε να διασφαλιστεί η εθνική συλλογική σύμβαση εργασίας, και φυσικά η παράδοση του κοινωνικού διαλόγου του κάθε κράτους – μέλους.
Το τρίτο ζήτημα που ήταν ευρύτερο ευρωπαϊκό. Το Σύμφωνο στην αρχή ξεκίνησε ως ένα απόλυτα διακυβερνητικό σχήμα και διακύβευμα. Αυτό που και εμείς επιδιώξαμε -γιατί μας συμφέρει όταν ενισχύεται η Κοινοτική διάσταση- και πετύχαμε να υπάρξει μεγαλύτερη σύνδεση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία θα λαμβάνει τις προτάσεις και θα τις αξιολογεί. Επίσης, προβλέπεται και ο έλεγχος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Όσον αφορά τις εξελίξεις στην Μεσόγειο, την Βόρεια Αφρική και την Λιβύη. Έγινε όπως ήταν φυσικό μεγάλη συζήτηση. Θα ξεκινήσω με μια διαπίστωση: η Ευρώπη είχε τεράστιο έλλειμμα όσον αφορά τη στρατηγική και την πολιτική της για τη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.
Ξέρουμε πολύ καλά ότι η Ευρώπη την τελευταία δεκαετία είχε μονόπλευρα ρίξει το βάρος της προς Ανατολάς. Εμείς ως χώρα πάντα διαχρονικά επιμέναμε στην ανάγκη να εξισορροπηθεί η εξωτερική πολιτική και στρατηγική της Ένωσης.
Η αλήθεια είναι ότι ήταν κοσμογονικές οι εξελίξεις ανατολικά, αλλά υπήρξε εγκατάλειψη του μεσογειακού μετώπου. Οι εξελίξεις λοιπόν ήρθαν και αναδεικνύουν δραματικά την ανάγκη η Ευρώπη να έχει στρατηγική και πολιτική όσον αφορά τη Μεσόγειο και τη Βόρεια Αφρική. Και γι' αυτόν τον λόγο οι αποφάσεις που έχουν ληφθεί κινούνται στη λογική ότι πρώτα απ' όλα λειτουργεί η Ευρώπη υποστηρικτικά, αλλά όχι παρεμβατικά ως προς τις πολιτικές εξελίξεις, με σεβασμό δηλαδή στους λαούς της Βόρειας Αφρικής και του αραβικού κόσμου που εξεγείρονται και ζητούν δημοκρατία και αυτοί πρέπει να καθορίσουν κυρίαρχα το μέλλον τους.
Αλλά, ταυτόχρονα, απαιτείται ενίσχυση, μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και ενοποίηση των οικονομικών και κοινωνικών προγραμμάτων προς αυτές τις χώρες και συνολικά γι' αυτή την περιοχή. Μάλιστα αποφασίστηκε να υπάρξει και 1 δις ευρώ επιπλέον από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων με συγκεκριμένους στόχους που φυσικά θα τεθούν μέσα από κοινή συζήτηση και διαβούλευση με τις ενδιαφερόμενες χώρες. Όπως επίσης -κι αυτό είναι ένα κρίσιμο ζήτημα για μας και τέθηκε καθαρά και συγκεκριμένα από τον Έλληνα Πρωθυπουργό- αφορά την λαθρομετανάστευση και τον κίνδυνο αύξησης των ροών και της λαθρομετανάστευσης αλλά και των προσφύγων λόγω των εξελίξεων στη Βόρεια Αφρική.
Τους προηγούμενους μήνες, και τα έχουμε συζητήσει επανειλημμένα εδώ, όταν θέταμε το θέμα της παράνομης μετανάστευσης και των προβλημάτων, υπήρχε περιορισμένο ενδιαφέρον. Δηλαδή ναι, μας στήριξαν με την FRONTEX, υπήρχε μια κατανόηση, υπήρχε όμως και μεγάλη δυσκολία να τεθεί το θέμα της αναθεώρησης του Δουβλίνου ΙΙ. Γενικώς δεν υπήρχε η ίδια ευαισθησία γιατί δεν είχαν το ίδιο πρόβλημα, την ίδια πίεση που έχουμε εμείς από τα ανατολικά εξωτερικά σύνορά μας που είναι και σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τώρα λοιπόν τα πράγματα άλλαξαν επειδή διευρύνεται το πρόβλημα, πλέον αφορά κι άλλες χώρες του Νότου και κυρίως την Ιταλία, βλέπουμε ότι αλλάζει και ο συσχετισμός και δημιουργείται ένα καλύτερο περιβάλλον και για τις δικές μας διεκδικήσεις.
Έχει διαμορφωθεί ένα μέτωπο των νότιων χωρών, ήδη έχουν γίνει και συναντήσεις Ελλάδας, Ιταλίας, Γαλλίας, Ισπανίας, Μάλτας, Κύπρου θα γίνει μάλιστα και μια νέα συνάντηση στην Κύπρο το επόμενο διάστημα, με στόχο αφενός να υπάρξει μεγαλύτερη φύλαξη του νότιου τμήματος της Ευρώπης, και έτσι η FRONTEX η οποία απέκτησε εμπειρία, και τελικά εδώ αναπτύχθηκε στο Αιγαίο και στον Έβρο και μπορεί πλέον και αναπτύσσεται στο νότο. Μάλιστα με δική μας παρέμβαση στα συμπεράσματα δεν αναφέρεται μόνο η επιχείρηση «Ερμής» αλλά και η επιχείρηση «Ποσειδών» που αφορά το δικό μας μέρος των εξωτερικών συνόρων.
Αφετέρου, κι αυτό είναι κρίσιμο θέμα, δόθηκε η εντολή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να φέρει μια ολοκληρωμένη πρόταση όσον αφορά τα ζητήματα αντιμετώπισης της παράνομης μετανάστευσης και φυσικά της στήριξης των κρατών - μελών που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη, και χρηματοδοτικής και πολιτικής. Για πρώτη φορά μπαίνει ρητά στο κείμενο το ζήτημα της αλληλεγγύης με τις χώρες που έχουν αυξημένα προβλήματα.
Και εδώ πρέπει να σας πω ότι πριν το Συμβούλιο ο Πρωθυπουργός είχε συνάντηση με την αρμόδια Επίτροπο την κα Malmström, όπου έθεσε όλα αυτά τα ζητήματα. Υπάρχει πια μεγαλύτερη κατανόηση γύρω από τα θέματα της αλληλεγγύης και της ισότιμης κατανομής των βαρών από τη λαθρομετανάστευση εντός της Ε.Ε.
Κυρία Πρόεδρε, δυο λεπτά για να αναφερθώ και στα άλλα δυο θέματα. Όσον αφορά τα ζητήματα της Λιβύης, εκεί η θέση που εξέφρασε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι η συμφωνία με το Ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του Ο.Η.Ε., στη λογική της προστασίας των αμάχων και της άμεσης κατάπαυσης του πυρός, που θα δώσει τη δυνατότητα για την πολιτική διπλωματική διαδικασία, και πάνω απ' όλα για την εύρεση μιας πολιτικής λύσης, που θα εγγυάται τη δημοκρατική μετάβαση, αλλά και την ενότητα και την εθνική κυριαρχία της Λιβύης.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση από την πλευρά της δίνει έμφαση, στο κομμάτι της ανθρωπιστικής βοήθειας, αλλά και της συμβολής και της συμμετοχής για τη στήριξη της επόμενης μέρας, που είναι το κρίσιμο ζήτημα όταν υπάρξει κατάπαυση του πυρός ώστε να δρομολογηθεί η πολιτική εξέλιξη. Αυτό είναι και η επιδίωξη της χώρας μας, και στην κατεύθυνση αυτή συμβάλλουμε.
Κλείνω σε σχέση με την πυρηνική ασφάλεια, και θα επανέλθω στη δευτερολογία μου. Ο Πρωθυπουργός επέμεινε ιδιαίτερα στην ανάγκη του να υπάρξει αυστηροποίηση των κανόνων ασφάλειας των πυρηνικών εγκαταστάσεων, και όντως η Επιτροπή ανέλαβε να φέρει σχετική Οδηγία. Υποστήριξε την ανάγκη να υπάρξουν αυστηρότατοι έλεγχοι για όλες τις πυρηνικές εγκαταστάσεις και ιδιαίτερα για τις παλαιότερες στην προοπτική να κριθεί αν πρέπει να συνεχίσουν να λειτουργούν. Και το κρίσιμο θέμα για μας, που μπήκε στα συμπεράσματα, είναι οι σχεδιαζόμενοι γειτονικοί πυρηνικοί σταθμοί. Ο Πρωθυπουργός αναφέρθηκε ιδιαίτερα στο θέμα του Ακουγιού στην Τουρκία ως προς τα ζητήματα της σεισμογένειας της περιοχής, της πυρηνικής ασφάλειας και της συμμόρφωσης σε αυτήν, ως μέρος του κοινοτικού κεκτημένου, με βάση το οποίο κρίνεται και ελέγχεται η κάθε χώρα που έχει ευρωπαϊκή προοπτική και είναι υποψήφια χώρα, όπως η Τουρκία. Πέραν όλων αυτών, η Ευρώπη πρέπει έμπρακτα, και κλείνω με αυτό, να δώσει μεγαλύτερο βάρος στις επενδύσεις, στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στην πράσινη ανάπτυξη, αλλάζοντας ριζικά το ενεργειακό της μείγμα. Ευχαριστώ πολύ.
