ΟΜΙΛΙΑ
ΦΙΛΙΠΠΟΥ ΣΑΧΙΝΙΔΗ
ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ
(29 Μαρτίου)
Επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου: «Κύρωση Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου «Αναστολή των πλειστηριασμών από πιστωτικά ιδρύματα και άλλους πιστωτές».
Είναι γεγονός ότι το περιεχόμενο της σημερινής Πράξης που ήρθε προς Κύρωση έδωσε την αφορμή σε πάρα πολλούς συναδέλφους να κάνουν μία γενικότερη τοποθέτηση γύρω από ζητήματα οικονομικής πολιτικής. Γι’ αυτό πριν τοποθετηθώ πάνω στο περιεχόμενο της Πράξης που έχει έρθει προς Κύρωση, θα προχωρήσω στο σχολιασμό ορισμένων σημείων από τις απόψεις οι οποίες διατυπώθηκαν.
Άκουσα τον συνάδελφο, τον Εκπρόσωπο του ΣΥΡΙΖΑ, να λέει ότι η Κυβέρνηση ταυτίζεται με τη συντηρητική Ευρώπη. Ειλικρινά αναρωτιέμαι πού το είδε ο συνάδελφος ότι η Κυβέρνηση ταυτίζεται με τη συντηρητική Ευρώπη; Και το λέω αυτό, διότι είναι γεγονός ότι αυτή τη στιγμή στο σύνολο των χωρών που μετέχουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και στην Ευρωζώνη την πλειοψηφία την έχουν συντηρητικές κυβερνήσεις. Απέναντι σε αυτές τις συντηρητικές κυβερνήσεις, η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ δίνει καθημερινά μάχες προς όφελος της χώρας. Και το λέω αυτό, γιατί πρέπει να λάβουμε υπ' όψιν μας ορισμένα δεδομένα. Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι γεγονός ότι το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία της Ευρωζώνης έχει αδυναμίες. Αυτές τις αδυναμίες η Κυβέρνηση τις έφερε στο προσκήνιο από την πρώτη στιγμή, όταν η χώρα βρέθηκε στο επίκεντρο μιας κερδοσκοπικής επίθεσης. Είπαμε, λοιπόν, στους εταίρους μας: «Αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα θεσμικό πρόβλημα, μία θεσμική αδυναμία στη λειτουργία της Ευρωζώνης. Τι σκέπτεστε να κάνετε, για να προστατέψετε μία χώρα που βρίσκεται στο επίκεντρο μιας κερδοσκοπικής επίθεσης;». Η συντηρητική Ευρώπη άργησε να δεχθεί την επιχειρηματολογία της Κυβέρνησης. Καθυστέρησε να αποδεχθεί τη λογική που υπήρχε πίσω από τη δική μας πρόταση, με αποτέλεσμα να συσσωρευτεί η πίεση που ασκούσαν οι κερδοσκόποι στις αγορές και έτσι, αντί να έχουμε μία άμεση αντίδραση και απάντηση, οδηγηθήκαμε με καθυστέρηση στη δημιουργία του ελληνικού μηχανισμού, που ακολουθήθηκε από τη δημιουργία του ευρωπαϊκού μηχανισμού. Και ερωτώ: Εάν δεν ήταν η Ελληνική Κυβέρνηση για να δώσει αυτή τη μάχη, θα είχε σήμερα η Ευρώπη αυτό το μηχανισμό; Γι’ αυτό και λέω στον συνάδελφο, που είπε ότι ταυτίζεται η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με τις επιλογές μιας συντηρητικής Ευρώπης, να μας πει, ποιανού κατάκτηση θεσμική είναι η δημιουργία του ελληνικού μηχανισμού;. Ποιανού κατάκτηση θεσμική είναι η δημιουργία του ευρωπαϊκού μηχανισμού; Έδωσαν τη λύση έτσι απλόχερα και εύκολα; Γιατί μέχρι και την τελευταία στιγμή η συντηρητική Ευρώπη αρνιόταν να φτιάξει αυτό το μηχανισμό; Ποιος αγωνίστηκε για την επιβολή του φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών; Δεν ήταν τα σοσιαλιστικά κόμματα; Δεν ήταν το ΠΑΣΟΚ που επέμενε από την πρώτη στιγμή για την αναγκαιότητα της επιβολής του φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών; Δεν είναι μία μάχη αυτή που κερδήθηκε; Και δεν είναι η μόνη μάχη που δώσαμε. Η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, ο Πρωθυπουργός της χώρας, από την πρώτη στιγμή μίλησε για το ευρωομόλογο. Το γεγονός ότι αυτή η πρόταση δεν υιοθετήθηκε δεν σημαίνει ότι αυτή η μάχη τελείωσε. Έτσι όμως συμβαίνει σε κοινότητες, όπως είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου οι είκοσι επτά χώρες αναζητούν την σύνθεση διαφορετικών απόψεων και αντιλήψεων, προκειμένου να προχωρήσουν σε ένα δρόμο που από κοινού επέλεξαν να προχωρήσουν μαζί. Γι’ αυτό, λοιπόν, θα πρέπει κάποιος να είναι πάρα πολύ επιφυλακτικός, όταν βγαίνει και μηδενίζει όλες τις προσπάθειες που έκανε η Ελληνική Κυβέρνηση. Όταν λέει ότι η Ελληνική Κυβέρνηση ταυτίζεται και υποχωρεί απέναντι σε επιλογές, που προωθούν συντηρητικές κυβερνήσεις. Επειδή έγινε μία αναφορά για το ζήτημα των αξιολογικών οίκων, θέλω να πω ότι από την πρώτη στιγμή καταγγείλαμε τις αδυναμίες που έχει το σύστημα εποπτείας των χρηματοοικονομικών αγορών. Από την πρώτη στιγμή αναδείξαμε τον περίεργο ρόλο που διαδραματίζουν οι αξιολογικοί οίκοι. Δεν είναι τυχαία και η δήλωση που έκανε σήμερα ο Πρωθυπουργός επ’ αφορμή της υποβάθμισης της χώρας από τον οίκο αξιολόγησης Standard & Poor’s. Διότι η σημερινή υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας βασίζεται σε μια λανθασμένη αξιολόγηση των προσφάτων αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Συνόδου Κορυφής και με κανέναν τρόπο δεν αντανακλά τις προσπάθειες που έχει κάνει η χώρα, τις προσπάθειες που έχουν κάνει οι πολίτες, για να δώσουν μια απάντηση στο ερώτημα: Τελικά επιθυμεί η χώρα από μόνη της να αντιμετωπίσει τα προβλήματα; Η απάντηση είναι ένα ξεκάθαρο «ναι». Οι Έλληνες πολίτες επιθυμούν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που έχουν οδηγήσει τη χώρα σ’ αυτή την κρίση. Ταυτόχρονα μαζί με τους εταίρους μας στην Ευρώπη αναζητούμε λύσεις και στα θεσμικά προβλήματα της Ευρώπης.
Δυστυχώς, ο οίκος αυτός αποδίδει την υποβάθμιση αυτή στις ανακοινώσεις, όπως λέει, της Συνόδου Κορυφής της 25ης Μαρτίου. Το σκεπτικό για την υποβάθμιση της Ελλάδας είναι ότι η χώρα δεν θα είναι σε θέση να καλύψει τις χρηματοδοτικές της ανάγκες από τα μέσα του 2013 μέσω δανεισμού στις ιδιωτικές αγορές κεφαλαίων, όταν δηλαδή το σημερινό πρόγραμμα χρηματοδοτικής στήριξης ολοκληρωθεί και θα χρειαστεί κατά την εκτίμησή της Standard & Poors να δανειστεί από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας. Όμως, αυτή είναι μια λανθασμένη εκτίμηση για πολλούς λόγους. Καταρχάς, με βάση το πρόγραμμα οικονομικής πολιτικής το οποίο ακολουθούμε, εκτιμούμε ότι η χώρα θα καταφέρει τελικά να προσφύγει στις αγορές από το 2012. Οι αξιολογήσεις για την υλοποίηση του προγράμματος οικονομικής πολιτικής δείχνουν ότι εξελίσσεται με ικανοποιητικούς ρυθμούς. Δεύτερον, ο αξιολογικός οίκος αγνοεί περιέργως τις υπόλοιπες κρίσιμες αποφάσεις που επιβεβαιώθηκαν στην Ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής, οι οποίες μειώνουν περαιτέρω την πιθανότητα η Ελλάδα θα χρειαστεί να ζητήσει πρόσβαση στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό. Συγκεκριμένα, τα μέλη της Ευρωζώνης συμφώνησαν να διπλασιάσουν την περίοδο αποπληρωμής του δανείου ως επτά έτη και να περικόψουν το επιτόκιο κατά εκατό μονάδες βάσης, μειώνοντας τις αποπληρωμές της Ελλάδος. Όμως, ο αξιολογικός οίκος αγνοεί και την απόφαση της χώρας να αντιμετωπίσει τον όποιο κίνδυνο δημοσιονομικών αποκλίσεων στο πλαίσιο της προετοιμασίας μιας συνολικής και φιλόδοξης μεσοπρόθεσμης δημοσιονομικής στρατηγικής για την περίοδο 2012-2015, η οποία θα φέρει το έλλειμμα της χώρας κάτω από το 1% του Α.Ε.Π, το 2015. Την ίδια στιγμή, όπως γνωρίζετε, η Ελλάδα έχει δεσμευθεί να ολοκληρώσει ένα φιλόδοξο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας του δημοσίου, με στόχο τα έσοδα να χρησιμοποιούνται για την αποπληρωμή του δημόσιου χρέους της. Η υποβάθμιση, λοιπόν, του αξιολογικού οίκου βασίζεται σε μια μονομερή εκτίμηση των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και των δημοσιονομικών κινδύνων που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, χωρίς να δίνει τη δέουσα βαρύτητα στις δράσεις που αναλαμβάνει η Ελληνική Κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει τους κινδύνους και τα αποτελέσματα της οικονομικής πολιτικής. Και επειδή σας άκουσα να υιοθετείτε τις απόψεις των οικονομολόγων που ρωτήθηκαν από το BBC, θα ήθελα να σας κάνω μια ερώτηση: «Αναρωτηθήκατε ποτέ εάν οι άνθρωποι αυτοί τοποθετούνται, επειδή οι ίδιοι επιθυμούν αυτό το οποίο προφητεύουν να πραγματοποιηθεί, προκειμένου να αποκομίσουν κέρδη από πιθανές τοποθετήσεις που έχουν κάνει σε βάρος της χώρας; Αντιλαμβάνεστε τι κάνετε, όταν ταυτίζετε ή υιοθετείτε θέσεις σαν και αυτές;» Σε ό,τι αφορά στην Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, για την οποία συζητούμε, θα κάνω μια αναφορά σε μια σειρά από ζητήματα που τέθηκαν από συναδέλφους. Το πιστωτικό σύστημα σήμερα βρίσκεται αντιμέτωπο με ένα σύνθετο πρόβλημα το οποίο έχει δυο βασικές συνιστώσες. Η πρώτη είναι η σημαντική αδυναμία των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων να αντλήσουν κεφάλαια και ρευστότητα απρόσκοπτα από τις διεθνείς αγορές. Η δεύτερη είναι η αύξηση των επισφαλειών λόγω της οικονομικής ύφεσης. Και η αλήθεια είναι ότι, μετά την είσοδο μας στο ευρώ, η πρόσβαση των ελληνικών νοικοκυριών και επιχειρήσεων σε φθηνό χρήμα προκάλεσε μια κατάσταση πρωτόγνωρη για τα ελληνικά δεδομένα, διότι το φθηνό χρήμα με τα χαμηλά επιτόκια Ευρωζώνης, όπως έδειξε η εξέλιξη της κατάστασης, δεν ανταποκρινόταν στην πραγματική κατάσταση της οικονομίας μας. Είχαμε μεγάλη ώθηση της οικονομικής δραστηριότητας από την εισροή φθηνών κεφαλαίων. Και το αποτέλεσμα θα ήταν σίγουρα θετικό σε μονιμότερη βάση, εάν αυτή η κατάσταση είχε συνοδευτεί από την υλοποίηση διαρθρωτικών αλλαγών που θα άλλαζαν τη μορφή της παραγωγής και θα καθιστούσαν την ελληνική οικονομία πιο παραγωγική. Οι διαρθρωτικές αλλαγές θα καθιστούσαν την ελληνική οικονομία από καταναλωτή με δανεικά, σε παραγωγό αξίας και δεν θα οδηγούσε σε μία κατάσταση όπου τα φτηνά δανεικά χρησιμοποιήθηκαν είτε σε αντιπαραγωγικές τοποθετήσεις ή για την κάλυψη των ελλειμμάτων. Οι τράπεζες με τη σειρά τους μπήκαν σε μία διαδικασία ανεξέλεγκτης μεγέθυνσης των χαρτοφυλακίων τους καθώς προσπαθούσαν να κατακτήσουν μεγαλύτερα μερίδια αγοράς. Οι θετικοί ρυθμοί ανάπτυξης της οικονομίας επέτρεπαν στις τράπεζες να έχουν έναν καλό ρυθμό επέκτασης των χαρτοφυλακίων τους έτσι ώστε η αύξηση των επισφαλειών λόγω ωρίμανσης των χαρτοφυλακίων αυτών να υπολείπεται από τη συνολική μεγέθυνση του χαρτοφυλακίου. Σήμερα οι τράπεζες σε σχέση με τα δανειακά χαρτοφυλάκια έχουν δύο σημαντικά προβλήματα. Πρώτον, συναντούν αντικειμενικές δυσκολίες στο να επεκταθούν και έτσι η φυσιολογική ωρίμανση των δανειακών χαρτοφυλακίων παράγει επισφάλειες που δεν μπορούν να αντισταθμιστούν από την επέκταση. Δεύτερον δέχονται επιπλέον επιβάρυνση από την περαιτέρω αύξηση των επισφαλειών, λόγο της ύφεσης. Θέλω λοιπόν να επισημάνω ότι αναφορικά με το πιστωτικό σύστημα, συχνά παρερμηνεύεται η πολιτική μας θέση. Στόχος της Κυβέρνησης είναι να διασφαλιστεί η σταθερότητα του πιστωτικού συστήματος που μέσα σ' αυτή τη συγκυρία έχει πιεστεί, γιατί πιστεύουμε ότι προκειμένου η χώρα να βγει από την κρίση, θα πρέπει να υπάρχει ένα ισχυρό τραπεζικό σύστημα το οποίο θα δώσει ρευστότητα στην πραγματική οικονομία, θα χρηματοδοτήσει επενδυτικά έργα και έτσι η οικονομία μας να επιστρέψει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Με την παρούσα ρύθμιση φυσικά δεν μπορούμε να πούμε ότι λύνουμε οριστικά το πρόβλημα των υπερχρεωμένων νοικοκυριών ή των επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα με τον τραπεζικό δανεισμό τους και με την αδυναμία αποπληρωμής των υποχρεώσεών τους. Αυτό όμως που κάνουμε είναι να παρατείνουμε τη δυνατότητα αυτοί οι οφειλέτες να αναδιοργανώσουν την κάλυψη των αναγκών τους σε μία δύσκολη οικονομικά συγκυρία. Δίνεται η δυνατότητα, ειδικά στις μικρές επιχειρήσεις να πάρουν μία ανάσα για την ανασυγκρότησή τους, γιατί πραγματικά σήμερα δίνουμε μία μάχη με το χρόνο. Μία μάχη για να κρατήσουμε ανοικτές όσο το δυνατόν περισσότερες επιχειρήσεις, για να προστατεύσουμε θέσεις εργασίας. Η παρούσα ρύθμιση διευκολύνει περαιτέρω τα υποχρεωμένα νοικοκυριά και φυσικά πρόσωπα στην αξιοποίηση των διατάξεων του ν. 3869 έτσι ώστε να επιδιώξουν την ολοκλήρωση των προσπαθειών για την εξώδικη ρύθμιση των χρεών, με μεγαλύτερη χρονική άνεση και μεγαλύτερα περιθώρια για την ολοκλήρωση των σχετικών διαδικασιών. Είναι μια ρύθμιση που θα την χαρακτήριζα ισορροπημένη. Εκείνο το οποίο θα ήθελα να πω, επειδή άκουσα πάρα πολλούς συναδέλφους να τοποθετούνται κριτικά απέναντι στη συγκεκριμένη πρωτοβουλία που πήρε η Κυβέρνηση, είναι ότι εμείς τόσο με αυτήν την πρωτοβουλία, όσο και με άλλες που πήραμε σκοπός μας ήταν να προστατεύσουμε τους δανειολήπτες. Για παράδειγμα, για να διευκολύνουμε τους δημόσιους υπαλλήλους λόγω της περικοπής που έγινε στους μισθούς τους, με πρωτοβουλία που πήραμε και με νομοθετική ρύθμιση προβλέψαμε να υπάρξουν περαιτέρω διευκολύνσεις από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Δίνουμε λοιπόν ένα στίγμα της κοινωνικής ευαισθησίας και των δυνατοτήτων να αξιοποιήσει η Κυβέρνηση κάθε περιθώριο που έχει προκειμένου να βοηθήσει τους συμπολίτες μας που βρίσκονται αντιμέτωποι με τις μεγάλες δυσκολίες που προκαλεί η κρίση.
