Η ομιλία του
αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Γιώργου
Χουλιαράκη
στη Βουλή, στη συζήτηση
επί των προγραμματικών δηλώσεων της
κυβέρνησης [7 Οκτωβρίου 2015]
Κύριε Πρόεδρε
της Βουλής, κυρίες και κύριοι Βουλευτές,
η νέα κοινοβουλευτική περίοδος που
ξεκινά τις μέρες αυτές βρίσκει την
ελληνική οικονομία και κοινωνία βαριά
τραυματισμένη από τη μεγάλη οικονομική
ύφεση που ξεκίνησε πριν από εφτά χρόνια,
το δεύτερο τρίμηνο του 2008, και επιταχύνθηκε
με την εφαρμογή του πρώτου μνημονίου
το καλοκαίρι του 2010.
Στη διάρκεια
της ύφεσης αυτής η χώρα απώλεσε το 1/4
του εθνικού εισοδήματος. Δημιούργησε
1,5 εκατομμύριο ανέργους -1,2 εκατομμύριο
εξ αυτών είναι άνεργοι για μεγαλύτερο
διάστημα από δώδεκα μήνες- με μέση
διάρκεια ανεργίας τα δυόμισι χρόνια.
Κάθε άνεργος κατά μέσο όρο έμεινε και
παραμένει στην ανεργία για δυόμισι
χρόνια. Τριακόσιες πενήντα χιλιάδες
νοικοκυριά δεν έχουν ούτε ένα εργαζόμενο
μέλος, με πολύμορφη αύξηση των οικονομικών
ανισοτήτων, αλλά και με το δημόσιο χρέος
της χώρας σε επίπεδα σημαντικά υψηλότερα
από αυτά του 2010 και χωρίς πρόσβαση βέβαια
στις διεθνείς αγορές.
Η νεοεκλεγμένη
κυβέρνηση της Αριστεράς έχει εντολή να
αναμετρηθεί ακριβώς με τις συστημικές
παθογένειες που προκάλεσαν την ύφεση
αυτή, αλλά και με τις κοινωνικές και
οικονομικές συνέπειες της ύφεσης.
Καλείται να το κάνει σε ένα περιβάλλον
πολύπλοκο, αλληλεξάρτησης, σε ένα
περιβάλλον σφικτών οικονομικών
περιορισμών, με ελάχιστους πόρους και
με ατελή εργαλεία πολιτικής.
Σίγουρα
δεν είναι το περιβάλλον που μια κυβέρνηση
θα επέλεγε να ασκήσει πολιτική. Αυτό,
όμως, είναι το περιβάλλον που
αντιμετωπίζουμε, αυτό είναι το περιβάλλον
μέσα στο οποίο βρίσκεται η χώρα, αυτή
είναι η πραγματικότητα.
Η κυβέρνηση της
Αριστεράς θα κριθεί από την ικανότητά
της να διαχειριστεί με επιτυχία την
πραγματικότητα αυτή, έτσι ώστε να πετύχει
ουσιαστικά τρεις στόχους:
Τον τερματισμό
της μεγάλης ύφεσης, τη μείωση των
κοινωνικών ανισοτήτων, αλλά και την
αύξηση της οικονομικής ανεξαρτησίας
με την πρόσβαση στις διεθνείς αγορές.
Θα προσπαθήσω
να περιγράψω στα επόμενα λίγα λεπτά,
όσο δύσκολο κι αν είναι αυτό, τους κύριους
άξονες της μακροοικονομικής στρατηγικής
που θα ακολουθήσει η κυβέρνηση τόσο σε
βραχυχρόνιο, όσο και σε μεσοχρόνιο
ορίζοντα. Θα έλεγα πως η στρατηγική αυτή
αρθρώνεται γύρω από τρεις κυρίως στόχους:
- Ο πρώτος στόχος είναι ο στόχος της οικονομικής σταθερότητας, στον οποίο η προηγούμενη κυβέρνηση της Αριστεράς από τον Ιανουάριο έως τον Αύγουστο του 2015 έχει ήδη να παρουσιάσει μία πολύ μεγάλη επιτυχία. Η επιτυχία αυτή είναι η Συμφωνία του Αυγούστου.
Με τη Συμφωνία
του Αυγούστου, η κυβέρνηση έλυσε το οξύ
χρηματοδοτικό πρόβλημα της χώρας για
την επόμενη τριετία. Εξάλειψε, κατά
συνέπεια, τον κίνδυνο της εξόδου από το
κοινό νόμισμα, εμπέδωσε ένα κλίμα
εμπιστοσύνης στις προοπτικές της
ελληνικής οικονομίας και έδωσε πολύτιμο
οξυγόνο, ώστε τώρα να αναμετρηθεί με τα
συστημικά προβλήματα και τις συστημικές
παθογένειες που οδήγησαν στην κρίση
αυτή.
Θα έλεγα, λοιπόν,
ότι εκεί έχει ήδη καλυφθεί σημαντικό
έδαφος. Η κυβέρνηση, όμως, θα συνεχίσει
να εργάζεται, έτσι ώστε η οικονομική
σταθερότητα να εμπεδωθεί παραπέρα. Τις
επόμενες ημέρες θα ενεργοποιηθεί η
λειτουργία του Δημοσιονομικού
Συμβουλίου, ενός θεσμού που θα ενισχύσει
περαιτέρω την αξιοπιστία στη δημοσιονομική
πολιτική και θα αφήσει τη λογική της
παραγωγής ελλειμμάτων στο παρελθόν του
δικομματισμού, που κυβέρνησε από το
1974 έως τις αρχές του 2015.
- Ο δεύτερος μεγάλος άξονας-στόχος της μακροοικονομικής στρατηγικής της κυβέρνησης είναι η άμεση ανάσχεση της οικονομικής ύφεσης. Δεν πρέπει να κλείνουμε τα μάτια στην πραγματικότητα. Η πραγματικότητα είναι ότι η περιοριστική δημοσιονομική πολιτική, όσο ήπια κι αν είναι –ακόμη και η ήπια περιοριστική δημοσιονομική πολιτική που η κυβέρνηση της Αριστεράς καλείται να εφαρμόσει στο τέλος του 2015 και στις αρχές του 2016- παράγει υφεσιακά αποτελέσματα.
Θέλω να τονίσω
ότι ακριβώς επειδή οι δημοσιονομικοί
στόχοι των πρωτογενών πλεονασμάτων
είναι σημαντικά χαμηλότεροι με το νέο
πρόγραμμα από ό,τι ήταν με τα δύο
προηγούμενα προγράμματα, η δημοσιονομική
προσαρμογή σε χρονικό ορίζοντα τετραετίας
είναι πράγματι σημαντικά ηπιότερη. Η
υφεσιακή ροπή των προηγούμενων
προγραμμάτων, αυτή που διέρρηξε τον
κοινωνικό ιστό της χώρας από το 2010 έως
το 2015, είναι σημαντικά ασθενέστερη. Παρ’
όλα αυτά, είναι υπαρκτή και πρέπει να
την αντιμετωπίσουμε.
Η κυβέρνηση της
Αριστεράς θα την αντιμετωπίσει άμεσα
με τρεις τρόπους. Δύο από αυτούς τους
τρόπους τους έχει ήδη ενεργοποιήσει:
-Ο πρώτος
τρόπος είναι η εμπροσθοβαρής αξιοποίηση
των κοινοτικών προγραμμάτων. Ο κ.
Σταθάκης εξήγησε ότι αυτό έχει ήδη
συμφωνηθεί και 4,5 δισεκατομμύρια ευρώ
θα ενισχύσουν την ελληνική οικονομία
πριν το τέλος του 2015.
-Ο δεύτερος
είναι η εξόφληση του μισού αποθέματος
των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου
προς την ιδιωτική οικονομία. Θυμίζω
ότι συνολικά οι ληξιπρόθεσμες είναι 7
δισεκατομμύρια μέχρι το τέλος του 2015
και ως συνέπεια της συμφωνίας τα 3,1
δισεκατομμύρια θα έχουν εξοφληθεί.
-Κυρίως,
είναι η ρύθμιση του χρέους -θα
ακολουθήσει με το τέλος της πρώτης
αξιολόγησης- μια ρύθμιση που θα
δημιουργήσει επιπλέον δημοσιονομικό
χώρο στα ελληνικά δημόσια οικονομικά,
μέσω της μείωσης του κόστους εξυπηρέτησης
και κατά συνέπεια θα ενισχύσουν πάλι
την ιδιωτική οικονομία.
- Ο τρίτος άξονας-στόχος της μακροοικονομικής στρατηγικής, ένας άξονας που απουσίαζε όχι μόνο από την άσκηση της οικονομικής πολιτικής, αλλά και από το λόγο ακόμα των προηγούμενων κυβερνήσεων, είναι η αναδιανομή του κόστους σταθεροποίησης υπέρ των ασθενέστερων.
Εδώ θα αναφερθώ
επιγραμματικά -γιατί ο κ. Αλεξιάδης έχει
ήδη αναφερθεί- στην αναθεώρηση του
Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος σε
προοδευτική κατεύθυνση, στη δημιουργία
του περιουσιολογίου, στη διεύρυνση της
φορολογικής βάσης σε κομμάτια της
κοινωνίας που μέχρι σήμερα δεν συμμετείχαν
στο βάρος της προσαρμογής, αλλά και στην
αναθεώρηση των δαπανών, την επαναξιολόγησή
τους από μηδενική βάση, ώστε να
απελευθερωθούν πόροι με στόχο την αύξηση
του μεριδίου των κοινωνικών δαπανών σε
βάθος τετραετίας και στην κατεύθυνση
της ενίσχυσης της πρόνοιας, της υγείας
και της καταπολέμησης της ανεργίας.
Όπως σε κάθε
κρίσιμη καμπή της νεότερης ιστορίας
της χώρας, έτσι και τώρα, η ελληνική
Αριστερά καλείται να διαχειριστεί
εξαιρετικά σύνθετα προβλήματα σε
συνθήκες οξείας κρίσης.
Η μακροοικονομική
πολιτική είναι έτσι κι αλλιώς μια άσκηση
ισορροπίας μεταξύ αντιφατικών στόχων.
Το στοίχημα που θα κερδίσει αυτή η
κυβέρνηση είναι ότι η ανάσχεση της
ύφεσης και η δημοσιονομική ισορροπία
είναι συμβατά με την κοινωνική δικαιοσύνη.
