ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ ΤΟΥ ΛΑ.Ο.Σ.
ΓΙΑ ΦΡΕΝΟ ΣΤΗ "ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΑΓΩΓΩΝ" ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ
ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ- ΠΡΟΣΘΗΚΗ στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων «Εξορθολογισμός και βελτίωση στην απονομή της ποινικής δικαιοσύνης» κατέθεσαν σήμερα οι βουλευτές του ΛΑ.Ο.Σ., κ.κ. Βελόπουλος, Κολοκοτρώνης, Πλεύρης με στόχο να τεθεί φραγμός στην συζήτηση αγωγών προσβολών προσωπικότητας δια του Τύπου, αν προηγουμένως δεν έχει εκδοθεί τελεσίδικη δικαστική απόφαση από το αρμόδιο Ποινικό Δικαστήριο.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
Σκοπός των ειδικών προβλέψεων που υφίστανται στο νόμο σε σχέση με τη διαδικασία που ακολουθείται στα Ελληνικά Δικαστήρια για την εκδίκαση των «διαφορών που αφορούν σε προσβολές από δημοσιεύματα ή ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές» (681 Δ ΚΠολ Δ) είναι η σύντομη κατά το δυνατόν διεκπεραίωσή τους, ώστε αφενός να ικανοποιείται το αίσθημα της κοινής γνώμης που έχει δικαίωμα να πληροφορείται γρήγορα την εξέλιξη της δικαστικής διαδικασίας που ανοίγεται εις βάρος του Μέσου Μαζικής Ενημέρωσης, αφετέρου το δικαίωμα του θιγομένου να ικανοποιηθεί ηθικά (και υλικά) για την γενόμενη δημόσια προσβολή του, άπαξ και αυτή αποδειχθεί. Παράλληλα με το άρθρο μόνο του Ν. 1178/ 81 και το δεύτερο εδάφιο της παρ. 10 του άρθρου 4 του Ν. 2243/1994 έχει καθιερωθεί και ελάχιστο όριο αποζημιώσεως για την προσβολή από δημοσιεύματα ή ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές που ορίζεται στο ποσό των 30.000 ευρώ για εφημερίδες Αθηνών και Θεσσαλονίκης καθώς και 300.000 ευρώ για τηλεοπτικούς σταθμούς εθνικής εμβέλειας με τις ειδικότερες προβλέψεις που ορίζουν οι ανωτέρω νόμοι.
Όμως η εκτεταμένη εφαρμογή των σχετικών διατάξεων, όπως σήμερα ισχύουν, έχει οδηγήσει σε βιομηχανία αγωγών σε βάρος του Τύπου, ενώ δεν υποβάλλονται οι αντίστοιχες εγκλήσεις, προκειμένου οι ενάγοντες να εκμεταλλεύονται την αποδεικτική διαδικασία ενώπιον των πολιτικών δικαστηρίων που προσιδιάζει σε δίκες αστικού χαρακτήρα, η οποία έχει περιορισμένη προφορικότητα, με αποτέλεσμα να επιτυγχάνονται σωρηδόν καταδικαστικές αποφάσεις σε βάρος του τύπου. Στο γεγονός αυτό έχει συνηγορήσει και η αυστηρότερη ερμηνεία των διατάξεων των άρθρων 361 επ. Π.Κ. και κατ΄ αποτέλεσμα οι ρυθμίσεις αυτές έχουν οδηγήσει σε ουσιαστικό περιορισμό της ελευθερίας εκφράσεως του τύπου.
Σκοπός των διατάξεων που προστίθενται με την προτεινόμενη τροπολογία είναι να τεθεί φραγμός στην συζήτηση αγωγών προσβολών προσωπικότητας δια του Τύπου, αν προηγουμένως δεν έχει εκδοθεί τελεσίδικη δικαστική απόφαση από το αρμόδιο Ποινικό Δικαστήριο. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η ενδελεχής διερεύνηση της υπόθεσης από το κατ εξοχήν αρμόδιο ποινικό δικαστήριο και μάλιστα τελεσιδίκως, εκεί όπου η προφορική διαδικασία και η εφαρμογή της αρχής της ηθικής απόδειξης μάλλον αρμόζουν για την κρίση των υποθέσεων αυτών που φέρουν κατεξοχήν ποινικό χαρακτήρα. Ταυτόχρονα, με την προσθήκη αυτή, δεν καταργείται το δικαίωμα στην ταχεία αστική αποζημίωση αφού ούτως ή άλλως, η ποινική διαδικασία θα πρέπει να έχει περατωθεί δια την εκδόσεως αμετακλήτου αποφάσεως εντός 3, 5 ετών από την τέλεση της πράξης, με την παρέλευση των οποίων το ποινικό αδίκημα παραγράφεται.
Εξάλλου, με το άρθρο μόνο του Νόμου 1178/ 1981 (παρ. 2), όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα: «2. Η κατά το άρθρο 932 του Αστικού Κώδικα χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης του αδικηθέντος από κάποιες από τις προβλεπόμενες στην προηγούμενη παράγραφο πράξεις ορίζεται, εφόσον αυτές τελέστηκαν δια του Τύπου, κατά τη κρίση του δικαστή, όχι κατώτερη των δέκα εκατομμυρίων (10.000.000) δραχμών για τις ημερήσιες Εφημερίδες Αθηνών και Θεσσαλονίκης, καθώς και για τα περιοδικά που κυκλοφορούν μέσω των Πρακτορείων Εφημερίδων και των δύο εκατομμυρίων (2.000.000) δραχμών για τις άλλες εφημερίδες ή περιοδικά, εκτός αν συζητήθηκε από τον ενάγοντα μικρότερο ποσό και αυτό ανεξάρτητα από την απαίτηση προς αποζημίωση για περιουσιακή ζημία.», προβλέπεται η «κλιμακωτή» ευθύνη για χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης για το αδικηθέντα από το Μέσο (932ΑΚ), ενώ με το δεύτερο εδάφιο της παρ. 10 του άρθρου 4 του Ν. 2243/1994 ορίζεται «…όχι κατώτερη των 100.000.000 δραχμών προκειμένου για σταθμούς εθνικής εμβέλειας και 30.000.000 δραχμές προκειμένου για σταθμούς τοπικής ή περιφερειακής εμβέλειας. Τα ποσά αυτά προκειμένου για ραδιοφωνικούς σταθμούς με δικτύωση σε περισσότερους νομούς, καθορίζονται σε 50.000.000 δραχμές και προκειμένου για ραδιοφωνικούς σταθμούς που δεν διαθέτουν δικτύωση, σε 20.000.000 δραχμές.».
Η δεύτερη προτεινόμενη διάταξη αποσκοπεί λοιπόν στην κατάργηση του ελάχιστου ορίου αποζημιώσεως και στην πλήρη δυνατότητα του Δικαστή να αξιολόγηση in concreto την κάθε περίπτωση και να ορίσει την κατά την κρίση του την προσήκουσα χρηματική ικανοποίηση.
Ενόψει δε του ότι έχει νομολογηθεί ότι στις περιπτώσεις αυτές τυγχάνει εφαρμογής η αρχή της αναλογικότητας, παρίσταται ανάγκη εναρμονίσεως της νομοθετικής ρυθμίσεως δια της καταργήσεως των κατωτάτων αποζημιωτικών ορίων για τις αγωγές που εκδικάζονται με την διαδικασία του άρθρου 681 Δ Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και αφορούν σε προσβολή προσωπικότητας από δημοσιεύματα ή ραδιοτηλεοπτική εκπομπή.
ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ
Άρθρο 1
1) Στην παρ. 2 του άρθρου 681Δ του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας καταργείται το εδ. β.
2) Στο τέλος της παρ. 4 του άρθρου 681 Δ του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας προστίθεται εδάφιο ζ΄ ως ακολούθως: «Κηρύσσεται απαράδεκτη η συζήτηση της αγωγής, εφόσον δεν έχει εκδοθεί σχετική τελεσίδικη δικαστική απόφαση του αρμόδιου Ποινικού Δικαστηρίου που αποφαίνεται επί της ουσίας της εν λόγω προσβολής.»
Άρθρο 2
Καταργούνται η παράγραφος 2 του άρθρου μόνου του Ν. 1178/1981 «Περί αστικής ευθύνης του τύπου και άλλων τινών διατάξεων», το δεύτερο εδάφιο της παρ. 10 του άρθρου 4 του Ν. 2243/1994 και η παρ. 5 του άρθρου μόνου του Ν. 1178/ 81.
Αθήνα, 13 Δεκεμβρίου 2010
Οι προτείνοντες Βουλευτές του ΛΑ.Ο.Σ.:
Βελόπουλος Κυριάκος
Κολοκοτρώνης Άγγελος
Πλεύρης Αθανάσιος
