Αθήνα, 23 Μαρτίου 2010
ΟΜΙΛΙΑ ΦΙΛΙΠΠΟΥ ΣΑΧΙΝΙΔΗ
ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ
Επεξεργασία και εξέταση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Οικονομικών «Προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στην Οδηγία 2006/123/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, σχετικά με τις υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά και άλλες διατάξεις»
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η Οδηγία 2006/123 έχει σαν στόχο την προώθηση και την ενίσχυση μιας ολοκληρωμένης εσωτερικής αγοράς υπηρεσιών προκειμένου οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές να μπορούν να εκμεταλλευτούν τις δυνατότητες και ευκαιρίες που παρέχει το ευρύτερο περιβάλλον της ευρωπαϊκής οικονομίας, ενώ ταυτόχρονα στοχεύει και στην αξιοποίηση των σημαντικών δυνατοτήτων του τομέα των υπηρεσιών στην Ευρώπη αναφορικά με την οικονομική μεγέθυνση και την απασχόληση. Αυτά αποτελούν τον πυρήνα της φιλοσοφίας της Οδηγίας.
Τα σημεία αυτά αποτελούν το κεντρικό σημείο προβληματισμού σχεδιασμού και υλοποίησης πολιτικών στην Ε.Ε.. Η Οδηγία για τις υπηρεσίες αποτελεί και κεντρικό στοιχείο της στρατηγικής της Λισσαβόνας για την οικονομική μεγέθυνση και απασχόληση. Με τις διατάξεις της περί διοικητικής απλούστευσης, η Οδηγία στηρίζει επίσης το πρόγραμμα για τη βελτίωση της νομοθεσίας. Στόχος είναι η απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών, η άρση των εμποδίων στην παροχή υπηρεσιών, η ενίσχυση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ κρατών μελών η εμπιστοσύνη παρόχων και καταναλωτών στην εσωτερική αγορά.
Ο τομέας των υπηρεσιών έχει εξελιχθεί σταδιακά στον πιο σημαντικό τομέα της ευρωπαϊκής και της ελληνικής οικονομίας καθώς αντιστοιχεί στο 70% του ΑΕΠ και της απασχόλησης στα περισσότερα κράτη μέλη.
Από οικονομικής πλευράς, ο τομέας των υπηρεσιών, ο τριτογενής τομέας, είναι ο σημαντικότερος τομέας σήμερα στην οικονομία των ευρωπαϊκών κοινοτήτων. Υπολογίζεται ότι σε ευρωπαϊκό επίπεδο οι υπηρεσίες συμβάλλουν περίπου στο 50% του ΑΕΠ και στο 63% της απασχόλησης. Στην Ελλάδα σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της ΕΣΥΕ για το 2008 οι υπηρεσίες που καλύπτει το νομοσχέδιο συμβάλουν στο 60% περίπου της προστιθέμενης αξίας της οικονομίας και περίπου στο 58% της απασχόλησης. Ωστόσο, παρά τις προόδους η αγορά των υπηρεσιών απέχει ακόμη από το να αναπτυχθεί σε όλο το εύρος των δυνατοτήτων της. Τα αποτελέσματα αυτών των δυσλειτουργιών συχνά εμφανίζονται με μια σειρά προβλημάτων όπως ακαμψίες στις αγορές των υπηρεσιών, υστέρηση στην ανταγωνιστικότητα σε σημαντικούς κλάδους των υπηρεσιών, μη ικανοποιητική ένταση του ανταγωνισμού και της διάχυσης της καινοτομίας και των νέων τεχνολογιών. Όπως καταγράφεται και στην έκθεση της Επιτροπής για την κατάσταση εσωτερικής αγοράς υπηρεσιών, μία δεκαετία μετά την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς, υπάρχει ακόμα τεράστιο χάσμα μεταξύ του οράματος για μία ολοκληρωμένη οικονομία της Ε.Ε. και της πραγματικότητας όπως την βιώνουν οι Ευρωπαίοι πολίτες και οι Ευρωπαίοι πάροχοι υπηρεσιών. Τα παραπάνω αναλύονται στην έκθεση αξιολόγησης συνεπειών ρυθμίσεων.
Η Οδηγία έχει χαρακτήρα γενικό και οριζόντιο και όχι κλαδικό υπό δύο έννοιες. Πρώτον, αποσκοπεί στην διευκόλυνση της άσκησης δύο θεμελιωδών κοινοτικών ελευθεριών της ελευθερίας της εγκατάστασης φυσικών και νομικών προσώπων στον τριτογενή τομέα και της ελεύθερης κυκλοφορίας των υπηρεσιών χωρίς εγκατάσταση. Καλύπτονται όλες οι πτυχές της ελεύθερης κυκλοφορίας. Η Οδηγία δεν συνοδεύεται από κατάλογο δραστηριοτήτων που υπάγονται σε αυτή, γιατί θα ήταν πάντα ανοιχτός αφού η τεχνολογική πρόοδος δημιουργεί συνεχώς νέες κατηγορίες υπηρεσιών. Η Οδηγία καλύπτει τις ενδιάμεσες υπηρεσίες που παρέχονται σε επιχειρήσεις και σε τελικούς καταναλωτές. Περιλαμβάνει κάθε μη μισθωτή οικονομική δραστηριότητα που παρέχεται κατά κανόνα αντί αμοιβής. Ως εκ τούτου είναι ένας νομός πλαίσιο, ο οποίος θα πυροδοτήσει μια δυναμική διαδικασία νομοθετικών και κανονιστικών ρυθμίσεων με στόχο τη βελτίωση και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας.
Δεύτερον, καλύπτει το σύνολο του τριτογενούς τομέα με σημαντικές εξαιρέσεις που αποτέλεσαν αντικείμενο σκληρής διαπραγμάτευσης και ερμηνεύονται περιοριστικά. Με την έννοια αυτή είναι γενική και δεν υπεισέρχεται σε τομεακές λεπτομέρειες. Η Οδηγία των υπηρεσιών ως γενική και συνολική έχει χαρακτήρα συμπληρωματικό της υφιστάμενης τομεακής νομοθεσίας. Σε περίπτωση σύγκρουσης της διάταξης της οδηγίας αυτής και διατάξεων άλλων κοινοτικών πράξεων που αναφέρονται σε ειδικά θέματα υπηρεσιών ο γενικός κανόνας είναι ότι υπερισχύουν οι διατάξεις των τελευταίων. Χαρακτηριστικά παραδείγματα κοινοτικών πράξεων των οποίων οι διατάξεις υπερισχύουν της Οδηγίας των υπηρεσιών αποτελεί ο κανονισμός για τις κοινωνικές ασφαλίσεις, η Οδηγία για τη ραδιοτηλεόραση, η Οδηγία για την αμοιβαία αναγνώριση προσόντων και η Οδηγία για την απόσπαση εργαζόμενων.
Όπως γνωρίζετε η συγκεκριμένη Οδηγία γνωστή και ως Οδηγία Bolkenstein στην αρχική της μορφή είχε πραγματικά ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων και όχι άδικα. Οι όχι ανυπόστατοι φόβοι ότι η εφαρμογή της συγκεκριμένης διάταξης θα προκαλούσε κοινωνικό dumping προκάλεσαν σημαντικές αντιδράσεις και συζητήσεις με αποτέλεσμα αλλαγές να ενσωματωθούν στις διατάξεις του τελικού κειμένου της Οδηγίας. Από την αρχική μορφή της Οδηγίας έχουν συντελεστεί σημαντικές αλλαγές με σημαντικότερο άξονα την αρχή της χώρας καταγωγής. Έτσι ιδιαίτερα σημαντική είναι η πρόβλεψη στο τελικό κείμενο της Οδηγίας, ότι σε περίπτωση διασυνοριακής παροχής υπηρεσιών με απόσπαση εργαζομένων θα εφαρμόζονται πλήρως οι διατάξεις της Οδηγίας ότι δηλαδή το εφαρμοστέο εργατικό δίκαιο θα είναι αυτό της χώρας υποδοχής και όχι αυτό της χώρας προελεύσεως.
Η Οδηγία εισάγει μια σειρά από σημαντικές διοικητικές καινοτομίες, η πρώτη φάση των οποίων πρέπει να έχει περατωθεί ως την ημερομηνία έναρξης της ισχύος της. Συγκεκριμένα πρέπει να έχει αναπτυχθεί ένας βαθμός διοικητικής απλοποίησης στη νομοθεσία που διέπει το τομέα των υπηρεσιών εφόσον διαπιστώνεται ότι είναι απαραίτητο. Δεύτερον, να έχουν εγκατασταθεί και να λειτουργούν κέντρα ενιαίας εξυπηρέτησης για τους παρόχους υπηρεσιών και τους αποδέκτες. Τα κέντρα αυτά πρέπει να λειτουργούν ηλεκτρονικά και από απόσταση. Μέσω αυτών οι ενδιαφερόμενοι πάροχοι υπηρεσιών θα μπορούν να ολοκληρώσουν τις απαραίτητες διαδικασίες για την χορήγηση άδειας για την παροχή μιας υπηρεσίας. Προβλέπεται και η εξασφάλιση της δυνατότητας πρόσβασης της δραστηριότητας παροχής υπηρεσιών από απόσταση με ηλεκτρονικά μέσα.
Τρίτον, να έχει πραγματοποιηθεί μια ευρείας κλίμακας απογραφή της νομοθεσίας που διέπει τις υπηρεσίες και να έχουν καταργηθεί ή τροποποιηθεί διατάξεις αντίθετες προς την κοινοτική νομοθεσία και τη νομολογία του ΔΕΚ. Ο στόχος της απογραφής αυτής είναι η απλούστευση των διαδικασιών του με τη σειρά της θα μειώσει το διοικητικό φόρτο της ίδιας της διοίκησης. Τέταρτον, να έχει θεσπιστεί ένας προχωρημένος μηχανισμός διοικητικής συνεργασίας με τα άλλα κράτη μέλη και την ευρωπαϊκή επιτροπή. Θα υπάρξει ηλεκτρονική διασύνδεση με το ηλεκτρονικό σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών που αποτελεί ήδη ευρωπαϊκό δίκτυο και έχει ήδη τεθεί σε εφαρμογή στον τομέα της αμοιβαίας αναγνώρισης προσόντων και πιλοτικά από 1/1/2009 στον τομέα των υπηρεσιών.
Να σημειώσω ότι είχε δρομολογηθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση σειρά διαδικασιών και πρωτοβουλιών για την ενσωμάτωση της Οδηγίας. Η υποχρέωση της χώρας ήταν η ενσωμάτωση της Οδηγίας έως το τέλος του 2009. Αυτό δεν υλοποιήθηκε και βάσει της πρόσφατης επιστολής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εάν δεν υπάρξουν μέτρα συμμόρφωσης έως την 28η Μαρτίου 2010 τότε το θέμα θα παραπεμφθεί στο δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και η χώρα μας κινδυνεύει να τιμωρηθεί με πρόστιμο για κάθε ημέρα καθυστέρησης. Το εν λόγω σχέδιο νόμου αποτελεί σημαντική πρόκληση για τη χώρα μας επιφέροντας την διενέργεια ενός επανέλεγχου του υφιστάμενου ρυθμιστικού πλαισίου και τον επανασχεδιασμό των διοικητικών διαδικασιών αδειοδότησης με σεβασμό στους λόγους και στις επιταγές προστασίας του δημοσίου συμφέροντος συμβάλλοντας ταυτόχρονα στη μείωση της γραφειοκρατίας και στην ενίσχυση για εξυγίανση της οικονομίας. Πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι το παρόν σχέδιο νόμου δεν επιφέρει μια άνευ ορίων απελευθέρωση των υπηρεσιών που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του αλλά προβλέπει ένα συμπαγές σύστημα συντονισμού διοικητικών διαδικασιών, έτσι ώστε τόσο οι επιχειρήσεις όσο και οι καταναλωτές να μπορούν απρόσκοπτα να εκμεταλλευθούν τις ευκαιρίες που παρέχει ο τομέας των υπηρεσιών. Γι' αυτό και σας καλώ να υπερψηφίσετε αυτό το νομοσχέδιο.
