Συνεδρίαση της Επιτροπής Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου με θέμα «Νεανική Παραβατικότητα»
Την Τετάρτη 9 Δεκέμβρη συνεδρίασε η Επιτροπή Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου της Βουλής με θέμα ημερήσιας διάταξης «Νεανική Παραβατικότητα». Στην συνεδρίαση κλήθηκαν και παρουσίασαν τις απόψεις τους ο Γενικός Γραμματέας Δικαιοσύνης, κ. Δημήτραινας Γιώργος, εκπρόσωποι της Ελληνικής Αστυνομίας, οι αστυνομικοί διευθυντές, κα Ανδρεάκου Αντωνία και κ. Γαλάτουλας Δημήτριος, η εκπρόσωπος του Δ.Σ. της ΜΚΟ «ΑΡΣΙΣ Κοινωνική Οργάνωση
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑΥποστήριξης Νέων», κα Πούτου Κατερίνα, ο Αρχηγός της Αποστολής της Ελλάδας του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης, κ Εσδράς Δανιήλ, ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Ελλάδος, αρχιφύλακας Φυλακών Ανηλίκων Αυλώνας, κ Αραβαντινός Αντώνης και ο Γραμματέας της Ομοσπονδίας, κ. Καρακίτσος Σπυρίδων, ο Εγκληματολόγος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών, κ Γιάννης Πανούσης και η Υπεύθυνη του Εφηβιατρικού Τμήματος στο Παιδιατρικό Νοσοκομείο «Αγλαΐα Κυριακού», κα Τζίτζικα Άρτεμις.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής, κ Βασίλης Οικονόμου, τόνισε ότι το ζήτημα της νεανικής παραβατικότητας είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα το οποίο πρέπει να απασχολήσει την ελληνική κοινωνία σε βάθος, αρχής γενομένης από το ελληνικό κοινοβούλιο το οποίο οφείλει να διαγνώσει τις αιτίες και να προβεί στην υιοθέτηση των κατάλληλων πολιτικών που θα θεραπεύουν το κοινωνικό αυτό φαινόμενο. Ο Πρόεδρος τόνισε ότι με την συνεδρίαση αυτή της Επιτροπής ανοίγει το θέμα και θα ακολουθήσουν και άλλες συζητήσεις που θα εξειδικεύουν και θα εμβαθύνουν περισσότερο με στόχο την τελική ενημέρωση της κοινωνίας, αλλά και την εισήγηση προς τα αρμόδια Υπουργεία ώστε να είναι εφικτή η κατάληξη σε ένα θετικό αποτέλεσμα.
Ο Γενικός Γραμματέας Δικαιοσύνης, κ Δημήτραινας, παρουσίασε το νομικό πλαίσιο που σήμερα ισχύει στην χώρα μας, τονίζοντας ιδιαίτερα ότι οφείλουμε να κάνουμε πολλές παρεμβάσεις ώστε να ξεφύγουμε από την καταστολή και να μπορέσουμε να θεραπεύσουμε πράγματι το φαινόμενο της νεανικής και παιδικής παραβατικότητας. Οι αστυνομικοί διευθυντές παρουσίασαν τα στοιχεία της νεανικής παραβατικότητας που υπάρχουν τονίζοντας ότι υπάρχει πράγματι ένα έλλειμμα αναφορικά με την εκπαίδευση των αστυνομικών υπαλλήλων που έρχονται πρώτοι σε άμεση επαφή με τους ανήλικους και νεαρούς παραβάτες. Ο κ. Γαλάτουλας τόνισε ότι η νεανική παραβατικότητα παρουσιάζει αυξητικές τάσεις στον αλλοδαπό πληθυσμό σημειώνοντας παράλληλα ότι δεν υπάρχουν τα κατάλληλα κέντρα υποδοχής αλλοδαπών. Η κα Ανδρέακου έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο φαινόμενο του human trafficking και στα φαινόμενα ενδοοικογενειακής βίας τονίζοντας ότι πολλές φορές οι αστυνομικοί καλούνται να παίξουν το ρόλο του κοινωνικού λειτουργού, του ψυχολόγου, του οικογενειακού συμβούλου, ρόλοι στους οποίους εκ των πραγμάτων δεν μπορούν να ανταποκριθούν καθώς δεν έχουν τη απαιτούμενη εκπαίδευση και επιστημονική επάρκεια. Στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν αυτό το φαινόμενο έχουν συντάξει ως Ελληνική Αστυνομία και ένα εγχειρίδιο προς τους αστυνομικούς υπαλλήλους τονίζοντας ιδιαίτερα το τι δεν πρέπει να κάνουν.
Ο Πρόεδρος των Σωφρονιστικών Υπαλλήλων παρέθεσε αναλυτικά στοιχεία για την κατάσταση των σωφρονιστικών καταστημάτων ανηλίκων. Τόνισε ότι οι χώροι που υπάρχουν δεν επαρκούν για την κάλυψη των αναγκών, ότι οι κρατούμενοι ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες, στοιβάζονται σε χώρους ακατάλληλους και πολλές φορές είναι ζητούμενο η τήρηση ακόμα και των στοιχειωδών συνθηκών υγιεινής. Ο κ. Πανούσης τόνισε ότι χρειάζεται συνολική αναμόρφωση του δικαίου και αλλαγή της νοοτροπίας με έμφαση στην πρόληψη τέτοιων φαινομένων και όχι στην καταστολή και την αυστηροποίηση των ποινών. Πρότεινε μάλιστα να οργανωθούν εξ αρχής οι στέγες μέριμνας ανηλίκων παραβατών, να ενταχθούν στο Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ώστε να μην εντάσσονται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και να διαφύγουν έτσι του κατασταλτικού χαρακτήρα που έχουν σήμερα, να δημιουργηθούν ειδικά σώματα αστυνομικών ανηλίκων ώστε να υπάρχουν κατάλληλα εκπαιδευμένοι αστυνομικοί που να μπορούν να χειριστούν τους ανηλίκους και βέβαια να επαναδραστηριοποιηθεί - επαναλειτουργήσει το Παρατηρητήριο Δικαιωμάτων του Παιδιού.
Η κα Πούτου τόνισε ότι τα ζητήματα που τίθενται είναι πάρα πολλά και χρειάζονται εις βάθος ανάλυση. Υποστήριξε ότι ενώ η ελληνική Πολιτεία προέβη στην εναρμόνιση του δικαίου ανηλίκων με το διεθνές δίκαιο με τον Νόμο 3189 του 2003, δυστυχώς δεν προέβη μέχρι σήμερα και στην υιοθέτηση των απαραίτητων μέτρων για την πραγματική εφαρμογή των όσων αυτός ο νόμος προβλέπει. Ενώ υιοθετήθηκαν σε επίπεδο νόμου μέτρα παιδαγωγικής κατεύθυνσης στην πράξη δυστυχώς δεν εφαρμόζονται. Η Ελλάδα απολογείται διαρκώς για τις ενδιάμεσες δομές που λείπουν και τα δικαιώματα των ανηλίκων καταπατούνται καθημερινά. Δεν εφαρμόζουμε τους Κανόνες του Πεκίνου, που ορίζουν απλώς τα ελάχιστα σε σχέση με την απονομή δικαιοσύνης στους ανηλίκους, ο ανήλικος «παραβάτης» συναντά πρώτα τον αστυνομικό ο οποίος στις περισσότερες περιπτώσεις δεν γνωρίζει πώς να συμπεριφερθεί στον ανήλικο, δεν υπάρχουν ή δεν έχουν δοθεί μέχρι σήμερα οι απαραίτητοι πόροι που χρειάζονται για την υποστήριξη των δικαιωμάτων των ανηλίκων, υπάρχει μεγάλο έλλειμμα στην ανάπτυξη δράσεων πρόληψης, λείπουν τα κοινωνικά κέντρα για νέους. Γενικά η χώρα μας υστερεί σε όλους τους τομείς πρόληψης και βέβαια θεραπείας αυτού του κοινωνικού φαινομένου. Τόνισε τέλος ότι πρέπει να ξεφύγουμε ως χώρα από την ποινικοποίηση της κοινωνικής ανισότητας και να προβούμε σε δράσεις για την εξάλειψη αυτής της κοινωνικής ανισότητας που πολλές φορές αποτελεί και αιτία στροφής σε παραβατικές και εγκληματικές συμπεριφορές. Ο κ Εσδράς από την πλευρά του επικεντρώθηκε κυρίως στα ελλείμματα της εκπαίδευσης στην χώρα μας τονίζοντας ότι η απουσία εκπαίδευσης γύρω από τα ανθρώπινα δικαιώματα που θα έπρεπε να γίνεται ήδη από το δημοτικό σχολείο αποτελεί ίσως και την βαθύτερη αιτία που αυτά παραβιάζονται. Αναφορικά με τους μετανάστες τόνισε δεν έχουμε τις κατάλληλες δομές υποδοχής με αποτέλεσμα πολλοί ανήλικοι μετανάστες να ρέπουν προς παραβατικές και εγκληματικές συμπεριφορές προκειμένου να επιβιώσουν. Η έλλειψη πραγματικής παιδείας οδηγεί σε κοινωνικούς αποκλεισμούς. Πρέπει να αναμορφώσουμε πλήρως το εκπαιδευτικό σύστημα ώστε η κοινωνία μας να αποδέχεται την διαφορετικότητα. Η κα Τζίτζικα τέλος αναφέρθηκε στα χαρακτηριστικά των νέων που πολλές φορές τους οδηγούν σε αντικοινωνικές και παραβατικές συμπεριφορές. Μία από τις αιτίες είναι η χρήση «υποκατάστατων» στην ανατροφή των παιδιών καθώς η καθημερινότητα δεν επιτρέπει στους γονείς να αφιερώσουν όσο χρόνο χρειάζεται στα παιδιά τους. Τόνισε επίσης ότι οι εκπαιδευτικοί δεν είναι κατάλληλα εκπαιδευμένοι ώστε να εντοπίσουν «αποκλίνουσες» συμπεριφορές ή ενδοοικογενειακά προβλήματα, οι περισσότεροι δεν μπορούν να εντοπίσουν καν μαθησιακές δυσκολίες οι οποίες αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα μπορεί να έχει τραγικά αποτελέσματα στην τελική διαμόρφωση της προσωπικότητας του ανηλίκου, ότι λείπουν από τα σχολεία κατάλληλα εκπαιδευμένοι ψυχολόγοι και παιδοψυχολόγοι και τέλος ότι σημαντικό ρόλο στην «διαπαιδαγώγηση» παίζουν η κακή χρήση των ΜΜΕ και του διαδικτύου όπου διαρκώς αυξάνονται και τα φαινόμενα εθισμού.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής τόνισε ότι τα ζητήματα είναι όντως πάρα πολλά και πρέπει να εξεταστούν από πολλές οπτικές γωνίες ώστε η όποια θεραπεία του κοινωνικού αυτού φαινομένου να είναι αποτελεσματική. Σήμερα τόνισε κάνουμε μια εισαγωγή στο όλο θέμα και θα ακολουθήσουν και άλλες συνεδριάσεις της Επιτροπής καθώς και άλλες δράσεις που θα βοηθήσουν στην καλύτερη αποτύπωση των αιτιών του κοινωνικού αυτού φαινομένου και βέβαια στην διατύπωση προτάσεων για την αντιμετώπισή του. Προανήγγειλε μάλιστα την πραγματοποίηση ειδικών εκπομπών από την τηλεόραση της Βουλής καθώς και την πραγματοποίηση μεγάλης ημερίδας για το θέμα υπό την αιγίδα της Βουλής. Ζήτησε από τους παρευρισκόμενους να καταθέσουν και γραπτά τοις απόψεις τους προκειμένου αυτές να ενσωματωθούν στην τελική έκθεση - εισήγηση της Επιτροπής.
