Απαιτείται απλοποίηση και κωδικοποίηση της πολεοδομικής νομοθεσίας
Παρέμβαση του Νίκου Τσούκαλη επί της αρχής, στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής στο νομοσχέδιο για τις αλλαγές στην πολεοδομική νομοθεσία
Γνωρίζουμε όλοι πάρα πολύ καλά το άθλιο καθεστώς που επικρατεί στην χώρα μας μεταπολιτευτικά και που σχετίζεται με την πολεοδομική νομοθεσία. Ένα καθεστώς το οποίο συνιστά την αποθέωση αυτού που λέμε πελατειακού συστήματος και που έχει διαμορφώσει και στην κυριολεξία έχει εμποτίσει πολίτες, κοινωνίες, φορείς με αυτή την αντίληψη. Είναι προφανές ότι σαν Δημοκρατική Αριστερά θεωρούμε απαραίτητη, αναγκαία τη ριζική αναδιάρθρωση του συστήματος αυτού. Όμως, για να είμαστε σαφείς, προκειμένου να επιτευχθούν πλήρως όσα επιδιώκονται από την αιτιολογική έκθεση, μία λύση υπάρχει: Να φτάσουμε σε εκείνο το σημείο δομών και διαδικασιών που τα πάντα να γίνονται αυτοματοποιημένα. Αυτοματοποιημένες διαδικασίες, αυτοματοποιημένες ενέργειες και πράξεις.
Θεωρούμε ότι και αυτό το νομοσχέδιο, όπως και όλα που γίνονται το τελευταίο διάστημα σε αυτή τη χώρα κάτω από την πίεση είτε μεσοπρόθεσμου είτε οτιδήποτε άλλο, έχουν μια βασική, κρίσιμη για εμάς, επιστημονική, θεσμική ανακολουθία. Δηλαδή, βασική προϋπόθεση για να λειτουργήσει το σύστημα αυτό είναι η απλοποίηση και η κωδικοποίηση της νομοθεσίας. Μιας νομοθεσίας που είναι ένας απίστευτος λαβύρινθος κατακερματισμένων διατάξεων, που ακόμη και οι ειδικοί που ασχολούνται με τα θέματα αυτά δεν μπορούν να τις αξιολογήσουν. Σας μεταφέρω άποψη εμπειρότατων στελεχών πολεοδομιών, όπου και οι ίδιοι πολλές φορές βρίσκονται σε πολύ δύσκολη θέση να αξιολογήσουν και να εφαρμόσουν διατάξεις.
Δεύτερον, η ύπαρξη και η εξειδίκευση χωροταξικών σχεδιασμών, μέχρι επιπέδου χρήσεων γης, η ολοκλήρωση swap, ρυθμιστικά, γενικά πολεοδομικά σχέδια και, βεβαίως, το όραμα κάποιων, η κατάργηση του εκτός σχεδίου δόμησης. Εάν αυτά τα αποκτήσουμε ως χώρα, τα οποία είναι αυτονόητα για άλλες χώρες της Ευρώπης, αλλά εμείς δεν τα έχουμε, τότε, πλέον, θα μπορούσαμε να πούμε ότι όλη η διεκπεραίωση του συστήματος αυτού να δοθεί σε ιδιώτες. Εδώ, θέλω να κάνω μια παρένθεση. Για την δημοκρατική Αριστερά δεν είναι ταμπού η εκχώρηση πολεοδομικών αρμοδιοτήτων σε ιδιώτες και ως προς την κατεύθυνση αυτή, αντιμετωπίζουμε θετικά αυτή την προσπάθεια του Υπουργείου. Όμως, έχει επικεντρωθεί η κριτική όλου του συστήματος στη διαφθορά. Η διαφθορά προκαλεί κάποιες ενέργειες οι οποίες είναι πιο ολέθριες από αυτή καθεαυτή τη διαφθορά. Οι συνέπειες αυτές έχουν σχέση με τη δημόσια ασφάλεια, δηλαδή, με την ασφάλεια των πολιτών, με την ποιότητα των κτιρίων που κατασκευάζονται, έχουν να κάνουν με την προστασία του τοπίου, έχουν να κάνουν με τη βιωσιμότητα οικισμών και πόλεων. Φαντάζομαι, λοιπόν, ότι γίνεται κατανοητό το πόσα πρέπει να προηγηθούν, προκειμένου να οδηγήσουμε με ασφάλεια σε αυτά τα οποία εξαγγέλλει το παρόν νομοσχέδιο, με τα οποία εμείς σαν κόμμα συμφωνούμε.
Βεβαίως, θα μπορούσαμε να δούμε ως συνωδά στοιχεία και δομές, την ανάπτυξη του κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού και την πλήρη μηχανοργάνωση. Μπορεί να περιλαμβάνονται ως όροι μέσα στο νομοσχέδιο, αλλά δεν υπάρχουν χρονοδιαγράμματα υλοποίησης. Μια ειδικότερη παρατήρηση: Λείπουν από το νομοσχέδιο, εκτός εάν δεν το έχω διαβάσει καλά, κ. Υπουργέ, θεσμοί και διαδικασίες αποτελεσματικού κοινωνικού ελέγχου. Για παράδειγμα, ποιες θα είναι οι διαδικασίες κοινωνικού ελέγχου όλου αυτού του θεσμικού πλαισίου και ποιες θα είναι οι αρμοδιότητες και οι διαδικασίες, εάν κάποιος πολίτης θέλει να καταγγείλει μια αυθαιρεσία και πάει στην υπηρεσία του δήμου; Γιατί να μην υπάρχει παράλληλη αρμοδιότητα των υπηρεσιών δόμησης σε σχέση με έναν προκαταρκτικό έλεγχο της νομιμότητας, της βασιμότητας της καταγγελίας.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο ελεγκτής και ελεγχόμενος δεν είναι απόλυτος, γιατί κάποιος ο οποίος εξέδωσε μια άδεια, κ. Υπουργέ, θέλει να παρακολουθήσει το κατά πόσο υλοποιείται αυτή η άδεια. Τελειώνω με μια άλλη ειδικότερη αναφορά. Στις λοιπές διατάξεις, υπάρχει αυτή η διάταξη την οποία εμείς καταψηφίζουμε και θεωρούμε αδιανόητη και απαράδεκτη, που ορίζεται ότι με απλή υπουργική απόφαση δεν καθορίζονται μόνο οι κατηγορίες χρήσεων γης, αλλά και οι συγκεκριμένες δραστηριότητες και εγκαταστάσεις που μπορεί να επιτραπούν σε καθεμία από αυτές. Ουσιαστικά, δηλαδή, παραχωρείται απόλυτη εξουσία στον εκάστοτε Υπουργό να καθορίζει αυτά τα κρίσιμα μεγέθη. Θα μου επιτρέψετε όμως, να σας πω ότι είναι συνταγματικά ανεπίτρεπτο να καθορίζονται αυτά με απλή υπουργική απόφαση. Τουλάχιστον, προεδρικό διάταγμα χρειάζονται και αυτό θα το βρείτε μπροστά σας, γιατί δεν αφορά λεπτομέρειες εφαρμογής καθορισμού τεχνικών στοιχείων υλοποίησης μιας διάταξης.
