Ομιλία Νίκου Φίλη
Κοινοβουλευτικού
Εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ
Κατά τη συζήτηση στη
Βουλή
Για τη σύσταση Εξεταστικής
Επιτροπής για την υπαγωγή της Ελλάδας στο καθεστώς των μνημονίων και της
επιτήρησης
«Το μνημόνιο είναι
μια τομή στη μεταπολιτευτική εξέλιξη της χώρας και όχι μια στιγμή στη γραμμική
πορεία της», τόνισε
ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ
κ. Νίκος Φίλης, κατά τη διάρκεια της συζήτησης και λήψης απόφασης στην
Ειδική Ημερήσια Διάταξη της Ολομέλειας της Βουλής, επί της προτάσεως για σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής, «για την
υπαγωγή της Ελλάδας στο καθεστώς των μνημονίων και της επιτήρησης και για κάθε
άλλο ζήτημα που σχετίζεται με την εφαρμογή και την υλοποίηση των Μνημονίων».
Υπενθύμισε μάλιστα ότι η κυβέρνηση Παπανδρέου
αρνήθηκε να προχωρήσει σε κούρεμα του
δημοσίου χρέους το Μάϊο του 2010, διευκολύνοντας τις μεγάλες ευρωπαϊκές
τράπεζες να ξεφορτωθούν ελληνικά ομόλογα, τα οποία στη συνέχεια αγόρασαν
ελληνικές τράπεζες και ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία, δηλαδή όλοι όσοι υπέστησαν
τις δραματικές συνέπειες του PSI. Υπενθύμισε επιπλέον
την απάντηση του αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών κ. Χρήστου Σταϊκούρα σε
ερώτηση του τότε βουλευτή και σημερινού προέδρου της Δημοκρατίας κ. Προκόπη
Παυλόπουλου. Επίσης,
ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ τόνισε ότι, «η συγκεκριμένη εξεταστική
επιτροπή για τα Μνημόνια, ανταποκρίνεται στην αξίωση της ελληνικής κοινωνίας να
αναζητηθούν οι αιτίες και να αποδοθούν ευθύνες», προσθέτοντας ότι «είναι
λανθασμένη η αντίληψη περί συναίνεσης που στην ουσία ισοδυναμεί με κουκούλωμα
και συγκάλυψη. Πάνω στη συγκάλυψη, δηλαδή πάνω στην έλλειψη μιας νέας πολιτικής
ηθικής, δεν μπορεί να εδραιωθεί μια νέα πορεία για το έθνος και τη χώρα». Ακολουθεί
ολόκληρη η ομιλία του κ. Νίκου Φίλη.
Αναγκαίο ένα νέο
ηθικό πολιτικό θεμέλιο για την πορεία της χώρας
«Κυρίες
και κύριοι συνάδελφοι, η συζήτηση σήμερα για την Εξεταστική Επιτροπή απαντά σε
μια αξίωση της κοινωνίας να υπάρξει ένα νέο ηθικό πολιτικό θεμέλιο για την
πορεία της χώρας. Οποιαδήποτε προσπάθεια να συγκαλύψουμε τα όσα γνωρίζει ο
λαός, οποιαδήποτε προσπάθεια να μην ερευνήσουμε τα αίτια μιας μεγάλης
κοινωνικής, οικονομικής και εθνικής καταστροφής θα είχε ως αποτέλεσμα την
περαιτέρω απαξίωση της πολιτικής ζωής του τόπου. Δεν ξέρω μέσα απ’ αυτήν την
ηθική απονομιμοποίηση της πολιτικής ποιος κερδίζει. Δεν κερδίζει πάντως η
δημοκρατία, υφ’ οιανδήποτε μορφή της.
Το μνημόνιο δεν
αποτελεί μια στιγμή μέσα σε μια γραμμική πορεία της μεταπολιτευτικής ιστορίας
του τόπου. Δεν είναι κάτι που μπορεί να περάσει από τον ιστορικό του μέλλοντος
σε κάποια υποσημείωση, μια αναφορά σε
μια παράγραφο της ιστορίας. Είναι μια τομή που αυλακώνει την κοινωνία, την
οικονομία, το έθνος, την ιστορία της μεταπολεμικής Ελλάδας. Είναι το σημείο
αντιστροφής κατακτήσεων γενεών από τον πόλεμο και τη Μεταπολίτευση. Είναι,
δηλαδή, η αρχή μιας αντίστροφης πορείας απ’ αυτό που ονομάζαμε «μικρό, αλλά
σημαντικό, νεοελληνικό μεταπολεμικό θαύμα» στα κοινωνικά δικαιώματα, στη
δημοκρατία, στις σχέσεις των ανθρώπων, στην εμπιστοσύνη στο πολίτευμα και το
μέλλον, γιατί αυτό που καταρρακώθηκε με το μνημόνιο –το είδαμε πολλές φορές-
δεν ήταν μόνο η οικονομία, αλλά και η σχέση του πολίτη με την πολιτική, η ίδια
η δημοκρατία.
Συνεπώς, μην
προσπαθούμε να υποβαθμίσουμε τη μοναδικότητα της τομής που λέγεται «μνημόνιο». Θα ήταν λάθος η συζήτηση αυτή για την
αφετηρία της έρευνας να ξετυλιχθεί μέσα σε ένα λαβύρινθο πολιτικολογίας και
αντιδικιών ή ακόμα περισσότερο να διαχυθεί μέσα σε έναν θολό συνθηματολογικό
αντικαπιταλισμό.
Κάτι συνέβη το 2009 στην Ελλάδα και στον κόσμο ολόκληρο.
Υπάρχει μια σύμπτωση δύο κρίσεων. Ξεφουσκώνει –το ζήσαμε- ο χρηματοπιστωτικός
καπιταλισμός. Υπάρχει μια κρίση διεθνώς. Στην Ελλάδα υπάρχει μια κρίση ενός
μοντέλου που στηρίχθηκε στις ελληνικές εγχώριες ιδιαιτερότητες, σ’ αυτόν τον
παγκόσμιο καπιταλισμό που περνά κρίση μέσα από το ψευδώνυμο σχήμα της ισχυρής
Ελλάδας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ανήκει
στους «Επιμηθείς»
Εκεί φάνηκε πόσο τα
λόγια αυτά ήταν ψεύτικα, ούτε καν όμορφα, από ό,τι αποδείχθηκε. Συνεπώς, έχουμε
καθήκον να αρχίσουμε την έρευνά μας από εκεί που υπάρχει ένα μεγάλο σημείο
τομής, το μνημόνιο, με ό,τι συνεπάγεται πριν και μετά.
Θα κάνω μία
παρένθεση. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ανήκει στην
κατηγορία των Επιμηθέων. Όχι, δεν είμαστε Επιμηθείς. Δεν τα λέμε εκ των υστέρων. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι η ραχοκοκαλιά ενός
ρεύματος πατριωτικής, δημοκρατικής, ριζοσπαστικής πορείας που ήδη πριν το
μνημόνιο προειδοποιούσε για τις συνέπειες ενός μοντέλου ανάπτυξης
τραπεζοκεντρικού, ενός μοντέλου ανάπτυξης κοινωνικά άδικου, ενός μοντέλου ανάπτυξης
που οδηγούσε στη συντριβή που ζήσαμε.
Πρώτον, μιλήσαμε για
το παιχνίδι της κούρσας των
υπερεξοπλισμών, όχι μόνο για τις μίζες αλλά και για τους εξοπλισμούς που
δεν εξυπηρετούσαν τις ανάγκες της απαραίτητης εθνικής θωράκισης. Πόσα είναι τα
χρήματα αυτά στο παιχνίδι του δημόσιου χρέους; Για ψάξτε το!
Δεύτερον, είχαμε
αντίθεση στη χίμαιρα της εθνικής ιδέας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Πόσο φούσκωσε αυτό το πράγμα; Ποιο είναι το
κόστος;
Τρίτον, δεν κρύψαμε
τα λόγια μας για το πελατειακό κράτος
και για τη διαπλοκή. Ξέρουμε πολύ καλά πού πήγαν τα χρήματα από την
Ευρωπαϊκή Ένωση που ήρθαν για έργα στην Ελλάδα και πόσο πληρώθηκαν σε μίζες και
όλα τα άλλα που γνωρίζουμε. Είναι σαφές.
Υπενθυμίζω και μία ερώτηση του τότε Προέδρου του
Συνασπισμού κ. Κωνσταντόπουλου προς τον τότε Πρωθυπουργό κ. Σημίτη, που του
έλεγε το αυτονόητο: «Τώρα που ανεβαίνει η χώρα με ανάπτυξη 4,5%, έστω με
εισαγόμενο χρήμα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά έχουμε 4,5% ανάπτυξη, τι μέτρα
παίρνετε για να μειώσετε το χρέος;», που ήδη από τότε είχε ξεπεταχθεί πολύ
ψηλά, στο 95% του ΑΕΠ. «Τι μέτρα παίρνετε; Πότε θα πάρετε μέτρα; Όταν μειωθούν
οι ρυθμοί της ανάπτυξης;».
Και σε αυτό, λοιπόν,
το απλό ερώτημα δεν υπήρξε καμία ειλικρινής απάντηση. Και φτάσαμε σε αυτό που
ζήσαμε μετά, στο ξεφούσκωμα -επαναλαμβάνω- της περιβόητης ισχυρής Ελλάδας.
Είναι σαφές ότι αυτά
που ζήσαμε από το 2009 και μετά δεν συνιστούν παρθενογένεση. Προειδοποιήσαμε
για την πορεία αυτή και πριν και μετά. Και το σημαντικότερο -επειδή εμείς δεν
ανήκουμε στους Επιμηθείς- είναι ότι είπαμε ήδη από το 2009 ότι μπορεί να
υπάρξει άλλος δρόμος αντιμετώπισης της κρίσης, ότι δεν είναι μονόδρομος το
μνημόνιο, ότι δεν είναι μονόδρομος ο εγκλωβισμός σε ένα σκληρό νεοφιλελεύθερο
μοντέλο εσωτερικής υποτίμησης, ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας,
υποβάθμισης των κοινωνικών δικαιωμάτων, διάλυσης των εισοδημάτων, κατάρρευσης
του Εθνικού Προϊόντος. Δεν ήταν μονόδρομος. Δεν ήταν μοίρα αυτή η ζωή που
ζήσαμε. Ήταν πολιτική επιλογή, γιατί το χρέος που ήταν –υποτίθεται- η
ραχοκοκαλιά της μνημονιακής πολιτικής, αποδείχθηκε όχημα, πρόφαση για να
επιβάλλουν στην Ελλάδα οι δανειστές όλα αυτά τα οποία ζήσαμε μετά.
Ποιοι ωφελήθηκαν από
το κούρεμα που δεν έγινε το 2010
Το 2010 δεν ζήτησε η
κυβέρνηση το αυτονόητο, δηλαδή το να υπάρξει κούρεμα του δημόσιου χρέους. Δεν
το ζήτησε, παρότι συζητήθηκε ακόμη και στη συνεδρίαση του Διεθνούς Νομισματικού
Ταμείου, όπως ξέρετε.Γιατί δεν το ζήτησε; Δεν το ζήτησε διότι έγινε μία επιλογή
και από έξω, που την σεβάστηκαν και από μέσα, να διασωθούν οι μεγάλες
ευρωπαϊκές τράπεζες. Το 80% του δημόσιου χρέους το 2010 ανήκε στις μεγάλες
ευρωπαϊκές τράπεζες. Από τότε, μέχρι το περιβόητο PSI, άλλαξε αυτή η σχέση και
μετασχηματίστηκε το χρέος των ιδιωτικών τραπεζών, σε χρέος δημόσιο, σε χρέος
προς την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα άλλα κράτη.
Και δεν είναι να
ξεχνούμε την ερώτηση που είχε απευθύνει τότε ο νυν Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο
κ. Παυλόπουλος, και απαντήθηκε από τον κ. Σταϊκούρα. Η απάντηση τότε του κ.
Σταϊκούρα αποδείκνυε ότι ακριβώς υπήρξε αυτή η μετάσταση από το τραπεζικό
χρέος, στο δημόσιο ευρωπαϊκό χρέος.
Κάποιοι, λοιπόν,
γλύτωσαν χρήματα. Και σε αυτή την πράξη -δεν θέλω να πω στη συνωμοσία- πάντως,
φαίνεται ότι συνέπραξαν -από άγνοια ή από δόλο- δυνάμεις μέσα από την Ελλάδα
για να διασωθούν οι ευρωπαϊκές τράπεζες και να φορτωθεί ο ελληνικός λαός ένα
σημαντικό χρέος, ένα χρέος το οποίο εκτός των άλλων μπορεί να αποδειχθεί ότι
είναι και επονείδιστο.
Θα αξιοποιηθούν όλες
οι πρωτοβουλίες ελέγχου
Έχουμε καταθέσει την
πρόταση για την Εξεταστική Επιτροπή, διότι πιστεύουμε ότι αυτό είναι μία εντολή
του ελληνικού λαού. Δεν κοιτάμε στο παρελθόν, αλλά θέλουμε να αποφύγουμε στο
μέλλον τα ίδια λάθη, να αποφύγουμε στο μέλλον την τυφλότητα επιλογών ενός
μονόδρομου που οδηγεί σε όξυνση των κοινωνικών ανισοτήτων και σε διάλυση της
χώρας.
Γνωρίζουμε ότι αυτή η
διαδικασία δεν είναι εύκολη, διότι στην αναζήτηση της αλήθειας συγκρούονται
διαφορετικές αλήθειες. Εντάξει! Όμως, θέλω να πω ότι είναι μια διαδικασία, η
οποία σε μεγάλο βαθμό ακολουθεί και μια ευρωπαϊκή κατεύθυνση. Αυτές τις μέρες συνεδριάζει στη Βουλή η
Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου. Θέλω να πω ότι αυτή η Επιτροπή ερείδεται σε έναν
ευρωπαϊκό κανονισμό του Μάη του 2013, ο οποίος τονίζει τα εξής: «Ένα
κράτος-μέλος που έχει γίνει αντικείμενο ενός προγράμματος μακροοικονομικής προσαρμογής
–λέει για το μνημόνιο- πραγματοποιεί έναν πλήρη λογιστικό έλεγχο των δημόσιων
οικονομικών του, προκειμένου ειδικά να αξιολογήσει τις αιτίες που προκάλεσαν τη
συσσώρευση υπερβολικών επιπέδων χρέους, καθώς και να εντοπίσει κάθε ενδεχόμενη
παρατυπία». Η Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου, λοιπόν, είναι μια διαδικασία που
βοηθάει στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής.
Και να δεχθώ ότι και η πρόταση που κατέθεσε η κυρία Μπακογιάννη
για την Επιτροπή Σοφών Εμπειρογνωμόνων είναι και αυτή μια διαδικασία που μπορεί
να αξιοποιηθεί στην αναζήτηση της αλήθειας. Δεν έχουμε το μονοπώλιο της
αλήθειας ούτε θέλουμε να καταστήσουμε το θέμα της διερεύνησης των επώδυνων
αληθειών αντικείμενο μιας αντιπαράθεσης ανάμεσα στα πολιτικά κόμματα. Όμως,
τονίζουμε ότι δεν είναι δυνατόν να μην κάνουμε καμία έρευνα στο όνομα μιας
λανθασμένης αντίληψης περί συναίνεσης, που στην ουσία ισοδυναμεί με κουκούλωμα
και συγκάλυψη. Πάνω στη συγκάλυψη, δηλαδή πάνω στην έλλειψη μιας νέας πολιτικής
ηθικής, δεν μπορεί να εδραιωθεί μια νέα πορεία για το έθνος και τη χώρα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει την
κυβέρνηση, αλλά όχι την εξουσία
Όσον αφορά την
πρόταση που άκουσα για το θέμα του 2002 της ΟΝΕ, προκύπτει, κατά τη γνώμη μου,
μια πραγματικότητα, μια αλήθεια. Πράγματι αυτοί που ανέλαβαν να οδηγήσουν τη
χώρα στο μνημόνιο και μετά να εφαρμόσουν το μνημόνιο, είναι ένα πολιτικό
σύστημα και μια ανάλογη τεχνοδιοικητική δομή στο δημόσιο, καθώς επίσης και
συμφέροντα εν πολλοίς διαφθοράς και διαπλοκής, τα οποία κέρδισαν στην πορεία
προς το μνημόνιο από την ψευδώνυμη ισχυρή Ελλάδα και θέλησαν να επιβάλουν και
όρους στην πορεία κατά τη διάρκεια του μνημονίου.
Είναι αυτοί που έχουν
και σήμερα την εξουσία. Διότι μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να έχει την κυβέρνηση με τη λαϊκή
εντολή, αλλά δεν έχει την εξουσία. Συνεπώς, αυτό είναι ένα σοβαρό ζήτημα που
έχει να κάνει με τη λαϊκή εντολή και με την απαίτηση του πολίτη, της κοινωνίας
να εφαρμόσουμε μια διαφορετική πολιτική, να βλέπει ο πολίτης στην
καθημερινότητα άλλα πρόσωπα και όχι τις ίδιες δομές με τις ίδιες περίπου
πολιτικές συμπεριφορές.
Βεβαίως υπάρχει το
θέμα της διαπραγμάτευσης, το οποίο έχει δημιουργήσει αρκετές αναστολές. Όμως,
λέμε ξανά ότι η συζήτηση για το μνημόνιο δεν τελειώνει, τώρα αρχίζει.»
