Τρίτη, 16
Ιουλίου 2013
Πρόεδρε, Κυρίες και Κύριοι Βουλευτές
Συζητείται σήμερα ο νέος ΚΦΕ που αντικαθιστά έναν κώδικα εισοδήματος, ο
οποίος στην πρώτη του μορφή συντάχθηκε πριν περίπου 60 χρόνια και λόγω των
προσθηκών που γίνονταν κάθε χρόνο είχε καταντήσει ένα μωσαϊκό δύσχρηστο για
τους πολίτες, για τις αρχές, για τους εφαρμοστές της νομοθεσίας.
Ήταν
νομοθέτημα γεμάτο αντιφάσεις και υπήρχε μεγάλη ανάγκη για συνεχή ερμηνεία των
διατάξεων, τόσο από τη διοίκηση όσο και από τα Δικαστήρια.
Η αναγκαιότητα αντικατάστασής του
αποτελούσε ανάγκη της προσαρμογής της νομοθεσίας μας στις συνθήκες του σήμερα
και έπρεπε να είχε γίνει. Είναι μια μεταρρυθμιστική πράξη που την έχει ανάγκη η
κοινωνία μας και την προωθούμε γιατί το πιστεύουμε και όχι γιατί υποχρεούμαστε.
Με το νέο Κώδικα:
Πρώτον, χτίζουμε σε γερά θεμέλια την
φορολογική μας νομοθεσία διαμορφώνοντας έναν Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος που
χαρακτηρίζεται από απλότητα, σαφήνεια και λειτουργικότητα, χωρίς ωστόσο να
παραλείπεται καμία ουσιαστική διάταξη.
Δεύτερον, επιδιώκουμε να προστατεύσουμε τον
πολίτη από φορολογικές παγίδες, στρεβλώσεις και παρερμηνείες γεγονός που δεν πρέπει να υποτιμάται. Και άλλωστε
αυτό είναι το ζητούμενο από κάθε προηγμένη φορολογικά χώρα αλλά θεωρώ και από
τον εκάστοτε νομοθέτη.
Τρίτον, θωρακίζουμε το φορολογικό
σύστημα από ένα διεθνές φαινόμενο όπως
είναι η φοροδιαφυγή και η φοροαποφυγή εντάσσοντας για πρώτη φορά στη νομοθεσία
μας σχετικές διατάξεις και σε αυτό φαντάζομαι ότι δεν έχει κανείς αντίρρηση,
δεν είναι κάτι που επιδέχεται κριτικής.
Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τα
δύσκολα προβλήματα που προέκυπταν στις συναλλαγές του πολίτη και στη φορολογική
διοίκηση από τον παλιό, δυσλειτουργικό και δυσνόητο Κώδικα που αντιμετώπιζε
αποσπασματικά και ελλιπώς τα φορολογικά ζητήματα.
Παρόλα αυτά κάποιοι επέλεξαν το
δρόμο της εύκολης και αποσπασματικής κριτικής μέχρι του σημείου του απόλυτου
μηδενισμού του εγχειρήματος. Είναι και αυτό μία επιλογή. Δεν είναι όμως επιλογή
ευθύνης. Και αυτό διότι όσοι επέλεξαν το δρόμο αυτό από τη μία πλευρά ζητούν
απλές φορολογικές διατάξεις που θα διευκολύνουν τον πολίτη και τις επιχειρήσεις
και από την άλλη αρνούνται να συμμετάσχουν εμπράκτως και ουσιαστικά στην
διαμόρφωσή τους. Από τη μία πλευρά ορισμένοι μιλούν με
σθένος για αυτά που πρέπει να γίνουν στο μέτωπο της φοροδιαφυγής και από την
άλλη αγνοούν το γεγονός ότι για πρώτη φορά έχουν προστεθεί στη νομοθεσία μας
σχετικές διατάξεις. Από τη μία πλευρά καταγγέλλουν την κυβέρνηση για τη μη
καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και για ολιγωρία και από την άλλη όταν βρίσκονται
ενώπιον λύσεων αρνούνται να τις υποστηρίξουν.
Κυρίες και Κύριοι βουλευτές πρέπει να αποφασίσουν ορισμένοι τι θέλουν
τελικά, έναν δαιδαλώδη φορολογικό νόμο που να επιτρέπει παρερμηνείες και
στρεβλώσεις ή ένα φορολογικό νόμο που να επιτρέπει στον πολίτη και στον
επιχειρηματία να συναλλάσσεται με τη φορολογική διοίκηση με διαφάνεια και αίσθημα
εμπιστοσύνης;
Μήπως τελικά δεν μας αρέσει και
δεν θέλουμε να αλλάξει τίποτα προκειμένου να παραμείνει η χώρα και κατά
συνέπεια η οικονομία δέσμια των κακώς κειμένων, που εξυπηρετούν και θα τολμήσω
να πω βολεύουν κάποιους;
Ορισμένοι μπορεί να ταλαντεύονται σε ποια πλευρά θα σταθούν, στην
μεταρρύθμιση και στο αύριο ή στην οπισθοδρόμηση και το χθες. Η Κυβέρνηση όμως
έχει αποφασίσει σε ποια πλευρά θα σταθεί. Και αυτή δεν είναι άλλη από την
πλευρά της μεταρρύθμισης και του μέλλοντος.
Για να σταθούμε όμως σε αυτή την πλευρά, μία λύση λοιπόν υπάρχει: Ένα
φορολογικό σύστημα ριζοσπαστικό, καινοτόμο, που θα σέβεται τις αρχές της
Διαφάνειας, της Ευρύτητας της Φορολογικής βάσης και θα είναι προσαρμοσμένο στα
διεθνή πρότυπα.
Για την κυβέρνηση, λοιπόν, το ερώτημα αυτό έχει απαντηθεί και δεν
υπάρχουν παλινωδίες. Το ίδιο συνιστώ και σε αυτούς που ακόμα αναζητούν την
απάντηση και όταν τη βρουν, να βρουν όμως και το σθένος να το πουν στον πολίτη
για να είναι προετοιμασμένος ότι αυτές οι λύσεις που υποστηρίζουν είναι
ξεπερασμένες.
Υπήρξαν αρκετά επιμέρους σχόλια
για το νέο ΚΦΕ. Πολύ πριν από το τελικό του κείμενο. Επίσης δεν ήταν
λίγοι αυτοί που μίλησαν για πισωγυρίσματα και για ράβε ξήλωνε. Κατά τη διάρκεια
της διαβούλευσης, για την οποία θέλω να επαναλάβω ότι πρόκειται για μία
διαδικασία τελικής διαμόρφωσης ενός νομοσχεδίου λαμβάνονται υπόψη καλόπιστα και
όχι κακόπιστα, όπως έχουν κάποιοι στο μυαλό τους, όλες οι παρατηρήσεις των
εμπλεκόμενων φορέων αλλά και των απλών πολιτών.
Η διαβούλευση είναι μία διαδικασία κατά τη διάρκεια της οποίας η
κυβέρνηση ακούει και οριστικοποιεί την πρότασή της. Επομένως, θεωρώ ότι ήταν
υπερβολικά όλα αυτά που ακούστηκαν και γράφτηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της
διαδικασίας γιατί πολύ απλά οι διατάξεις βελτιώνονται κατόπιν μίας γόνιμης και
παραγωγικής συζήτησης όπως και συνέβη.
Εν συνεχεία έγινε λόγος για νέα φοροκαταιγίδα. Κυρίες και κύριοι
βουλευτές θεωρώ ότι είναι χρέος μας να ενημερώνουμε σωστά τους πολίτες και να
σταματήσουμε να δημιουργούμε κρίσεις πανικού. Δεν βοηθά κανέναν και πολύ
περισσότερο τους πολίτες αυτής της χώρας που καλούνται να αντιμετωπίσουν με
αξιοπρέπεια και αυτό κάνουν τόσο σοβαρά καθημερινά προβλήματα. Είναι χρέος μας
αυτή την ώρα να τους μιλήσουμε με τη γλώσσα της αλήθειας. Πράγματι πολλές φορές
μπορεί να είναι σκληρή αλλά δεν δημιουργεί τον πανικό που κάποιοι ηθελημένα ή
άθελα τους δημιουργούν με την παραπληροφόρηση. Από την πρώτη στιγμή που κλήθηκα
να μιλήσω και να εξηγήσω αυτό το νομοσχέδιο αναφορικά με τον Κώδικα Φορολογίας
Εισοδήματος επεσήμανα ότι πρόκειται για ένα νομοσχέδιο που δεν έχει
δημοσιονομικές επιπτώσεις ούτε κρύβει φορολογικές επιβαρύνσεις για τον πολίτη,
γιατί πολύ απλά δεν είναι αυτός ο ρόλος του. Τα σχετικά θέματα με τους
φορολογικούς συντελεστές αποφασίστηκαν και εφαρμόστηκαν με τον νόμο του Ιανουαρίου.
Επομένως, το να κραυγάζουμε και να χρησιμοποιούμε εκφράσεις όπως νέα
φοροκαταιγίδα το μόνο που πετυχαίνουμε είναι να καλλιεργούμε και να αυξάνουμε
το αίσθημα ανασφάλειας, το οποίο είναι και το τελευταίο που χρειάζεται η
κοινωνία μας. Θα έλεγα ότι με αυτά τα πυροτεχνήματα χάνουμε και την ουσία του
θέματος. Έχω ξαναπεί και θα το επαναλάβω ότι τα πυροτεχνήματα είναι όμορφα αλλά
κρατάνε λίγο και μετά ξαναπέφτει το σκοτάδι. Και στην προκειμένη περίπτωση η
ουσία του θέματος είναι και θα το λέω μέχρι να γίνει κατανοητό πόσο σημαντική
είναι για τον πολίτη η απλοποίηση του συστήματος ώστε να μπορεί να γνωρίζει
ποια είναι η φορολογική νομοθεσία που διέπει τις συναλλαγές του και όχι να
χρειάζεται φορολογικό λεξικό ή τη συνδρομή ειδικών για να κατανοήσει το φορολογικό
περιβάλλον.
Κάποιοι, επίσης, μίλησαν για προχειρότητα. Σε αυτό προτιμώ να απαντήσω
με έργα και όχι με λόγια και αυτό κάνει πάντα η Κυβέρνηση. Θα ήθελα αν είχαν
όχι λίγο αλλά πολύ χρόνο, γιατί τόσος απαιτείται, να μελετήσουν τον υφιστάμενο
Κώδικα και τις συνδεδεμένες με αυτόν διευκρινιστικές και λοιπές εγκυκλίους
μήπως και αντιληφθούν τον φορολογικό λαβύρινθο με τον οποίο βρίσκονταν αντιμέτωποι οι φορολογούμενοι, η
φορολογική διοίκηση και οι εμπλεκόμενοι με αυτόν φορείς. Εν συνεχεία θα
μπορούσαν να μελετήσουν τον νέο απλοποιημένο, περιεκτικό και ουσιαστικό κείμενο
του νομοσχεδίου. Η σύγκριση και μόνο αυτή μπορεί να πείσει ότι δεν έχουμε να
κάνουμε με ένα πρόχειρο κείμενο αλλά με ένα κείμενο για την συγγραφή του οποίου
απαιτήθηκε σκληρή και επιμελής δουλειά από ανθρώπους που έχουν μακρά και
αναγνωρισμένη εμπειρία στο θέμα αυτό και με τη συμμετοχή στην αντίστοιχη
Επιτροπή της Υπηρεσίας. Η διαφωνία λοιπόν ορισμένων σχετικά με σημεία του
Κώδικα δεν μπορεί να καταλήγει έτσι αβίαστα σε ισοπεδωτικές προσεγγίσεις. Η
διαφωνία με επιχειρήματα είναι παραγωγική. Η ισοπέδωση είναι απλά μία εύκολη
τοποθέτηση που το μόνο που αφήνει πίσω της είναι την ενίσχυση νοοτροπιών και
πρακτικών του παρελθόντος.
Εφόσον, κατά την άποψη κάποιων, ο νέος Κώδικας δεν εξυπηρετεί την ανάγκη
της μεταρρύθμισης, προκύπτει σαφώς ότι η άποψης του είναι ότι ο υφιστάμενος
Κώδικας είναι καλύτερος και μπορούμε να μείνουμε σε αυτόν. Να μην κάνουμε καμία
προσπάθεια να βελτιώσουμε την όποια δυσλειτουργία που έχουμε εντοπίσει. Να
εξακολουθήσουμε απλά να κάνουμε ανέξοδη κριτική χωρίς να μπαίνουμε στον κόπο να
προσπαθήσουμε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα.
Κυρίες και Κύριοι βουλευτές στα σχόλια που ακούσθηκαν περιλαμβάνονται
και κάποια για εμμονή στην υψηλή φορολογία. Κατ’αρχάς από τον Ιανουάριο
θεσπίσθηκε ελάφρυνση για μισθωτούς και συνταξιούχους λίγο πάνω από περίπου 21.
000 ευρώ ετήσιο εισόδημα μειώθηκε ο ανώτατος συντελεστής μισθωτών και
συνταξιούχων από 45 σε 42% μειώθηκε ο φόρος στα μερίσματα από 25 σε 10% και
τώρα μειώνεται και ο φόρος υπεραξίας κεφαλαίου από 20 σε 15%.
Στόχος της κυβέρνησης και προσωπικό μου πιστεύω είναι χαμηλότεροι φόροι,
διευρυμένη φορολογική βάση καταπολέμηση της φοροαποφυγής και φοροδιαφυγής. Για
να μπορέσουμε να επιτύχουμε στη φορολογία εισοδήματος χαμηλότερους συντελεστές,
όπου χρειάζεται, θα πρέπει, αφενός να
επιτύχουμε διαρκή και σταθερή δημοσιονομική ισορροπία, αλλά και να αλλάξουμε το
φορολογικό μας σύστημα να το εκσυγχρονίσουμε ώστε να ανταποκρίνεται στις
συνθήκες του παρόντος και του μέλλοντος. Και αυτό κάνουμε με έναν νέο ΚΦΕ, με
έναν ΚΦΔ, με σχεδιαζόμενες αλλαγές στην απλοποίηση της καταγραφής των
συναλλαγών και του λογιστικού δικαίου με θεσμοθέτηση σύγχρονων εργαλείων και
πρακτικών για το φορολογικό έλεγχο.
Κυρίες και Κύριοι βουλευτές θέλω να
το επαναλάβω, αυτή η προσπάθεια είναι μεγάλη και ουσιαστική. Είναι μία
προσπάθεια που δεν θα πρέπει να γίνεται στόχος ακραίων και λαϊκίστικων
προσεγγίσεων για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι ότι πρόκειται για μία νομοθετική
καινοτομία και ο δεύτερος ότι πρόκειται για ένα πολύτιμο εργαλείο καταπολέμησης
της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής.
Θα ήθελα να σταθώ σε ορισμένα από τα
βασικά αυτά χαρακτηριστικά του νέου Κώδικα:
·
Καταρχάς
προσδιορίζεται επακριβώς το πώς φορολογείται το ετήσιο εισόδημά, χωρίς πλέον να
απαιτείται η έκδοση πληθώρας ερμηνευτικών εγκυκλίων.
·
Προσδιορίζεται
επακριβώς το αντικείμενο του φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων.
·
Διακρίνονται
οι κατηγορίες εισοδήματος όπως μισθωτή εργασία, επιχειρηματική δραστηριότητα,
απόδοση κεφαλαίου και υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου. Βάσει αυτών δομούνται
απλά και κατανοητά οι έννοιες του ακαθαρίστου και του καθαρού – φορολογητέου
εισοδήματος.
·
Ο φόρος
των φυσικών προσώπων προσδιορίζεται ανά κατηγορία εισοδήματος.
·
Περιλαμβάνονται
οι διατάξεις για τις ενδοομιλικές συναλλαγές.
·
Καθίστανται
σαφείς οι απαλλαγές των ενδοομιλικών μερισμάτων για ελληνικές επιχειρήσεις και
εισάγονται στο φορολογικό δίκαιο της χώρας έννοιες όπως η υποκεφαλαιοδότηση και
η μεταφορά καταστατικής έδρας.
Επίσης, το σχέδιο νόμου για
τον νέο Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος εισάγει ορισμένα καινοτόμα στοιχεία:
·
Ορίζεται
σαφώς πλέον η φορολογική κατοικία.
·
Καταργούνται
επιβαρύνσεις όπως ο συμπληρωματικός φόρος στα ακίνητα και ενσωματώνεται με
αποτέλεσμα τη μείωση της επιβάρυνσης.
·
Εισάγεται
η έννοια του φορολογικού έτους κατά τα διεθνή πρότυπα και ξεκαθαρίζεται το
τοπίο σε ότι αφορά το συμψηφισμό φόρων που έχουν καταβληθεί στο εξωτερικό.
·
Η
επιχειρηματική δραστηριότητα φορολογείται με τον ίδιο τρόπο ανεξάρτητα αν ασκείται
ατομικά ή εταιρικά. Για πρώτη φορά η ατομική επιχείρηση εκπίπτει όλες τις
δαπάνες που εξέπιπταν τα νομικά πρόσωπα πράγμα που είναι σε όφελος των ατομικών
επιχειρήσεων.
·
Ξεκαθαρίζει το τοπίο στις επιχειρηματικές δαπάνες.
Εκπίπτουν οι ασφαλιστικές εισφορές που μια εταιρεία καταβάλει υποχρεωτικά από
το νόμο και για την ίδια και για τους εταίρους, επειδή είναι υποχρέωση, για να
μπορεί να λειτουργεί νόμιμα.
·
Εισάγονται
στο φορολογικό δίκαιο της χώρας τα χαρακτηριστικά εκείνα στοιχεία που καθιστούν
μια επιχειρηματική δαπάνη εκπιπτόμενη από τα ακαθάριστα έσοδα, κάτι που μέχρι
σήμερα προέκυπτε μόνο από τη Δικαστηριακή Νομολογία.
·
Για
πρώτη φορά αναφέρονται οι δαπάνες εκείνες που δεν εκπίπτουν, καταργώντας το
υφιστάμενο καθεστώς με το οποίο συνηθιζόταν να περιλαμβάνονται σε αποφάσεις του
Υπουργού Οικονομικών.
·
Αποσαφηνίζονται
οι παροχές σε είδος, ενισχύεται η ιδιωτική ασφάλιση εργαζομένων στις
επιχειρήσεις ως βοηθητικός πυλώνας της δημόσιας ασφάλισης και απλοποιείται η
παροχή των αυτοκινήτων που με το προηγούμενο καθεστώς είχε προκαλέσει σοβαρές
στρεβλώσεις και ζημιές στην αγορά αυτοκινήτου
·
Καθιερώνονται
απλοί και λειτουργικοί κανόνες για τις αποσβέσεις των παγίων περιουσιακών
στοιχείων
·
Εισάγεται
ένας νέος και απλός τρόπος διαγραφής των επισφαλών απαιτήσεων προσαρμοσμένος
στα σημερινά δεδομένα.
·
Καταργείται
οριστικά η απόρριψη βιβλίων και υπολογίζεται με τις έμμεσες τεχνικές ελέγχου το
εισόδημα μόνον όταν η αναπαραγωγή στοιχείων και οι λογιστικές επαληθεύσεις
είναι αντικειμενικά αδύνατες
·
Τέλος
εντάσσονται για πρώτη φορά διατάξεις για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και
της φοροαποφυγής, που υπάρχουν και σε άλλα προηγμένα φορολογικά συστήματα, όπως
είναι το κριτήριο της χώρας πραγματικής διοίκησης για τις εξωχώριες εταιρείες
και οι διατάξεις για ελεγχόμενες αλλοδαπές επιχειρήσεις.
Με πλήρη συναίσθηση της ευθύνης που έχουμε
απέναντι στους φορολογούμενους δεν μπορώ και δεν θέλω επισημαίνοντας τα
χαρακτηριστικά αυτά του νέου Κώδικα να υποστηρίξω ότι η δουλειά μας με αυτό το
σχέδιο νόμου έχει τελειώσει και ότι ο δρόμος είναι πλέον εύκολος. Πάντως το
μόνο βέβαιο είναι ότι έχει γίνει μία σημαντική δουλειά για πρώτη φορά στην
κατεύθυνση της απλοποίησης και της συστηματικής νομικής πρόβλεψης των
φορολογικών θεμάτων. Το έργο μας δεν τελειώνει εδώ. Σύντομα θα κατατεθεί σχέδιο
νόμου που θα αφορά τον Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών ενώ ακολουθεί η
συμπλήρωση του ΚΦΕ με τα κωδικοποιημένα κίνητρα αλλά και η προσαρμογή της
καταγραφής των συναλλαγών σε βέλτιστες διεθνώς πρακτικές.
Επομένως, βρισκόμαστε σε μία σταθερή πορεία
προώθησης φορολογικών μεταρρυθμίσεων. Θα συνεχίσουμε αμετακίνητοι αυτή την
πορεία διότι η Κυβέρνηση έχει αποδείξει ότι με συνέπεια, πρόγραμμα και
μεθοδικότητα κάτι αλλάζει στην Ελλάδα. Αυτό θα πράξουμε.
Κλείνοντας θέλω να τονίσω, ότι το όραμά μας
είναι με ένα σύγχρονο εθνικό φορολογικό σύστημα να δώσουμε στην Ελλάδα την
απαιτούμενη ώθηση να φύγει μπροστά αφήνοντας πίσω της τις δυσκαμψίες του
παρελθόντος και να εισέλθει σε μια διαρκή και σταθερή φάση ανάπτυξης και
ανακούφισης των Ελλήνων που έχουν δοκιμασθεί σκληρά στα χρόνια της ύφεσης.
