ΟΜΙΛΙΑ
ΓΙΩΡΓΟΥ Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ
ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ
ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ Σ/Ν ΤΟΥ ΥΠ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
«Έγκριση Σχεδίων Συμβάσεων και Μνημονίου για τη μείωση του δημοσίου χρέους και τη διάσωση της εθνικής οικονομίας»
ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Σήμερα Κυριακή, αποφασίζουμε για το μέλλον της χώρας. Τα τελευταία δύο χρόνια, τις δυσκολότερες αποφάσεις που πήραμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τις πήραμε Κυριακή. Γιατί; Από ποιον κρύβονταν οι 17 ή οι 27 δημοκρατικά εκλεγμένες Κυβερνήσεις της Ευρώπης; Ποιον φοβούνταν οι 27 εκλεγμένες Κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης;
Αγαπητοί συνάδελφοι, τις διεθνείς αγορές φοβούνταν. Λίγα λεπτά πριν τις δύο το πρωί Κυριακής προς Δευτέρα, γεννήθηκε ο μηχανισμός στήριξης για την Ελλάδα, που χρησιμοποιήθηκε και για την Πορτογαλία και για την Ιρλανδία, για να προλάβουμε το άνοιγμα των αγορών στο Τόκιο της Ιαπωνίας!
Ναι, αγαπητοί συνάδελφοι, ίσως να μην το αναγνωρίζετε, αλλά ο πόλεμος που ξεκίνησα να δίνω μαζί με την Κυβέρνηση και την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ και που, σήμερα, ναι, σήμερα, δίνουμε πολλοί περισσότεροι μαζί, ήταν και είναι πολυμέτωπος. Πόλεμος, να σώσουμε την Ελλάδα από την πλήρη εξαφάνιση. Και το εννοώ, την πλήρη εξαφάνιση.
Και τη σώσαμε. Πολεμήσαμε, πρώτα απ’ όλα, με τις αγορές. Ήταν η πρώτη μας μάχη. Να προστατευθούμε, να αμυνθούμε από τις ορέξεις τους. Ναι συνάδελφοι, δυο χρόνια τώρα, δίνουμε έναν αγώνα απέναντι στις άγριες ορέξεις των αγορών και των κερδοσκόπων. Είναι μια μάχη μεταξύ των αγορών και της Δημοκρατίας.
Και αυτό είναι το πρώτο διακύβευμα: να προστατεύσουμε τον Έλληνα πολίτη, την ελληνική οικογένεια, από τις συνέπειες μιας καταστροφικής κυριαρχίας των αγορών, μέσα σε μια συντηρητική Ευρώπη και με μάχη μέχρις εσχάτων, για να δημιουργηθεί ο μηχανισμός αλληλεγγύης. Να κυριαρχήσει η πολιτική επί των αγορών.
Και αυτός είναι ένας από τους βασικότερους στόχους και του πρώτου και του δεύτερου προγράμματος που σήμερα καλούμαστε να ψηφίσουμε.
Το δεύτερο μέτωπο, είναι η μάχη στην Ευρώπη. Μια μάχη απέναντι σε μια συντηρητική Ευρώπη, που δεν τολμά να υψώσει το πραγματικό της ανάστημα. Δηλαδή, να δημιουργήσει την ασπίδα των ευρωομολόγων, να χτυπήσει αποφασιστικά τους φορολογικούς παραδείσους που κλέβουν χρήματα των λαών, να εποπτεύσει δημοκρατικά τους οίκους αξιολόγησης και να φορολογήσει τις τραπεζικές και χρηματιστηριακές συναλλαγές υπέρ του πολίτη, υπέρ της ανάπτυξης, υπέρ της εργασίας.
Και χωρίς μια τέτοια προοδευτική πολιτική, μια πολιτική για την οποία εμείς, οι σοσιαλιστές, έχουμε παλέψει δυο χρόνια τώρα, θα ταλανίζονται συνέχεια και η Ευρωζώνη και οι λαοί της. Και εδώ, έχει ευθύνη και η συντηρητική Ευρώπη, για τις δυσκολίες του δικού μας προγράμματος και της εφαρμογής του.
Είναι μια μάχη που έδωσα στην Ευρώπη επί δύο χρόνια, μια μάχη που αντιτασσόταν στη θεωρία ότι το πρόβλημα στην Ευρωζώνη έχει όνομα ελληνικό. Μια μάχη που έδωσα, απορρίπτοντας από την αρχή ότι η λύση του προβλήματος είναι απλά να βάλει τάξη η Ελλάδα στα του οίκου της. Το πρόβλημα είναι ευρύτερο, όμως, το πρόβλημα, αγαπητοί συνάδελφοι, είναι και δικό μας. Και αυτό είναι το τρίτο μέτωπό μας.
Το τρίτο μέτωπό μας, είναι το μέτωπο της πατρίδας μας. Κανένας μας δεν ανέχεται τις ρατσιστικές προκαταλήψεις, τις ύβρεις απέναντι στην πατρίδα μας και τον Ελληνικό λαό. Όλοι μας πονάμε, βλέποντας τον εύκολο διασυρμό στα διεθνή μέσα ενημέρωσης και σε πολλά Κοινοβούλια, από απίστευτα ανίδεους και λαϊκιστές πολιτικούς, σε πολλά μέρη της Ευρώπης.
Και όσοι σήμερα φωνάζουν να ανακτήσουμε την περηφάνια μας, έχουν δίκιο. Και όσοι ζητούν εθνική ανεξαρτησία, έχουν δίκιο. Και όσοι παλεύουν για τη μεγαλύτερη οικονομική μας αυτονομία, έχουν δίκιο. Μαζί τους. Κοντά τους. Με αυτό το στόχο πορευόμαστε και αυτή είναι η παράδοση του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος.
Αλλά πώς, κύριοι συνάδελφοι; Ποια είναι η εξάρτησή μας; Ποιος ο πραγματικός εχθρός; Ποιος ο ιστός της αράχνης, που μας κρατά σήμερα εξαρτημένους; Η εξάρτηση αφορά και σ' εμάς τους ίδιους, στην ίδια μας την οικονομία. Αφορά στο ότι δεν πουλάμε ελληνικά προϊόντα και είμαστε αναγκασμένοι να αγοράζουμε ξένα. Και αυτά, τα αγοράζουμε με δανεικά.
Μια παρασιτική οικονομία, που βάφτιζε ελληνική τη φέτα, ελληνικό το κρασί, τα οποία έρχονταν από γειτονικές χώρες. Μια παρασιτική οικονομία, που δεν οργάνωνε τους Συνεταιρισμούς, με αποτέλεσμα να πουλάμε το λάδι στους Ιταλούς χύμα. Μια παρασιτική οικονομία, που βασίστηκε στις επιδοτήσεις και στα επιδόματα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, για να αγοράζουμε από τα δικά τους μεγαθήρια και σούπερ μάρκετ.
Μια συγκεντρωτική παιδεία που σιτίζεται από το κράτος, αλλά μικρή σχέση έχει με το να εφοδιάζει τα παιδιά μας σε μια δύσκολη παγκόσμια αγορά.
Ένα παρασιτικό σύστημα πρόνοιας, που τρέφεται από τις υπερτιμολογήσεις φαρμάκων, την υπερσυνταγογραφία και τόσα άλλα, που όμως φουσκώνουν τις τσέπες των φαρμακοβιομηχανιών και κάποιων μεγαλογιατρών, σε βάρος των συντάξεων, των συνταξιούχων και της υγείας του πολίτη.
Είμαστε από τις πιο εξαρτημένες χώρες στο πετρέλαιο. Πού ήταν τόσα χρόνια η πράσινη ενέργεια; Πού ήταν οι έρευνες για το φυσικό αέριο, που τώρα ξεκινήσαμε; Ή μήπως ο τουρισμός μας βασιζόταν σε ελληνική παραγωγή; Περισσότερο βασιζόταν στο «τσάμπα» του ήλιου, της θάλασσας και του αρχαίου πολιτισμού. Αλλά στη σημερινή ελληνική παραγωγή, διατροφή, γεωργία ή και στον πολιτισμό μας, πού είναι η προστιθέμενη αξία;
Η εξάρτηση είναι και το πελατειακό πολιτικό σύστημα. Ένα σύστημα, που εξέθρεψε την αντίληψη ότι μόνο στο Δημόσιο ψάχνουμε για δουλειά. Και αυτό, με μέσο, με μεσάζοντα. Δηλαδή εξαρτημένα, πελατειακά, όχι βάσει των δικών μας ικανοτήτων. Χωρίς αξιοκρατία.
Αυτό το όραμα δώσαμε στους νέους μας; Τους είπαμε να μην σταθούν στις δικές τους δυνάμεις, αλλά να παραμείνουν εξαρτημένοι από κάθε κόμμα, με «δάνειες» δυνάμεις;
Ή μήπως την ευκολία να λεηλατούμε τη δημόσια περιουσία, χωρίς διαφάνεια, χωρίς αποτέλεσμα, αλλά προς όφελος συγκεκριμένων συμφερόντων, ισχυρών και πελατειακών;
Ή μήπως τα «θαλασσοδάνεια» των Τραπεζών προς τα μέσα ενημέρωσης; Οι εκβιασμοί κάποιων εκδοτών, που ζουν λάθρα, επιβιώνουν με δανεικά και παρανομούν, αλλά κανένας, μα κανένας δικαστής δεν τολμά να τους ακουμπήσει;
Να πω κι άλλα; Από παραδείγματα βρίθουμε. Αυτή είναι η βαθύτερη πραγματικότητα της εξάρτησης, αγαπητοί συνάδελφοι. Είναι ο πολιτισμός της εξάρτησης. Και αυτόν πρέπει να απορρίψουμε. Αυτόν πρέπει να ανατρέψουμε, ριζοσπαστικά, επαναστατικά.
Μια επανάσταση στον πολιτισμό και στην πολιτική μας παιδεία. Μια επανάσταση Δημοκρατίας. Δεν μπορούμε να έχουμε ως διεκδίκηση να διατηρηθεί ο ομφάλιος λώρος της κοινωνίας με ένα κράτος πελατειακό ή μια Ευρώπη που επιδοτεί. Αυτή δεν είναι ούτε αριστερή, ούτε προοδευτική πολιτική. Είναι βαθιά αντιδημοκρατική και εξαρτησιακή.
Εμείς καλούμαστε να απελευθερώσουμε τις πιο δημιουργικές δυνάμεις της κοινωνίας ακριβώς από αυτή τη γραφειοκρατική, κρατικίστικη, πελατειακή σπατάλη και εξάρτηση. Αγαπητοί συνάδελφοι, σας ρωτώ: αυτή είναι διεθνής συνωμοσία; Μήπως γι’ αυτά, όπως και για τη διαφθορά, φταίει κάποιος κακός ξένος; Φταίει κάποιος «βάρβαρος», όπως κάποιοι διατείνονται; Αν ήταν έτσι, η λύση θα ήταν ξεκάθαρη. Να πετάξουμε έξω τους συνωμότες, να πάρουμε τα όπλα εναντίον των βαρβάρων. Να πούμε το «όχι» και να ρίξουμε τους κατακτητές μας στη θάλασσα. Τόσο απλά.
Όχι, συνάδελφοι της παραδοσιακής Αριστεράς. Ο εχθρός δεν είναι κάπου έξω. Και αν υπάρχουν εχθροί, τις δικές μας αδυναμίες, τις δικές μας εξαρτήσεις εκμεταλλεύονται. Ο εχθρός στον κόρφο μας είναι, ο εχθρός μέσα μας είναι, ο βάρβαρος είναι εντός των τειχών. Και αυτός είναι ο τρίτος, ο πιο δύσκολος και ο πιο κρίσιμος πόλεμος που δίνουμε για την ανεξαρτησία και αυτονομία μας.
Να φτιάξουμε επιτέλους κράτος. Ένα κράτος χωρίς σπατάλη, χωρίς πελατειακές εξαρτήσεις. Ένα κράτος αξιών και θεσμών, που εγγυάται δικαιοσύνη, διαφάνεια και ισονομία.
Και ναι, χρειαζόμαστε το τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη. Και ναι, χρειαζόμαστε το θάρρος του Μανόλη Γλέζου. Αλλά να δώσουμε τη σωστή μάχη, όχι τη λάθος μάχη. Δεν μπορούμε να ξαναδίνουμε μάχες του παρελθόντος, για να αποφεύγουμε τις μάχες του παρόντος. Δεν έχουμε απέναντί μας τα τανκς των ξένων, ούτε Ιταλών, ούτε Γερμανών, ούτε Τούρκων, ούτε Αμερικανών. Ούτε υπάρχει ο σωτήρας της Ανατολής ή της Δύσης που θα μας σώσει.
Έχουμε να αναμετρηθούμε με τον εαυτό μας. Και ο Ελληνικός λαός είναι αυτός που μπορεί να κάνει την αλλαγή. Να αναμετρηθούμε με τις δικές μας δομές και νοοτροπίες και συμφέροντα, που θέλουν αυτή την εξάρτηση.
Και εμείς αναμετρηθήκαμε, αγαπητοί συνάδελφοι. Ναι, αυτή η παράταξη, που λέγεται «Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα», αναμετρήθηκε. Με ισχυρή δημοκρατική εντολή του Ελληνικού λαού.
Συγκρουστήκαμε με όλα τα παραπάνω. Να κάνω την αυτοκριτική; Έπρεπε να συγκρουστούμε και πιο γρήγορα και πιο δυναμικά. Κάποιοι ίσως φοβήθηκαν. Άλλοι υποβάθμισαν το πραγματικό πρόβλημα. Αλλά συγκρουστήκαμε. Και το πληρώνουμε ως ΠΑΣΟΚ, το πλήρωσα κι εγώ προσωπικά, γιατί είναι πολλοί εκείνοι που δεν θέλουν να αλλάξει τίποτα στη χώρα, δεξιά κι αριστερά. Και δεν μπορούν να φανταστούν ότι υπάρχει πολιτική παράταξη που θα τα έβαζε με το παρασιτικό σύστημα.
Κάναμε, όμως, την αρχή. Στα δύο χρόνια, κάναμε την αρχή. Απέναντι σ’ αυτούς που θέλησαν να συνεχίσουν να νέμονται κάθε είδους εξουσία και προνόμια στη χώρα, σε βάρος του πολίτη και του συλλογικού συμφέροντος. Από τις συντεχνίες των λίγων, που απαξιώνουν ολόκληρους κλάδους επαγγελματιών, μέχρι το μεγάλο φοροφυγά, το λαθρεμπόριο του πετρελαίου και το τραπεζικό κατεστημένο.
Είναι ακριβώς αυτοί, πολλοί εκπρόσωποι της παρασιτικής οικονομίας που, σήμερα, έχοντας βγάλει τα λεφτά τους στο εξωτερικό, περιμένουν πώς και πώς να βγούμε από το ευρώ. Να πάμε σε μια υποτιμημένη δραχμή και να έρθουν - μαζί με άλλα, ξένα μεγαθήρια - να τα αγοράσουν όλα κοψοχρονιά, χτίζοντας δυναστείες και ελέγχοντας τα πάντα, συμπεριλαμβανομένου και του πολιτικού συστήματος.
Αυτός είναι ο δικός μας, ελληνικός, πολιτικός και πολιτιστικός αγώνας. Να μπορέσει να ορθοποδήσει η χώρα, εμπεδώνοντας την ισονομία, την ισότητα, την κοινωνία δικαίου, τη χρηστή και παραγωγική αξιοποίηση του δημόσιου πλούτου, προστατεύοντας δικαιώματα, αφαιρώντας προνόμια, καλλιεργώντας ό,τι καλύτερο και ποιοτικότερο έχει η Ελλάδα.
Αυτή τη δύσκολη, επίπονη μάχη, που ξεκινήσαμε μόνοι μας το 2009, σήμερα, τη δίνουμε περισσότεροι μαζί. Καλώς να ορίσετε. Και πρέπει ιστορικά να κερδηθεί.
Προσωπικά, ανέλαβα τις ευθύνες που μου αναλογούσαν. Τόλμησα, δούλεψα, πάλεψα, συγκρούστηκα και έκανα και λάθη, όπως κάθε άνθρωπος που παλεύει και προσπαθεί.
Κι αν η αρχή αυτή που κάναμε εμείς, η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, είχε γίνει τέσσερα, έξι, δέκα χρόνια πριν, δεν θα χρειαζόμασταν ποτέ μνημόνια.
Όχι συνάδελφοι, τα προβλήματα της χώρας δεν δημιουργήθηκαν ξαφνικά την τελευταία διετία, η τελευταία διετία δεν ήταν το πρόβλημα, ήταν η αρχή της λύσης του προβλήματος, ήταν η αρχή της μάχης ενάντια στα αίτια που μας οδήγησαν εδώ. Ατελής, καθυστερημένη, αλλά ήταν η αρχή.
Αγαπητοί συνάδελφοι, αν θέλουμε να μην ξαναβρεθούμε ποτέ σε αυτή τη θέση, αυτή τη μάχη πρέπει να την κερδίσουμε. Είναι μία μετάβαση. Και αυτή η μετάβαση, ή θα γίνει με τη μεγαλύτερη προστασία της χώρας μας και με απόφαση να αλλάξουμε, ή θα γίνει άναρχα, καταστροφικά, θα συγκαλύψει όλες τις αδυναμίες μας, θα αναδείξει την αυθαιρεσία και τους αυθαιρετούντες, θα χτυπήσει τους ευάλωτους και θα συνεχιστεί η εξάρτηση και η εκμετάλλευση με ακόμα μεγαλύτερη ένταση.
Σε αυτό το νέο πρόγραμμα στήριξης, οι εταίροι μας λένε το εξής απλό, όσο και δύσκολο - μια συμφωνία μεταξύ δανειστών και της Ελλάδας: εμείς είμαστε έτοιμοι να καλύψουμε το μεγάλο πρόβλημα του παρελθόντος, τα όποια λάθη που δημιούργησαν το μεγάλο βάρος των χρεών σας, με το μεγαλύτερο πρόγραμμα που έχει δοθεί ποτέ σε χώρα, με το μεγαλύτερο «κούρεμα» στην ιστορία της ανθρωπότητας. Δική σας μέριμνα: να μην δημιουργήσετε νέο χρέος από εδώ και πέρα. Να ξοδεύετε ό,τι βγάζετε. Όχι νέα δανεικά. Δηλαδή, να κόψετε τα ελλείμματά σας. Και γρήγορα.
Μακάρι συνάδελφοι, να είχαμε και περισσότερο χρόνο. Μακάρι τη μετάβαση να την κάναμε με αποκλειστικά δικούς μας όρους και όχι υπό την απειλή των δανειστών μας. Αλλά αυτό αφορά στις ευθύνες των προηγούμενων κυβερνήσεων, που δανείζονταν υπέρμετρα, φορτώνοντας αυτά τα βάρη στις πλάτες του Ελληνικού λαού.
Η συνταγή του πρώτου και του δεύτερου μνημονίου δεν ήταν σωστή ή λάθος, ήταν και είναι η μόνη διαθέσιμη για την Ελλάδα και, μάλιστα, μέσα σε εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες. Και αυτήν προσπαθήσαμε να διαπραγματευτούμε και να βελτιώσουμε. Και το κάναμε. Και το έκανε και ο Πρωθυπουργός, ο Λουκάς Παπαδήμος, με τους Υπουργούς του, με τη στήριξή μας.
Αυτή είναι η συμφωνία. Είναι ό,τι καλύτερο μπόρεσε να πετύχει η Κυβέρνηση, με τη στήριξη των τριών κομμάτων. Δεν υπάρχει κάτι άλλο, κάτι ιδεατό, αυτό έχουμε καταφέρει και αυτό υπάρχει στο τραπέζι. Και όσοι ενδιαφέρονται για λάθος συνταγές, να σταματήσουν επιτέλους να υποκρίνονται και να κοιτάξουν την περίοδο πριν το 2010. Τότε έγινε το κακό.
Τώρα είναι η ώρα της υπευθυνότητας. Δεν δικαιούμαστε να εγκαταλείψουμε την προσπάθεια που ξεκίνησε πριν από δύο χρόνια. Εγκαταλείποντας την προσπάθεια, εγκαταλείπουμε τελείως ολόκληρο αυτό τον αγώνα. Εγκαταλείπουμε τελικά τον ίδιο τον Έλληνα.
Εγκαταλείπουμε κάθε ελπίδα να ορθοποδήσει η χώρα, κάθε δυνατότητα κάποια στιγμή να επανορθώσουμε τις αδικίες, να αποκαταστήσουμε τους χαμηλοσυνταξιούχους, να μείνουμε όρθιοι και να διορθώσουμε τις αδικίες. Και ναι, να προχωρήσουμε αμέσως σε ένα κοινωνικό αντιστάθμισμα, αυτό που προτείνει σήμερα το ΠΑΣΟΚ. Όχι αύριο.
Αν καταρρεύσουμε, όμως, δεν θα διορθώσουμε τίποτα. Και αυτός είναι ο πρώτος λόγος, για τον οποίο είναι απαραίτητη η θετική μας ψήφος σήμερα. Δύο χρόνια βρισκόμαστε σε αυτό το υπαρξιακό δίλημμα, να θυσιάσουμε πολλά για να μη χάσουμε τα πάντα. Και αυτός είναι ο δεύτερος λόγος, για τον οποίο απαιτείται η θετική μας ψήφος σήμερα.
Ο Πρωθυπουργός, Λουκάς Παπαδήμος, και εγώ, ακόμα και ο κ. Σαμαράς, χθες, περιγράψαμε με πολύ σαφή λόγια τι σημαίνει χρεοκοπία, δίνοντας την απάντηση σε όλους όσοι, είτε από σκοπιμότητα, είτε από ελαφρότητα, λένε στον κόσμο ότι «από ένα τέτοιο οικονομικό πρόγραμμα, που περιλαμβάνει επώδυνα μέτρα, προτιμότερη είναι η χρεοκοπία».
Ακούστε. Μιλάμε για χάος, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι. Μιλάμε για καταστροφή, με συνέπειες εντελώς, μα εντελώς ανεξέλεγκτες, που δεν θα τις προσδιορίζουμε πια καθόλου εμείς, το Κοινοβούλιό μας. Και βέβαια, με την Ελλάδα αργά ή γρήγορα εκτός ευρώ, απομονωμένη, ταπεινωμένη, ανίκανη να βρει συμμάχους, σε μια δύσκολη περιοχή, στην προσπάθεια να αναπτυχθεί, να καταπολεμήσει την ανεργία και τη φτώχεια. Και με ποια εργαλεία;
Υπάρχει, όμως, και ένας τρίτος λόγος. Απευθύνομαι σε όλη την εθνική αντιπροσωπεία, σε όλους σας, σε κάθε έναν και κάθε μία από εσάς, για να υπογραμμίσω τον σημαντικότερο ίσως λόγο, γιατί πρέπει όλοι μας εδώ να σηκώσουμε το βάρος της ευθύνης και να στηρίξουμε αυτή τη συμφωνία.
Έχουμε διαχρονικά ευθύνη. Φταίμε, είτε γιατί κάναμε, είτε γιατί ανεχτήκαμε, είτε γιατί κλείσαμε τα μάτια. Ναι, φταίμε. Για κάθε ρουσφέτι που διορίσαμε, για κάθε παραθυράκι που οικοδομήσαμε, για κάθε προνόμιο που νομοθετήσαμε, για κάθε συντεχνία που υπερασπιστήκαμε, για κάθε παράλογο αίτημα που πετύχαμε να ικανοποιηθεί, για κάθε υπόσχεση χωρίς αντίκρισμα που δώσαμε, για κάθε συνδικαλιστή που γαλουχήσαμε και παρεξήγησε το ρόλο του.
Φταίμε για κάθε επιχειρηματία που αθέμιτα ευνοήσαμε, για κάθε «λαμόγιο», όπως λέει ο Ελληνικός λαός, που δεν φυλακίσαμε, για κάθε ανομία που ανεχτήκαμε ή ακόμα χειρότερα παροτρύναμε εδώ και δεκαετίες, άλλος περισσότερο, άλλος λιγότερο, οι νεότεροι κυρίως συνάδελφοι ενδεχομένως καθόλου. Αλλά όλοι σήμερα έχουμε ευθύνη.
Πρέπει σήμερα όλοι μας, από δεξιά μέχρι αριστερά, ως πολιτικός κόσμος, να μην ψελλίσουμε μια δημοκοπική συγνώμη, αλλά η ψήφος μας σήμερα να είναι η απόφαση. Η ατσάλινη βούλησή μας, να χρησιμοποιήσουμε αυτή την τελευταία δημοκρατική ευκαιρία, για μια ομαλή, όσο και δύσκολη μετάβαση σε μια άλλη Ελλάδα.
Όχι, δεν είναι αυτή η Βουλή της ντροπής. Αυτή η Βουλή, είναι η Βουλή της ανατροπής. Αυτός ο δημοκρατικός θεσμός, ο πιο γνήσιος εκφραστής της λαϊκής βούλησης, αυτός ο ναός της Δημοκρατίας, έχει υποχρέωση να πάρει τις πιο δύσκολες αποφάσεις για το μέλλον της Ελλάδας. Όχι ως δυνάστης της Ελλάδας, όπως διατείνονται κάποιοι γίγαντες της παραδοσιακής Αριστεράς, αλλά ως απελευθερωτής από όλα όσα μας καταπίεζαν.
Μπορεί, αγαπητοί συνάδελφοι, η Ελλάδα; Δύσκολα, με θυσίες, με κόπο, αλλά μπορεί. Είναι δύσκολο το νέο πρόγραμμα, είναι όμως η μόνη ελπίδα για να μην ζήσουμε απείρως σκληρότερες καταστάσεις.
Είπα χθες ότι, ως Πρωθυπουργός, επί δύο χρόνια, σήκωσα ένα βάρος που δεν μου αναλογούσε. Αγνόησα το πολιτικό κόστος, αγαπητοί συνάδελφοι. Αγνόησα τις ύβρεις, αγνόησα τις απειλές και τους εκβιασμούς για Γουδή, που συνεχίζονται. Δεν πρόκειται να φοβηθώ, αγαπητοί συνάδελφοι, όσους υιοθετούν τέτοιες εκβιαστικές πρακτικές. Όπως δεν φοβήθηκα και όταν, 14 χρονών, μου έβαλαν πιστόλι στον κρόταφο, για να αποκαλύψω την κρυψώνα του πατέρα μου.
Αυτή η οικογένεια, που τόσο εύκολα λοιδορείται, έχει μια παράδοση δημοκρατικών και εθνικών αγώνων. Έξι φορές ο Γεώργιος Παπανδρέου εξορία και φυλακή, δύο φορές ο Ανδρέας Παπανδρέου εξορία και φυλακή.
Η δική μου κληρονομιά; Ούτε βίλες, ούτε πλούτη. Κάτι πολύ περισσότερο: μια παράδοση αγώνων. Αγώνων, με όλους εσάς, με όλο το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα. Μια παράδοση αγώνων. Και αυτό τον αγώνα συνεχίζω, χωρίς να πτοούμαι. Χωρίς να πτοούμαι από τις απίστευτες και αντιδημοκρατικές απειλές σε εμένα και στα μέλη της οικογένειάς μου, όπως γίνεται δυστυχώς σε πολλούς από τους Βουλευτές του Κοινοβουλίου.
Δεν σταματώ και δεν πτοούμαι, γιατί ξέρω ότι έχω και έχουμε δίκιο. Ξέρω πως ό,τι κι αν τράβηξα, ό,τι κι αν τραβήξαμε, είναι ένα τίποτα μπροστά σε αυτά που θα τραβήξει ο λαός, αν εμείς οι πολιτικοί δεν πάρουμε τις αποφάσεις που πρέπει.
Πολλοί Έλληνες βρίσκονται σε απόγνωση γι' αυτά που συμβαίνουν, με αγανάκτηση και οργή. Είναι ώρα να μιλήσουμε όμως ειλικρινά, όσο κι αν αυτή η ειλικρίνεια είναι δύσκολη πολλές φορές.
«Πόσο ακόμη να αντέξουμε;», ρωτάνε οι πολίτες. «Δεν αντέχουμε άλλο», μας λένε. Και εγώ τους απαντώ: πρέπει να αντέξουμε. Όση οργή και να κουβαλάμε μέσα μας, πρέπει να αντέξουμε. Να σφίξουμε για μια ακόμη φορά τα δόντια, για να περάσουμε ένα δύσκολο γεφύρι, μαζί με τη βοήθεια των εταίρων μας, ναι.
Αλλιώς, είμαστε έτοιμοι να παίξουμε εμείς με τη μοίρα της χώρας και του λαού μας; Ζαριά; Εγώ δεν είμαι έτοιμος για μια τέτοια ζαριά. Το ΠΑΣΟΚ δεν είναι.
Η πατρίδα ζητά να υπερβούμε τους εαυτούς μας. Και είναι επώδυνο, γιατί κάποιες αποφάσεις πλήττουν και αδύναμους συμπολίτες μας και αδίκως τους πλήττουν. Αλλά με αυτά τα όπλα πολεμούμε και είναι απείρως καλύτερο να μας κατηγορούν γι' αυτά που ζουν, παρά να ζήσουν την κατάρρευση.
Αγαπητοί συνάδελφοι, μιλάμε για εθνική υπόθεση. Μιλάμε για ψήφο εθνικής σημασίας, που είναι πάνω από την κομματική πειθαρχία. Καταψήφιση ή φυγή δεν νοείται και δεν μπορεί να είναι χωρίς συνέπειες.
Επαναλαμβάνω για άλλη μία φορά: κανένας μας δεν δικαιούται, όπως δυστυχώς συνέβη στο παρελθόν, να κρυφτεί πίσω από τη βεβαιότητα, του τι θα ψηφίσει ο άλλος συνάδελφος, ή μια άλλη παράταξη, που θα αναλάβουν να βγάλουν τα κάστανα από τη φωτιά. Και αυτά τα δύο χρόνια, αυτό το βάρος, εμείς το σηκώσαμε. Και άλλοι ήταν εκείνοι, που έλεγαν, «βγάλτε εσείς τα κάστανα από τη φωτιά» και ψήφιζαν διαφορετικά.
Τώρα, κατάλαβαν ότι χρειάζεται όλη η κοινωνία, όλες οι πολιτικές παρατάξεις, που έχουν αίσθημα ευθύνης, να βάλουν πλάτη. Αν είχε γίνει αυτό νωρίτερα, ίσως και το πρόγραμμα να είχε πολύ μεγαλύτερη απόδοση, διότι και το «Δεν πληρώνω», το πληρώνουμε ακριβά, αγαπητοί συνάδελφοι. Πολύ ακριβά, όταν δεν έχουμε έσοδα και ψάχνουμε αλλού, με οριζόντιες πολιτικές, να κόψουμε από τα έξοδα.
Ο δρόμος είναι δύσκολος. Αλλά ο άλλος δρόμος είναι απλά εφιαλτικός. Για τους πιο αδύναμους, όχι για τους πλούσιους. Και κανείς δεν μπορεί να παίξει στα ζάρια με αυτή την επιλογή. Δεν έχουμε το δικαίωμα, δεν έχουμε κανένα περιθώριο.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αυτή είναι η πραγματικότητα.
Αυτά είναι τα διακυβεύματα.
Αυτή είναι η ευθύνη μας. Και σας καλώ όλους να την αναλογιστείτε πολύ σοβαρά και να δώσετε τη θετική σας ψήφο.
Είμαι σίγουρος ότι θα σταθμίσουμε όλοι μας, ο καθένας μας, τις ιστορικές μας ευθύνες και θα λάβουμε για ακόμη μία φορά τις σωστές για τον τόπο αποφάσεις.
Σας ευχαριστώ.