ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ«ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ
ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ»
Ευχαριστώ, κυρία Πρόεδρε. Απλώς να διευκρινίσω για τους ένστολους ότι έπρεπε να υπάρξει η γνωμοδότηση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, την οποία γνωμοδότηση την πήραμε χθες και η τροπολογία κατατίθεται σήμερα, έχει δοθεί και στην δημοσιότητα, άρα είναι γνωστή. Κατατίθεται σήμερα, θα την λάβετε όλοι, βεβαίως δεν αντιλαμβάνομαι πώς ακριβώς είναι νυχτερινή αυτή η τροπολογία, ίσως η νύχτα για κάποιους στο ΛΑ.Ο.Σ. είναι περισσότερες ώρες από ό,τι η ημέρα.
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, στη συζήτηση για το ασφαλιστικό, δυστυχώς, από πολλές πτέρυγες περισσεύει η υποκρισία. Το ασφαλιστικό και το συνταξιοδοτικό του Δημοσίου είναι ζητήματα που απασχολούν κατ’ εξοχήν την Ελληνική κοινωνία, είναι ζητήματα που ανησυχούν ιδιαίτερα τον Έλληνα πολίτη, ο οποίος εύλογα θέτει συχνά το ερώτημα αν θα έχει σύνταξη, αν θα μπορεί να ζήσει με αυτή τη σύνταξη, ακούει διάφορα και αναρωτιέται. Ειδικά για το δημόσιο τομέα, νομίζω ότι πρέπει κανένας να ξεκινήσει από μερικά απλά στοιχεία Εγώ θα αναφερθώ σε δυο από αυτά, τα οποία προκύπτουν από τους Προϋπολογισμούς του κράτους.
Το πρώτο στοιχείο είναι ότι μεταξύ 2005 και 2009, ο αριθμός των συνταξιούχων του Δημοσίου αυξήθηκε κατά περίπου 10%, πιο συγκεκριμένα από 365.000, σε 403.000 περίπου άτομα. Την ίδια περίοδο, η δαπάνη για την σύνταξη του Δημοσίου αυξήθηκε 70%, από τα 4,1 δισ. ευρώ, στα 7,1 δισ. ευρώ. Να ξεκινήσουμε λοιπόν μιλώντας για την πραγματικότητα, για τα πραγματικά προβλήματα του συνταξιοδοτικού του Δημοσίου, ένα συνταξιοδοτικό που αποτελεί ένα πολύ μεγάλο μέρος των συνολικών δαπανών του Δημοσίου. Να διευρύνουμε λίγο την συζήτηση και να πούμε ότι σήμερα στην Ελλάδα δαπανούμε το 12,5% του Α.Ε.Π. για το σύνολο των συντάξεων και με τις προβολές που γίνονται, αυτό θα φτάσει 25% του Α.Ε.Π. Ένα στα κάθε τέσσερα ευρώ που παράγονται από το 2050, αν δεν γινόταν απολύτως τίποτα.
Πολλοί έχουν αναφερθεί στις βίαιες ανατροπές, πράγματι ορισμένες ανατροπές και οι περίοδοι προσαρμογής είναι βίαιες, αλλά ξέρετε τι είναι ακόμα πιο βίαιο, ακόμα πιο βίαιο; Είναι να έχεις φέρει τη χώρα σου στα όρια και να έχεις οδηγήσει τις δαπάνες του ασφαλιστικού εκεί που έχουν οδηγηθεί σήμερα. Ακόμα πιο βίαιο είναι να πεις αύριο- μεθαύριο δεν έχω λεφτά πια για να πληρώνω συντάξεις. Αυτό είναι ακόμα πιο βίαιο, αυτό και αν είναι ανατροπή στη ζωή των εργαζομένων.
Καλούμαστε σήμερα να λύσουμε συσσωρευμένα προβλήματα δεκαετιών, σε ένα ασφυκτικό περιβάλλον, όπου δεν έχουμε όλες τις ελευθερίες κινήσεων που θα θέλαμε, δεν έχουμε τις μεταβατικές περιόδους που θα επιλέγαμε, δεν έχουμε τη δυνατότητα να μπορέσουμε να επιλέξουμε εμείς σε πόσα χρόνια θα γίνει μια συγκεκριμένη προσαρμογή.
Με βάση αυτές τις πολύ απλές παραδοχές, έχουμε δύο επιλογές. Η μία είναι – και αυτό δυστυχώς αντιλαμβάνομαι ότι είναι επιλογή της Αριστεράς, αλλά βλέπω ότι είναι και της Ν.Δ. και του ΛΑ.Ο.Σ. – να κρύψουμε βαθιά το κεφάλι μας μέσα στην άμμο, να κάνουμε σαν να μη συμβαίνει απολύτως τίποτα, να καταγγείλουμε αυτά που κάνει η Κυβέρνηση και να πάμε παραπέρα. Όσοι νομίζουν πως αυτή η τακτική θα τους προσφέρει ψήφους, είναι βαθιά νυχτωμένοι, γιατί παρά το γεγονός ότι ο κόσμος πονάει και οργίζεται με ορισμένα πράγματα, καταλαβαίνει πολύ καλά ότι αλλαγές πρέπει να γίνουν και είμαστε αναγκασμένοι να τις κάνουμε τώρα.
Αυτό που επιχειρούμε να κάνουμε στο νομοσχέδιο για τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος του Δημοσίου, είναι δύο πράγματα. Κατ’ αρχάς να φτιάξουμε για πρώτη φορά σε αυτή τη χώρα ένα ενοποιημένο ασφαλιστικό σύστημα. Δεν νοείται να υπάρχει άλλο ασφαλιστικό για τον ιδιωτικό τομέα και άλλο για τον Δημόσιο. Εργαζόμενοι είναι οι μεν, εργαζόμενοι και οι δε. Ίδιες συνθήκες, ίδια όρια ηλικίας, ίδιες συνθήκες συνταξιοδότησης. Είναι πάρα πολύ απλό και πάρα πολύ δίκαιο. Δεύτερον, επιχειρούμε να αλλάξουμε το ασφαλιστικό, ώστε να υπάρξει πλήρης συμμόρφωση με την καταδικαστική απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, σε ό,τι αφορά την εξίσωση των ορίων ηλικίας ανδρών και γυναικών στο Δημόσιο. Αυτές είναι οι δύο βασικοί παράμετροι του σχεδίου νόμου, το οποίο κουβεντιάζουμε σήμερα και σε αυτά τα ζητήματα θα αναφερθώ.
Κατ’ αρχάς, ως προς το πρώτο ζήτημα, το ασφαλιστικό του Δημοσίου ή του ιδιωτικού τομέα δεν μπορεί να υποκαθιστά στοχευμένες πολιτικές πρόνοιας. Είναι μια λάθος αντίληψη. Η Ελλάδα δεν έχει ακόμα επαρκείς πολιτικές πρόνοιας, δεν μπορεί, όμως, να κάνει πολιτικές πρόνοιας μέσα από το ασφαλιστικό της σύστημα. Όπως και δεν μπορεί να κάνει πολιτικές απασχόλησης μέσα από τις προσλήψεις στο δημόσιο τομέα. Διαφορετικά εργαλεία για διαφορετικούς στόχους.
Εδώ, λοιπόν, επιχειρούμε την ενοποίηση του ελληνικού ασφαλιστικού συστήματος και ταυτόχρονα εξασφαλίζουμε τις συντάξεις και διασώζουμε το σύστημα. Ένα σύστημα, που ξέρετε όλοι πάρα πολύ καλά ότι όπως είναι, σε μερικά χρόνια θα βρισκόμαστε στην πλήρη αδυναμία να μπορούμε να πληρώνουμε συντάξεις. Με το νομοσχέδιο αυτό εναρμονίζουμε τις διατάξεις του ασφαλιστικού στον δημόσιο τομέα με αυτές του αδελφού νομοσχεδίου του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.
Οι κυριότερες αλλαγές είναι η καθιέρωση από 1.1.2015 και για τους ασφαλισμένους του Δημοσίου βασικής και αναλογικής σύνταξης, που χορηγούνται με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις, που ισχύουν για τους ασφαλισμένους σε άλλους φορείς κοινωνικής ασφάλισης. Η βελτίωση για τους ασφαλισμένους του Δημοσίου του υπολογισμού της σύνταξής τους με βάση τις διατάξεις περί διαδοχικής ασφάλισης. Η επέκταση τόσο στους εξ ιδίου δικαιώματος συνταξιούχους όσο και στους επιζώντες συζύγους που λαμβάνουν σύνταξη από το Δημόσιο και εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα ή αυτοαπασχολούνται των περιορισμών που ισχύουν για όσους από αυτούς λαμβάνουν σύνταξη από τους άλλους ασφαλιστικούς φορείς.
Για όσους από αυτούς εργάζονται στον Δημόσιο τομέα ισχύουν ήδη αυστηρότερες διατάξεις για τον περιορισμό της σύνταξης. Την ένταξη των νέων διοριζόμενων από 1.1.2011 στο ΙΚΑ. Εδώ θα μου επιτρέψετε να κάνω μία μικρή παρένθεση όσον αφορά την αντισυνταγματικότητα. Το Ελεγκτικό Συνέδριο έχει κάνει μια έκθεση στην οποία κρίνει ότι ορισμένες από τις διατάξεις του νομοσχεδίου αυτού έχουν θέματα αντισυνταγματικότητας. Έχουμε συμμορφωθεί σχεδόν με όλες τις παρατηρήσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Για τη συγκεκριμένη κρίση του Ελεγκτικού Συνεδρίου ότι υπάρχει ζήτημα αντισυνταγματικότητας στην ένταξη των δημοσίων υπαλλήλων στο ΙΚΑ, διαφωνούμε και διαφωνεί και η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής. Μένουμε, λοιπόν, στη θέση αυτή και από 1.1.2011 οι νέοι υπάλληλοι του Δημοσίου θα εντάσσονται στο ΙΚΑ όπως, επίσης, δίνεται και η δυνατότητα σε όσους από τους υπάρχοντες υπαλλήλους επιθυμούν να ενταχθούν από τώρα στο ΙΚΑ.
Επίσης, στο νομοσχέδιο αυτό υπάρχει εναρμόνιση σε σχέση με το ΛΑΦΚΑ έτσι ώστε στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα να ισχύει η ίδια ρύθμιση για συντάξεις που υπερβαίνουν το ποσό των 1.400 ευρώ με κλιμακούμενο συντελεστή φορολόγησης από 3% - 10%.
Άρα, λοιπόν, το πρώτο κεφάλαιο του νομοσχεδίου αυτού έχει να κάνει με την λειτουργία ενός ενιαίου συστήματος, όπως υπάρχει και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Το δεύτερο έχει να κάνει με την εξίσωση των ορίων ηλικίας. Η υποχρέωση της χώρας μας εδώ είναι ρητή και σαφής. Υπάρχει μια καταδικαστική απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, υπάρχει ιδιαίτερη υποκρισία – θα μου επιτρέψετε να πω – από την Αξιωματική Αντιπολίτευση, η οποία όταν μπορούσε δεν το διαπραγματεύθηκε σωστά και στη συνέχεια δεν έκανε τον κόπο να κάνει μια προσπάθεια να βρει μια μεγαλύτερη μεταβατική περίοδο.
Εγώ θα καταθέσω την απάντηση της Επιτρόπου, κυρίας Reding, η οποία δεν απευθύνεται σε εμένα, αλλά στον Υπουργό Εργασίας, γιατί αυτός είχε κάνει την πρώτη επιστολή, με την οποία γίνεται απολύτως σαφές ότι η Ελληνική Κυβέρνηση για πρώτη φορά εγγράφως ζήτησε μεταβατική περίοδο 8 ετών - αφού είχε ζητήσει και προφορικά μεγαλύτερη περίοδο – η οποία και δεν έγινε δεκτή. Γίνεται σαφές με την επιστολή αυτή, ότι όχι απλώς πρέπει να υπάρξει μία σύντομη μεταβατική περίοδος, αλλά ταυτόχρονα, εάν η Ελλάδα δεν συμμορφωθεί με αυτή τη μεταβατική περίοδο, θα πρέπει να αναζητηθούν και οι αναδρομικές ευθύνες για το γεγονός ότι δεν έχει προσαρμοστεί όλα αυτά τα χρόνια. Καταθέτω στα πρακτικά την επιστολή της κυρίας Reding, όπως και το απόσπασμα από την επίσημη εφημερίδα της Ε.Ε, που αφορά στην προσφυγή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων κατά της Ελληνικής Δημοκρατίας.
Εδώ, λοιπόν, υπάρχει μια μεγάλη συζήτηση που έχει ανοίξει και έχει να κάνει με το πιο δύσκολο κομμάτι αυτής της προσαρμογής, που σχετίζεται με την προσαρμογή των γυναικών με ανήλικα παιδιά. Η προσαρμογή εδώ γίνεται σε μια τριετία, οι γυναίκες, οι οποίες θα μπορούσαν να βγουν στα 50 χρόνια μέχρι σήμερα, από το 2011 θα πάνε στα 52, το 2012 στα 55 και στο τέλος του 2013 στην ηλικία των 65 ετών, όπως και οι άνδρες. Είναι μια προσαρμογή που έγινε κλιμακωτά, έτσι ώστε να μην επιβαρυνθούν αμέσως από το πρώτο έτος οι γυναίκες, που μέχρι τώρα είχαν τη δυνατότητα να βγουν στα 50 χρόνια. Διευκρινίζω και υπογραμμίζω ρητά ότι όποια γυναίκα με ανήλικο παιδί έχει θεμελιώσει δικαιώματα εντός του 2010 και μέχρι το τέλος του 2010 μπορεί να φύγει όποτε θέλει με τους ίδιους ακριβώς όρους, όπως και σήμερα.
Θα μου επιτρέψετε να πω ότι όλοι όσοι επιχειρηματολογούν γύρω από το ζήτημα αυτό, καλά θα κάνουν να ρωτήσουν και τις γυναικείες οργανώσεις και όλους όσους αντιλαμβάνονται πολύ καλά ότι σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή κοινωνία, το ζητούμενο δεν είναι να δώσεις σε μια γυναίκα που έχει ένα παιδί 15 ή 17 ετών πρόωρη συνταξιοδότηση, αλλά να την στηρίξεις σε όλη τη διάρκεια της εργασιακής της ζωής. Και εδώ, η δική μας Κυβέρνηση, έχει προχωρήσει σε μια σειρά από πολύ συγκεκριμένες δεσμεύσεις και υλοποιεί προγράμματα, όπως είναι το ολοήμερο σχολείο, μέσα από το νέο σχολείο που ανακοίνωσε η κυρία Διαμαντοπούλου, βελτίωσης δηλαδή της δυνατότητας του να υπάρχει στήριξη σε μια εργαζόμενη γυναίκα στο δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα όσο μεγαλώνει τα παιδιά της, αλλά και την ενίσχυση των αρμοδιοτήτων των δήμων γύρω από κοινωνικές δομές μέσα από το πρόγραμμα του «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ». Αυτή είναι η προοδευτική απάντηση στο ζήτημα της στήριξης της γυναίκας και όχι η πρόωρη συνταξιοδότηση.
Παρόλα αυτά, επαναλαμβάνω, θα επιθυμούσαμε μία μεγαλύτερη περίοδο προσαρμογής, η οποία δυστυχώς, στο ασφυκτικό περιβάλλον στο οποίο είμαστε, δεν μπορεί να υπάρξει.
Θέλω να ολοκληρώσω με δύο-τρεις παρατηρήσεις. Η πρώτη είναι ότι διατηρούμε το όριο των πενήντα ετών για μια κατηγορία, η οποία είναι οι μητέρες με ανάπηρα παιδιά. Δεδομένου ότι υπάρχει η υποχρέωση της εξίσωσης των φύλων, με βάση την καταδικαστική απόφαση, αυτή πλέον η απόφαση να μείνουν στα πενήντα αφορά και τους άντρες με ανάπηρα παιδιά, με αναπηρία τουλάχιστον 67% και παιδιά ή ενήλικες χωρίς καμία εργασιακή δυνατότητα.
Επίσης, δεύτερο σχόλιο είναι η κατάθεση της τροπολογίας για τους ένστολους. Με την κατάθεση της τροπολογίας αυτής γίνεται μια πολύ σημαντική εναρμόνιση του πλαισίου με το οποίο συνταξιοδοτούνται οι ένστολοι με το πλαίσιο με το οποίο συνταξιοδοτούνται οι υπόλοιποι δημόσιοι υπάλληλοι, λαμβάνοντας υπόψη βεβαίως, όπως γίνεται σε όλες τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, τις ιδιαιτερότητες των κλάδων αυτών. Υπάρχουν κάποιες ιδιαιτερότητες, τις λαμβάνουμε υπόψη μας και γίνεται μια πολύ μεγάλη προσαρμογή.
Θέλω, τελειώνοντας, να κάνω μερικές πιο πολιτικές αναφορές. Έγινε συζήτηση περί προεκλογικής και μετεκλογικής ρητορικής. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. προεκλογικά, και όποιος θέλει μπορεί να ανατρέξει στα κείμενά του και σε αυτά τα οποία έχει πει τόσο ο Πρωθυπουργός όσο και μια σειρά από άλλα στελέχη του ΠΑ.ΣΟ.Κ., μίλησε για την ανάγκη εκ βάθρων αλλαγής του συνταξιοδοτικού πλαισίου στη χώρα μας. Καταθέσαμε ένα πολύ λεπτομερές σχέδιο, με συγκεκριμένα σημεία για το πώς πρέπει να αλλάξει το ασφαλιστικό.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το ασφαλιστικό, το οποίο καταθέτουμε, τόσο του ιδιωτικού τομέα όσο και του δημοσίου, είναι ένα πιο δύσκολο, πιο σκληρό αν θέλετε, από αυτό το οποίο θα επιθυμούσαμε. Και αυτό, γιατί είμαστε σε ένα διαφορετικό περιβάλλον. Αλλά η βασική πολιτική επιλογή να μην αφήσουμε το συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας να καταρρεύσει υπήρχε και είχαμε δεσμευτεί σε αυτήν προεκλογικά.
Για όσους αναρωτώνται τι είπαμε στους ψηφοφόρους μας, θα μπορούσα να απαντήσω πολύ εύκολα, επιστρέφοντας το ερώτημα στον δικό τους πολιτικό χώρο. Δεν θα το κάνω γιατί είναι φθηνό πολιτικό τρικ. Θα πω ότι εμείς αισθανόμαστε απόλυτα καλά απέναντι στους ψηφοφόρους μας και αυτό γιατί πήραμε δύσκολες αποφάσεις με στόχο να σώσουμε την χώρα από την χρεοκοπία. Αποφάσεις για τις οποίες, βεβαίως, θα κριθούμε και για τις οποίες δεν υπολογίσαμε το πολιτικό κόστος.
Επειδή έγινε και μια αναφορά στις δημοσκοπήσεις, δεν κινούμαστε, παρά το γεγονός ότι θα μπορούσα να τις επικαλεστώ, με γνώμονα το πού μας βρίσκουν οι δημοσκοπήσεις κάθε μέρα. Ορισμένοι από αυτούς που τις επικαλούνται, καλύτερα θα έκαναν να τις δουν λίγο πιο προσεκτικά αυτές τις δημοσκοπήσεις και το τι λένε για τους ίδιους.
Όσο για το ερώτημα το τι ακριβώς θα ψηφίσουν οι βουλευτές του ΠΑ.ΣΟ.Κ., νομίζω ότι δεν έχετε παρά να περιμένετε μερικές μέρες για να το δείτε.
