Χ. Καφαντάρη: Μεταφορικό Ισοδύναμο: Βήμα αναγνώρισης της νησιωτικότητας στην πράξη
ΧΑΡΟΥΛΑ (ΧΑΡΑ) ΚΑΦΑΝΤΑΡΗ
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, ένα σημαντικό βήμα αναγνώρισης στην πράξη της νησιωτικότητας αποτελεί το σχέδιο νόμου το οποίο συζητάμε σήμερα για το Μεταφορικό Ισοδύναμο, το οποίο αποτελεί μια θεσμική τομή και για τους κατοίκους των νησιών, τους νησιώτες και τις νησιώτισσες, αλλά και για τους επιχειρηματίες.
Η νησιωτικότητα αποτελεί την εξειδίκευση της όποιας κυβερνητικής πολιτικής στα νησιά, προβλέπεται δε από το Σύνταγμά μας, ειδικότερα στο άρθρο 101 όπου αναφέρεται: «Ο κοινός νομοθέτης και η διοίκηση, όταν δρουν κανονιστικά, υποχρεούνται να λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες νησιωτικών και ορεινών περιοχών, μεριμνώντας για την ανάπτυξη τους».
Επιτέλους, κυρίες και κύριοι Βουλευτές, μετά από δεκαετίες η ελληνική πολιτεία εισάγει νομοθετικά το Μεταφορικό Ισοδύναμο, το οποίο αποτελεί ένα πάγιο αίτημα, μια απαίτηση των νησιωτών κατοίκων και επιχειρηματιών.
Συγκεκριμένα, το Μεταφορικό Ισοδύναμο αφορά την εξίσωση του κόστους μεταφοράς επιβατών και εμπορευμάτων στα νησιά με το κόστος της χερσαίας μεταφοράς. Αν και η χώρα μας, ως γνωστόν, διαθέτει γύρω στα έξι χιλιάδες νησιά από τα οποία εκατόν δέκα τέσσερα κατοικούνται εδώ και δεκαετίες, ένα σοβαρό μέτρο, όπως αυτό του Μεταφορικού Ισοδυνάμου, δεν έχει εφαρμοστεί. Ακόμη και από το 1981, που η χώρα μας μπήκε στην ΕΟΚ, κανείς δεν ενδιαφέρθηκε για ιδιαίτερα μέτρα για τα νησιά μας, όπως έκαναν άλλες χώρες στην Ευρώπη, η Δανία, η Ιρλανδία, η Μεγάλη Βρετανία, που κατοχύρωσαν προνόμια και ειδικούς όρους προσαρμογής της νησιωτικότητας. Το ίδιο έγινε και με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ το ’92 και αργότερα με τη Συνθήκη του Άμστερνταμ.
Με τη θέσπιση του Μεταφορικού Ισοδυνάμου δημιουργούνται σημαντικές αναπτυξιακές δυνατότητες στις επιχειρήσεις, μικρές και μικρομεσαίες, των νησιών μας. Για δε τους κατοίκους των νησιών ανεξάρτητα εισοδήματος, οι οποίοι παύουν να θεωρούνται πλέον πολίτες δεύτερης κατηγορίας, το Μεταφορικό Ισοδύναμο αφορά το κόστος εισιτηρίων ελεύθερων γραμμών, όχι μόνο των άγονων.
Πρόκειται για μια τολμηρή και πρωτοπόρα μεταρρύθμιση, μια ουσιαστικά νησιωτική πολιτική που θα εφαρμοστεί πιλοτικά από την 1η Ιουλίου 2018 σε σαράντα εννιά νησιά μας, ενώ θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία από την 1η του επόμενου έτους του 2019.
Η φιλοσοφία του μέτρου είναι το δικαίωμα του νησιώτη και του επιχειρηματία που βρίσκεται στα νησιά να απολαμβάνει μεταφορικές υπηρεσίες με το ίδιο κόστος που απολαμβάνει ο κάτοικος της Αθήνας και άλλων περιοχών της υπόλοιπης Ελλάδας. Πρώτη φορά σε τέτοια έκταση εφαρμόζεται το μέτρο αυτό σε όλη την Ευρώπη. Υπεύθυνη δε για τη λειτουργία του συστήματος είναι η Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, ενώ παράλληλα θα υπάρχει συνεργασία με το Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής για την κατασκευή της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, μιας απλής και εύχρηστης πλατφόρμας για όλους τους νησιώτες και για όλες τις μικρομεσαίες νησιωτικές επιχειρήσεις, ούτως ώστε να απολαμβάνουν εύκολα οι κάτοικοι, οι έμποροι των νησιών τα οφέλη αυτού του μέτρου, ενώ η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή θα είναι αρμόδια για την παρακολούθηση των τιμών και των προϊόντων μετά την εφαρμογή αυτού του μέτρου.
Η συνέργεια αυτή καθαυτή καθιστά το μέτρο του Μεταφορικού Ισοδυνάμου λιγότερο γραφειοκρατικό για όλους τους πολίτες των νησιών. Πρόκειται, δηλαδή, για ένα πλέγμα κυβερνητικού συντονισμού και ανοιχτών συνεργασιών στον αντίποδα των φαινομένων του κατακερματισμού από τα οποία είχε πληγεί η δημόσια διοίκηση, ειδικά στον τομέα της ψηφιακής πολιτικής.
Η επιδότηση των επιχειρήσεων μέσω του Μεταφορικού Ισοδυνάμου είναι σημαντική πολιτική ειδικά για τα νησιά τα οποία χαρακτηρίζονται σε πρωτογενή και δευτερογενή παραγωγή. Είναι τα παραγωγικά νησιά. Αναφέρω ενδεικτικά τη Λέσβο, τη Σάμο, τη Νάξο και άλλα. Με το Μεταφορικό Ισοδύναμο θα πάψουν να έχουν ανταγωνιστικό μειονέκτημα επιβαρυμένου κόστους μεταφοράς, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό για τις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε αυτά τα νησιά.
Ίδια λογική θα ισχύει και για την μεταφορά καυσίμων στα νησιά.
Για την επιδότηση επιχειρήσεων καυσίμων από τη μελέτη έχει προκύψει ποιο είναι το κόστος που πρέπει να πληρώσει κάποιος για μία μεταφορά στην ηπειρωτική Ελλάδα από το σημείο αναχώρησης του προϊόντος μέχρι το σημείο άφιξης. Το Μεταφορικό Ισοδύναμο επιδοτεί τον ίδιο τον νησιώτη επιχειρηματία, όχι την ακτοπλοϊκή εταιρεία, όπως ακούσαμε, ή την μεταφορική στη διαφορά του κόστους που συνίσταται η ακτοπλοϊκή μετακίνηση των προϊόντων για την ίδια απόσταση.
Μία κουβέντα σε σχέση με τον μειωμένο ΦΠΑ στα νησιά. Η χώρα είχε όφελος περίπου 85.000.000 ευρώ από την κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ. Με το Μεταφορικό Ισοδύναμο τα νησιά θα επιδοτούνται από την πρώτη του χρόνου, του 2019, τουλάχιστον 150.000.000. Επαναλαμβάνω κάτι που το είπε και ο Υπουργός, αλλά πρέπει να το λέμε: 24% ΦΠΑ ισχύει μέχρι σήμερα στις μεταφορές.
Η προτεινόμενη νομοθετική ρύθμιση, λοιπόν, αποτελεί την έμπρακτη απόδειξη μίας ανθρωποκεντρικής προσέγγισης στη νησιωτικότητα, που δεν πρέπει να διαμορφώνει όρους μειονεξίας, αλλά αξιοποίησης ιδιαιτερότητας. Είναι καιρός, λοιπόν, οι νησιώτες μας να αισθανθούν ισότιμοι πολίτες και να ανακτήσουν πλέον τις ευκαιρίες που οι ίδιοι δικαιούνται από την ελληνική πολιτεία.
