Ενημέρωση Ειδικής Διαρκούς Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων από τον ΑΝΥΠΕΞ Νίκο
Χουντή, στη συνεδρίαση με θέμα «Εξέταση του Προγράμματος Εργασίας της Ευρωπαϊκής
Επιτροπής για το 2015» (2.4.2015)
Παρατίθενται η πρωτολογία και η δευτερολογία του Αναπληρωτή Υπουργού Εξωτερικών, αρμόδιου για τις Ευρωπαϊκές Υποθέσεις, Νίκου Χουντή, στις 2 Απριλίου 2015, κατά τη συνεδρίαση της Ειδικής Διαρκούς Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, με θέμα: «Εξέταση του Προγράμματος Εργασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2015».
ΠΡΩΤΟΛΟΓΙΑ
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΟΥΝΤΗΣ (Αναπληρωτής Υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων) : Ευχαριστώ κύριε Πρόεδρε. Αγαπητοί συνάδελφοι, σας ευχαριστώ πολύ που με καλέσατε. Η παρουσία μου εδώ είναι από τη μια μεριά υποχρεωτική, σύμφωνα με το Σύνταγμα, σύμφωνα με το άρθρο 32 Α’ - θα δείτε για ποιο λόγο τα λέω αυτά – και μέσα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο σύμφωνα με το άρθρο 12 της Συνθήκης, σύμφωνα με τα πρωτόκολλα περί του ρόλου των εθνικών κοινοβουλίων και της επικουρικότητας και αναλογικότητας.
Αυτό είναι το θεσμικό πλαίσιο που καθορίζει τη σχέση μας ως προς αυτό. Το επικαλούμαι γιατί ένα από τα θέματα που θα συζητήσουμε, είναι πώς έχει το πρόβλημα της Δημοκρατίας σήμερα σε όλο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Αναφέρεται σ’ αυτό το πρόγραμμα της Κομισιόν. Είναι στα δέκα θέματα που έχει το κείμενο Γιουνκέρ και επομένως, η επίκλησή του είναι και θεσμική, αλλά είναι και επί της ουσίας.
Όμως, χαίρομαι που βρίσκομαι εδώ εγκαινιάζοντας μια διαδικασία, που δηλώνω εκ των προτέρων, ότι θα είναι και δική μου επωδός στη σημερινή συζήτηση, είναι στη διάθεση για συνεργασία, για επικοινωνία, για ενημέρωση στο επόμενο διάστημα. Ευχαριστώ λοιπόν που εγκαινιάζουμε αυτόν τον τύπο των σχέσεων, υποχρεωτικών, αλλά και ουσιαστικών.
Θέλω να σας πω αγαπητοί συνάδελφοι, ότι δεν είναι μόνο το κείμενο Γιουνκέρ, δηλαδή, το κείμενο της νέας Επιτροπής. Είναι ίσως για πρώτη φορά που περιέγραψε ο Πρόεδρος της Επιτροπής, ποιος είναι ο ρόλος αυτών των κειμένων. Είναι η ατζέντα των θεμάτων με τα οποία θα απασχοληθεί η Κομισιόν.
Είναι ότι θα βηματοδοτήσει τις προτεραιότητες της Ένωσης, λαμβάνοντας πρωτοβουλίες και νομοθετικών πράξεων, δηλαδή, θα πάει και στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Σημειώνω ότι για πρώτη φορά αυτό το κείμενο, δηλαδή, ο προγραμματισμός της Κομισιόν και συζητήθηκε, όπως πάντα, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αλλά συζητήθηκε και στο Συμβούλιο. Εξ αυτού και η δική μου πρόσθετη ενημέρωση, μιας και εκπροσωπώ την κυβέρνηση, δηλαδή, μέλος του συμβουλίου, για ενημέρωση, χωρίς να σημαίνει ότι όλα αυτά τα υιοθετούμε ή τουλάχιστον έχουμε την ίδια άποψη. Η σοβαρότητα αυτού του κειμένου είναι ότι η χρονιά ή η περίοδος στην οποία αναλαμβάνει η Επιτροπή Γιουνκέρ, είναι πολύ κρίσιμη για τις ευρωπαϊκές εξελίξεις. Αυτό το διαπιστώνει κανείς και από την παρακολούθηση των ευρωπαϊκών εξελίξεων, γεγονότα που παρακολουθούμε κ.τ.λ. και βεβαίως, από το στοίχημα που έχει βάλει η ίδια η επιτροπή ότι κάνουμε ένα νέο ξεκίνημα, άρα κάτι δεν πάει καλά και δεν είναι η δική μου έκφραση. Έχει ειπωθεί ότι η επιτυχία του έργου της Επιτροπής Γιουνκέρ θα εξαρτηθεί αν θα υπάρξει καινούργια Επιτροπή. Αυτές οι δραματικές υπογραμμίσεις δεν είναι δικές μου, δεν είναι της ελληνικής κυβέρνησης, επειδή αυτή την περίοδο βρισκόμαστε σε αυτή τη φάση των διαπραγματεύσεων, από το αποτέλεσμα της οποίας οπωσδήποτε θα επανακαθοριστούν οι σχέσεις της χώρας με την Ε.Ε. και οπωσδήποτε θα φανεί αν πράγματι, προβλήματα που εντοπίζει υπό τη μορφή πρωτοβουλιών, νομοθετικών πράξεων, που θα πάρει η Επιτροπή Γιουνκέρ, θα αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά ζητήματα που επιχειρείται να αντιμετωπιστούν ή και στοιχειακά αντιμετωπίζονται και στις διαπραγματεύσεις που κάνει σήμερα η σημερινή κυβέρνηση, αλλά και ενόψει της μεγάλης διαπραγμάτευσης που θα γίνει τον Ιούνιο. Δηλαδή, τι θα γίνει με το πρόβλημα της απομείωσης του χρέους και τι θα γίνει με την ανάπτυξη. Θέματα που τα αντιμετωπίζουμε και τα βλέπουμε μέσα στο κείμενο Γιουνκέρ.
Τέλος, το πόσο σημαντικές και κρίσιμες είναι οι ευρωπαϊκές εξελίξεις καθορίζεται από το γεγονός ότι παράλληλα με το έργο που επιτελεί η επιτροπή, το οποίο, θα παρακολουθήσουμε και το γεγονός ότι η σημερινή συζήτηση έχει το χαρακτήρα ενημέρωσης δεν μας περιορίζει καθόλου να κουβεντιάσουμε και να αξιολογήσουμε τι γίνεται σε κάθε τομέα. Θέλω να σας πω ότι έχει ξεκινήσει μια κουβέντα με μια εισηγητική έκθεση που έχουν διαμορφώσει οι τέσσερις Πρόεδροι του ευρωπαϊκού οικοδομήματος και που έχει στρατηγικό χαρακτήρα. Τίτλος της είναι «Εμβάθυνση της ΟΝΕ» και που θίγονται θέματα στρατηγικής της Ε.Ε.. Θα σας το δώσω το σχετικό κείμενο και θα πρέπει να το θεωρήσετε ως ένα γενικότερο πλαίσιο, γιατί δεν έχει ολοκληρωθεί αυτή η συζήτηση. Προς το παρόν κατατίθενται γνώμες. Η συζήτηση αυτή θα ολοκληρωθεί τον Ιούνιο του 2015, όταν θα γίνεται και η μεγάλη διαπραγμάτευση της χώρας μας.
Το κείμενο της Επιτροπής το έχετε υπόψη σας και δεν θεωρώ εποικοδομητικό να σας το διαβάσω. Σπεύδω να σας πω ότι για κάποιον που θέλει να ενημερωθεί καλά, το κείμενο αυτό συνοδεύεται από τέσσερα παραρτήματα.
Αξίζει τον κόπο, για κάποιον που θέλει να εμβαθύνει.
Εγώ θα σας πω τι θα κάνω, προκειμένου να βοηθήσω αυτή τη συζήτηση. Εγώ οφείλω να κάνω βιβλιογραφική παραπομπή, για να διευκολυνθούμε όσον αφορά το χρόνο και να μείνω σε κάποια θέματα που, κατά την άποψή μου, δείχνουν το σχολιασμό και πως οφείλω να σας πω τα στοιχεία της πολιτικής της νέας Κυβέρνησης, όσον αφορά τα ευρωπαϊκά ζητήματα. Εδώ δεν ήρθα, απλώς, για να παρουσιάσω ένα κείμενο, αλλά και να σας πω πως τα βλέπουμε τα πράγματα και τι πρέπει να κάνουμε. Εκεί πρέπει να κριθεί η πολιτική της Κυβέρνησης και η πολιτική των άλλων δυνάμεων.
Δεν έχω καμία διάθεση ούτε να φύγω από την υποχρέωση της ενημέρωσης, αλλά θα ήθελα αυτή η ενημέρωση να έχει ένα πιο ζωντανό στοιχείο. Από κει και πέρα, τα κείμενα στη διάθεσή του καθενός. Θα τα παρακολουθήσουμε, θα τα μελετήσουμε, θα τα σχολιάσουμε και θα τα βρούμε μπροστά μας στις νομοθετικές πράξεις, που θα ξεκινήσουν από την Κομισιόν, το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο. Ακόμη και στις μη νομοθετικές πράξεις, πολιτικές αποφάσεις.
Κλείνοντας, θα ήθελα να πω ότι εδώ, ο ρόλος του Κοινοβουλίου που προκύπτει μέσα από τα πρωτόκολλα και που θα το δούμε πολύ συγκεκριμένα, η αναβάθμιση του, σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λισσαβόνας, έχει δύο στοιχεία.
Πρώτον, ενημερώνεται για τις νομοθετικές πράξεις, εκ των προτέρων και επομένως, αγαπητοί συνάδελφοι, θα ασχοληθείτε, έτσι και αλλιώς, με τα κείμενα που έρχονται για νομοθετική απόφαση και πρέπει, εγκαίρως, να δώσουμε γνώμη.
Δεύτερον, το Εθνικό Κοινοβούλιο και από τις πολιτικές εξελίξεις, όπως προσπάθησα να σας τις παρουσιάσω, έχει και το δικαίωμα της ένστασης. Αν τα κείμενα που έρχονται από την Κομισιόν και που κατά τα άλλα, ενδεχομένως, υπακούουν σε αυτές τις προτεραιότητες που καταγράφει το κείμενο, δεν είναι συμβατά με την αρχή της επικουρικότητας και παραβιάζουν την εθνική κυριαρχία σε θέματα που δεν είναι αρμοδιότητα της Κομισιόν, τότε το Ελληνικό Κοινοβούλιο έχει τη δυνατότητα, όπως κάθε κοινοβούλιο, να βάλει ένσταση, με τη λογική ότι παραβιάζει αυτή τη Συνθήκη.
Είπα τα τελευταία γιατί θέλω να κάνω «γέφυρα» με τα θέματα που θέλω να σας παρουσιάσω.
Αφού συμφωνήσαμε ότι δεν θα σας τα παρουσιάσω αναλυτικά, επιλέγω από τα δέκα θέματα, τέσσερις άξονες, τους πιο βασικούς, κατά τη γνώμη μου, που καλύπτουν όλο το φάσμα των προτάσεων που έχει καταθέσει η Επιτροπή Γιουνκέρ. Η επιτροπή Γιουνκέρ, ήδη έχει αναλάβει καθήκοντα, από τον περασμένο Νοέμβρη- Δεκέμβρη, οπότε δεν μιλάμε για προτάσεις, σε ορισμένες περιπτώσεις έχουμε και δράση.
Σας υποσχέθηκα ότι θα σας παρουσιάσω τέσσερα θέματα, που πιστεύω ότι είναι τα πιο σημαντικά και βεβαίως, για άλλη μια φορά, αυτά με το μεγαλύτερο ελληνικό ενδιαφέρον.
Το πρώτο είναι το θέμα της Δημοκρατίας. Ο τίτλος στο κείμενο Γιουνκέρ είναι, «Δημοκρατική Αλλαγή». Θα το βρείτε με διαφορετικούς τρόπους. Εκεί εντοπίζονται ορισμένα ζητήματα, στο εισαγωγικό του Γιουνκέρ, για τη συζήτηση που γίνεται στην Ε.Ε..
Στη συζήτηση που εξελίσσεται, κυρίως, στην περίοδο της κρίσης, όλοι μιλούν ότι η κρίση ανέδειξε αυτό που παλαιότερα θα λέγαμε, δημοκρατικό έλλειμμα. Αν κάποιος θέλει να αποτυπώσει σωστά αυτή την κατάσταση, δεν μπορεί να μιλάει για έλλειμμα. Μπορεί να μιλάει ότι ως ένα από τα θύματα της κρίσης, είναι η Δημοκρατία, που παίρνει διάφορες μορφές και που τις καταγράφω για το ακριβές και το τεκμηριωμένο του ισχυρισμού.
Στην περίοδο, λοιπόν, της κρίσης ελήφθησαν από την πλευρά των ευρωπαϊκών οργάνων νομοθετικές αποφάσεις που δεν ήταν συμβατές με τις συνθήκες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα που έχει διαπιστωθεί, είναι το δευτερογενές παράγωγο δίκαιο που παρήχθη ad hoc για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους, δηλαδή, τα μνημόνια και αυτό είναι παραδεκτό - δεν είναι δική μου παρατήρηση- και αν κάποιος θεωρεί ότι είναι ένας αντιπολιτευτικός ισχυρισμός, αυτές είναι οι επισημάνσεις που έκανε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αυτές είναι οι επισημάνσεις που εισηγείται ότι πρέπει να παρθούν υπόψη και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, καθώς ο εισαγγελέας είπε αυτό το «τρόικα» δεν ήταν συμβατό με το θεσμικό πλαίσιο.
Αλλά το πρόβλημα της δημοκρατίας ως θύματος της κρίσης, αγαπητοί συνάδελφοι, δεν περιορίζεται μόνο εκεί. Η πιο ουσιαστική πλευρά είναι ότι αφαιρέθηκε συστηματικά ουσία και ύλη από τα θεσμικά όργανα, από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, από τα εθνικά κοινοβούλια, με συνέπεια σε πολλές περιπτώσεις, όλο και περισσότερες, η ευρωπαϊκή πολιτική να κινείται με αυτοματοποιημένες διαδικασίες, που σε αρκετές περιπτώσεις έχουν δημιουργήσει και πρόβλημα συμβατότητας των συνθηκών. Πάλι θα επικαλεστώ νομοθετικές πρωτοβουλίες, συνολικά το πακέτο που ονομάζεται «οικονομική διακυβέρνηση» -είναι πέντε κανονισμοί και μια οδηγία- η οποία μεταβιβάζει -και όχι μόνο αυτή- αρμοδιότητες στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή που δεν τις έχει και, όπως γνωρίζετε πολύ καλά, όταν μεταβιβάζονται αρμοδιότητες σε ένα όργανο που δεν τις έχει, με βάση τις συνθήκες, πρέπει να αλλάξεις τις συνθήκες, διαφορετικά υπάρχει θεσμική στρέβλωση.
Ετέθη τέτοιο θέμα αλλαγής των συνθηκών; Ετέθη, αγαπητοί συνάδελφοι. Τίθεται και στο στρατηγικό κατά μια έννοια κείμενο Γιουνκέρ του Ιουνίου, των τεσσάρων προέδρων. Δηλαδή, για να αντιμετωπιστούν αυτά τα ζητήματα και όλες αυτές οι πλευρές, τουλάχιστον το θεσμικό επίπεδο, από ορισμένους κύκλους τίθεται θέμα συνθηκών. Αυτό δείχνει και το μέγεθος του πόσο ξέφυγαν τα πράγματα –ξαναλέω- με βάση τις συνθήκες. Η διαπίστωση –ξαναλέω- δεν είναι δική μου, οι προτάσεις δεν είναι δικές μου.
Εδώ υπάρχει ένα θέμα ότι επιχειρήθηκε να καλυφθεί αυτό το χάσμα μεταξύ νομοθετικών πράξεων, κυρίως στην αντιμετώπιση της κρίσης χρέους, με μια μίνι αναθεώρηση των συνθηκών στο άρθρο 136 και έγινε με την απλοποιημένη διαδικασία, δηλαδή, σύντομα, χωρίς να συγκροτηθεί συντακτική συνέλευση, όπως προβλέπει η Συνθήκη της Λισσαβόνας, με εκπροσώπους των εθνικών κοινοβουλίων. Υπογραμμίστε, λοιπόν, εδώ ότι τα εθνικά κοινοβούλια έχουν λόγο ότι, κατά τη συνταγματική τάξη είτε έτσι είτε αλλιώς στην αναθεώρηση των συνθηκών, τουλάχιστον στη διαμόρφωση των πρώτων προτάσεων.
Ακολουθήθηκε, λοιπόν, αυτή η απλοποιημένη διαδικασία για να καλύψει το πρόβλημα θεσμικής παραβίασης -δημοκρατίας, εν τέλει- που υπήρχε, με βάση το άρθρο 136 της συνθήκης. Αυτό, όμως, δεν επαρκεί. Γιατί ελήφθησαν αυτά τα μέτρα με βάση το 136, θα το αναλύσω με την ευκαιρία άλλων θεμάτων.
Τέλος το πρόβλημα της δημοκρατίας εμφανίζεται με πολύ γλαφυρό τρόπο στη συμμετοχή των Ευρωπαίων πολιτών στις Ευρωεκλογές. Αν δεν φθίνει το ποσοστό της συμμετοχής, όλο και περιορίζεται. Σε οποιαδήποτε δημοσκόπηση ή έρευνα και αν κάνετε, το ποσοστό των Ευρωπαίων πολιτών που ελπίζουν ότι από την Ευρώπη θα τους έρθουν καλά πράγματα, δεν υπάρχει τέτοια εικόνα. Υπάρχει το αντίθετο. Και δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Παρατηρείται και σε άλλες χώρες. Τα στοιχεία είναι άφθονα για να το δεις. Το διαπιστώνει και η επιτροπή Γιουνκέρ.
Επομένως, ένα θέμα, λοιπόν, είναι πόσο θα ενισχυθεί το στοιχείο της δημοκρατίας, τυπικής και ουσιαστικής, στην υπόθεση της ενίσχυσης ή, εν πάση περιπτώσει στην ενοποιητική πορεία της Ε.Ε..
Σπεύδω να σας πω, κατά την προσωπική μου εκτίμηση ότι το πρόβλημα της δημοκρατίας παρακολουθούσε την οικοδόμηση της Ε.Ε. από την αρχή. Ακολουθήθηκε η αριστοκρατική μέθοδος. Δηλαδή, κάποιοι αποφασίζουν και μετά τίθενται στην έγκριση του λαού. Αυτό σε ένα βαθμό λειτουργούσε.
Σήμερα με την εικόνα, τα μέτρα και την γενικευμένη πολιτική, την αμφισβήτηση της δημοκρατίας και άλλες πολιτικές που απορρέουν από τα όργανα της Ε.Ε., αυτό δεν μπορεί να λειτουργήσει έτσι και αλλιώς.
Επομένως, η Επιτροπή προτείνει ορισμένα πράγματα, προσπαθεί να φέρει σε ένα λογαριασμό την θεσμική ανισορροπία που επήλθε και διεκδικούν όλοι οι θεσμοί της Ε.Ε., όλο και μεγαλύτερο ρόλο. Συνήθως σε μία τέτοια σύγκρουση θεσμών, αυτοί που χάνουν είναι οι αντιπροσωπευτικοί θεσμοί, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ασφυκτιά. Τα εθνικά κοινοβούλια πρέπει να σηκώσουν το ανάστημά τους στα σημεία που σας είπα και στην επίκληση που κάναμε, ο λόγος που συγκροτήθηκε αυτή η Επιτροπή είναι για να παίξουν το ρόλο τους μέσα στα όρια της ένστασης, της ενημέρωσης, της διαμόρφωσης των πολιτικών της Ε.Ε..
Το δεύτερο θέμα που θέλω να σχολιάσω, αναφέρεται πάντα στις προτεραιότητες της Επιτροπής Γιουνκέρ και είναι η εμβάθυνση της ΟΝΕ. Έτσι περιγράφηκαν τα θέματα και τα μέτρα που ελήφθησαν κατά την διάρκεια της κρίσης. Έτσι τιτλοφορείται το κείμενο στρατηγικής. Το κείμενο των 4 Προέδρων λέει, εμβάθυνση, σαφήνεια, ενίσχυση της ΟΝΕ. Γιατί αυτό; Ή μόνο αυτό είναι η Ε.Ε.; Η οικονομική ενοποίηση. Ακόμα και αν διαπιστώσει κανείς, ότι το βήμα της οικονομικής ενοποίησης, δεν ήταν οικονομική ενοποίηση αλλά νομισματικής ενοποίησης.
Σε κάθε περίπτωση δεν είναι οι μόνες ενοποιητικές διαδικασίες που θα έπρεπε να δρομολογηθούν, για κάποιον που πιστεύει ότι θα πρέπει να οικοδομηθεί μία Ευρώπη ενοποιημένη πολιτικά με χαρακτηριστικά που είναι αντικείμενο διά πάλης, διαφορετικών απόψεων κ.ο.κ..
Αγαπητοί συνάδελφοι, αυτό δείχνει το γεγονός ότι επελέγη η νομισματική και στη συνέχεια η οικονομική ενοποίηση, ως ο δρόμος, ως η πρώτη βασική κατεύθυνση κατά τη θεωρεία της διαχύσεως ότι αυτή θα έβγαζε ενοποιητικό δυναμικό και στους άλλους τομείς του. Όντως το βήμα του ευρώ έβγαλε ενοποιητικό δυναμικό αλλά, το έβγαλε με αρνητικό πρόσημο. Γιατί; Γιατί η διαπίστωση που γίνεται και αυτό το πρόβλημα που προσπαθεί να αντιμετωπίσει η Επιτροπή, ένα νέο ξεκίνημα κατά μία έννοια, ο τίτλος εμβάθυνση της ΟΝΕ που μπαίνει σε κάθε κείμενο στρατηγικής, έχει να κάνει στο γεγονός ότι κυρίως στην κρίση, που ήταν ένα τεστ, αποδείχθηκαν τα δομικά και αρχιτεκτονικά λάθη του ευρώ.
Η διαπίστωση δεν είναι δική μου, είναι όλων μας.
Ποια ήταν τα δομικά λάθη της ΟΝΕ που βγήκαν στην επιφάνεια στην περίοδο της κρίσης; Το πρώτο και όχι το μόνο. Ότι, δεν είχε μηχανισμούς διαχείρισης της κρίσης χρέους τουλάχιστον, με συνέπεια, όταν εμφανίστηκε αυτό το πρόβλημα δηλαδή, τι θα γίνει με το χρέος της Ελλάδας και των άλλων χωρών, δεν υπήρχε ο μηχανισμός που θα ανταποκρινόταν.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, εκ του καταστατικού, δεν επιτρέπεται να αγοράζει χρέος των χωρών, μηχανισμός άλλος δεν υπήρχε, οι δυνατότητες που έβγαζε κατ’ εξαίρεση η συνθήκη δεν ήταν επιθυμητή, το ρίσκο δεν το ελάμβαναν οι εταίροι και έτσι πήγαμε σε διόρθωση των αδυναμιών της ΟΝΕ με μη συμβατικά «όπλα». Ποια ήταν τα μη συμβατικά «όπλα»;
Πρώτον, η επιστράτευση ενός εξωθεσμικού παράγοντα, του ΔΝΤ, που δεν προβλέπεται από τις συνθήκες και την νομοθεσία χρηματοδοτικών μηχανισμών. Αυτό, είχε σαν αποτέλεσμα αυτές οι πολιτικές να παράγουν κοινωνικά προβλήματα και η εισαγωγή του κειμένου Γιουνκέρ καταγράφει. Βρισκόμαστε σε μία Ευρώπη που είναι ανοιχτό το πρόβλημα της ανάπτυξης με ελεύθερο λόγο που οξύνεται το πρόβλημα της ανεργίας, ιδιαίτερα της ανεργίας των νέων και επομένως, πρέπει να αντιμετωπιστεί αυτό το θέμα με μέτρα εμβάθυνσης της ΟΝΕ.
Σε αυτό τον προβληματισμό λοιπόν, σ' αυτή τη διαπίστωση που δεν είναι, ξαναλέω, ούτε δικιά μου ούτε η ελληνική, επειδή το φαινόμενο αυτό είναι γενικότερο, εκεί, αναπτύσσεται ένας προβληματισμός τι πρέπει να γίνει. Κάποια μέτρα που πρέπει να ληφθούν, κατά την άποψή μου, είναι ανεπαρκή, δηλαδή, να ενισχυθεί η κοινωνική διάσταση της ΟΝΕ, να προσπαθήσουν να συνδυάσουν την δημοσιονομική πειθαρχία με την ανάπτυξη, επιτέλους, επειδή το πρόβλημα δεν αντιμετωπίζεται διαφορετικά, δεν φαίνεται να ολοκληρώνουν τον προβληματισμό.
Ακούγονται προτάσεις να φτιαχτούν κάποιοι μηχανισμοί, ούτως ώστε να νομιμοποιούνται οι αποφάσεις που αναφέρονται γενικώς στην ΟΝΕ. Π.χ., οι αποφάσεις του Eurogroup, θα έχετε ακούσει τη συζήτηση (Ύπατο Κείμενο Στρατηγικής), να φτιαχτεί το τμήμα του Ευρωκοινοβουλίου που αναφέρεται στο Eurogroup, ο Πρόεδρος του Eurogroup να είναι αποκλειστικής απασχόλησης, δηλαδή, πράγματα καινοφανή κατά μια έννοια που δείχνουν, όμως, και τον βαθμό του προβληματισμού και το μέγεθος των ριζικών μέτρων που πρέπει να ληφθούν για να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα μιας βιώσιμης οικονομικής, βεβαίως, και νομισματικής βεβαίως. Και με ανοιχτό το θέμα αν αυτή η οικονομική και νομισματική ενοποίηση είναι πράγματι προς την κατεύθυνση της πολιτικής, κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης.
Δεν θα επεκταθώ περισσότερο, θα σας δώσω το σχετικό κείμενο ώστε να προλάβω τις άλλες δύο παρουσιάσεις.
Ο τρίτος άξονας στο οποίο αναφέρεται το κείμενο με διάφορους τρόπους αλλά και με τον συνεπή τίτλο, είναι ένα θέμα που έθιξα και στον προηγούμενο σχολιασμό, είναι ένα θέμα που απασχολεί την χώρα μας, είναι ένα επίκαιρο θέμα που απασχολεί όλη την Ευρώπη. Το λέω κατευθείαν για να μην σας αφήσω απορία, ήδη το αντελήφθητε, είναι το πρόβλημα της ανάπτυξης, το πρόβλημα της απασχόλησης, καινοτομία, κ.λπ. Υπάρχει η στρατηγική 2020. Το πρόβλημα της ανάπτυξης είναι καθολικό πρόβλημα και δεν είναι μόνο πρόβλημα της Ελλάδας. Το πρόβλημα της ανεργίας γενικώς και της ανεργίας των νέων δεν είναι μόνο της Ελλάδας. Τους δείκτες τους ξέρετε, η διαπίστωση γίνεται, δεν υπάρχει αμφιβολία. Τι κάνουμε τώρα από δω και πέρα;
Από δω και πέρα, εδώ αξίζει τον κόπο να σταθεί κάποιος, πράγματα που τα ξέρετε και θα είμαι σύντομος. Εκτός από όλα τα άλλα, εκτός από μια δυσκολία, πρόβλημα της αρχιτεκτονικής της ΟΝΕ. Ποιάς; Ότι δεν έχει έναν δυνατό ομοσπονδιακό προϋπολογισμό, είναι περιορισμένος, είναι το 1%. Αυτό είχε και ως αποτέλεσμα να λες ότι «δεν έχω τα εργαλεία» μέσα στην Ε.Ε. με τα σημερινά δεδομένα …. ούτε έναν γερό ομοσπονδιακό προϋπολογισμό ούτως ώστε να κάνει μεταφορά. Η μεταφορά πόρων που γίνεται προς τις αδύνατες χώρες με διάφορα ταμεία είναι ανεπαρκής στην αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων, ενώ το πρόβλημα της ανεργίας και γενικότερα της ανάπτυξης προφανώς δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με μια απλή ανακατανομή που, έτσι κι αλλιώς, είναι περιορισμένες οι δυνατότητες.
Προσθετικά, λοιπόν, στο να απαντηθεί στο πρόβλημα της ανάπτυξης έχουμε το πακέτο Γιουνκέρ. Προτάσεις, πακέτο, κ.τ.λ. νομίζω ότι σας είναι γνωστά αυτά τα ζητήματα. Δηλαδή, η προσπάθεια να κινητοποιηθούν 315 δισεκατομμύρια ευρώ για αναπτυξιακούς λόγους, αντιμετώπιση του προβλήματος της ανεργίας, της ανεργίας των νέων, άλλα για αναπτυξιακούς λόγους.
Εδώ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θα είμαι σύντομος, θα σας δώσω το σχετικό κείμενο θα το έχετε πληροφορηθεί, η συζήτηση δεν έχει ολοκληρωθεί, διαμορφώνεται ένα ταμείο επενδύσεων. Οι παρατηρήσεις που μπορούμε να κάνουμε από ελληνικής πλευράς και όχι μόνο- δεν μιλάω για παρατηρήσεις ΣΥ.ΡΙΖ.Α., ΑΝ.ΕΛ. για να συνεννοηθούμε- μιλάω για παρατηρήσεις που κάνουν αρκετές χώρες, ιδιαίτερα της κατηγορίας της δικιάς μας είτε μεγέθους είτε και προβλημάτων, ότι εδώ το ταμείο η διεκδίκηση και η συμμετοχή δεν είναι εξασφαλισμένη ισοτίμως προς όλες τις χώρες, και αυτό είναι μια προσπάθεια.
Δεύτερον. Η αρχική πηγή χρηματοδότησης που είναι περιορισμένη και τα 315 δισεκατομμύρια ευρώ θα κινητοποιηθούν μέσω μόχλευσης, ενδεχομένως θα μπουν στον πειρασμό ορισμένων δαπανών από τον πενιχρό, ήδη αναφέρθηκα, προϋπολογισμό. Κι εκεί ουσιαστικά μεταφέρεις χρήματα τα οποία τα βάζεις αλλού και λες ότι κάνω προσθετικά. Δεν μπορεί να πάει έτσι το πράμα.
Τρίτον, στην μέχρι τώρα συζήτηση δεν έχουν παρθεί υπόψιν οι γεωγραφικές και τομεακές ιδιαιτερότητες, πράγμα που θα μας βοηθούσε. Δηλαδή, έτσι όπως γίνεται η συζήτηση και έτσι όπως μέχρι τα τώρα συζητιέται το πακέτο Γιουνκέρ, που είναι μια ένεση, δείχνει μια αντίληψη ότι η ανάπτυξη δεν μπορεί να τροφοδοτηθεί μόνο με τον τρέχοντα ρυθμό ανάπτυξης, χρειάζεται γερό επενδυτικό σοκ. Το είπα αυτό γιατί θυμηθείτε ότι για να μπορέσει να έχει ανάπτυξη η Γερμανία ή και η Ευρώπη, ένα σχέδιο τονωτικό, πέρα από μέτρα και άλλα ζητήματα που μας ακουμπάνε. Θέλει μεγάλο σοκ για να μπορέσεις να το ξεπεράσεις και μάλιστα, όταν έχεις τόσο μεγάλη ανεργία σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον που όλο και περισσότερο δημιουργεί περιορισμό των θέσεων εργασίας.
Εδώ, λοιπόν, το πακέτο Γιούνκερ που θα ήταν ένα εργαλείο, προς το παρόν όσο αφορά τα ελληνικά συμφέροντα δεν είμαστε ευχαριστημένοι. Αυτό θα αρχίσει να εκταμιεύεται από το φθινόπωρο για όλους, το τρέχον έτος. Αυτή είναι η πληροφόρηση η δική μου. Αυτό είναι ένα από τα εργαλεία που καταθέτει η Επιτροπή, είναι προς συζήτηση, καταγράφεται, όμως σας λέω τις επισημάνσεις που δεν είναι μόνο δικές μας. Θα έχουμε και εδώ δουλειά να κάνουμε στο μέτρο που αυτά τα ζητήματα πρέπει να συζητηθούν και στην ελληνική κοινωνία.
Από εκεί και πέρα υπάρχει το θέμα της χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας και ιδιαίτερα το θέμα της χρηματοδότησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Εδώ χαμογελάμε όλοι όταν συζητούμε τα οικονομικά θέματα ανεξάρτητα από την πολιτική θέση. Όταν λες «να πάνε τα χρήματα στην πραγματική οικονομία, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι η ραχοκοκαλιά της οικονομίας». Αυτό μοιάζει σαν τη φοροδιαφυγή και λέμε όλοι να παταχθεί. Εδώ τώρα λέμε θα πάνε χρήματα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και μιλώ πανευρωπαϊκά, εδώ δεν είναι ένα ελληνικό παράπονο, διότι και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη τις θέσεις εργασίας στην πλειονότητα τις παράγουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Όμως, οι πολιτικές που ακολουθούνται είναι είτε μονοπωλιακές είτε ολιγοπωλιακές, πράγμα που περιορίζει και καταστρέφει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τις οποίες κατά τα άλλα δεν υπάρχει συστηματική πολιτική βούληση να τις χρηματοδοτήσει. Υπάρχει μια ρητορική που διαπιστώνει το πρόβλημα και εδώ είναι ένα άλλο πεδίο που πρέπει να κινηθούμε. Υπάρχουν διάφορα προγράμματα, διεκδικούμε όλες οι χώρες, ιδιαίτερα η δική μας η χώρα ώστε να μπορέσει να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα.
Τελευταία παρατήρηση. Είναι το θέμα της θέσης της ισχυροποίησης της Ευρώπης στον κόσμο. Εδώ μπορεί να περιλάβει κανείς, όπως και το κείμενο περιλαμβάνει, αλλά και οι ευρωπαϊκές εξελίξεις περιλαμβάνουν, πολλούς υπότιτλους. Επιλέγω έναν που συνδέεται με τα προηγούμενα, που είναι γέφυρα με τα προηγούμενα. Αργότερα θα πάω και στα άλλα όσο πιο σύντομα γίνεται, λέγοντας εκ των προτέρων ότι ορισμένα απ’ αυτά που θα ειπωθούν παρακάτω είναι θέματα γενικότερα εξωτερικής πολιτικής. Έχει γίνει μια ενημέρωση, όχι βεβαίως σε αυτή την Επιτροπή, εγώ εισηγητικά θα τα αποφύγω, αν χρειαστεί να την κάνουμε τη συζήτηση, ώστε να σας πω και τη γνώμη και τη θέση της Κυβέρνησης.
Το θέμα που επέλεξε σαν γέφυρα μεταξύ ανάπτυξης και του διεθνούς ρόλου της Ε.Ε. είναι η συμφωνία διατλαντικού εμπορίου και επενδύσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ε.Ε.. Δεν το γνώριζα και ήμουν έτοιμος να κάνω, αν μου επιτρέπετε, μια κριτική. Κοίταξα όμως τα πρακτικά και έχει συζητηθεί. Επομένως, δεν χρειάζεται εγώ να πω περισσότερα. Πώς άλλωστε να μην έχει γίνει συζήτηση αφού είναι ένα πολύ κρίσιμο θέμα. Στις προτεραιότητες της Κομισιόν είναι ότι πρέπει να ολοκληρωθεί. Βεβαίως πρέπει να ολοκληρωθεί, λένε όσοι το βρήκανε, γιατί σπεύδω να σας πω ότι σε αυτό το θέμα, όπως και σε άλλα θέματα η Κυβέρνησή μας, όχι μόνο στα συμβούλια ευρωπαϊκών υποθέσεων ή και γενικών υποθέσεων, στα πρώτα συμβούλια οι εκπρόσωποί μας κάνανε δηλώσεις αρχών, λέγοντας «ότι αυτή είναι η πολιτική μας, κατά τα άλλα δουλεύουμε πάνω σε αυτό που έχει ήδη διαμορφωθεί, δεν είμαστε της άποψης να τα διαλύσουμε».
Δεν ξέρω εάν είμαι κατανοητός, διότι αν συζητείτο από την αρχή, δηλαδή, εάν τώρα ξεκινούσε αυτή η συζήτηση, η ελληνική κυβέρνηση και θεωρώ και άλλες κυβερνήσεις, ήδη, διαπιστώνουν ότι θα μπορούσαν να πουν ότι αυτή η συμφωνία, μάλλον, δεν θα βγει σε καλό. Το λέω με επιεικείς όρους.
Δεν είναι δική μου η επιχειρηματολογία, αυτό το γνωρίζετε. Τι σημαίνει αυτό εδώ;
Σημαίνει, ότι αυτό που μένει πια, γιατί είναι στη φάση της ολοκλήρωσης, πρώτα απ' όλα πάσχει από την ανάγκη διαφάνειας και ενημέρωσης, ένα παράπονο μια παρατήρηση που επανειλημμένα διατυπώνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και όλες οι πολιτικές δυνάμεις και που προφανώς διατυπώνονται και σε εθνικό επίπεδο, αν πράγματι οι πολίτες για μια συμφωνία που θα επηρεάσει καθοριστικά την καθημερινότητά τους, είναι καλά ενημερωμένοι για τα οφέλη αλλά και για τις ενδεχόμενες ζημίες και όχι μόνο οι πολίτες, για να μη θεωρηθεί ως ένα λαϊκό «οι πολίτες», αλλά και οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, μικρές και μεγάλες, τεράστιες, ίσως, κλάδοι της παραγωγής.
Για να μη φανεί ότι αυτοσχεδιάζω, είναι χαρακτηριστικό του τύπου που επιχειρείται να αντιμετωπιστούν ζητήματα γεωγραφικής προέλευσης που μας αφορούν εμάς, ότι ως προάγγελος το τι θα περιλαμβάνει αυτή η συμφωνία γι αυτά τα προϊόντα είναι η υπόθεση της υπό εξέλιξη συμφωνίας Ε.Ε. - Καναδά, το θέμα της φέτας, οι ελιές καλαμών κ.λπ..
Τι σημαίνει αυτό;
Δεν περιλαμβάνει, τουλάχιστον, προς το παρόν τέτοια προστασία και εμείς πρέπει να επιμείνουμε, γιατί εδώ δεν είναι κομματικό το θέμα και γνωρίζω, ότι υπήρχαν αντιδράσεις και από την προηγούμενη κυβέρνηση, το έχω παρακολουθήσει και ο κ. Μηταράκης κ.λπ. για να είμαστε εντάξει. Γιατί το πρόβλημα είναι κάτι γενικότερο.
Κινδυνεύει η ελληνική κτηνοτροφία και όχι μόνο.
Μάλιστα, η ίδια επίθεση έγινε με αυτή την έννοια και στα ιταλικά τυριά.
Επομένως, αυτό είναι ένα προείκασμα θα έλεγε κανείς. Έμαθαν ότι έγινε αυτό με τον Καναδά, δηλαδή, ότι ήταν παραχωρητικοί οι εταίροι μας των μεγάλων κτηνοτροφικών και άλλων επιχειρήσεων, προσέφεραν χωρίς την προστασία που απαιτείτο την ελληνική φέτα τα ιταλικά τυριά και εάν αυτό γίνει σε μια σειρά ζητήματα, τότε προφανώς έχουμε να κάνουμε με άλλες διαδικασίες.
Αυτή είναι τώρα η δική μας στοιχειακή παρατήρηση και όχι μόνο ημών της ελληνικής κυβέρνησης, αλλά φαντάζομαι και όλων των πολιτικών δυνάμεων, που πρέπει να το σταματήσουμε αυτό, αλλά δίνει και μια εικόνα προς τα πού μπορεί να πάνε τα πράγματα όσον αφορά σε αυτή τη συμφωνία.
Αυτό που βλέπουμε μπροστά μας ως Ε.Ε. - εγώ τη λέω νεοφιλελεύθερη, κάποιος άλλος συνάδελφος που έχει μια διαφορετική αντίληψη τη λέει καλή - θα αλλάξει σημαντικά σε πολλά πράγματα, λόγω των συνεπειών αυτής της συμφωνίας.
Από τους ανθρώπους του πολιτισμού, της τέχνης και του κινηματογράφου που είναι πιο ευαίσθητοι από εμάς τους πολιτικούς, υπήρξε μια επιτυχής αντίδραση με πρωταγωνιστή τον πατριώτη μας τον Κώστα Γαβρά, που επεδίωξαν και κατάφεραν να αφαιρεθεί από αυτή τη συμφωνία ο τομέας των οπτικοακουστικών. Αυτό ήταν ένα δείγμα, ότι εδώ κάτι δεν πάει καλά και ότι υπήρξε ένας αγώνας.
Θα μπορούσα να μιλάω αρκετά γιατί εδώ το πρόβλημα είναι πάρα πολύ σοβαρό και λένε ότι θα καταλήξουν σε αυτή την υπόθεση.
Στα θετικά αυτή της συμφωνίας αναφέρονται, ότι θα ανοίξουν οι δυνατότητες των επιχειρήσεων, θα ανοίξουν θέσεις εργασίας, θα είναι μια συμβολή στην αντιμετώπιση της απασχόλησης και θα βοηθήσει στην ανάπτυξη, γι αυτό, λοιπόν, το συνέδεσα με το προηγούμενο.
Ας αναφερθούμε τώρα στη διεθνή θέση.
Η συμφωνία αυτή ουσιαστικά είναι μια απάντηση των ΗΠΑ και της Ε.Ε. απέναντι στις ανταγωνιστικές δυνατότητες άλλων χωρών άλλων περιοχών μέσα από τη σύμπτυξη συνεργασιών σε όλα τα επίπεδα, την κρίναμε εσωτερικά και γενικώς είναι κάτι που θα έλεγε κανείς, ότι είναι συζητήσιμο.
Εδώ, όμως το ίδιο το κείμενο Γιούγκερ στο παράρτημα και τις πρωτοβουλίες λέει, ότι «ανοιχτείτε εμπορικά και οικονομικά και σε άλλες χώρες με διμερείς και πολυμερείς συμφωνίες».
Εδώ υπάρχουν τα θέματα της διεύρυνσης -δεν θα επαναλάβω τις θέσεις- υπάρχουν τα θέματα των κρίσεων και υπάρχουν και άλλες πλευρές. Το βασικό χαρακτηριστικό στο οποίο θα ήθελα να μείνω, ένα στοίχημα που βάζει η Επιτροπή, είναι να αναθεωρηθεί η κοινή πολιτική ασφάλειας, με έμφαση στην ασφάλεια, αλλά, όμως, που οι μέχρι τώρα συζητήσεις εμπεριέχουν επικίνδυνα, κατά την άποψή μας, στοιχεία, καθώς σε προβλήματα και εντάσεις που υπάρχουν στην περιοχή μας δεν υπολογίζονται σωστά οι συνέπειες ενδεχόμενων στρατιωτικών και άλλων παρεμβάσεων, που εκτός των άλλων θα εμπλέξουν την Ε.Ε. σε εντάσεις και θα πληρώνει τις συνέπειες, κατά μια έννοια. Επίσης, θα της αφαιρέσουν το διπλωματικό και πολιτικό φιλειρηνικό ρόλο, λέω εγώ, όσον αφορά τις διενέξεις, γιατί η Ευρώπη εξέπεμπε αυτό το μήνυμα ή έπρεπε να το εκπέμπει ή γι' αυτό ιδρύθηκε και τέλος, γιατί θα δημιουργήσει περαιτέρω μεγάλα προβλήματα στο μεταναστευτικό.
Ευχαριστώ πολύ που με ακούσατε, μια τελευταία επίκληση μόνο. Με βάση αυτά, επαναλαμβάνω για άλλη μια φορά, υπάρχουν τρόποι καλύτερης ενημέρωσης ή μάλλον τρόποι να ενισχυθεί η ενημέρωση τουλάχιστον από την πλευρά του Υπουργείου στην Επιτροπή. Είμαι στη διάθεσή σας. Ευχαριστώ.
…
ΔΕΥΤΕΡΟΛΟΓΙΑ
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΟΥΝΤΗΣ (Αναπληρωτής Υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων): Τώρα για να είμαι ειλικρινής, για ερώτηση στρατηγικού χαρακτήρα σαν αυτή που κάνετε δεν φτάνει ο χρόνος. Θα είμαι πολύ σύντομος, απαντώντας και εγώ στον κ. Γραμματικάκη γιατί έθεσε ένα θέμα. Το θέμα που μας άνοιξε την συζήτηση και λέει για ενημέρωση, δεν σημαίνει ουδετερότητα.
Δεύτερον, κατά μία έννοια, όχι καταχρηστικά, δεν είναι ο ρόλος μου ως εκπροσώπου της Κυβέρνησης και Υπουργού αρμόδιου για τα ευρωπαϊκά θέματα, να ενημερώνω με ένα ουδέτερο τρόπο. Είναι άλλος ο θεσμικός μου ρόλος. Το λέω αυτό γιατί πρέπει να υπάρξει μία συνεννόηση, τι κάνει ο καθένας και να αναλάβει ο καθένας την πολιτική του ευθύνη κ.λπ.. Την Ευρωπαϊκή πολιτική της χώρας συνολικά και στις εκφάνσεις της, την χαράσσει και την υλοποιεί η Κυβέρνηση, αυτή είναι η ευθύνη της.
Το Εθνικό Κοινοβούλιο, εκ του Κανονισμού 32 Α, λέει ποια είναι τα καθήκοντα της Επιτροπής, οι αρμοδιότητες των Εθνικών Κοινοβουλίων και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ο καθένας έχει τα δικά του καθήκοντα. Πού θέλω να καταλήξω; Θέλω να καταλήξω ότι οποιαδήποτε εκτίμηση και αν έχεις, είτε θέλεις να την βελτιώσεις είτε θέλεις να την ανατρέψεις, αξιοποιώντας την θεσμική σου θέση και την ευθύνη, ασκείς τα καθήκοντά σου.
Σε κάθε περίπτωση όμως τα θέματα είναι πολιτικά. Βεβαίως ξέρω ότι υπάρχουν και διαφορετικές απόψεις. Εγώ έχω την ευθύνη από σήμερα, όχι μόνο ενημερωτικά για να καλύψω και αυτό το σκέλος, αλλά και τις πολιτικές ή την οπτική που βλέπει η Κυβέρνηση αυτά τα θέματα. Μάλιστα, επιχειρούμε να απαντήσουμε και σε μεγάλα ερωτήματα, όπως αυτό που θέσατε κύριε Πρόεδρε που είναι ένα μεγάλο θέμα, που πάει στις αφηγήσεις περί του ευρωπαϊκού εγχειρήματος και πως έχει προχωρήσει. Δεν είναι εκτός τόπου, προφανώς γιατί αυτή η συζήτηση, αλλά πολύ περισσότερο αυτή που ξεκινάει ή ξαναγίνεται για άλλη μια φορά για την εμβάθυνση γενικώς, το ανοίγει αυτό το θέμα. Οι εξελίξεις το έχουν θέσει κομβικά αυτό το θέμα.
Επομένως, θα μπορούσα να μιλάω και να λέω τις απόψεις μου τουλάχιστον, αλλά θα προσπαθήσω ορισμένα τέτοια στοιχεία να τα συμπεριλάβω στις απαντήσεις.
Δεύτερον, πρέπει να οργανώνονται συχνές επικοινωνίες για συζήτηση, για το τι θέλουν από την κυβέρνηση και τα λοιπά. Γενικώς, δεν υπάρχει συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι ευθύνη της κυβέρνησης, του Υπουργείου, να ετοιμάζει σχετικούς φακέλους για τους Ευρωβουλευτές με τα θέματα που έχουν συζητηθεί στο Συμβούλιο. Ορισμένες φορές μας ζητούσαν να τους πούμε τι λέει η κυβέρνηση για κάποιο θέμα. Αυτό, δεν σήμαινε ότι ο Ευρωβουλευτής θα το τηρήσει, αλλά οφείλουμε να του πούμε τι πιστεύει η κυβέρνηση.
Θέλω επίσης να σας πω, με αφορμή ότι πράγματι, δεν κάλυψα όλα τα θέματα, αλλά το έκανα με ένα κριτήριο που ίσως δίνει απαντήσεις ή δεν δίνει απαντήσεις σε κάποια θέματα που θέσατε, με την έννοια ότι όταν συζητάς αυτό το θέμα και όταν αναφέρεσαι στο Υπουργείο Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, σε πιάνει μια ιμπεριαλιστική τάση να τα πεις όλα, γιατί ευρωπαϊκές πολιτικές είναι σχεδόν όλα ή το 60%. Εξ αντικειμένου λοιπόν, μπαίνεις και σε χωράφια που είναι άλλων Υπουργείων και γι' αυτό προσπάθησα να τα αποφύγω αυτά. Σε κάθε περίπτωση όμως, ερωτήσεις που δεν θα απαντηθούν, διότι, είναι θέματα που μπορεί να γίνει κοινοβουλευτικός έλεγχος, αλλά και εγώ, θα φροντίσω τα αντίστοιχα Υπουργεία να δώσουν τις απαντήσεις. Άλλωστε, υπάρχουν Συμβούλια διαφόρων τομέων Υπουργών, ενεργειακής πολιτικής, μεταναστευτικής πολιτικής - δικαιωμάτων και επομένως, η ευρωπαϊκή πολιτική της κυβέρνησης συγκροτείται από τις τοποθετήσεις.
Ξεκινώ με τα ερωτήματα και θα προσπαθήσω να τα συνδυάσω. Το ερώτημα που έκανε η κυρία Αναγνωστοπούλου, αν το κατάλαβα καλά, για το πώς όλη αυτή η συζήτηση θα επηρεάσει τις διαπραγματεύσεις, εγώ, κυρία συνάδελφε, θα το αντέστρεφα, γιατί, με μια ψύχραιμη συζήτηση που κάνουμε και που προσπάθησα να βάλω τα στοιχεία, ξαναλέω για άλλη μια φορά ότι ο τρόπος που θα αντιμετωπίσουμε αυτές τις διαπραγματεύσεις θα δείξει αν ορισμένες επισημάνσεις του τύπου των σχέσεων των χωρών με την Ε.Ε. είναι ειλικρινείς ή πάνε μέχρι το τέλος. Λέει ο Γιούνκερ και απαντώ και στον κ. Λαπαβίτσα, κάτι πρέπει να γίνει, γιατί αυτή η δημοσιονομική πειθαρχία δεν πάει πολύ και θα πρέπει να δείξουμε μια ευελιξία. Ο ίδιος επέδειξε ευελιξία στην εφαρμογή του κανονισμού της οικονομικής διακυβέρνησης, όπου του έδιναν τη δυνατότητα να ρίξει αυτομάτως πρόστιμο στην Ιταλία και στη Γαλλία. Εκεί, υπήρχε αυτοματισμός και αυτό λένε οι κανονισμοί. Δεν το έκανε. Μόνο να επιδιώκεις αυτή την πειθαρχία χωρίς να λαμβάνεις υπόψη σου και ορισμένα άλλα πράγματα, δεν σημαίνει πως τα ανατρέπει, αλλά βάζει αυτό το στοιχείο να μην ερμηνεύεται καλά. Δεν το κάνει καλοπροαίρετα κατά ανάγκη ή για πρώτη φορά, γιατί πρέπει να το κρίνουμε πολιτικά. Αυτή την ευελιξία τα όργανα της Ε.Ε. την είχαν επιδείξει στα μέσα της πρώτης δεκαετίας του εικοστού πρώτου αιώνα, όταν ετίθετο θέμα ότι οι ενάρετες Γερμανία και Γαλλία είχαν παραβιάσει τη Συνθήκη του Μάαστριχτ και εκεί, επέδειξαν ευελιξία. Η κυβέρνηση ζητάει μια ευελιξία στην εφαρμογή κάποιων κανόνων για να κερδίσει κάποιο δημοσιονομικό χώρο.
Δεύτερο στοιχείο, που επηρεάζει τις εξελίξεις κ.λπ.. Η κοινωνική διάσταση. Το λέει και ο κ. Γιουνκέρ, που έχει και μια πολιτικότητα, το λένε όλοι, ότι η Ε.Ε. έχει χάσει την κοινωνική διάσταση.
Εδώ είναι ένα μεγάλο θέμα.
Πρώτον. Επηρεάζονται οι δικές μας εξελίξεις; Ναι, γιατί τι προβάλλει η Ελληνική Κυβέρνηση; Ότι έχουμε πρόβλημα. Πόσο πρόβλημα; Έχω ανθρωπιστική κρίση. Η κοινωνική διάσταση του πράγματος.
Ο Γιουνκέρ δείχνει μια ευαισθησία και λέει: «Δίνω και ένα πακέτο», δεν είναι καινούργια λεφτά. Είναι λεφτά που πρέπει να αξιοποιηθούν με διευκολύνσεις, θα το δούμε. Εμπροσθοβαρής αντιμετώπιση ορισμένων κονδυλίων. Το στοιχείο που κρατάμε είναι η κοινωνική διάσταση. Θα το δούμε αν αυτή η κοινωνική διάσταση, πάει μέχρι το τέλος.
Οι συνθήκες είχαν κοινωνική ρήτρα, αλλά δεν εφαρμόστηκαν στις μνημονιακές πολιτικές, με αποτέλεσμα, αυτά που ζητούσαν τα μνημόνια, από την πλευρά των οργάνων της Ε.Ε., να έχουμε παραβίαση του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Αυτό το πρόβλημα δεν είναι αντιπολιτευτική στάση δεν είναι καν κριτική, θα έλεγα, στα μνημόνια.
Πάει σε ένα μείζον θέμα Δημοκρατίας, το παρέλειψα νωρίτερα. Τι γίνεται με την ένταξη της Ε.Ε., ως νομική προσωπικότητα, σε συνθήκη για τα ανθρώπινα δικαιώματα; Τι λέει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο; Όχι, γιατί την εμποδίζει η Συνθήκη της Λισσαβόνας. Γιατί να εμποδίζει η Συνθήκη της Λισσαβόνας; Όπως και η εφαρμογή, θα προσέθετα εγώ.
Πράγματι, δεν είναι συμβατή. Έχει άλλο χάρτη. Αυτό το χάρτη, όμως, γιατί δεν τον σέβεσαι; Να πώς, το ένα φέρνει το άλλο.
Η τελευταία μου παρατήρηση, αν και ακούγεται λίγο αντιπολιτευτικό και λίγο εύκολο, από την πλευρά της Ελληνικής Κυβέρνησης, ότι χάθηκε η αλληλεγγύη. Έγιναν διάφορες παρατηρήσεις. Αυτό το θέμα δεν είναι απλό. Ορισμένοι το κατανοούν ότι η αλληλεγγύη είναι ότι, εμείς θα κάνουμε τα δικά μας και κάπου θα έρχονται οι άλλοι γιατί πρέπει να είμαστε όλοι μαζί και να δείξουμε ένα καλό πρόσωπο ή γιατί, εν πάση περιπτώσει, υπάρχει και μια φιλανθρωπία, γιατί η αλληλεγγύη, λέει, όπως και η επικουρικότητα και άλλες έννοιες, που προέρχονται από ένα χριστιανικό παρελθόν που ενσωματώθηκε στο σώμα των ευρωπαϊκών αρχών κ.λπ..
Δεν είναι έτσι τα πράγματα, δεν είναι καθόλου έτσι. Όταν επικαλείσαι την αλληλεγγύη, επικαλείσαι και συγκεκριμένη αντιμετώπιση των θεμάτων. Να πω ένα παράδειγμα, για να γίνει κατανοητό. Τι παραβίαση έγινε με τις μνημονιακές πολιτικές; Η Ε.Ε., έδινε βοήθεια και χρήματα και άλλες φορές και άλλοτε ζητούσε όρους, σκληρούς όρους.
Τι άλλαξε με το μνημονιακό; Με το μνημονιακό, με αυτό που ζούμε τώρα και αυτές τις πιέσεις, ουσιαστικά, το θέμα ανάγεται στην αποκλειστική ευθύνη του δανειζομένου. Αυτός είναι υπεύθυνος. Δεν πληρώνεις, δεν παίρνεις χρήματα ή καλύτερα, δεν τηρείς τις υποχρεώσεις, δεν παίρνεις χρήματα. Πότε ήταν έτσι τα πράγματα;
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΥΜΟΥΤΣΑΚΟΣ: Έχεις πάρει ήδη χρήματα.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΟΥΝΤΗΣ (Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών): Άσε με να τελειώσω και θα δεις ότι θα συμφωνήσεις. Αφήστε με να ολοκληρώσω τη σκέψη μου.
Αν πας πίσω στις συνθήκες, αυτές τις συνθήκες, τις περιοριστικές και συζητήσεις από όπου ξεκίνησε αυτό, αλλά δεν το ολοκλήρωσαν, δηλαδή, δεν μπορεί να αγοράσω χρέος και πρέπει να βρω δανειοδοτικό μηχανισμό, αλλά θα σου βάλω τα conditionalities, που σου ρίχνουν, αποκλειστικά την ευθύνη, θα διαπιστώσεις ότι στα άρθρα 120 και 121, αλλιώς ετίθετο το θέμα.
Δηλαδή, εκεί η ευθύνη μοιραζόταν. Να το πω με διαφορετικό τρόπο; Πολλά γίνονται στο όνομα ότι θέλουμε να προφυλαχθούμε από τον ηθικό κίνδυνο. Αυτό, όμως, δεν είναι πολιτική αλληλεγγύης. Είναι μια ανοιχτή, αυστηρή, κερδοσκοπική και πολιτικά και οικονομικά εκβιαστική πολιτική. Αυτό εγκαλείς.
Τέλος, αγαπητοί συνάδελφοι, υπάρχουν και οι άλλες συνέπειες που θα συζητούνται. Είναι και το περίφημο ευρωπαϊκό εξάμηνο. Δεν μας απασχόλησε δικαιολογημένα, γιατί είμαστε εκτός αυτών των διαδικασιών και είμαστε εκτός των διαδικασιών, γιατί είμαστε εντός του μνημονίου. Δύο παρατηρήσεις εδώ, για την αναποτελεσματικότητα των μέτρων που έχουν ληφθεί, «οικονομική διακυβέρνηση, ευρωπαϊκό εξάμηνο». Τι παρατηρείται, λοιπόν, στο ευρωπαϊκό εξάμηνο; Το λέω πιο απλά: Να καταθέτεις από πριν τον προϋπολογισμό, να περνάει ένα-δύο χέρια, να γίνεται προσαρμόσιμο κ.τ.λ. και μετά, ας πούμε, να μπαίνει…
Πέρα του ότι είναι ένα ζήτημα, ας πούμε, κυριαρχικών δικαιωμάτων, το πρώτο πρόβλημα που μπορούσα να σας πω εγώ εδώ είναι ότι και εκεί θα υποχρεωθούν να το δουν με ευελιξία, καθώς, αγαπητοί συνάδελφοι, δεσμεύομαι να σας δώσω συγκεκριμένα στοιχεία. Οι συστάσεις που γίνονται στις χώρες που παραβιάζουν το ευρωπαϊκό εξάμηνο είναι περίπου 110 - τα στοιχεία είναι πρόχειρα- και αυτές που τηρούνται είναι έξι, που σημαίνει ότι δεν μπορεί να γίνει. Απλώς το στόχαστρο είσαι εσύ. Η ενάρετη Πορτογαλία και άλλες χώρες εγκαλούνται για τέτοιες συμμορφώσεις, απλώς εσύ είσαι στο στόχαστρο αυτών των θεμάτων, που δείχνει, όμως και την αναποτελεσματικότητα και επειδή ρώτησε κάτι παρεμφερές και ο κ. Λαπαβίτσας, προφανώς αυτά τα 6-pack, οικονομική διακυβέρνηση και μετά τα turbo, που ήρθαν να τα μαζέψουν, κατά μια έννοια, 2-pack πρέπει να αναθεωρηθούν. Δεν πρέπει να ισχύουν. Πρέπει να αλλάξουν.
ΑΛΕΞΙΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ (Α΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής – Πρόεδρος της Επιτροπής): Είπατε να ανασκευαστούν;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΟΥΝΤΗΣ (Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για τις Ευρωπαϊκές Υποθέσεις): Πρέπει να αποσυρθούν. Το διαπιστώνουν και οι ίδιοι. Μιλάω για τον κανονισμό του 2-pack 472-473, που ουσιαστικά έχει τα στοιχεία που προσπάθησα να πω -μπορεί να υπάρχει πάρα πολλή συζήτηση- και εισάγει διάφορους μηχανισμούς εποπτείας των χωρών, που αντιβαίνει, θα έλεγε κανείς και στις συνθήκες και, επειδή συζητείται πολύ, εκεί παρατηρείται μια αίσθηση ότι έχουν ξεπεράσει τα πράγματα και -επειδή ακούγεται- δεν λέγεται «τρόικα», γιατί ξέρουν ότι όλο αυτό το πράγμα και έχουν την πρωτοκαθεδρία της Κομισιόν και τους θεσμούς και επικουρικά το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, διαπιστώνοντας ότι πρέπει να το μαζέψουν και εκεί λέγεται ότι δεν μπορεί -δεν πρέπει, εν πάση περιπτώσει- με βάση ένα εθνικό πρόγραμμα πρέπει να ελέγχεται ο δανειοδοτούμενος, βέβαια με κάμποσα κριτήρια, διαπιστώνοντας ότι το πράγμα έχει πάει πολύ μακρύτερα από αυτό που θα ήθελαν και να γίνει και πιο εύληπτο -να το πω εγώ- για να μη μείνει η υπόθεση.
Τώρα, η επανεξέταση της στρατηγικής, προφανώς θα πρέπει να έχει προτάσεις, ας πούμε, αμφισβήτησης, άλλωστε είναι στοίχημα, την επανεξετάζουν. Αλλά το πρώτο βήμα μιας γενικότερης παρέμβασης είναι σε αυτά τα θέματα.
Για τις συνθήκες, το θέμα έχει θιγεί με τον ένα ή τον άλλον τρόπο. Δεν ξέρω αν επιμένει κανένας. Η άποψη της Κυβέρνησης είναι ότι δεν είναι ώρες αλλαγής των συνθηκών. Βεβαίως, θέλουν ριζικές αλλαγές στην Ε.Ε.. Ο σημερινός συσχετισμός δεν βοηθάει τα πράγματα. Μάλλον θα πάμε σε σκληρότερα πράγματα, αλλά και εκεί υπάρχουν μεγάλες ενστάσεις, αν θα πρέπει να ανοίξει τέτοιο θέμα. Όμως, σαν θέμα ότι εδώ τα πράγματα έχουν ξεφύγει από τις συνθήκες προς το πιο νεοφιλελεύθερο, το πιο αυταρχικό, αυτή είναι μια διαπίστωση, έτσι και αλλιώς.
Σχετικά με τη διατλαντική συμφωνία σας είπα τη θέση μας. Θα την ξαναπώ. Εμείς επί της αρχής δεν συμφωνούμε. Τώρα τι προσπαθούμε να κάνουμε; Προσπαθώντας αν θέλετε και με αυτή την έννοια, να διαμορφώσουμε και συμμαχίες με χώρες που έχουν παρεμφερή προβλήματα, να…
ΑΛΕΞΙΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ (Α΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής – Πρόεδρος της Επιτροπής): Εννοείτε τη συμφωνία εμπορίου;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΟΥΝΤΗΣ (Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για τις Ευρωπαϊκές Υποθέσεις): Ναι, ναι. Είναι η Διατλαντική Συμφωνία Εμπορίου και Επενδύσεων. Δεν φοβάμαι να πω «εμπορικό ΝΑΤΟ», γιατί έχει τέτοια χαρακτηριστικά. Η κριτική ασκείται από πολλές πλευρές, γίνεται μια μάχη και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρώτον, για τη διαφάνεια και την ενημέρωση. Σας είπα ορισμένα στοιχεία. Συμμετέχουμε σε αυτή την προσπάθεια, δηλαδή, να υπολογιστούν συνέπειες και τα λοιπά. Δεύτερον, πρέπει να προστατευθούν τα προϊόντα γεωγραφικής ένδειξης. Εδώ βεβαίως έχεις ανταγωνισμούς. Ο ένας θέλει το ένα, ο άλλος θέλει το άλλο. Τρίτον και άλλες πλευρές που έχει ο κίνδυνος να υπερισχύει το δίκτυο σε όφελος των επιχειρήσεων, έναντι του δικαίου των κρατών. Εκεί είναι και μια σειρά άλλα προβλήματα που δείχνουν πόσο αυτό είναι δύσκολο. Αυτή είναι η θέση μας. Ελπίζω…
ΑΛΕΞΙΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ (Α΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής – Πρόεδρος της Επιτροπής): Τη χρησιμοποιούν και για την επίλυση διαφορών γενικότερα.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΟΥΝΤΗΣ (Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για τις Ευρωπαϊκές Υποθέσεις): Σχετικά με την εξωτερική πολιτική, έγινε μια σχετική ενημέρωση από τον κ. Κοτζιά. Εγώ αυτό που θα επαναλάβω, είναι το εξής. Εδώ γίνεται μια συζήτηση να επανεξεταστεί το θέμα της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας.
Τα δόγματα που εισάγονται μας κρατούν ανήσυχους. Βέβαια ξέρετε ότι αυτό θα είναι το τελευταίο πράγμα που θα ενοποιηθεί, θα γίνει κοινή εξωτερική πολιτική. Υπάρχουν συμφωνίες αλλά η συμμετοχή είναι σε ενέργειες στρατιωτικού τύπου, που πράγματι τα κείμενα το έχουν επαναφέρει και είναι θέμα προθυμίας και συμμετοχής. Με τη δική μας Κυβέρνηση, το λέω με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο, τέτοια συμμετοχή δεν υπάρχει.
Τέλος, θα ήθελα να προσθέσω δύο ακόμα στοιχεία. Όταν συζητείται αυτό το θέμα, Λιβύη κ.λπ., κανένας δεν είναι πρόθυμος να κατέβει στο έδαφος. Δε λέω ότι δεν υπάρχει κίνδυνος στο τι γράφεις αλλά, κανένας δεν κατεβαίνει στο έδαφος σε ορισμένες περιπτώσεις. Αυτό δεν σημαίνει, ότι εσύ δεν μπορεί να έχεις πολιτική αρχών. Στις δομές συμμετέχουμε και θέλουμε να τις αλλάξουμε. Αυτό όσον αφορά και το μεταναστευτικό σύμφωνα με μια ερώτηση που έγινε όσον αφορά το αν θα παραβιάσουμε μόνοι μας τη συνθήκη Σένγκεν και το Δουβλίνο κ.λπ., δεν είναι η θέση μας να παραβιάσουμε. Η θέση μας είναι να αγωνιστούμε, να αλλάξει το Δουβλίνο 3.
Εδώ υπάρχει μια ομοφωνία από πολλές περιπτώσεις. Υπάρχει μια καλύτερη ανάγνωση του προβλήματος αλλά και πάλι υστερεί η ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική στο να πάρει υπόψιν όλο αυτό τον καταμερισμό των βαρών κ.λπ..
Η δεύτερη παρατήρηση είναι ότι δυστυχώς σε ορισμένες περιπτώσεις και ιδιαίτερα στην κρίση που έχουμε στην περιοχή, μονοπωλείται το ενδιαφέρον της Ιταλίας λόγω και της κυρίας Μογκερίνι να λύσει ή να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα των μεταναστών, που πάνε προς την Ιταλία και εμείς υπενθυμίζουμε ότι το πρόβλημα είναι συνολικό.
Τρίτον, επαναλαμβάνουμε συνεχώς ότι εάν δεν σταματήσουν οι εστίες που δημιουργούν μεταναστευτικά, προσφυγικά θα το έχουμε αυτό το πρόβλημα και τον επιμερισμό.
Για το ενεργειακό. Δεν το έκανα σκόπιμα το ότι δεν είπα την θέση μας, γιατί εκτός των άλλων ξεδιπλώνεται, με τις τελευταίες επικοινωνίες στην επίσκεψη του Υπουργού επί ενεργειακών θεμάτων στη Ρωσία και όχι μόνο, ξεδιπλώνεται μια διαφορετική πολυδιάστατη ενεργειακή πολιτική, από την πλευρά της Κυβέρνησης, που αμφισβητεί αυτή την τάση που έχει η ενεργειακή ένωση. Κατ΄ αρχήν λέει, εντάξει, θα υπάρξει ενεργειακή ένωση και αν είναι να εξασφαλιστεί ενεργειακή ασφάλεια, φθηνό αέριο για τον πολίτη κ.λπ. θα είναι καλό. Όμως, παρατηρούνται πρώτον, πολιτικές που αντιδρούν και στην εξωτερική πολιτική, να κοπεί η Ρωσία όσον αφορά την υπόθεση της τροφοδοσίας με αγωγούς ή και αν δεν κοπεί να είναι μονοπώλιο μόνο της Γερμανίας, γιατί τον δικό της αγωγό τον θέλει και θέλει άλλα.
Δεύτερον, γιατί εισάγει και ανοίγει λογαριασμούς με άλλες μορφές ενέργειας, όχι πάντα τις ανανεώσιμες που σκέφτεται κανείς με την καλύτερη των προθέσεων λόγω κλίματος αλλά, ανοίγει και άλλα ζητήματα, όσον αφορά την πυρηνική ενέργεια αλλά και το σχιστολιθικό, υδρογονάνθρακες. Σε εμάς δεν είναι σύμφωνο με καμία πολιτική δύναμη. Επομένως, υπάρχει και αυτό.
Τρίτον, αν πράγματι αυτό εξασφαλίζει φθηνή ενέργεια και σε κάθε περίπτωση εμείς πιστεύουμε σε μια πολυδιάστατη ενεργειακή πολιτική, δηλώνοντας ότι για εμάς, η ενέργεια είναι κοινωνικό αγαθό και έτσι θα αντιμετωπίσουμε τις πολιτικές και της Ένωσης και θα προσπαθήσουμε να χαράξουμε τη δική μας πολιτική.
Ευχαριστώ πολύ κύριε Πρόεδρε.
