Κ. Πρόεδρε,
Κυρίες και
Κύριοι Βουλευτές,
Το 2013 είναι
έτος – σταθμός για το μέλλον του τόπου. Διότι είναι το έτος που η Ελλάδα
εξάλειψε τα δίδυμα ελλείμματα, δηλαδή το πρωτογενές δημοσιονομικό έλλειμμα και
το έλλειμμα του ισοζυγίου των τρεχουσών συναλλαγών, που ήταν οι δύο κύριες αιτίες
της ελληνικής οικονομικής κρίσης.
Από την αρχή της
μεταπολίτευσης μέχρι σήμερα, αυτό συμβαίνει για πρώτη φορά.
Και συνέβη μόλις
τέσσερα χρόνια μετά τη μέγιστη τιμή που έλαβαν τα δύο αυτά μεγέθη.
Με άλλα λόγια, η
ελληνική οικονομία προσαρμόστηκε πολύ γρήγορα, πολύ αποφασιστικά.
Και κάτι
σημαντικότερο: έχει διανυθεί το 80% της απαιτούμενης απόστασης στη
δημοσιονομική προσαρμογή, προκειμένου το δημόσιο χρέος να γίνει βιώσιμο.
Αυτή η απόσταση
μετράται από τη διαφορά μεταξύ του πρωτογενούς
ελλείμματος της Γενικής Κυβέρνησης που σημειώθηκε το 2009, και του
πρωτογενούς πλεονάσματος που στοχεύουμε να επιτύχουμε το 2016, το οποίο είναι
4,5% του ΑΕΠ.
Αυτό δίνει
ελπίδα, ότι τα δύσκολα πέρασαν, χωρίς όμως να σημαίνει ότι φτάσαμε στην κορυφή
του βουνού.
Η ελληνική οικονομία
το 2013 εξέπληξε θετικά:
1.
Στα μεγέθη του Κρατικού Προϋπολογισμού και
ειδικά στο πρωτογενές πλεόνασμα της Γενικής Κυβέρνησης, το οποίο προβλέπεται να
κυμανθεί κοντά στα 800εκ. ευρώ, δηλ. 0,4% του ΑΕΠ. Ο αρχικός στόχος θυμίζω ήταν
για μηδενικό πλεόνασμα. Και δεν υπάρχει μαϊμούδισμα που είπατε κ. Τσίπρα και κ.
Καμμένε. Είναι με όλες τις βασικές αρχές που καταρτίζονται οι προϋπολογισμοί
όλου του κόσμου. Όσον αφορά την εξόφληση ληξιπρόθεσμων, τα ληξιπρόθεσμα που
ανήκουν στο παρελθόν, δημοσιονομικά πάνε στο παρελθόν. Ταμειακά «γράφονται»
φέτος.
2.
Στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, που σχεδόν
μηδενίζεται φέτος.
3.
Στην πραγματική οικονομία, με τον μετριασμό της
ύφεσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι φέτος είναι η πρώτη χρονιά από την έναρξη του
προγράμματος οικονομικής προσαρμογής, που ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης
αναμένεται να είναι καλύτερος από το στόχο που τίθεται στην αρχή του έτους.
4.
Στην απασχόληση, όπου το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ του
Υπουργείου Εργασίας καταγράφει θετικές καθαρές ροές απασχόλησης στον ιδιωτικό
τομέα από τον περασμένο Μάρτιο μέχρι σήμερα. Το Υπουργείο Εργασίας, επίσης,
«χτύπησε» στη ρίζα του για πρώτη φορά την αδήλωτη και ανασφάλιστη εργασία, με
το υψηλότερο ιστορικά πρόστιμο που επιβλήθηκε. Και αυτό εξηγεί γιατί πάνε καλύτερα τα έσοδα του ΙΚΑ στις εισφορές
κοινωνικής ασφάλισης.
5.
Στις αγορές, με την εξέλιξη του περιθωρίου
απόδοσης των ελληνικών ομολόγων και γενικότερα με το επενδυτικό
ενδιαφέρον για την Ελλάδα.
6.
Στα επίπεδα του πληθωρισμού, με θετική επίδραση
στο διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών και στην ανταγωνιστικότητα, η οποία έχει ήδη
βελτιωθεί τα προηγούμενα 4 χρόνια κατά 25%.
7.
Στις εξελίξεις στο τραπεζικό σύστημα, όπου μόλις
χθες ο οίκος αξιολόγησης Moody’s αναβάθμισε πέντε ελληνικές
τράπεζες.
Πρέπει να
υπενθυμίσουμε ότι το πρωτογενές πλεόνασμα επιτυγχάνεται, παρόλο που δεν
διστάσαμε ως κυβέρνηση να προχωρήσουμε σε δύο βασικές στοχευμένες φορολογικές
ελαφρύνσεις. Την μείωση κατά 15% στο Έκτακτο Ειδικό Τέλος Ακινήτων και την μείωση του συντελεστή ΦΠΑ στην εστίαση
κατά 10 εκατοστιαίες μονάδες.
Επιπλέον, στο
επίπεδο του δημόσιου χρέους πρέπει να σημειωθεί ότι για την Ελλάδα, η μέση
υπολειπόμενη φυσική διάρκεια του χρέους, μετά τις ρυθμίσεις που έγιναν τα
τελευταία χρόνια, είναι περίπου δεκαέξι
(16) χρόνια, τη στιγμή που για τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης δεν ξεπερνά τα
επτά (7) χρόνια.
Πάνω από τα ¾
του χρέους μας πλέον είναι μακροπρόθεσμο, με υπολειπόμενη φυσική διάρκεια πάνω
από πέντε έτη.
Το δε μέσο
επιτόκιο δανεισμού της χώρας κυμαίνεται κοντά στο 2%.
Όλα αυτά θα
μπορούσε να πει κάποιος ότι ισοδυναμούν με το επιζητούμενο ευρωομόλογο.
Και επετεύχθησαν
με μεγάλες θυσίες του ελληνικού λαού, που είδε το επίπεδο ευημερίας του να
μειώνεται σημαντικά από την αρχή της κρίσης μέχρι σήμερα.
Αυτό βέβαια δεν
συγκινεί όσους έχουν μαγικά ραβδιά, τα οποία διαγράφουν χρέη με μονομερείς
ενέργειες.
Και που το δήθεν
σχέδιο διάσωσης που προτείνουν, είναι στην ουσία ένα σχέδιο εθελουσίας εξόδου
τόσο από την Ευρωζώνη όσο και από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Άκουσα τον κ. Τσίπρα
απόψε. Δεν ξέρω αν συνειδητοποίησε τι έκανε. Όσο ξεδιπλώνει το σχέδιό του
αποδεικνύεται ότι αυτό είναι ένα εφιαλτικό σενάριο, ένα σχέδιο απόλυτης
χρεοκοπίας. Κοστολογώντας πολύ πρόχειρα αυτά που είπε για τις τράπεζες «παντού κουρέματα» αυτά θα στοιχίσουν περίπου 20 δισ.
ευρώ. Οι τράπεζες, όπως ξέρετε, έχουν και παθητικό και ενεργητικό. Αν κουρέψεις
το ενεργητικό πώς θα καλύψεις το παθητικό; Δεν σκέφτηκε τι σημαίνει αυτό για
τις καταθέσεις. Μετά μίλησε για μαζικούς συνεταιρισμούς. Δεν
θυμάται, δεν έχει εμπειρία ποιοι έριξαν έξω την Αγροτική Τράπεζα.
Πραγματικά, απόψε ήταν μια μεγάλη αποκάλυψη. Έγινε μάντης κακών ο κ. Τσίπρας.
Με ολέθριες
συνέπειες για τη χώρα μας και δη για τους πλέον ευάλωτους πολίτες αν το σχέδιο
αυτό ποτέ εφαρμοστεί.
Η επικύρωση όμως
της τεράστιας εθνικής προσπάθειας είναι η σταδιακή αναβάθμιση του αξιόχρεου της
χώρας μας, με τελευταία εξέλιξη την αναβάθμιση από τη Moody’s, πριν από λίγες
μέρες, ενώ είχαν προηγηθεί μέσα στο χρόνο οι αναβαθμίσεις από την Fitch
και τη Standard & Poor’s.
Ωστόσο, αυτή η
κυβέρνηση ούτε θριαμβολογεί, ούτε πανηγυρίζει.
Η κυβέρνηση
διαπραγματεύεται σκληρά με την τρόικα.
Έχουμε όντως αργήσει διότι τα θέματα είναι πολλά και πολύ δύσκολα. Η
διαπραγμάτευση έχει ξεκινήσει από το Σεπτέμβριο και δεν έχει τελειώσει ακόμη.
Διότι δεν συναινούμε. Αν είχαμε συναινέσει θα έπρεπε να δεχθούμε ένα
δημοσιονομικό κενό της τάξης 2,9 δισ. που μας έλεγαν στην αρχή, με οριζόντια
μέτρα. Διαπραγματευόμαστε, λοιπόν, για να μπορέσουμε νε εξασφαλίσουμε τις
επόμενες δόσεις μέχρι να μπορούμε να βγούμε μόνοι μας και ολοκληρωτικά στις
αγορές.
Η κυβέρνηση
εργάζεται συστηματικά για να θέσει τις βάσεις ενός νέου αναπτυξιακού προτύπου,
περισσότερο εξωστρεφούς και ανταγωνιστικού, με λιγότερη γραφειοκρατία και με
μικρότερο και αποτελεσματικότερο κράτος.
Ενός
αναπτυξιακού προτύπου στην υπηρεσία του φορολογούμενου πολίτη και της υγιούς
επιχειρηματικότητας. Κύριοι του ΣΥΡΙΖΑ, θα μιλήσω επί του πραγματικού. Ένα
ρεαλιστικό σχέδιο ανάπτυξης και εξόδου της χώρας από την κρίση. Δεν θα αναπτύξω
κάποιο φανταστικό σενάριο και δη ένα σενάριο εφιαλτικό, όπως περιέγραψε απόψε ο
κ. Τσίπρας.
Ο Προϋπολογισμός
του 2014 αποτελεί σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση δημιουργίας ενός νέου υγιούς αναπτυξιακού
προτύπου.
Διότι ο
Προϋπολογισμός αυτός:
1.
Δεν περιέχει οριζόντια μέτρα δημοσιονομικού
χαρακτήρα, αυτά δηλαδή που ονομάζουμε μέτρα λιτότητας.
Από τώρα και στο
εξής, η περαιτέρω δημοσιονομική προσαρμογή, μέχρι να φτάσουμε το στόχο του
2016, δεν θα προέλθει από τέτοια μέτρα, τα οποία εξάντλησαν πλέον τις δυνατότητές
τους, οικονομικές και κοινωνικές.
Θα προέλθει από
τη φορολογική συμμόρφωση -παρακάτω θα αναφερθώ στα συγκεκριμένα μέτρα που
λαμβάνονται και στο αναμενόμενο όφελος που θα έχουμε τα επόμενα χρόνια- τη
φορολογική διοίκηση, από στοχευμένες και επιλεκτικές περικοπές δαπανών σε
τομείς της Γενικής Κυβέρνησης, από την αναδιάρθρωση δημοσίων επιχειρήσεων και
οργανισμών και κυρίως από την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας και τη σύγκλισή
της σε επίπεδα προϊόντος πλήρους απασχόλησης. Αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι,
ήδη, αυτή τη στιγμή το κυκλικά διορθωμένο πρωτογενές πλεόνασμα Γενικής
Κυβέρνησης, δηλ. το πρωτογενές πλεόνασμα υπολογισμένο σε επίπεδο πλήρους
απασχόλησης είναι περίπου 6,2% του ΑΕΠ, δηλ. ξεπερνά το 4,5% του ΑΕΠ που είναι
ο τελικός μας στόχος για το 2016. Άρα αυτό σημαίνει ότι είναι εφικτό με την
οικονομική ανάπτυξη να πιάσουμε το στόχο.
2.
Θα ελαφρυνθεί από τις σημαντικές αποφάσεις που
θα λάβει η Ευρώπη, σε συνέχεια της απόφασης του Eurogroup του Νοεμβρίου του 2012, όσον
αφορά τη μείωση του χρέους.
Ακούω από την
Αντιπολίτευση το επιχείρημα ότι ο Προϋπολογισμός του 2014 δεν είναι οριστικός
και ότι θα χρειαστεί να τον τροποποιήσουμε, επί τα χείρω στο μέλλον.
Αλλά, είναι οι
ίδιοι συνάδελφοι που και πέρυσι τέτοιον καιρό αμφισβητούσαν τις προβλέψεις του
Προϋπολογισμού και σήμερα διαψεύδονται από την πραγματικότητα.
Και είναι
ακριβώς οι ίδιες φωνές, που όταν προέβλεψα για πρώτη φορά τον Ιανουάριο του
2013, ότι θα έχουμε πρωτογενές πλεόνασμα στα τέλη του τρέχοντος έτους, το
αμφισβητούσαν και μάλιστα πάρα πολύ σκληρά.
Σήμερα, τι έχουν
να πουν;
Ο Προϋπολογισμός
του 2014 υπηρετεί την ίδια κύρια στρατηγική επιλογή που έχει θέσει αυτή η
κυβέρνηση από την πρώτη μέρα που ξεκίνησε το έργο της.
Δηλαδή τη
σταδιακή επίτευξη της βιωσιμότητας του χρέους.
Με άλλα λόγια,
απομακρύνει ακόμη περισσότερο τον κίνδυνο χρεοκοπίας.
Προβλέπει
πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 1,6% του Α.Ε.Π., κοντά, δηλαδή, στα 3 δισ. ευρώ, από
800 εκατομμύρια, που προβλέπεται να είναι φέτος.
Δηλαδή,
προβλέπει αύξηση του πρωτογενούς πλεονάσματος της γενικής κυβέρνησης κατά 2,2
δισ. ευρώ περίπου.
Είναι αυτό
εφικτό;
Είναι αξιόπιστη
η πρόβλεψη;
Η απάντηση είναι
ένα κατηγορηματικό «ναι».
Διότι, σε σχέση
με την εκτέλεση του Προϋπολογισμού του 2013, προβλέπονται το 2014,
εξοικονομήσεις πόρων της τάξης των 5,2 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 3 δισ. ευρώ
προέρχονται από μείωση πρωτογενών δαπανών και 2,2 δισ. από αύξηση εσόδων.
Αυτό σε επίπεδο
Κρατικού Προϋπολογισμού.
Επομένως, οι
προβλεπόμενες εξοικονομήσεις, στο επίπεδο του Κράτους, ξεπερνούν κατά πολύ την
αύξηση κατά 2,2 δισ. ευρώ, που απαιτείται για την επίτευξη του επιθυμητού
πρωτογενούς πλεονάσματος της Γενικής Κυβέρνησης, δηλ. λαμβάνοντας δηλαδή υπόψη
(πέραν της Κεντρικής Διοίκησης), τόσο το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης όσο και
την τοπική αυτοδιοίκηση. Δηλαδή υπάρχουν σημαντικά περιθώρια ασφαλείας στον
προϋπολογισμό που θέλουμε να ψηφίσουμε απόψε.
Επιπλέον, ο
Προϋπολογισμός προβλέπει ότι η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί κατά 0,6%, για
πρώτη φορά μετά από 6 χρόνια.
Άκουσα πάλι
αμφισβήτηση για την ρεαλιστικότητα αυτής της πρόβλεψης.
Ότι δήθεν οι
εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία θα την ακυρώσουν ή ότι είναι αδύνατο να
επιτευχθεί ανάπτυξη χωρίς γενναία δημοσιονομική χαλάρωση.
Και όμως αυτή η
κριτική αδυνατεί να αναγνωρίσει αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή στην ελληνική
οικονομία.
Ολόκληρο το
παραγωγικό πρότυπο της χώρας αλλάζει εκ βάθρων. Κύριε Τσίπρα το κάνουμε εμείς
αυτό που λέτε εσείς. Γίνεται τώρα και γίνεται με πολύ πιο σωστό και ρεαλιστικό
τρόπο.
Η Ελλάδα
συνεχίζει να είναι πρωτοπόρος, σύμφωνα με αξιόπιστους διεθνείς οργανισμούς και
δεξαμενές σκέψης ( δείτε για παράδειγμα, την πρόσφατη Έκθεση του Lisbon Council) στην υιοθέτηση
διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων αναπτυξιακού
χαρακτήρα από το 2010 και μετά.
Μια σειρά από διαρθρωτικές αλλαγές εκτελούνται σε
όλα τα μείζονα πεδία πολιτικής. Μια μεταρρυθμιστική προσπάθεια που δεν έχει
προηγούμενο και η οποία συμβάλλει στην ανάδειξη ενός νέου παραγωγικού προτύπου,
το οποίο:
1. Βασίζεται σε ένα μικρότερο και πιο αποτελεσματικό
κράτος, με έμφαση στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση, με λιγότερη γραφειοκρατία,
καθώς και απλούστερες διαδικασίες για πολίτες και επιχειρήσεις.
2. Στηρίζει ένα σύγχρονο, περισσότερο αναδιανεμητικό
κοινωνικό κράτος, με στόχευση των κοινωνικών δαπανών, σε εκείνους που έχουν
πραγματικά ανάγκη.
3. Εξασφαλίζει ευνοϊκό περιβάλλον στην
επιχειρηματικότητα και τις επενδύσεις, ώστε
δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, να αυξάνουν τη συμβολή τους, στο
ετήσιο παραγόμενο προϊόν. Θα ήθελα να κάνω μια διόρθωση εδώ. Ο κ. Κουβέλης είπε
ότι μειώνουμε το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Δεν είναι σωστό. Το αυξάνουμε
κατά περίπου 200 εκ. ευρώ, από 6,6 δισ. σε περίπου 6,8 δισ. ευρώ.
4. Επενδύει με συστηματικό τρόπο στο τρίγωνο της
γνώσης, δηλαδή στην έρευνα, την εκπαίδευση και την καινοτομία.
5.
Αξιοποιεί ένα δίκαιο και αποτελεσματικό
φορολογικό σύστημα.
Θα ήθελα να
αναφερθώ ειδικά στο θέμα της φορολογικής μεταρρύθμισης.
Ακούστηκε στο
δημόσιο διάλογο ότι η Ελλάδα πρέπει να ξεκινήσει μια φορολογική μεταρρύθμιση.
Να τους
ενημερώσω ότι η φορολογική μεταρρύθμιση όχι μόνο έχει ξεκινήσει αλλά τώρα
ολοκληρώνει τον πρώτο κύκλο της.
Το νέο
φορολογικό σύστημα:
1.
Στηρίζεται θεσμικά στους νέους Κώδικες
Φορολογίας Εισοδήματος και Φορολογικών Διαδικασιών, που έχουμε ήδη ψηφίσει.
2.
Έχει διευρυμένη φορολογική βάση, μέσω της
υποχρεωτικής δήλωσης όλων των εισοδημάτων από όλους τους πολίτες και πλήρη
ένταξη στο φορολογικό σύστημα ομάδων, που μέχρι
σήμερα φορολογούνταν ελλιπώς.
3.
Κάνει πολύ πιο δίκαιη κατανομή των φορολογικών
βαρών σε σχέση με το παρελθόν, περιορίζοντας την σχεδόν αποκλειστική επιβάρυνση
των μισθωτών και συνταξιούχων.
4.
Εξορθολογίζει τη φορολογική μεταχείριση της
επιχειρηματικής δραστηριότητας, η οποία πλέον θα αντιμετωπίζεται με ενιαίο και
κοινό τρόπο.
5.
Εντάσσει το αγροτικό εισόδημα στο φορολογικό
σύστημα, έστω και με ένα ελάχιστο φορολογικό συντελεστή. Όχι για να προσπορίσει
έσοδα στον αγροτικό τομέα, κυρίως όμως για να συμβάλει στον περιορισμό της
κερδοσκοπίας των μεσαζόντων με την έκδοση τιμολογίων και για να φθηνύνει το
προϊόν στο ράφι.
6.
Αξιοποιεί ένα σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο ελέγχου
των ενδοομιλικών αλλαγών και των δραστηριοποιούμενων θυγατρικών επιχειρήσεων
αλλοδαπών εταιρειών στη χώρα μας.
Το νέο
φορολογικό σύστημα όμως στηρίζεται και σε μία συνολική ανασυγκρότηση του
μηχανισμού είσπραξης των δημοσίων εσόδων, ο οποίος, μέσω της εφαρμογής του
Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών και των νέων τεχνολογικών μέσων, σταδιακά θα
γίνεται λιγότερο τυπολατρικός και γραφειοκρατικός και περισσότερο
αποτελεσματικός αλλά και φιλικός στον ειλικρινή φορολογούμενο. Ήδη έχουμε
αποτελέσματα. Ίσως για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια, στο 11μηνο είμαστε
ακριβώς στο στόχο όσον αφορά τη συλλογή εσόδων.
Επίσης,
Θεμελιώνουμε ένα συνεκτικότερο ελεγκτικό δίκτυο, το οποίο κάνει τη βέλτιστη
χρήση ανθρώπινων πόρων και των λοιπών μέσων.
Αποτελείται από
61 Δ.Ο.Υ. που λειτουργούν πλέον ως ελεγκτικά κέντρα, τα τρία νέα εξειδικευμένα
Κέντρα Έλεγχου και το ΣΔΟΕ, που θα επικεντρώνεται πλέον στις πιο βαριές
περιπτώσεις φορολογικών παραβάσεων και οικονομικού εγκλήματος. Και το ΣΔΟΕ
βγάζει λαβράκια τελευταία.
Παράλληλα, και η
Τελωνειακή διοίκηση βρίσκεται στο τελικό στάδιο της αναμόρφωσής της.
Επίσης, οι
ελεγκτικές υπηρεσίες του Υπουργείου βασίζονται πλέον σε σύγχρονα πληροφοριακά
συστήματα, το νέο Taxis και το νέο ICIS, ενώ ο αριθμός των ελεγκτών έχει
υπρεδιπλασιαστεί, σε σχέση με αυτόν που ήταν ένα χρόνο πριν. Επίσης έχουμε
ζητήσει νέες προσλήψεις 1.500 ελεγκτών.
Επιπρόσθετα, η
νέα φορολογική διοίκηση, για πρώτη φορά αξιοποιεί όλες τις πηγές πληροφόρησης,
για να προβαίνει σε διασταυρώσεις και να εντοπίζει αποκρυφθέντα εισοδήματα.
Ενώ, πλέον η ατιμωρησία
για τους αποδεδειγμένα επίορκους ανήκει στο παρελθόν.
Ειδικότερα, η
μονάδα εσωτερικού ελέγχου, για την ενίσχυση της οποίας έχω μεριμνήσει και
προσωπικά, έχει ήδη αρχίσει να δίνει τα πρώτα σοβαρά αποτελέσματα, τα οποία
ανακοινώσαμε πρόσφατα.
Τα αποτελέσματα
αυτής της σοβαρής προσπάθειας, ωστόσο, δεν έχουν φτάσει στο επίπεδο που θα
θέλαμε.
Ο Προϋπολογισμός
του 2014 προβλέπει περίπου 45,5 δισ. φορολογικά έσοδα δηλαδή 1,3 δισ. ευρώ
περισσότερα από αυτά του 2013. Αυτά τα παραπάνω έσοδα προέρχονται από τη
διευρυμένη φορολογική βάση και τον υψηλότερο ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης. Δηλ.
από περίπου -4% το 2013 σε περίπου +0,6% το 2014.
Παρόλα αυτά, η
Ελλάδα υστερεί σε επίπεδο εσόδων, ως ποσοστό του ΑΕΠ, σε σχέση με την
πλειονότητα των χωρών της ΕΕ, κατά 3 εκατοστιαίες μονάδες.
Και αυτό, παρά
το γεγονός ότι οι ονομαστικοί φορολογικοί συντελεστές, τόσο του ΦΠΑ όσο και του
φόρου εισοδήματος και των επιχειρήσεων, είναι ελαφρά υψηλότεροι του μέσου όρου.
Πώς εξηγείται
αυτό το φαινομενικά παράδοξο;
Πρώτο: Από τις εκτεταμένες εξαιρέσεις
και απαλλαγές που είναι διάσπαρτες στη φορολογική νομοθεσία και τις
απολαμβάνουν διάφορες εισοδηματικές τάξεις, από τις πλουσιότερες, που δεν
δικαιολογείται, έως τις φτωχότερες, που δικαιολογείται απόλυτα. Παράδειγμα:
Ακόμη και εύποροι πολύτεκνοι είχαν μέχρι φέτος φοροαπαλλαγές, ασχέτως
εισοδήματος. Ακόμη και εφοπλιστές. Αυτό το καταργήσαμε.
Δεύτερο και κυριότερο: Από την
εκτεταμένη φοροδιαφυγή, που κυρίως παρατηρείται σε εισοδήματα εκτός από μισθούς
και συντάξεις.
Είναι εξαιρετικά
ενδιαφέρον να δει κάποιος τον πίνακα που υπάρχει (στη σελ.79) της έκθεσης του
ΟΟΣΑ για την ελληνική οικονομία, που δόθηκε πρόσφατα στη δημοσιότητα.
Ο πίνακας αυτός
συγκρίνει δηλωθέντα εισοδήματα διαφόρων κατηγοριών ελεύθερων επαγγελματιών από
τη μια μεριά, και τις δόσεις για την εξυπηρέτηση δανείων που έχουν λάβει από
τράπεζες. Θα εκπλαγείτε αν δείτε ότι στις πλείστες όσες των περιπτώσεων οι
δόσεις είναι πολύ μεγαλύτερες του δηλωθέντος εισοδήματος!
Σύμφωνα με την
ίδια έκθεση του ΟΟΣΑ, το ποσοστό εισπραξιμότητας των φόρων και εισφορών
κοινωνικής ασφάλισης στην Ελλάδα το 2011 (που ήταν το τελευταίο έτος για το
οποίο υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία) ήταν 42% για τους φόρους και 47% για τις
εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, έναντι
μέσου όρου για τις χώρες μέλη του ΟΟΣΑ 67% και 64 % αντιστοίχως.
Αν η Ελλάδα
πλησιάσει αυτούς τους μέσους όρους, τα ετήσια έσοδά της από φόρους και εισφορές κοινωνικής
ασφάλισης θα αυξηθούν κατά 6% του ΑΕΠ, δηλαδή περίπου 11 δισ. ευρώ περίπου
ετησίως.
Αυτός ο
υπολογισμός καταδεικνύει την τεράστια σημασία που έχουν οι μηχανισμοί
φορολογικής διοίκησης και συμμόρφωσης.
Και στο σημείο
αυτό, θα ήθελα να ξεκαθαρίσω κάτι.
Η σύγκριση με
τον μέσο όρο της Ευρωζώνης όσον αφορά στη φορολογική επιβάρυνση δείχνει ακριβώς
ότι κάποιοι πληρώνουν περισσότερα από αυτά που τους αναλογούν, και κάποιοι
άλλοι πολύ λιγότερα, με την «παλάντζα» συνολικά να γέρνει υπέρ των δεύτερων.
Στη χώρα μας, οι
συνεπείς φορολογούμενοι επιβαρύνθηκαν και συνεχίζουν να επιβαρύνονται έναντι
εκείνων, που συστηματικά φοροαποφεύγουν, απολαμβάνοντας αδικαιολόγητες
εξαιρέσεις ορισμένες φορές και απαλλαγές ή και που φοροδιαφεύγουν.
Στη
δημοσιονομική προσπάθεια που κατέβαλε η χώρα, μισθωτοί και συνταξιούχοι, κατά
το πλείστον, αποτέλεσαν τα συνήθη υποζύγια.
Την ίδια ώρα που
άλλες κατηγορίες φορολογουμένων απολαμβάνουν τα οφέλη του κοινωνικού κράτους,
δηλαδή Υγεία, Παιδεία, Κοινωνικές Παροχές, χωρίς να συνεισφέρουν στο βαθμό που
θα έπρεπε, στα φορολογικά βάρη.
Αυτό αποτελεί μεγάλη κοινωνική αδικία.
Η άρση αυτής της αδικίας δεκαετιών αποτελεί το στοίχημα για
το Υπουργείο Οικονομικών και για μένα προσωπικά. Ήδη από την αρχή του επόμενου
έτους οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα φορολογούνται χωρίς αφορολόγητο, δηλ. για
τα καθαρά κέρδη τους από το πρώτο ευρώ, έχοντας βεβαίως τη δυνατότητα να εκπίπτουν
όλες οι δαπάνες του, ακόμη και εισφορές κοινωνικής ασφάλισης.
Επίσης, το
Υπουργείο Οικονομικών προχωρά με πολύ πιο δραστικό τρόπο στη δεύτερη φάση της
φορολογικής μεταρρύθμισης, βασικές προτεραιότητες της οποίας είναι:
1.
Η εφαρμογή ενός πλήρους ηλεκτρονικού
Περιουσιολογίου, στο οποίο θα αποτυπώνεται ολόκληρη η κινητή και ακίνητη
περιουσία των πολιτών, ώστε να γίνεται άμεση και αξιόπιστη διασταύρωση των
δηλωθέντων εισοδημάτων με την περιουσιακή τους κατάσταση.
2.
Η πλήρης αξιοποίηση του συστήματος εισροών – εκροών
που έχει ήδη εγκατασταθεί στα πρατήρια καυσίμων. Θυμίζω ότι πριν από λίγες
ημέρες, πριν ακόμη εγκατασταθεί το σύστημα, όταν μίλησα στην Επιτροπή
Οικονομικών Υποθέσεων, πολλοί συνάδελφοι είπα ότι θα πάρει ένα χρόνο. Σε μία
εβδομάδα μέσα εγκαταστάθηκε. Η εφαρμογή του συστήματος μοριακής ιχνηθέτησης
ναυτιλιακών καυσίμων και η εγκατάσταση των GPS στα βυτιοφόρα και πλωτά μέσα μεταφοράς καυσίμου.
3.
Ο ανασχεδιασμός του συστήματος επισήμανσης
προϊόντων καπνού.
4.
Η βελτίωση των ποινικών διατάξεων για την
καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, προστατεύοντας ταυτόχρονα όσους βρίσκονται σε
πραγματική αδυναμία πληρωμής.
5.
Η προμήθεια και εγκατάσταση μηχανημάτων X-RAY στα Τελωνεία.
6.
Η αξιοποίηση διακρατικών συμφωνιών, πέραν των
δυνατοτήτων αμοιβαίας συνδρομής, με βάση τις διεθνείς συμβάσεις, και στόχο τον
εντοπισμό εκείνων που φυγαδεύουν τον πλούτο τους στο εξωτερικό.
7.
Η επιτάχυνση όλων των ελέγχων που
πραγματοποιούνται αυτή τη στιγμή σε ειδικές ομάδες στόχους.
Κυρίες και
Κύριοι Βουλευτές,
Ξέρω ότι η
φοροδοτική ικανότητα των συμπολιτών μας έχει πληγεί από την παρατεταμένη ύφεση.
Αυτό το έχουμε
επισημάνει τόσο στις διαπραγματεύσεις μας με τους πιστωτές μας, όσο και σε
ανώτατους Ευρωπαίους αξιωματούχους.
Ωστόσο, η
δημοσιονομική προσαρμογή που επιδιώξαμε δεν θα μπορούσε να εστιαστεί αμιγώς και
μόνο στο σκέλος των δαπανών. Είναι λάθος αυτό που λένε κάποιοι ότι μόνο από τις
δαπάνες- και θα ήταν και κοινωνικά άδικο.
Και αυτό γιατί,
παρά το ασφυκτικό δημοσιονομικό πλαίσιο, προσπαθήσαμε να προφυλάξουμε τους
πλέον αδύναμους συμπολίτες μας και να κρατήσουμε όρθιο το Κοινωνικό Κράτος μέσα
στην κρίση. Κύριε Τσίπρα είπατε πριν ότι ο ελάχιστος μισθός είναι 300 ευρώ. Πού
το είδατε αυτό; Είναι 586 ευρώ και αν το ανάγουμε σε 12μηνη βάση είναι 686
ευρώ. Ελπίζω να μην το πιστεύετε ότι θα φτάσει ποτέ εκεί.
Προσπαθήσαμε να
διατηρήσουμε την εισοδηματική ενίσχυση νοικοκυριών ορεινών και μειονεκτικών
περιοχών με κατοίκους με χαμηλά εισοδήματα, να διατηρήσουμε φοροαπαλλαγές για
ειδικές ομάδες πληθυσμού, να εξαιρέσουμε τις πολύ χαμηλές συντάξεις από τις
περικοπές, να διατηρήσουμε το ΕΚΑΣ, να παρέχουμε τη δυνατότητα διευκολύνσεων
τμηματικής καταβολής των οφειλών προς το Δημόσιο σε περιπτώσεις οικονομικής
αδυναμίας, καθώς και την επέκταση του επιδόματος θέρμανσης σε πολύ
περισσότερους ωφελούμενους, χαλαρώνοντας τα κριτήρια χορήγησής του.
Αυξήσαμε επίσης
τα επιδόματα τέκνων, αφού τώρα τα λαμβάνουν, βάσει εισοδηματικών κριτηρίων, και
861.000 οικογένειες με ένα ή και δύο παιδιά και όχι μόνο τρίτεκνες ή πολύτεκνες
οικογένειες.
Το 2013 περίπου
τα μισά έσοδα του Κοινωνικού Προϋπολογισμού προέρχονταν από τον Κρατικό
Προϋπολογισμό, ενώ και το Εθνικό Σύστημα
Υγείας επιχορηγήθηκε επιπρόσθετα του προβλεπόμενου.
Ανάλογη
υποστήριξη θα υπάρχει και για τις δύο αυτές κατηγορίες για το 2014.
Στο πλαίσιο αυτό
είναι αναπόφευκτο, στο μίγμα της φορολογική πολιτικής μας να συμπεριληφθεί με
μόνιμο τρόπο και η φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας, όπως γίνεται σε όλα τα
κράτη του προηγμένου κόσμου.
Αυτό όμως θα
γίνει με πιο δίκαιο τρόπο από ό,τι έγινε τα προηγούμενα χρόνια.
Μάλιστα, η επιβάρυνση
από τον φόρο ακινήτων για τους φορολογούμενους εκτιμάται ότι θα είναι μικρότερη
από ό,τι το 2013, για όσους έχουν κτίσματα, από 5% έως και 20%.
Κυρίες και
Κύριοι Βουλευτές,
Μέχρι πρόσφατα η
επικρατούσα άποψη στην Ελλάδα ήταν πως, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στη
Δυτική Ευρώπη, μόνο οι μονοκομματικές κυβερνήσεις με ισχυρή πλειοψηφία μπορούν
να κάνουν μεγάλες μεταρρυθμιστικές
τομές.
Εδώ και ενάμιση
χρόνο, αυτή η άποψη διαψεύδεται συστηματικά. Παρά τις διαφωνίες, οι υπεύθυνες
πολιτικές δυνάμεις γεφυρώνουν τις διαφορές τους, συνδιαμορφώνουν τη στάση τους
και αλλάζουν την Ελλάδα.
Κλείνοντας θα ήθελα να πω, σε ό,τι με αφορά, ότι
κάθε καλόπιστη και εποικοδομητική κριτική είναι ευπρόσδεκτη, την λαμβάνω σοβαρά
υπόψη και προσπαθώ να διορθώσω τυχόν λάθη που έχουν γίνει.
Όμως απορρίπτω και δεν δέχομαι το είδος της
κριτικής, το οποίο δεν λαμβάνει υπόψη τη δημοσιονομική στενότητα της χώρας και
τους δημοσιονομικούς στόχους, που έχουν τεθεί προκειμένου να αποφευχθεί η
χρεοκοπία.
Κατανοώ και συμμερίζομαι την «αντίφαση» των
θετικών αριθμών με την ζωή των πολιτών αλλά αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι
πρώτα βελτιώνονται οι οικονομικοί δείκτες και στη συνέχεια απαιτείται κάποιος
χρόνος, μέχρι αυτό να αποτυπωθεί στην καθημερινή ζωή των πολιτών και στην
δραστηριότητα των επιχειρήσεων.
Ακούω επίσης με προσοχή πολλές διαμαρτυρίες για τη
φορολογική πολιτική.
Ορισμένες δικαιολογημένες, οι πιο πολλες όμως όχι.
Σήμερα προσπαθούμε να εκσυγχρονίσουμε το
φορολογικό σύστημα, που είχε μείνει πίσω πολλές δεκαετίες, με αποτέλεσμα την εκτεταμένη
φοροδιαφυγή.
Ως ένα βαθμό αυτό έχει συμβάλλει παροδικά, και με
συγκεκριμένη ημερομηνία λήξης το τέλος του 2013, στην ταλαιπωρία και την
επιβάρυνση των πολιτών.
Όμως, το 2013 είναι έτος μεγάλων επενδύσεων σε
νέες εφαρμογές, προκειμένου να απλοποιηθεί η σχέση φορολογούμενου και κράτους.
Και όπως γνωρίζετε οι επενδύσεις έχουν ένα αρχικό
κόστος, μετά όμως μόνιμο όφελος.
Από την άλλη πλευρά, με τον Κώδικα Φορολογίας
Εισοδήματος και τον Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών, απλοποιήσαμε κατά 70% - αν
δείτε τις διατάξεις - τη νομοθεσία και εισαγάγαμε ρυθμίσεις που είναι κοινές σε
όλες τις χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ.
Με τις ρυθμίσεις αυτές, κλείνουν πολλά κενά. Κύριε
Τσίπρα, έχουμε ελέγξει μέχρι τώρα περίπου 40
off shore εταιρίες και έχουμε βεβαιώσει πάνω από 50 εκ.
ευρώ, άρα πάνω από 1,5 εκ. ευρώ σε κάθε εταιρεία που ελέγχεται, άρα εδώ υπάρχει
πολύ «ψωμί». Επίσης προχωρήσαμε σε ρυθμίσεις για τη φορολογική κατοικία, για
την υποκεφαλαιοποίηση εταιρειών, ενδο-ομιλικών συναλλαγών, χρήσης φορολογικών
παραδείσων, δημιουργίας θυγατρικών εταιριών σε φορολογικούς παραδείσους στους
οποίους διοχετεύονταν σημαντική φορολογητέα ύλη.
Μετάγγιση δηλαδή αίματος από την ασθενή Ελλάδα στο
εξωτερικό.
Αυτοί που κάνουν χρήση αυτών των «παραθύρων
ευκαιρίας» είναι εύποροι συμπολίτες μας, οι οποίοι πρέπει σήμερα να συμβάλουν
πιο πολύ στην εθνική προσπάθεια.
Δεν θα πρέπει να διαμαρτύρονται.
Είναι επίσης πολύ εύκολο να ασκεί κάποιος κριτική
για τις πράγματι δυσάρεστες δημοσιονομικές αποφάσεις που λαμβάνονται, αγνοώντας
όμως, ή υποκρινόμενος ότι αγνοεί το τρέχον δημοσιονομικό πλαίσιο.
Εδώ δεν βρίσκομαι για να κάνω επικοινωνιακή
διαχείριση μιας πράγματι δύσκολης κατάστασης ή για να είμαι αρεστός. Δεν είμαι
καλός στην επικοινωνιακή διάσταση. Δεν έχω συγκριτικό πλεονέκτημα σε αυτό. Και
δεν έχω πολύ χρόνο- δυστυχώς- για να επικεντρωθώ στα επικοινωνιακά.
Βρίσκομαι για να είμαι χρήσιμος σε μια δύσκολη
περίοδο για τον τόπο και για να τιμήσω την εμπιστοσύνη που μου έδειξαν ο
Πρωθυπουργός και οι άλλοι δύο πολιτικοί αρχηγοί, όταν με επέλεξαν γι’αυτή τη θέση.
Κυρίες και κύριοι βουλευτές,
Σας ευχαριστώ για την στήριξη και την
εμπιστοσύνη σας και σας καλώ να εγκρίνετε τον Προϋπολογισμό του 2014.
