Παρασκευή, 3 Φεβρουαρίου 2012 ΟΜΙΛΙΑ
ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗ ΥΠΟΥΡΓΟΥ
ΦΙΛΙΠΠΟΥ ΣΑΧΙΝΙΔΗ
ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ
Απάντηση σε επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας Νίκου Παναγιωτόπουλου σχετικά με την επικείμενη λήξη δανείων ιδιωτικών επιχειρήσεων με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου
Κύριε συνάδελφε, κατά τη θητεία μου ως επικεφαλής του Γενικού Λογιστηρίου εκδόθηκε μια σειρά αποφάσεων με τις οποίες παρασχέθηκε αναστολή καταβολής της πρώτης δόσης δανείων και επιμήκυνση της συνολικής διάρκειάς τους, προκειμένου να διευκολυνθούν επαγγελματίες και επιχειρήσεις να αποπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους προς τα πιστωτικά ιδρύματα. Έχω συναίσθηση του μεγέθους των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις λόγω της κρίσης και κρίναμε ως πολιτική ηγεσία ότι αυτός ήταν ο ενδεδειγμένος τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος ρευστότητας. Έχω πει πολλές φορές ότι πέρα από το πρόβλημα της μειωμένης ζήτησης, οι ελληνικές επιχειρήσεις βρίσκονται αντιμέτωπες με στενότητα κεφαλαίων κίνησης. Αυτό οδηγεί στον κίνδυνο, μια κρίση που φαίνεται να ξεκινά από την πλευρά της μειωμένης ζήτησης, σταδιακά λόγω της στενότητας κεφαλαίων να μετεξελιχθεί σε κρίση προσφοράς καθώς μερικές επιχειρήσεις θα αδυνατούν να συνεχίσουν τη λειτουργία τους. Το σκεπτικό της ρύθμισης των δανείων με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου ανατράπηκε από τη στιγμή που η χώρα προχώρησε στην υπογραφή της δανειακής σύμβασης και του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής, διότι στο πρόγραμμα αυτό τέθηκαν πλέον όρια στο ύψος των εγγυήσεων που μπορεί να παρέχει το Ελληνικό Δημόσιο. Όπως γνωρίζετε, για τις εγγυήσεις του 2011 υπήρξε οροφή 1 δισ. ευρώ. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την κατάχρηση, ας μου επιτραπεί η έκφραση, του μέτρου των εγγυήσεων που παρατηρήθηκε κατά το παρελθόν, μας οδήγησε στο να ακολουθήσουμε μια στοχευμένη πολιτική ως προς την παροχή νέων εγγυήσεων ή τις ρυθμίσεις παλαιότερων δανείων τις οποίες η τρόικα θεωρεί επίσης ως νέες εγγυήσεις.
Επομένως η επισήμανση που κάνετε, δηλαδή να γίνει ρύθμιση παλαιότερων δανείων, για το τεχνικό μνημόνιο θεωρείται νέα εγγύηση. Έτσι το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους στο πλαίσιο αυτού του περιορισμού, εξέτασε και ιεράρχησε τα αιτήματα παροχής εγγύησης από διάφορες Επαγγελματικές Ενώσεις, Συνδέσμους και Επιμελητήρια, τα οποία εν μέσω οικονομικής κρίσης καταφθάνουν σε καθημερινή σχεδόν βάση.
Τελικώς το Ελληνικό Δημόσιο παρείχε το 2011 εγγυήσεις που ανήλθαν σε 950 εκ. ευρώ περίπου. Σχεδόν το ήμισυ του ποσού αφορούσε νέες εγγυήσεις, κυρίως προς τον πρωτογενή τομέα της οικονομίας και τις ΔΕΚΟ. Το υπόλοιπο διατέθηκε για ρυθμίσεις παλαιότερων δανείων, λαμβάνοντας υπ’ όψιν κοινωνικά κριτήρια (σεισμόπληκτοι νομοί, πληγέντες από επεισόδια) και κλάδους της πρωτογενούς παραγωγής που δοκιμάζονται από την οικονομική κρίση και χρήζουν στήριξης. Θέλω να σας υπενθυμίσω ότι από το όριο αυτό εξαιρούνται οι εγγυήσεις που παρέχονται προς εταιρείες που δανειοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Μέσα στο 2011 και πέρα από αυτά που προανέφερα δεν πραγματοποιήθηκε καμία ρύθμιση για εγγυημένα δάνεια επιχειρήσεων, οι οποίες είχαν υπαχθεί σε αποφάσεις για συγκεκριμένους νομούς της χώρας. Βάσει των προτεραιοτήτων που έθεσε το Υπουργείο Οικονομικών, οποιαδήποτε περαιτέρω ικανοποίηση αιτήματος Επιμελητηρίων για ρύθμιση παλαιοτέρων δανείων, θα οδηγούσε σε υπέρβαση του ετήσιου ορίου παροχής εγγυήσεων.
Η κρίση όμως είναι παρούσα και δημιουργεί προβλήματα στις επιχειρήσεις. Το γνωρίζουμε και το έχουμε θέσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την τρόικα, δεδομένου ότι τα μακροοικονομικά δεδομένα που οδήγησαν στη λήψη της απόφασης για περιορισμό του ύψους των εγγυήσεων στο 1 δισ. ευρώ για το 2011 και μηδενισμό του το 2012, έχουν ανατραπεί.
Δευτερολογία
Κύριε συνάδελφε, οι προβληματισμοί που καταθέσατε για το ρόλο των εγγυήσεων στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της πραγματικής οικονομίας ταυτίζονται με τους προβληματισμούς της ηγεσίας του Υπουργείου Οικονομικών. Συμφωνώ επίσης μαζί σας για τις δημοσιονομικές συνέπειες που μπορεί να έχει μία αύξηση του αριθμού των καταπτώσεων των εγγυήσεων που έχει δώσει το Ελληνικό Δημόσιο. Θέλω στο σημείο αυτό να καταθέσω έναν πίνακα με το σύνολο των εγγυήσεων που έχει χορηγήσει το Ελληνικό Δημόσιο, γιατί μας δίνει την ευκαιρία να αξιολογήσουμε τι πραγματικά έχει συμβεί όλα αυτά τα χρόνια. Το ανεξόφλητο υπόλοιπο των εγγυήσεων που έχει δώσει το Ελληνικό Δημόσιο στις 31.12.2011 ανέρχεται στα 20,5 δισ. ευρώ. Από αυτά, περίπου 15 δισ. ευρώ αφορούν επιχειρήσεις που άμεσα ή έμμεσα ελέγχονται από το Ελληνικό Δημόσιο και περίπου 5 δισ. ευρώ αφορούν εγγυήσεις οι οποίες έχουν δοθεί στον ιδιωτικό τομέα με κάποια κριτήρια. Οι εγγυήσεις όταν ξεκίνησαν ως θεσμός, είχαν στόχο να στηρίξουν είτε συγκεκριμένους κλάδους και επιχειρήσεις είτε περιοχές της χώρας που παρουσιάζουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Στόχος ήταν να βοηθηθούν οι επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν δυσκολίες πρόσβασης δανεισμού με ενέχυρο ή να εξασφαλίσουν, εάν είναι δυνατό, ευνοϊκότερες συνθήκες χρηματοδότησης των κεφαλαιακών τους αναγκών. Έχοντας αξιολογήσει πλέον την εμπειρία που έχει συσσωρεύσει το Ελληνικό Δημόσιο από την πολύχρονη χρήση αυτού του εργαλείου περιφερειακής ή κλαδικής πολιτικής, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι τα αποτελέσματα είναι μικτά. Σε πολλές περιπτώσεις οι εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου δεν μπόρεσαν να επιτελέσουν το ρόλο τους. Από την άλλη πλευρά όμως δεν παύουν να αποτελούν ένα εργαλείο που διαθέτει το Ελληνικό Δημόσιο για να στηρίξει επιχειρήσεις στο μέσον αυτής της κρίσης. Εμείς θα επιμείνουμε στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα, ότι τα μακροοικονομικά δεδομένα πάνω στα οποία στηρίχθηκαν οι αρχικές επιλογές έχουν ανατραπεί και ότι πρέπει να υποστηρίξουμε επιχειρήσεις που είναι βιώσιμες αλλά βρίσκονται αντιμέτωπες με στενότητα κεφαλαίων.
Θέλω όμως να επιστήσω την προσοχή σας -και όλων των συναδέλφων στο Κοινοβούλιο- ότι είναι πολύ δύσκολο να εξασφαλίσουμε τη δυνατότητα ρύθμισης εγγυήσεων για όλο τον ιδιωτικό τομέα που όπως φαίνεται και από τον πίνακα που καταθέτω, ανέρχονται σε 5 δισ. ευρώ περίπου. Θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να αλλάξουμε αυτές τις αποφάσεις αλλά εκτιμώ ότι θα είναι πολύ δύσκολο να εξασφαλίσουμε μια ρύθμιση για το σύνολο των δανείων που αφορούν τον ιδιωτικό τομέα.
