Αθήνα, 20 Φεβρουαρίου 2012ΟΜΙΛΙΑ
ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΗ-ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ-ΓΙΑ ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ
"ΡΥΘΜΙΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ, ΘΕΜΑΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ»
ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ
Το Σχέδιο Νόμου «ΡΥΘΜΙΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ, ΘΕΜΑΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ» στοχεύει :
- αφενός στον καθορισμό του τρόπου μετάβασης σε καθεστώς πλήρους απελευθέρωσης της ταχυδρομικής αγοράς, από την 1.1.2013, με την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2008/6/ΕΚ στην Ελληνική έννομη τάξη και
- αφετέρου να καλύψει νομοθετικά κενά τα οποία έχουν προκύψει στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών και τα οποία χρήζουν νομοθετικών ρυθμίσεων.
Ως προς το μέρος των ταχυδρομικών υπηρεσιών, με τις προτεινόμενες διατάξεις, προωθείται η ανάπτυξη - η απελευθέρωση της ταχυδρομικής αγοράς, η διασφάλιση της προστασίας των χρηστών των υπηρεσιών αυτών, η βελτίωση της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών, καθώς και η εξασφάλιση των μέσων συμμόρφωσης των ταχυδρομικών επιχειρήσεων προς τους κανόνες του ανταγωνισμού .
Παράλληλα όμως - και με την συμμετοχή των Βουλευτών, στην συζήτηση και στην Ολομέλεια της Βουλής - θα πρέπει να εξασφαλισθεί :
- Η παροχή της Καθολικής Υπηρεσίας - στις ταχυδρομικές υπηρεσίες - στην ελληνική επικράτεια , σε προσιτές τιμές ,
- Η εγγύηση της χρηματοδότησης της παροχής της καθολικής υπηρεσίας , κάτι που ως σήμερα - αν και έχει νομοθετηθεί 2668/1998 όπως τροποποιήθηκε από το νόμο 3185/2003 δεν έχει υλοποιηθεί στην πράξη - ποτέ δηλαδή δεν συστήθηκε το ταμείο αποζημίωσης για την χρηματοδότηση της καθολικής υπηρεσίας - με αποτέλεσμα οι οφειλές του ελληνικού δημοσίου προς τον φορέα καθολικής υπηρεσίας , τα ελληνικά ταχυδρομεία , να ξεπερνούν τα 49 ευρώ - για τα τελευταία χρόνια , 2004-2010
- Το ότι η παροχή της καθολικής υπηρεσίας δεν θα αποτελέσει πεδίο στρέβλωσης της ταχυδρομικής αγοράς , άρα , όσοι επιλέξουν να παρέχουν ταχυδρομικές υπηρεσίες καθολικής υπηρεσίας θα πρέπει να τις παρέχουν με ίδιους όρους σε όλη την επικράτεια , με σαφείς και καθορισμένους όρους πρόσβασης των φορέων παροχής ταχυδρομικών υπηρεσιών σε υποδομές και υπηρεσίες (και όχι στο δίκτυο) του φορέα καθολικής υπηρεσίας.
Ως προς το μέρος των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, οι προτεινόμενες νομοθετικές ρυθμίσεις δημιουργούν ένα διαφανές και λειτουργικό πλαίσιο για τις επικοινωνίες, εξασφαλίζουν την καλύτερη ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών προς τους καταναλωτές, αντιμετωπίζουν τις ανησυχίες τους για θέματα ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας και στοχεύουν στη βελτίωση της καθημερινότητας του πολίτη.
Η ενσωμάτωση της οδηγίας για την ταχυδρομική αγορά γίνεται σε μια αγορά που αλλάζει - σε μια αγορά που φθίνει - λόγω και της ηλεκτρονικής επικοινωνίας - αλλά και σε μια αγορά που θα πρέπει να γίνει η βέλτιστη προσπάθεια από πλευράς παρόχων υπηρεσιών για την αναβάθμιση της ποιότητας των παρερχομένων υπηρεσιών στους χρήστες.
Επισημαίνεται ότι το πλήρες άνοιγμα της ταχυδρομικής αγοράς έχει ήδη συντελεσθεί - την τελευταία δεκαετία - σε όλα τα κράτη μέλη εκτός από 11, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, τα οποία θα απελευθερωθούν πλήρως από 01.01.2013 .
Απελευθέρωση συνεπάγεται την κατάργηση του αποκλειστικού έως σήμερα δικαιώματος των Ελληνικών Ταχυδρομείων στην περισυλλογή , διαλογή , μεταφορά και αντικειμένων αλληλογραφίας εσωτερικού , είτε με ταχύτερη διανομή , είτε όχι , της εισερχόμενης και εξερχόμενης αλληλογραφίας (διασυνοριακό ταχυδρομείο) και του διαφημιστικού ταχυδρομείου , με όριο βάρους τα 50 γραμμάρια . Το αποκλειστικό αυτό δικαίωμα είχε παρασχεθεί στα ΕΛΤΑ , σύμφωνα και με το άρθρο 18 του σ/ν , και ως αντιστάθμισμα για λόγους βιωσιμότητας του οργανισμού - για την παροχή από τα ΕΛΤΑ της υπηρεσίας καθολικής υπηρεσίας.
Τα δύο βασικά στοιχεία τα οποία χαρακτηρίζουν την φιλοσοφία του σ/ν σε ότι αφορά τις ταχυδρομικές υπηρεσίες , είναι όπως αναφέραμε και νωρίτερα ο χρόνος της πλήρους απελευθέρωσης της αγοράς και η παροχή καθολικής υπηρεσίας.
Σύμφωνα με το άρθρο 21 του σ/ν τα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΑ παραμένουν φορέας καθολικής υπηρεσίας έως 31.12.2008 , δίνεται όμως η δυνατότητα , άρθρο 7 παρ. 3 , στον Υπ. Υποδομών , Μεταφορών & Δικτύων - να επανεξετάζει τους όρους και τον τρόπο παροχής της Κ. Υ. - ανά εξαετία - μετά από εισήγηση της επιτροπής Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων - και να ζητά , ο Υπουργός επαναδιαπραγμάτευση των σχετικών όρων της σύμβασης.
Η πλήρης απελευθέρωση των ταχυδρομικών υπηρεσιών είναι αλήθεια ότι θα πραγματοποιηθούν σε δύσκολο οικονομικό περιβάλλον , και τα Ελληνικά Ταχυδρομεία πρέπει να κερδίσουν τον χρόνο που έχασαν για να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στις νέες συνθήκες. Κρίσιμα σημεία αποτελούν η οι δυνατότητές ή όχι και οι αντοχές ή όχι του κρατικού προϋπολογισμού για την χρηματοδότηση των καθολικών υπηρεσιών , το ποιοι και πως θα συμβάλλουν στην χρηματοδότηση των υπηρεσιών αυτών και την διατήρηση ή όχι - λόγω των οικονομικών συνεπειών - στην διατήρηση του δικτύου.
Το ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ & η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ , ορίζεται στο άρθρο 6 του σ/ν :
Όπου ,
- Ανεξάρτητα από το σημείο της ελληνικής επικράτειας ,
- Παρέχεται μονίμως ,
- Σε προσιτές τιμές - η ίδια τιμή για την ίδια υπηρεσία - σε διαφορετικά σημεία της επικράτειας (π.χ. Αθήνα - Καστελόριζο)
Η Καθολική υπηρεσία ταχυδρομικής εξυπηρέτησης περιλαμβάνει τουλάχιστον τις εξής επιμέρους υπηρεσίες :
- Περισυλλογή , μεταφορά , διαλογή και διανομή ταχυδρομικών αντικειμένων βάρους έως 2 κιλά , και ταχυδρομικών δεμάτων βάρους έως 20 κιλά ,
- Υπηρεσίες συστημένων
- Και αποστολών δηλωμένης αξίας
Το δικαίωμα των χρηστών να λαμβάνουν καθολικές υπηρεσίες εξασφαλίζεται :
- Με τον καθορισμό της πυκνότητας των σημείων επαφής , πρόσβασης και περισυλλογής με βάση γεωγραφικές και κοινωνικές συνθήκες ,
- Με την παροχή της ταχυδρομικής υπηρεσίας 5 μέρες την εβδομάδα ,
- Με την πραγματοποίηση μιας περισυλλογής και μιας διανομής την μέρα
Ο φορέας παροχής καθολικής υπηρεσίας διαθέτει ένα τουλάχιστον σημείο πρόσβασης και περισυλλογής της αλληλογραφίας για κάθε 1000 κατοίκους στις αστικές περιοχές και ένα τουλάχιστον σημείο πρόσβασης σε κάθε οικισμό στις αγροτικές περιοχές της χώρας.
Αντιλαμβανόμαστε όλοι την σπουδαιότητα και την ανάγκη διατήρησης- και για λόγους γεωγραφικού ανάγλυφου - της παροχής της καθολικής υπηρεσίας στην χώρα.
Με απόφαση της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων , άρθρο 5 παρόντος σ/ν , καθορίζονται οι όροι πρόσβασης των παρόχων ταχυδρομικών υπηρεσιών σε υποδομές και υπηρεσίες του φορέα παροχής καθολικής υπηρεσίας , ενώ σύμφωνα με το ίδιο άρθρο καθορίζονται και τα τιμολόγια του φορέα παροχής καθολικής υπηρεσίας.
Η ανάθεση της καθολικής υπηρεσίας μπορεί να γίνει σε δημόσιο ή ιδιωτικό φορέα , άρθρο 7 του σ/ν , με απόφαση του υπουργού μεταφορών υποδομών και δικτύων, σύμφωνα με το Π.Δ. 59/2003 στο σύνολο , της επικράτειας , σύμφωνα με αρχές διαφάνειας , απαγόρευσης των διακρίσεων και αναλογικότητας.
Επιμένουμε σε αυτή την αρχή - ότι η καθολική υπηρεσία πρέπει να παρέχεται ακόμη και με την λήψη της ειδικής άδειας (άρθρο 12) στο σύνολο της επικράτειας - γιατί διαφορετικά σε μια χώρα όπου η ταχυδρομική αγορά είναι μικρή σε σχέση με τις αγορές των άλλων ευρωπαϊκών χωρών , ο βαθμός συγκέντρωσης των ταχυδρομικών δραστηριοτήτων των αστικών κέντρων Αττική , Μακεδονία & Πελοπόννησο φτάνει το 85% της συνολικής δραστηριότητας , πλέον το ανάγλυφο της χώρας και τα υψηλότερα κόστη που δημιουργούν οι ορεινές και νησιωτικές περιοχές - αν η ειδική άδεια δοθεί ανά γεωγραφικές περιοχές και όχι στο σύνολο της χώρας - και εδώ υπάρχει πρόβλεψη και από την οδηγία για επιλογή από το κράτος μέλος- θα δημιουργήσει στρεβλώσεις υπέρ αυτών που θα έχουν άδεια σε αστικές περιοχές. Η λογική που λέει ότι η αγορά μέσω ανταγωνισμού θα ρυθμιστεί - κατά πρώτον έχει καταρρεύσει ως αρχή - και κατά δεύτερον θα αναγκάσει τον δημόσιο φορέα παροχής καθολικής υπηρεσίας σε μεγαλύτερες ζημιές - γιατί κανείς δεν θα δεχθεί την ΜΗ ΠΑΡΟΧΗ των υπηρεσιών σε κάθε σημείο της χώρας. Και αυτό δεν το λύνει μόνο η αγορά.
Απόλυτα κρίσιμο για την διατήρηση του δικτύου παροχής καθολικής υπηρεσίας - σε προσιτές τιμές - σε όλη την επικράτεια - είναι η χρηματοδότηση , ο τρόπος χρηματοδότησης της ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ , άρθρο 8 του παρόντος σ/ν.
Ο τρόπος αυτός δεν πρέπει από τη μια να δημιουργεί στρεβλώσεις στον ανταγωνισμό από την άλλη όμως πρέπει με σαφή και διάφανη διαδικασία από την πολιτεία και από την αγορά να χρηματοδοτηθεί αυτή η παροχή υπηρεσίας , υπηρεσία που φέρει στοιχεία υψηλού οικονομικού κόστους ,- πχ. Διατήρηση γραφείων και δικτύου σε μικρά νησιά και απομακρυσμένες ορεινές περιοχές - καθ όλη την διάρκεια του έτους.
Η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων , καθορίζει με απόφαση της τον τρόπο υπολογισμού του καθαρού κόστους της καθολικής υπηρεσίας - παράρτημα Ι ΣΥΜΦΩΝΑ με το ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι : ?Το καθαρό κόστος των υποχρεώσεων παροχής καθολικής ταχυδρομικής υπηρεσίας υπολογίζεται ως η διαφορά μεταξύ του καθαρού κόστους της λειτουργίας του φορέα παροχής καθολικής ταχυδρομικής υπηρεσίας με υποχρεώσεις παροχής καθολικής ταχυδρομικής υπηρεσίας και του κόστους λειτουργίας του ίδιου φορέα παροχής ταχυδρομικών υπηρεσιών χωρίς υποχρεώσεις παροχής καθολικής ταχυδρομικής υπηρεσίας?
Η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων , διαχειρίζεται ΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ του ΚΑΘΑΡΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ της ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ και εκδίδει κανονισμό σχετικά με τον προσδιορισμό αντικειμενικών τρόπων κοστολόγησης - οι οποίοι οφείλουν να εφαρμόζονται στο εσωτερικό λογιστικό σύστημα του φορέα παροχής καθολικής υπηρεσίας.
Όπως αναφέραμε και νωρίτερα ήδη έχει παρατηρηθεί «κενό στο σύστημα» καθώς έως τώρα ποτέ δεν έχει καταβληθεί το αντίτιμο της παροχής καθολικής υπηρεσίας - ποσό που ήδη ξεπερνά τα 49 εκατ. Ευρώ για το διάστημα 2004-2010 στα ΕΛΤΑ.
Ο φορέας παροχής ταχυδρομικής καθολικής υπηρεσίας τηρεί διακριτούς λογαριασμούς στο εσωτερικό του λογιστικό σύστημα / ώστε να υπάρχει σαφής διάκριση / μεταξύ των διαφόρων υπηρεσιών και προϊόντων του και της υποχρέωσης του για παροχή υπηρεσιών καθολικής υπηρεσίας .
Επίσης , με το σ/ν , Θεσπίζεται η χορήγηση αδειών παροχής ταχυδρομικών υπηρεσιών (γενικών και ειδικών , άρθρο 11 και 12) από την ΕΕΤΤ, σύμφωνα με σχετικό κανονισμό της ΕΕΤΤ.
Προκειμένου να διασφαλισθεί η προστασία των χρηστών θεσπίζονται οι υποχρεώσεις , άρθρο 13 , των φορέων παροχής ταχυδρομικών υπηρεσιών να διαθέτουν σαφείς, απλές και χαμηλού κόστους διαδικασίες, που είναι διαθέσιμες στο κοινό και που αφορούν την αντιμετώπιση παραπόνων των χρηστών, τα οποία σχετίζονται ιδίως με την απώλεια, κλοπή, καταστροφή ή μη συμμόρφωση με πρότυπα ποιότητας, με την επιφύλαξη τήρησης των σχετικών διεθνών και εθνικών διατάξεων περί αποζημιώσεων.
Μεταξύ των υποχρεώσεων
των φορέων παροχής ταχυδρομικών υπηρεσιών (άρθρο 13) είναι
o Η τήρηση συνθηκών εργασίας ,
o Να καταβάλλουν στην εεττ ετήσια ανταποδοτικά τέλη - τέλη χρηματοδότησης της καθολικής υπηρεσίας -
o Να διασφαλίζουν ότι τα τιμολόγια τους πληρούν κανόνες υγιούς ανταγωνισμού - ότι υπάρχουν κανόνες διαφάνειας - δημοσιεύονται καταλλήλως και κοινοποιούνται στην εεττ
Η παράβαση διατάξεων του νόμου ή η παροχή ταχυδρομικών υπηρεσιών διαφορετικών των όσων περιγράφονται στο νόμο ή η παραβίαση όρου της άδειας συνεπάγεται την επιβολή, μετά από ακρόαση των ενδιαφερομένων, μίας ή περισσοτέρων κυρώσεων, όπως σύσταση ή προειδοποίηση, πρόστιμο, προσωρινή ή οριστική ανάκληση της άδειας. Τις παραπάνω κυρώσεις επιβάλλει η Ε.Ε.Τ.Τ.
Η ΟΚΕ επισημαίνει:
Α. Η επιτυχία της αποστολής του υπό αξιολόγηση Σχ/Ν θα εξαρτηθεί
- από το περιεχόμενο των υπουργικών αποφάσεων και κανονισμών που θα ακολουθήσουν μετά την ψήφισή του και θα καθορίσουν τον τρόπο επιλογής του φορέα της καθολικής ταχυδρομικής υπηρεσίας και
- τη χρηματοδότηση της καθολικής υπηρεσίας, καθώς και θα
- διασφαλίσουν τον έλεγχο των κανόνων του υγιούς ανταγωνισμού και την προστασία των χρηστών.
Β. Απαιτείται ένα οριοθετημένο και αυστηρό πλαίσιο αδειοδοτήσεων και λειτουργίας της ταχυδρομικής αγοράς και ουσιαστικός έλεγχος από την Ε.Ε.Τ.Τ. για τις υποχρεώσεις των εταιρειών και τα δικαιώματα των χρηστών.
Ηλεκτρονικές επικοινωνίες
Ως προς το μέρος των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, οι προτεινόμενες νομοθετικές ρυθμίσεις δημιουργούν ένα διαφανές και λειτουργικό πλαίσιο για τις επικοινωνίες, εξασφαλίζουν την καλύτερη ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών προς τους καταναλωτές, αντιμετωπίζουν τις ανησυχίες τους για θέματα ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας και στοχεύουν στη βελτίωση της καθημερινότητας του πολίτη.
Με τις προτεινόμενες διατάξεις:
· άρθρο 22 σ/ν , Δημιουργείται, στην Εθνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας, πανελλαδικό τηλεμετρικό δίκτυο συνεχούς μέτρησης και καταγραφής των επιπέδων ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, με στόχο τον συνεχή έλεγχο της τήρησης των θεσμοθετημένων ορίων ασφαλούς έκθεσης του κοινού και την έγκυρη και διαρκή ενημέρωση του, με την ονομασία «Εθνικό Παρατηρητήριο Ηλεκτρομαγνητικών Πεδίων».
· Άρθρο 23 και 24 σ/ν , Θεσπίζεται νέο θεσμικό πλαίσιο για τα επαγγελματικά δικαιώματα των ραδιοηλεκτρονικών και ραδιοτεχνιτών καθώς και για την ίδρυση και λειτουργία των ραδιοηλεκτρονικών εργαστηρίων. Η υφιστάμενη σχετική νομοθεσία (ΝΔ 2624/1953, ΒΔ υπ. αριθμ. 510/1971, ΠΔ υπ. αρ. 258/2003) είναι παρωχημένη και χρειάζεται πλήρη αναθεώρηση επειδή αφενός ο καθορισμός των επαγγελματικών δικαιωμάτων έγινε βάσει της τεχνολογίας του 1953 και του 1971, επομένως δεν ανταποκρίνεται στη σημερινή τεχνολογία, και αφετέρου σήμερα υφίστανται τύποι εγκαταστάσεων και εξοπλισμός που δεν υπήρχαν τότε, όπως π.χ. οι δορυφορικές κεραίες, τα ασυρματικά δίκτυα κινητής τηλεφωνίας, οι πομποδέκτες αναζήτησης προσώπων, τα ασυρματικά συστήματα πυρανίχνευσης κλπ.
· Αναδιαρθρώνονται , με τα άρθρα 27 και 28 , μερικώς οι υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνιών του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων με σκοπό την καλύτερη και αποδοτικότερη λειτουργία τους και την κάλυψη αντικειμένων που δεν αντιμετωπίζονται από τον οργανισμό του Υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών όπως αυτός διαμορφώθηκε το 1999.
Βελτιώνονται υπάρχουσες διατάξεις του Ν 3431/2006, άρθρο 29 , των οποίων η εφαρμογή έχει οδηγήσει σε δυσκολίες, και αντιμετωπίζονται, με νέες συμπληρωματικές διατάξεις, θέματα που δεν καλύπτονται από τον ίδιο νόμο και προτείνονται νέες διατάξεις που συμπληρώνουν το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο σχετικά με την αδειοδότηση κατασκευών κεραιών και την παροχή πληροφοριών για δίκτυα επικοινωνιών.
Σήμερα με το υπάρχον πλαίσιο το οποίο αφορά την αδειοδότηση των κεραιών, χρειάζονται περίπου 780 ημέρες και ο χρόνος αυτός είναι σαφές ότι λειτουργεί αποτρεπτικά για επενδύσεις στην ανάπτυξη κινητής τηλεφωνίας,
Επιχειρείται, μέσω του σχεδίου νόμου και του συστήματος «ΣΗΛΥΑ» να δημιουργηθεί ο τρόπος επιτάχυνσης των διαδικασιών αδειοδότησης. Ο σχεδιασμός του συστήματος , θέλει να συγκεντρώνεται ο φάκελος και εντός τεσσάρων μηνών να δίνεται η δυνατότητα στη διοίκηση να απαντήσει .Όταν ο φάκελος ελεγχθεί και έχει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά τότε δίνεται ένα πιστοποιητικό σε αυτόν που θέλει να επενδύσει ή να κατασκευάσει την κεραία. Με αυτό το πιστοποιητικό, αυτός λειτουργεί νομίμως και μπορεί να φτιάξει την κεραία. Για όλο το υπόλοιπο διάστημα, προκειμένου να συμπληρωθούν οι 780 ημέρες, περιμένουμε να συγκεντρωθούν τα δικαιολογητικά. Εάν εν τω μεταξύ, υπάρχει αρνητική απάντηση από το «ΣΗΛΥΑ», τότε αυτόματα ανακαλείται το πιστοποιητικό και ο επενδυτής είναι παράνομος .
Τέλος έχει μεγάλη σημασία η πολιτεία να δει οριζόντια το θέμα της χρήσης του φάσματος στη χώρα και για αυτό το κοινωνικό αγαθό να υπάρξει σαφής διαδικασία αποτίμησης της χρήσης του.
