ΟΜΙΛΙΑ ΠΑΡΙ ΚΟΥΚΟΥΛΟΠΟΥΛΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ ΕΙΣΗΓΗΤΗ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΡΑΤΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΟΥ 2011 ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ (18 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ)
Αθήνα, 19 Δεκεμβρίου 2010
Με την οικονομία στον αστερισμό της ύφεσης, την πραγματική οικονομία να δοκιμάζεται σκληρά και κλάδους, όπως αυτός των κατασκευών, σε πρωτοφανή κρίση η συζήτηση για το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (Π.Δ.Ε.) και το ΕΣΠΑ είναι εξόχως ενδιαφέρουσα.
Ο απολογισμός του 2010 σε ό,τι αφορά το Π.Σ.Α. είναι σαφής και επιβεβαιώνει γνωστά δεδομένα.
Η σκληρή προσπάθεια δημοσιονομικής προσαρμογής που ξεκίνησε το 2010 πρέπει να συνεχιστεί για την άμεση σωτηρία της χώρας.
Είναι όμως αναγκαία συνθήκη αλλά όχι ικανή.
Η ικανή και αναγκαία συνθήκη για τη διάσωση και την ανόρθωση της χώρας είναι η επανεκκίνηση της ανάπτυξης.
Το Π.Δ.Ε. είναι εκ των πραγμάτων το βασικότερο αναπτυξιακό εργαλείο στα χέρια του κράτους γι΄ αυτό και η νηφάλια συζήτηση του έχει ουσιαστική σημασία.
Εδώ που βρίσκονται τα πράγματα στην ελληνική οικονομία απαιτείται μια ριζικά διαφορετική προσέγγιση από τις καθιερωμένες.
Το απαιτούν και το επιβάλλουν οι συνθήκες.
- Η τιτάνια προσπάθεια που καταβάλει η κυβέρνηση με επικεφαλής τον Πρωθυπουργό για τη σωτηρία και την ανόρθωση της χώρας.
- Η συμμετοχή σ΄ αυτή την προσπάθεια της ελληνικής κοινωνίας και μάλιστα με διακριτό τρόπο των οικονομικά ασθενέστερων και των μεσοστρωμάτων.
- Εξ ίσου όμως το επιβάλει και η ζωτικής σημασίας ανάγκη για την αποκατάσταση του κύρους και της αξιοπιστίας των θεσμών και της πολιτικής.
Ο Πρωθυπουργός πολύ συχνά μιλάει για την ανάγκη ή τη δυνατότητα να μετατρέψουμε την κρίση σε ευκαιρία. Κανένας λογικός άνθρωπος δε διαφωνεί σ΄ αυτό.
Το τελευταίο έτος έχουμε αφιερώσει ικανό χρόνο και πολλές συζητήσεις για τις ευθύνες του πολιτικού συστήματος της χώρας στη δημιουργία της κρίσης.
Αναγκαίο και ορθό. Το πελατειακό κράτος, αυθεντικό δημιούργημα της πολιτικής τάξης, είναι εδώ και αποτελεί το μεγαλύτερο εμπόδιο στην εθνική προσπάθεια για το ξεπέρασμα της κρίσης.
Η αφροσύνη της αυτάρεσκα αυτοαποκαλούμενης, κάποτε, «νέας διακυβέρνησης», είναι επίσης δεδομένη και έχει τεράστιο μερίδιο στο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε σήμερα.
Αυτά και πολλά άλλα είναι γνωστά και συγκροτούν το οικοδόμημα των ευθυνών της πολιτικής τάξης. Από αυτές τις λογικές και πρακτικές οφείλουμε να πάρουμε διαζύγιο.
Αυτός είναι ο πρώτος όρος για να γίνει η κρίση ευκαιρία για την ανόρθωση της χώρας.
Η κρίση όμως δεν έχει μόνο ενδογενή αφετηρία. Τα τελευταία 30 χρόνια ως αποτέλεσμα της παγκοσμιοποίησης σε όλα, ανεξαίρετα, τα αναπτυγμένα κράτη συναντάμε το ίδιο φαινόμενο.
Το εύρος της κυριαρχίας της πολιτικής και των θεσμών περιορίστηκε δραματικά υπέρ των δυνάμεων της οικονομίας και της αγοράς, σε ό,τι αφορά τις αποφάσεις για το παρόν και το μέλλον των κοινωνιών. Που οδήγησε η κυριαρχία των αγορών είναι γνωστό.
Από το 2008 τα προγράμματα στήριξης του χρηματοπιστωτικού τομέα έφτασαν σε ιλιγγιώδη ύψη και έχουν μεγάλο μερίδιο στην έκρηξη ελλειμμάτων και χρέους σε όλα σχεδόν τα ανεπτυγμένα κράτη.
Οι δυνάμεις της αγοράς όμως, που δημιούργησαν την κρίση, μετά τη διάσωση τους επανήλθαν για να επιβάλλουν και πάλι τους κανόνες τους. Όσο και αν το ΄χουν καταφέρει μέχρι σήμερα αυτό δεν αναιρεί μια μεγάλη αλήθεια. Ο αυξημένος ρόλος του κράτους σήμερα είναι δεδομένος και σύμφυτος με τη δυνατότητα ολικής επαναφοράς της πολιτικής και των θεσμών στο προσκήνιο.
Η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση. Με τη Βουλή των Ελλήνων να έχει ψηφίσει προγράμματα συνολικού ύψους 68 δις ευρώ για τη στήριξη των τραπεζών, οι όροι κυριαρχίας έχουν σαφώς αλλάξει.
Η συνειδητοποίηση αυτής της αλήθειας είναι ο δεύτερος όρος για να μετατρέψουμε την κρίση σε ευκαιρία.
Ο τρίτος όρος δεν είναι άλλος από την επικράτηση της πολιτικής έναντι της επικοινωνίας.
Αυτός ο όρος πιστεύω βαθιά ότι μπορεί και πρέπει να επιτευχθεί- κερδηθεί πρώτα απ΄ όλα στον κορυφαίο δημοκρατικό θεσμό της πατρίδας μας που είναι η Βουλή. Εν αρχή ην ο λόγος. Αυτή ήταν και θα ΄ναι η πεμπτουσία της πολιτικής. Η επικοινωνία έπεται γιατί πολύ απλά είναι μέσον.
Μ΄ αυτή την οπτική η συζήτηση για το Π.Δ.Ε. και το ΕΣΠΑ είναι εξόχως ενδιαφέρουσα, αρκεί να έχουμε διάθεση να φύγουμε από στερεότυπες συζητήσεις και σκιαμαχίες που στο τέλος αφήνουν αδιάφορους τους πολίτες.
Ο προϋπολογισμός στο σύνολο του βοηθάει σε μια τέτοια προσέγγιση γιατί είναι αξιόπιστος, μετά από πολλά χρόνια και αυτό οφείλουμε να το αναγνωρίσουμε.
Η ανάπτυξη είναι η λύτρωση, είναι η «θετική λύση» για να δούμε φως στον ορίζοντα.
Το Π.Δ.Ε. και το ΕΣΠΑ είναι βασικά εργαλεία σ΄ αυτή την προσπάθεια.
Π.Δ.Ε.
Το Π.Δ.Ε. του 2011 προϋπολογίζεται, ως ποσοστό του ΑΕΠ, στο 3,7%, όσο δηλαδή αναμένεται να κλείσει και το 2010.
Είναι γεγονός ότι το ύψος του Π.Δ.Ε., αυτό καθ΄ αυτό, απέχει από τις προσδοκίες μας και ως απόλυτος αριθμός δε σηματοδοτεί το βάρος που πρέπει να αποκτήσει η αναπτυξιακή μας προσπάθεια.
Πρέπει ωστόσο να υπογραμμιστούν κάποια αντικειμενικά δεδομένου προκειμένου να γίνουν καθαροί οι στόχοι και οι δεσμεύσεις της Κυβέρνησης και να υπάρξει μια νηφάλια συζήτηση.
1. Το Π.Δ.Ε. είναι αυτό που επιτρέπει η συνολική μας προσπάθεια για τη σωτηρία της χώρας.
- Η τιθάσευση των ελλειμμάτων και του χρέους
- Η στήριξη της πραγματικής οικονομίας
- Η κοινωνική συνοχή, και
- Η ανάπτυξη
Αποτελούν ενιαίο και αδιαίρετο σύνολο της κυβερνητικής πολιτικής.
Η συστηματική προσπάθεια περιορισμού της σπατάλης και της διαφθοράς είναι που θα δώσει το μέρισμα της ανάπτυξης.
Μόνο στο χώρο της υγείας υπολογίζεται ότι το εγκαθιδρυμένο κλεπτοκρατικό σύστημα σε φάρμακα και διαγνωστικά είναι σχεδόν ισοδύναμο με το φετινό Π.Δ.Ε., αν δεν το ξεπερνά (βλέπε πρακτικά κοινής συνεδρίασης Επιτροπής παραγωγής και εμπορίου και Κοινωνικών Υποθέσεων).
2. Ανάλογο ως ποσοστό υπήρξε το Π.Δ.Ε. και τα έτη 2005,6,7 όπου έκλεισε στο 3,9% του ΑΕΠ, σε συνθήκες ολότελα διαφορετικές από τις σημερινές.
Έχει σημασία ότι πριν 6 χρόνια μιλώντας για τον προϋπολογισμό του 2005 ο κ. Αλογοσκούφης έλεγε: «το κρίσιμο στοιχείο είναι ότι αφήνουμε πίσω μας την περίοδο κατά την οποία η οικονομική ανάπτυξη βασίστηκε σχεδόν αποκλειστικά στα δημόσια έργα, στις δημόσιες επενδύσεις και μεταβαίνουμε σε μια νέα φάση. Μια φάση όπου η ανάπτυξη πρέπει να βασιστεί στους εξωστρεφείς κλάδους της οικονομίας, στις ιδιωτικές επενδύσεις και στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, όπου έχουμε συγκριτικά πλεονεκτήματα».
Οι συνθήκες τότε δεν επέβαλαν συρρίκνωση του Π.Δ.Ε. αλλά έγιναν συνειδητά.
Το αποτέλεσμα είναι γνωστό και μπορεί να είναι οδηγός για την περαιτέρω πορεία μας.
Η Ν.Δ. σήμερα ζητάει να αυξήσουμε το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. Άλλαξε γνώμη και γιατί; Αξιολόγησε τη δική της περίοδο αρνητικά, όταν και συνειδητά μείωνε το Π.Δ.Ε.;
Κύριοι συνάδελφοι της Ν.Δ. μέχρι να μας δώσετε αυτές τις απαντήσεις αφήστε σ΄ εμάς την κριτική για το μειωμένο Π.Δ.Ε. αφού αυτό αποτελούσε και αποτελεί πάντα εργαλείο ανάπτυξης, κατά τη δική μας αντίληψη.
3. Η ύφεση που είναι κυριολεκτικά εφιάλτης πρέπει να μας αφυπνίσει.
Οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη μείωση του Π.Δ.Ε. όσο και των ιδιωτικών επενδύσεων. Το γεγονός αυτό ωστόσο δεν μπορεί να συγκαλύπτει μια μεγάλη αλήθεια.
Το Α.Ε.Π. της χώρας συντίθεται σε πολύ υψηλό βαθμό από δαπάνες κατανάλωσης που με τη σειρά τους είχαν έντονη εξάρτηση από τον υπέρογκο δανεισμό της χώρας.
Αυτό το αναπτυξιακό μοντέλο είναι που έχει κυριολεκτικά καταρρεύσει και καμιά λογική δεν υπάρχει να επιστρέψουμε σε αυτό.
Στο μοντέλο της χώρας που παράγει ελάχιστα και καταναλώνει πολλά.
Είναι καθαρό ότι οι πολιτικές δίκαιης διανομής του πλούτου πρέπει να συμβαδίζουν με αυτές που δημιουργούν πλούτο σε στέρεες βάσεις.
Ακριβώς γι΄ αυτό η κεντρική στόχευση για το 2011 είναι μαζί με τη συνέχιση της σκληρής προσπάθειας στο μέτωπο των δημοσιονομικών να υπάρξει επανεκκίνηση της αναπτυξιακής διαδικασίας.
Ο φιλόδοξος αυτός στόχος είναι αναγκαίο να υπηρετηθεί με συνέπεια από όλους μας γιατί αποτελεί τη μοναδική διέξοδο που δίνει νόημα στις θυσίες του ελληνικού λαού.
Η επανεκκίνηση της ανάπτυξης σηματοδοτείται με πολύ συγκεκριμένες επιλογές.
1. Επιτάχυνση στην υλοποίηση του ΕΣΠΑ
Το ΕΣΠΑ είναι το κατ΄ εξοχήν εργαλείο που προκαλεί ανάπτυξη χωρίς δημοσιονομική επιβάρυνση.
Η επιτάχυνση είναι εφικτή με τρεις επιλογές.
α. Δραστικός περιορισμός της γραφειοκρατίας που εγκαθίδρυσε η Κυβέρνηση της Ν.Δ. με πολυδαίδαλους και πανάκριβους μηχανισμούς υλοποίησης.
β. Μεταφορά πόρων από τις περιφέρειες μεταβατικής στήριξης στις κρατικές ενισχύσεις, όπως προβλέπει ο κανονισμός του ΕΣΠΑ.
γ. Πρόταξη του κριτηρίου της ωριμότητας για την άμεση υλοποίηση έργων χωρίς περιττές παρεμβολές των Διαχειριστικών Αρχών διαφόρων Υπουργείων.
2. Ιεράρχηση έργων
Η πρόταξη του κριτηρίου της ωριμότητας καθόλου δε συνεπάγεται την ανεξέλεγκτη χρηματοδότηση έργων και δράσεων που έχουν μηδενικό έως ελάχιστο αναπτυξιακό αποτέλεσμα.
Στη χώρα διαθέτουμε περισσότερα νοσοκομεία αναλογικά από οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ε.Ε. αλλά η κατάσταση στην υγεία είναι προβληματική.
Έχουμε διασκορπισμένα Πανεπιστήμια και ΤΕΙ σε δεκάδες πόλεις και κωμοπόλεις αλλά η τριτοβάθμια εκπαίδευση νοσεί.
Διαθέτουμε, κατά κανόνα, περισσότερους του ενός ΧΥΤΑ ακόμα και στο μικρότερο Νομό της χώρας όταν π.χ. στη Δυτική Μακεδονία (4 Νομοί) λειτουργεί μόνον ένας.
Όλοι γνωρίζουμε πως η αλόγιστη αποδοχή προτάσεων και αιτημάτων δεν εξυπηρετείται ούτε καν με διπλασιασμό του Π.Δ.Ε.
Είναι βέβαιο ότι η επιτάχυνση υλοποίησης του ΕΣΠΑ πρέπει να συμβαδίσει και με μια σοβαρή προσπάθεια ιεράρχησης των δημοσίων έργων.
3.Ιδιωτικές επενδύσεις
Ο νέος επενδυτικός Νόμος έχει ήδη καταρτισθεί και πρόκειται άμεσα να ψηφιστεί. Συνοπτικά προβλέπει 3 γενικές και 4 ειδικές κατηγορίες επενδυτικών σχεδίων.
Τα γενικά καθεστώτα επενδύσεων:
1. Ενισχύουν ανταγωνιστικά και βιώσιμα επενδυτικά σχέδια με τεκμηριωμένες προοπτικές κερδοφορίας,
2. Στηρίζουν τις επενδύσεις στην τεχνολογική ανάπτυξη και την καινοτομία,
3. Προωθούν την περιφερειακή συνοχή και την πράσινη ανάπτυξη.
Τα ειδικά καθεστώτα επενδύσεων αντιμετωπίζουν ειδικότερες προκλήσεις της αναπτυξιακής διαδικασίας και αντιστοιχούν σε τομείς στους οποίους δίνεται ιδιαίτερη έμφαση. Αφορούν:
1. Την επιχειρηματικότητα των νέων,
2. Τα μεγάλα επενδυτικά σχέδια,
3. Τα ολοκληρωμένα επιχειρηματικά σχέδια για τον τεχνολογικό και οργανωτικό εκσυγχρονισμό των επιχειρήσεων,
4. Τις επενδύσεις συνέργειας και δικτύωσης (clusters).
Τα παραπάνω καθεστώτα συνδυάζουν μια σειρά από μέσα ενίσχυσης όπως:
i. Φοροαπαλλαγές επί των κερδών προ φόρων, έξι χρόνια για υφιστάμενες επιχειρήσεις και οχτώ χρόνια για νέες επιχειρήσεις.
ii. Στοχευμένες επιχορηγήσεις κεφαλαίου.
iii. Επιδοτήσεις σε χρηματοδοτικές μισθώσεις (leasing) ανάλογα με την αναπτυξιακή στόχευση του καθενός.
iv. Παράλληλα, ενεργοποιείται το ΕΤΕΑΝ για την άμεση εξασφάλιση ρευστότητας στην αγορά με τη χορήγηση ευνοϊκών και χαμηλότοκων δανείων στις επιχειρήσεις που θα επενδύσουν.
Είναι εμφανές πως ο νέος επενδυτικός Νόμος αποτελεί ιδιαίτερα σημαντικό αναπτυξιακό εργαλείο.
Η κριτική που αφορά την καθυστέρηση του είναι αβάσιμη για δύο τουλάχιστον λόγους.
Α. Το 2010 οι πληρωμές επενδυτικών σχεδίων ήταν αισθητά μεγαλύτερες από το 2009. Δεν υπήρξε, δηλαδή, διακοπή χρηματοδότησης.
Β. Όσα επενδυτικά σχέδια υποβλήθηκαν με τις διατάξεις του προηγούμενου Νόμου θα αξιολογηθούν και θα υλοποιηθούν σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 3299/2004.
4.ΣΔΙΤ
Οι ΣΔΙΤ αποτελούν χρήσιμο εργαλείο αλλά επιβάλλεται ριζική αναθεώρηση στον τρόπο χρησιμοποίησης του.
Σταθμοί πυροσβεστικής, σχολεία, αθλητικοί χώροι και κτίρια νοσοκομείων ήταν οι «έτοιμοι φάκελοι» της Ν.Δ.
Έργα χωρίς ανταποδοτικότητα που εάν προωθούνταν πολύ απλά θα δέσμευαν πόρους για μια 25ετία, κατά κανόνα.
Το 2011 μπορεί να αλλάξει ριζικά αυτή τη θλιβερή κατάσταση με την επιλογή έργων που σε ένα βαθμό, ή καθ΄ ολοκληρία, μπορούν να εξασφαλίσουν την αποπληρωμή τους μέσα από τη λειτουργία τους.
5. Ενέργεια
Εφόσον υπάρξουν ορθές επιλογές στον κρίσιμο τομέα της ενέργειας μπορούν τα επόμενα χρόνια να υλοποιηθούν επενδύσεις ισοδύναμες με το ΕΣΠΑ, τόσο από τη ΔΕΗ όσο και από ιδιώτες.
Η εκκρεμότητα της χώρας σε ό,τι αφορά την απελευθέρωση της ενέργειας είναι συγκεκριμένη. Επιβάλλεται η αντικατάσταση όλων των ρυπογόνων μονάδων της ΔΕΗ με σύγχρονες μονάδες αντιρρυπαντικής τεχνολογίας και άρση της εκκρεμότητας στα νέα λιγνιτορυχεία, με τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα.
Σημειώνεται πως στον ευαίσθητο τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας το μεγάλο στοίχημα της χώρας είναι να καταφέρουμε να ενσωματώσουμε τεχνολογίες αιχμής με απώτερο σκοπό να κατακτήσουμε μερίδιο στην κατασκευή συστημάτων ΑΠΕ και όχι απλά στη «φιλοξενία» τους.
6. Επιχειρηματικότητα, επενδυτικό περιβάλλον.
Εξ ίσου σημαντικές με τον επενδυτικό Νόμο αναμένεται να αποδειχθούν συγκεκριμένες αποφάσεις που έχουν δρομολογηθεί.
- Η μείωση του ΦΠΑ στις τουριστικές επιχειρήσεις
- Η απαλλαγή του πόθεν έσχες πρώτης κατοικίας
- Η μείωση της φορολόγησης των κερδών
- Η λειτουργία του ΕΤΕΑΝ
- Ο συμψηφισμός οφειλών ιδιωτών με αυτές του Δημοσίου
- Η εφαρμογή του Νόμου για τις μεγάλες επενδύσεις
- Η ενίσχυση της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων
Είναι μέτρα και πολιτικές που στηρίζουν την πραγματική οικονομία και προωθούν την υγιή επιχειρηματικότητα.
7. Πραγματική οικονομία- Κατασκευαστικός κλάδος
Είναι ανάγκη να κατανοηθεί βαθιά η πρωτοφανής κρίση που διέρχεται ο κατασκευαστικός κλάδος.
Μέτρα έχουν ήδη δρομολογηθεί και αναφέρθηκα σ΄ αυτά. Ωστόσο πρέπει να πυκνώσουν. Ενδεικτικά μπορώ να σημειώσω:
- Την απλούστευση της πολεοδομικής νομοθεσίας για να υπάρξει ελεγχόμενη περιβαλλοντικά παραγωγή κατοικίας
- Την απόδοση του ΦΠΑ των δημοσίων έργων απ΄ τον κύριο του έργου
- Τη γενίκευση των συμψηφισμών στις οφειλές δημοσίου και επιχειρήσεων
- Την τροποποίηση του άρθρου 9, παράγραφος 16, του Ν. 2753/99, με το οποίο εργοληπτικές επιχειρήσεις διώκονται για μη εισπραχθέντα ποσά από δημόσια έργα
- Τέλος, την αποφασιστική ενίσχυση των ΠΕΠ στη διαδικασία αναθεώρησης του ΕΣΠΑ του 2011 αφού είναι γνωστό πως τα περιφερειακά προγράμματα κατά τεκμήριο στηρίζουν το μικρομεσαίο δυναμικό του κατασκευαστικού κλάδου.
Όλα τα παραπάνω είναι μέτρα με μηδενικό κόστος που ανακουφίζουν εκατοντάδες επιχειρήσεις.
8. Περιφερειακή ανάπτυξη
Η ένταση της προσπάθειας για επανεκκίνηση της ανάπτυξης είναι δεδομένη και εκεί θα κριθεί το συνολικό μας εγχείρημα.
Σε κάθε περίπτωση όμως επιβάλλεται να υπάρξει τομή σε ό,τι αφορά τόσο τις δημόσιες όσο και τις ιδιωτικές επενδύσεις.
Η περιφέρεια πρέπει να είναι ο «προνομιακός υποδοχέας» επενδύσεων γιατί τα στοιχεία της ελληνικής στατιστικής αρχής αποκαλύπτουν μια κατάσταση ιδιαίτερα προβληματική.
Η Αττική συγκεντρώνει πάνω απ΄ το 50% του ΑΕΠ της χώρας!
Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ για τον κάτοικο της Αττικής είναι διπλάσιο (!) από τον κάτοικο της υπόλοιπης χώρας.
Η κατάσταση αυτή αποδυναμώνει τη χώρα συνολικά και συνιστά φαύλο κύκλο που πρέπει να σπάσει.
9. Ρευστότητα
Η έξοδος από το φαύλο κύκλο της ύφεσης δεν είναι εφικτή αν δεν υπάρξει αισθητή αλλαγή στα δεδομένα που αφορούν τη ρευστότητα.
Η ριζική αλλαγή των δεδομένων δεν είναι άλλη από την ομαλή έξοδο της χώρας στις αγορές.
Μέχρι τότε όμως μπορεί να είναι αργά.
Όπως σημειώνει το ΙΟΒΕ στην τελευταία έκθεση του «Ο έτερος μείζων βραχυπρόθεσμος κίνδυνος, αυτός της έλλειψης ρευστότητας, μπορεί να αμβλυνθεί αν οι τράπεζες προβούν σε αυξήσεις του μετοχικού τους κεφαλαίου, κατά προτίμηση από την εγχώρια ή την ξένη αγορά κεφαλαίου σύμφωνα με το παράδειγμα της Εθνικής τράπεζας, ή κάνοντας χρήση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και των 10 δις ευρώ που διαθέτει για το σκοπό αυτό. Όλες οι άλλες λύσεις ενδεχομένως εξυπηρετούν άλλους (θεμιτούς) στόχους, δεν εξυπηρετούν όμως το στόχο της βελτίωσης των συνθηκών ρευστότητας στην οικονομία».
Σε κάθε περίπτωση το πρόβλημα χρήζει άμεσης αντιμετώπισης και η συντεταγμένη Πολιτεία έχει στα χέρια της τη δύναμη να επιβάλει αυτό που πρέπει να γίνει.
10. Κράτος- Δημόσιες υπηρεσίες
Ολοκληρώνω, με μια αναφορά που θεωρώ υποχρέωση μου και αφορά τον κρισιμότερο παράγοντα για την επανεκκίνηση της ανάπτυξης. Πρόκειται για το ανθρώπινο δυναμικό που στελεχώνει τις δημόσιες υπηρεσίες κεντρικές και αποκεντρωμένες. Χωρίς την κινητοποίηση αυτού του δυναμικού καμιά προσπάθεια δεν μπορεί να πετύχει.
Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι για τους δημόσιους υπαλλήλους την τελευταία περίοδο οι συζητήσεις αφορούν μόνο περικοπές αποδοχών και από πολλές πλευρές στοχοποίηση τους ωσάν να είναι αυτοί που προκάλεσαν την κρίση.
Τα προκλητικά πολλές φορές προνόμια που εξασφάλισαν μεγάλες μερίδες εργαζομένων στο ευρύτερο δημόσιο δεν είναι ο κανόνας για την πλειοψηφία.
Πιστεύω βαθιά ότι πρέπει να αλλάξει τόσο η ρητορική όσο και οι προτεραιότητες που σχετίζονται με τον κρίσιμο αυτό παράγοντα.
Ι. Η συζήτηση από τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων πρέπει να μετατοπιστεί στην ανορθολογική κατανομή τους.
ΙΙ. Επιβάλλεται να επιταχύνουμε τις πολιτικές με τις οποίες αναλαμβάνουν βάρη για την αντιμετώπιση της κρίσης και άλλα κοινωνικά στρώματα που έχουν μάλιστα μεγαλύτερη δυνατότητα.
ΙΙΙ. Κυρίως όμως και πάνω απ΄ όλα, οφείλουμε μια αναγνώριση για τους πολλούς που με αμοιβές όχι αξιοζήλευτες παρέχουν σοβαρές υπηρεσίες.
