ΟΜΙΛΙΑ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ, ΓΙΩΡΓΟΥ Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ, ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ Ν/Σ «ΝΕΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ, ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ», ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ
Αθήνα, 7 Ιουλίου 2010
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, τις τελευταίες μέρες, πολλοί με ρωτούν αν η ψήφιση του νομοσχεδίου που συζητάμε, του ασφαλιστικού νομοσχεδίου, αποτελεί για την Κυβέρνηση ψήφο εμπιστοσύνης. Είναι μια ερώτηση που τίθεται σε λάθος βάση, ή θα έλεγα πως είναι μια τελείως λάθος ερώτηση.
Το ερώτημα είναι, αν θα αφήσουμε πίσω πολιτικές και αντιλήψεις, που μας έκαναν να φτάσουμε ως εδώ, στη σημερινή κατάσταση. Ή, από την άλλη, αν θα τολμήσουμε σήμερα να πάρουμε αποφάσεις, που συμφέρουν μακροπρόθεσμα την κοινωνία, την πατρίδα, την Ελλάδα, ιδιαίτερα τους πιο αδύναμους, και όχι κατ’ ανάγκη τις εντελώς πρόσκαιρες εκλογικές μας ανάγκες, ως κόμματα και ως βουλευτές. Αυτή είναι η πρόκληση.
Η πρόκληση λοιπόν είναι ξεκάθαρη και είναι το, αν θα λάβουμε αποφάσεις που επιτείνουν την αδράνεια, την ατολμία και συντηρούν ένα σύστημα καταδικασμένο ή, αν θα σταθμίσουμε όχι μόνο το σήμερα, αλλά και το συμφέρον αυτών που δεν έχουν ακόμη δικαίωμα ψήφου, ή και αυτών που δεν έχουν ακόμη καν γεννηθεί.
Προσωπικά, δεν έχω τέτοιο δίλημμα και νομίζω πως κανένας προοδευτικός πολιτικός, δεν έχει τέτοια διλήμματα. Και η βούληση αυτής της Κυβέρνησης είναι να μην αντιμετωπίσουν ποτέ οι μελλοντικές γενιές τις συνέπειες μιας ενδεχόμενης σημερινής φυγομαχίας, να μην αντιμετωπίσουν το ενδεχόμενο ακόμη και να στερηθούν το βασικό δικαίωμα της σύνταξης.
Γι' αυτό, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η μεγάλη ανατροπή που κάνουμε με το σημερινό νομοσχέδιο, αποτελεί κάτι πολύ σημαντικότερο από μια μικροκομματική συζήτηση περί παροχής ή όχι ψήφου εμπιστοσύνης στην Κυβέρνηση. Δεν έχει καν να κάνει με τα ασφυκτικά όρια μιας τετραετίας. Και επισημαίνω ότι πολλοί πολίτες κατηγορούν το πολιτικό σύστημα ότι αδυνατεί να κοιτάξει πέραν των μικροκομματικών σκοπιμοτήτων, στην προσπάθεια άγρας ψήφων.
Όχι κύριοι συνάδελφοι, δεν είναι η Κυβέρνηση, ούτε το ΠΑΣΟΚ που θα κινδυνεύσει, αν τα πράγματα στο ασφαλιστικό μείνουν ως έχουν, αν η Πολιτεία μας συνεχίσει να κάνει σαν να μην υπάρχει πρόβλημα, αν συνεχίσουμε στον ίδιο δρόμο, ο οποίος οδήγησε τα Ασφαλιστικά μας Ταμεία στο μη παρέκει.
Αυτοί που κινδυνεύουν από ένα τέτοιο ενδεχόμενο είναι οι πολίτες, είναι οι σημερινοί συνταξιούχοι, είναι οι παλαιότεροι εργαζόμενοι, είναι οι νέοι εργαζόμενοι και, πάνω απ’ όλα, εκείνοι που θα ενταχθούν στην αγορά εργασίας από εδώ και στο εξής, τα επόμενα χρόνια.
Και αναρωτιέμαι, πώς μπορεί σήμερα κάποιος να εθελοτυφλεί, μπροστά στο ενδεχόμενο να μην μπορούν αύριο να πληρωθούν συντάξεις, μπροστά στο ενδεχόμενο τα παιδιά μας να πρέπει να δουλέψουν χωρίς να πάρουν ποτέ σύνταξη. Γιατί αυτό είναι το δίλημμα. Όχι άλλο.
Αναρωτιέμαι, πώς μπορεί κανείς να υποστηρίζει ότι πρέπει να αφήσουμε το ασφαλιστικό σύστημα να καταρρεύσει, γιατί περί αυτού πρόκειται - να μην παραπλανάμε τους πολίτες.
Γιατί, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η προσπάθεια που καταβάλλει αυτή την περίοδο η πατρίδα μας, να εξέλθει από την κρίση και να κάνει ένα νέο ξεκίνημα, αφορά πρώτα απ' όλα στους νέους, στις επόμενες γενιές. Και είναι ευθύνη δική μας, της σημερινής γενιάς, να διορθώσουμε τα δικά μας κακώς κείμενα. Αυτά που η ίδια δημιούργησε και δεν δικαιούται να τα κληροδοτήσει στις επόμενες γενιές.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ζούμε το τέλος του πελατειακού κράτους. Εμείς είμαστε υπέρ ενός ισχυρού κράτους, όχι ενός πελατειακού κράτους. Αυτό πληρώνει σήμερα ο Ελληνικός λαός. Αυτή η Κυβέρνηση θα το αποτελειώσει το πελατειακό κράτος, αυτό το κράτος που κινδύνευσε να αποτελειώσει την ίδια τη χώρα.
Αυτό το πελατειακό κράτος, το διογκωμένο, το χαλαρό, το άδικο, είναι που έθεσε σε κίνδυνο το ασφαλιστικό σύστημα. Είναι αυτό, που μας εμπόδισε να λάβουμε σωστές και δίκαιες αποφάσεις, τότε που έπρεπε. Είναι αυτό, που οδήγησε σε επιμέρους συντεχνιακές ρυθμίσεις, που ευνόησαν επιμέρους ομάδες πίεσης, σε βάρος του κοινωνικού συνόλου.
Είναι το πελατειακό κράτος, που γνωρίσαμε στην πιο ακραία εκδοχή του τα τελευταία χρόνια, που μας οδήγησε στις πρακτικές των ομολόγων, που τίναξαν τα Ασφαλιστικά Ταμεία στον αέρα, και το οποίο οδήγησε στην απίστευτη λεηλασία του Δημόσιου Ταμείου, μέσω ενός οργίου πελατειακών διορισμών, με αποκορύφωμα, πρόσφατα - και παράδειγμα, διότι δεν είναι μόνο αυτό, είναι παντού δυστυχώς - τα θλιβερά φαινόμενα που αποκαλύφθηκαν με την υπόθεση «ΑΓΡΟΓΗ», αλλά και το ακόμη πιο θλιβερό και επικίνδυνο, ότι η σημερινή ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας παρείχε και συνεχίζει να παρέχει πλήρη κάλυψη στα φαινόμενα αυτά.
Πραγματικά, αυτά τα φαινόμενα, εσείς τα πιστεύετε; Πραγματικά, αυτές τις πρακτικές, εσείς τις υιοθετείτε και σήμερα; Και σήμερα, μετά από την κρίση, την κρίση αυτή που πέρασε ο Ελληνικός λαός, για την οποία ευθύνεστε; Τον κίνδυνο να χρεοκοπήσουμε; Τον φόβο, το φάσμα της χρεοκοπίας;
Ούτε μισή λέξη καταδίκης, ούτε μισή συγνώμη για τη λεηλασία και για την αδικία, απέναντι σε όσους δεν είχαν το μέσο, τα «κονέ». Και αυτό, γιατί απλούστατα φαίνεται ότι η ΝΔ δεν μετανιώνει. Δεν μετανιώνει! Μάλιστα, έφτασε στο αδιανόητο σημείο να καταψηφίσει τον πρώτο νόμο της Κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, την καθολική εφαρμογή του ΑΣΕΠ, που βάζει οριστικό και αμετάκλητο τέλος σε κάθε πελατειακή πρόσληψη στο Δημόσιο.
Το ότι η Νέα Δημοκρατία δεν έχει μετανιώσει για τίποτα, μας το απέδειξε σήμερα και πάλι. Και ο Αρχηγός της, συνεχίζει να αρνείται την πραγματικότητα, αγνοεί ότι δεν είμαστε εμείς, αλλά η Νέα Δημοκρατία που διόγκωσε το έλλειμμα - και αυτό πιστοποιήθηκε από την ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που, δυστυχώς για τη Νέα Δημοκρατία, το εκτίμησε ακόμα υψηλότερα απ’ ό,τι και η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ.
Ας εφάρμοζαν, λοιπόν, 5,5 χρόνια, αυτά που σήμερα δήθεν προτείνουν, για να μην είχαμε επιτηρήσεις, για να μην είχαμε Μνημόνια. Αυτά είναι που θέλει να ξεχάσει η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, που μας έβαλε υπό αυτή την ιδιότυπη κηδεμονία και επιτήρηση.
Τότε, όταν τα λέγαμε, δεν τα αναγνωρίζατε. Τώρα, δεν τα αποδέχεστε. Και η επίκληση του πατριωτισμού που κάνετε, είναι ο τρόπος να κρύψετε τις ευθύνες σας, τις ιστορικές σας ευθύνες για την σημερινή κρίση. Και το Μνημόνιο αποτελεί απλά το μνημόσυνο στις πολιτικές και αντιλήψεις της δικής σας διακυβέρνησης, της «σεμνής και ταπεινής» σας διακυβέρνησης!
Ευθύνη σήμερα έχουμε όλοι, όχι να επικαλούμαστε την πατρίδα, αλλά να υπηρετούμε την πατρίδα. Και εκεί, η παράταξή σας, η κυβέρνησή σας, δεν υπηρέτησε το συμφέρον της πατρίδας, ίσως υπηρέτησε κάθε άλλο συμφέρον, πάντως όχι το συλλογικό.
Εμείς κάναμε και κάνουμε το ελάχιστο, το χρέος μας απέναντι στο λαό και στην πατρίδα. Μία υπερπροσπάθεια για να πείσουμε τη Διεθνή Κοινότητα, τους εταίρους μας, προκειμένου να δημιουργήσουμε τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης. Το βασικό διακύβευμα σήμερα είναι να αλλάξουμε τόσο ριζικά την Ελλάδα, ώστε να μην χρειαστούμε ποτέ πια Μνημόνια, να μην βρεθούμε ποτέ πια σε επιτήρηση, να μην κινδυνεύσουμε ποτέ πια με χρεοκοπία. Ποτέ πια!
Και βέβαια, να φτιάξουμε μια Ελλάδα, που να στηριχτούμε στις δικές μας δυνάμεις, στις δικές μας παραγωγικές δυνάμεις, στο δικό μας ανθρώπινο δυναμικό, στις δικές μας δυνατότητες ανάπτυξης, στα συγκριτικά πλεονεκτήματα που έχουμε ως χώρα και ως λαός, και όχι σε δανεικές δυνάμεις, που δημιουργούν μόνιμη εξάρτηση.
Αυτό είναι το πατριωτικό καθήκον, αυτή είναι η λαϊκή επιταγή. Αποφασίστε, αν υπάρχετε για να προστατεύετε εξαφανισμένους και μοιραίους για τη χώρα πρωθυπουργούς, ή αν υπάρχετε για να είστε πράγματι χρήσιμοι για τον τόπο. Αποφασίστε, αν θέλετε να βοηθήσετε να αλλάξουμε την Ελλάδα, ή αν θα στηρίξετε τη συντήρηση, κάθε κατεστημένο, πρακτικές και αντιλήψεις, είτε με δεξιόστροφη, είτε με αριστερόστροφη δημαγωγία.
Για εμάς, τώρα είναι η ώρα της μεγάλης αλλαγής.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αν κάποιοι παραμένουν αμετανόητοι, αν κάποιοι δεν λένε να βγάλουν τις παρωπίδες τους και να καταλάβουν ότι αυτή η χώρα δεν μπορεί να προχωρήσει άλλο έτσι, η σημερινή Κυβέρνηση, είναι αποφασισμένη όλα αυτά να τα αλλάξει. Και τα αλλάζει.
Όσον αφορά το ασφαλιστικό, για δεκαετίες, κάποιοι εξασφάλιζαν προνόμια, το κόστος των οποίων αναγκαζόταν να χρηματοδοτεί συνεχώς το κράτος, ο φορολογούμενος, με αποτέλεσμα μάλιστα να μην μένει τίποτα για τους νέους εργαζόμενους, αλλά και με αποτέλεσμα όσοι κλάδοι εργαζομένων δεν είχαν ως διαπραγματευτικό εργαλείο σχέσεις με την εξουσία, να υπόκεινται σε απείρως χαμηλότερες συντάξεις, δουλεύοντας πολύ περισσότερα χρόνια.
Μιλούσαμε χρόνια για κράτος πρόνοιας, όμως εννοούσαμε κράτος χαριστικών προνομίων, το λογαριασμό των οποίων τον πλήρωναν μονίμως όσοι δεν τα είχαν, δηλαδή και οι επόμενες γενιές.
Γι’ αυτό και σήμερα προχωράμε σε αυτή τη μεγάλη αλλαγή, σε ένα κράτος Δικαίου για όλους, αντί προνομίων για τους λίγους. Γιατί φτάσαμε σε μια πραγματική μαύρη τρύπα, χωρίς τέλος. Και δεν είναι μόνο η αύξηση του προσδόκιμου ζωής ή η γήρανση του πληθυσμού, που επιβάλλουν τη στροφή σε ένα βιώσιμο σύστημα, είναι οι πελατειακές αποφάσεις που επί δεκαετίες έπαιρναν, ναι, όλες οι κυβερνήσεις, με αποκορύφωμα, όμως, όλα όσα έγιναν την περασμένη εξαετία.
Είναι η ένταξη των Ταμείων των ΔΕΚΟ στο ΙΚΑ, με εξωφρενικά μεγάλες συντάξεις, χωρίς όμως να έχουν ποτέ κατατεθεί οι αντίστοιχοι πόροι, χωρίς δηλαδή να έχουν ποτέ πληρωθεί οι αντίστοιχες ασφαλιστικές εισφορές. Είναι οι χαριστικές πράξεις της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας προς τις τράπεζες, σε εποχή παχιών αγελάδων, προκειμένου να μην πληρώσουν δισεκατομμύρια σε εισφορές.
Τι σημαίνει αυτό; Εργαζόμενοι στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, ουσιαστικά, διεκδικούσαν από τις κυβερνήσεις και έπαιρναν πολλοί απ’ αυτούς, αν όχι όλοι, κάποια προνόμια, τα οποία πλήρωναν οι υπάλληλοι στον ιδιωτικό τομέα.
Είναι και οι εγκληματικές εθελούσιες έξοδοι, όπου η διαπραγμάτευση κατέληγε στην αναγνώριση πολλών πλασματικών ετών εργασίας, για τα οποία επίσης δεν είχε πληρωθεί ούτε ένα ευρώ εισφορών στα Ταμεία.
Κορυφαία παραδείγματα, αυτά της Ολυμπιακής, αλλά και του ΟΤΕ, όπου η Πολιτεία χάρισε το δικαίωμα στη σύνταξη σε εργαζόμενους με 12 ή και 15 χρόνια εργασίας. Ήταν οι ρυθμίσεις που επέτρεπαν σε κάποιες κατηγορίες εργαζομένων να συνταξιοδοτούνται στην ηλικία των 40 ή των 45 ετών, με ελάχιστα χρόνια εργασίας, και το κράτος να καλείται τελικά να χρηματοδοτεί τις συντάξεις τους για 40 ή και για 50 χρόνια, σε βάρος των άλλων.
Όλα αυτά οδήγησαν στη μη βιωσιμότητα του συστήματος. Βεβαίως, μέσα σε αυτό, εντάσσεται και το μεγάλο θέμα της εισφοροδιαφυγής, που δημιουργήθηκε ως ένας φαύλος κύκλος, διότι δεν υπήρχε αξιοπιστία στην Πολιτεία, όχι μόνο στο ασφαλιστικό σύστημα, αλλά και γενικότερα στην απόδοση της Πολιτείας, που δεν έδινε επαρκείς υπηρεσίες υγείας και παιδείας και πλήρωνε ο άλλος από την τσέπη του.
Αυτά είναι που πρέπει να αλλάξουν. Δίχως τη σημερινή μας παρέμβαση, η δαπάνη για τις συντάξεις από το 13,5%, σε δεκαετίες, μαζί με τις επικουρικές, θα έφτανε στο 26% του ΑΕΠ. Και ξέρετε τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι το σύνολο της οικονομίας θα τιναζόταν στον αέρα. Σημαίνει ότι δεν θα μπορούσαμε πρακτικά να διαθέτουμε κανένα απολύτως ποσό, ούτε για τα σχολεία μας, ούτε για τα δημόσια νοσοκομεία μας, ούτε για την καταπολέμηση της ανεργίας, ούτε για καμία άλλη ουσιαστική δημόσια πολιτική, από εκείνες που αποτελούν σήμερα αυτό που ονομάζεται «κοινωνικό κράτος» και το οποίο κατακτήσαμε με αγώνες.
Σήμερα, αυτό το κοινωνικό κράτος οφείλουμε να το αλλάξουμε, να το προστατέψουμε, να το ενδυναμώσουμε, όχι να το καταργήσουμε, με ολόκληρη τη χώρα να εργάζεται για να πληρώνει συντάξεις και τίποτε άλλο.
Ένα σωστό κοινωνικό κράτος, για εμάς, τους σοσιαλιστές, είναι απαραίτητο και για την ανταγωνιστικότητα, και για τη σιγουριά που δίνει στον εργαζόμενο, ώστε να μπορεί και πρωτοβουλίες να πάρει, και να είναι δημιουργικός, καινοτόμος.
Σήμερα, δημιουργείται ένα αξιόπιστο κοινωνικό κράτος, το οποίο θα χαίρει του σεβασμού του φορολογούμενου και θα σπάσει και τον φαύλο κύκλο της εισφοροδιαφυγής.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, υπάρχει έστω και ένας από εμάς, που πιστεύει ότι μπορούμε να εθελοτυφλούμε απέναντι σε αυτή την πραγματικότητα; Η Κυβέρνηση αυτή, με τη στήριξη της κοινωνίας, είναι αποφασισμένη να γυρίσει οριστικά σελίδα. Για να μην ξαναζήσουμε ποτέ πια τέτοια εθνική περιπέτεια.
Είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε την κρίση ευκαιρία, διορθώνοντας λάθη δεκαετιών. Ακριβώς όπως κάνουμε στο κράτος, στην οικονομία, στους θεσμούς, έφτασε η ώρα να λάβουμε ιστορικές αποφάσεις και για το ασφαλιστικό σύστημα.
Η αλληλεγγύη, η βιωσιμότητα, η διανεμητική δικαιοσύνη, η κοινωνική δικαιοσύνη και η αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών, είναι οι αρχές που διέπουν το νέο ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό σύστημα.
Βεβαίως, μέσα σε μια δύσκολη εποχή, μέσα σε μια κρίση, μέσα σε μια εποχή όπου αμφισβητείται η ικανότητα της Ελλάδας, από πολλούς στο εξωτερικό - αν και αυτό αρχίζει και αλλάζει - να μπορεί να αντιμετωπίσει τα δημοσιονομικά της, είναι αποφάσεις δύσκολες, πολλές από τις οποίες πονάνε. Αλλά είναι αποφάσεις που, τουλάχιστον, έχουν ως βάση αυτές τις αρχές: αλληλεγγύη, βιωσιμότητα, κοινωνική δικαιοσύνη.
Ένα σύστημα, που εξασφαλίζει ότι δεν θα υπάρχουν κερδισμένες και χαμένες γενιές. Ένα σύστημα, που θα επιμερίζει δικαιότερα τα βάρη ανάμεσα στους παλιούς και τους νέους ασφαλισμένους. Ένα σύστημα, τελικά, βιώσιμο.
Ήδη, με την παρέμβασή μας, εξασφαλίζουμε τη βιωσιμότητα. Στο μέλλον, αυτό το σύστημα θα είναι βιώσιμο. Ακόμη και μέσα στις σημερινές δύσκολες οικονομικές συνθήκες, μέσα σε περίοδο ύφεσης, εξασφαλίζουμε τη βιωσιμότητα, που είναι τελικά και σιγουριά και ασφάλεια για τον εργαζόμενο και τον συνταξιούχο. Πράγμα που σημαίνει ότι, όταν η οικονομία μας σταθεί στα πόδια της, όταν μπούμε πάλι σε ρυθμούς ανάπτυξης, θα μπορέσουμε -και δεσμευόμαστε γι' αυτό - να βελτιώσουμε τις συντάξεις, θα μπορέσουμε να πετύχουμε καλύτερες υπηρεσίες στους εργαζόμενους, στους ασφαλισμένους και στους συνταξιούχους.
Γιατί αυτός είναι ο στόχος μας. Αυτός είναι ο στόχος μας, παρά τις δύσκολες αποφάσεις που είμαστε αναγκασμένοι σήμερα να πάρουμε, για να σώσουμε όχι μόνο την οικονομία μας, αλλά και το ασφαλιστικό σύστημα.
Γι' αυτό και ρητά προβλέπουμε ότι, για παράδειγμα, το επίδομα των 800 ευρώ θα μπορεί να αναπροσαρμόζεται με κοινή απόφαση των Υπουργείων Εργασίας και Οικονομικών, στο βαθμό που τα οικονομικά της χώρας θα το επιτρέψουν.
Εγγυώμαι λοιπόν προσωπικά ότι, όταν η οικονομία μας σταθεί στα πόδια της, όταν ξεπεράσουμε την κρίση, αυτό θα γίνει. Και γι' αυτό επιμένω. Δεν χρειαζόταν καμία Τρόικα να μας επισημάνει τα χάλια του ασφαλιστικού μας συστήματος. Μην ψάχνουμε για βαρβάρους, όταν η βαρβαρότητα ήταν προ των πυλών, ιδιαίτερα για τις γενιές που έρχονται. Και αυτό δεν το λέμε σήμερα. Το λέγαμε και προεκλογικά.
Αναρωτηθείτε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αν δεν υπήρχαν οι δεσμεύσεις, στο πλαίσιο του Μηχανισμού Στήριξης, τι θα κάναμε; Ακόμη κι αν δεν ήμασταν σε επιτήρηση, ακόμη κι αν δεν είχαμε υποχρεώσεις απέναντι στους εταίρους μας, θα ήταν ποτέ δυνατόν να αγνοήσουμε την ανάγκη να εξασφαλίσουμε συντάξεις και περίθαλψη για όλους τους Έλληνες, και σήμερα, και στο μέλλον; Θα καθόμασταν με σταυρωμένα τα χέρια, να βλέπουμε το καράβι του ασφαλιστικού να βουλιάζει;
Στο ερώτημα αυτό, απαντώ, απαντούμε εμφατικά όχι. Δεν θα ήταν δυνατόν. Όχι τουλάχιστον γι' αυτή την Κυβέρνηση.
Αρχή μας, πρώτο μέλημά μας, είναι οι πολίτες. Το μέλλον τους. Αρχή μας, είναι η συνοχή της κοινωνίας μας. Αρχή μας, είναι η παραγωγικότητα της οικονομίας μας. Και θα ξαναπώ, με απόλυτη βεβαιότητα: η απόφασή μας να αλλάξουμε τα πράγματα στο ασφαλιστικό, με τον τρόπο που το κάνουμε, είναι μια επιλογή που έχει στο επίκεντρό της την αρχή της κοινωνικής και διαγενεακής αλληλεγγύης, όπως ακριβώς είπαμε και προεκλογικά.
Και για εμάς, κοινωνική αλληλεγγύη σημαίνει ενιαίοι συνταξιοδοτικοί κανόνες, όχι προνομιακές ρυθμίσεις για κάποιες συντεχνίες ή ισχυρές ομάδες πίεσης. Σημαίνει ισομερής καταμερισμός των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων, όχι αδικαιολόγητες ανισότητες. Σημαίνει εναρμονισμός με τις σύγχρονες εργασιακές πρακτικές και την πολυπλοκότητα της σύγχρονης αγοράς εργασίας, όχι τιμωρία της διαδοχικής ασφάλισης.
Σημαίνει εξασφαλισμένες συντάξεις στους πολίτες, όχι μόνο για το σήμερα, αλλά για πάντα. Σημαίνει σιγουριά ότι η χώρα διαθέτει δημόσιο σύστημα προστασίας και ασφάλειας για όλους. Σημαίνει μετάβαση από ένα κράτος και μια κοινωνία παθητικής αντίληψης για την πρόνοια, την εργασία και τα δικαιώματα, σε ένα κράτος που υποστηρίζει τη δημιουργικότητα των πολιτών, των εργαζομένων, που τους δίνει εργαλεία προσωπικής και οικονομικής στήριξης και ανάπτυξης, που απελευθερώνει τους πολίτες από τα ασφυκτικά πλαίσια μέσα στα οποία ζουν εδώ και χρόνια, και ιδιαίτερα τη νέα γενιά.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, με τη μεγάλη αλλαγή που δρομολογούμε, βάζουμε τέλος σε όλες τις φαυλότητες που μας οδήγησαν στο σημερινό σημείο. Διασφαλίζουμε ότι οι σημερινοί 20σάρηδες, 30ντάρηδες, αλλά και τα παιδιά που θα μπουν στον εργασιακό αγώνα στο μέλλον, όταν φτάσουν σε ηλικία συνταξιοδότησης, θα πάρουν τελικά σύνταξη, θα έχουν την Πολιτεία δίπλα τους να εγγυάται το δικαίωμα στη σύνταξη. Κι αυτό, γιατί αλλάζουμε οριστικά, προς το καλύτερο, προς το δικαιότερο, προς το λογικότερο, τον τρόπο με τον οποίο χορηγούνται οι συντάξεις στη χώρα.
Όχι μόνο εξασφαλίστηκε η βασική σύνταξη, όχι μόνο αναγνωρίζεται το δικαίωμα εξαγοράς - με πολύ μικρά ποσά - χρόνου ασφάλισης, για περιπτώσεις όπως η λοχεία, οι στρατιωτικές υποχρεώσεις ή οι σπουδές, όχι μόνο αποφύγαμε μέσα σε περίοδο τεράστιας κρίσης περικοπές σε συντάξεις χηρείας, αλλά και στο σύνολο των καταβαλλόμενων συντάξεων άγαμων θυγατέρων, αλλά ουσιαστικά, πάμε σε ένα αναδιανεμητικό σύστημα, που δεν θίγει καθόλου τους χαμηλοσυνταξιούχους και κλείνει ουσιαστικά την ψαλίδα μεταξύ πολύ μεγάλων και πολύ μικρών συντάξεων, σε όφελος εκείνων των συμπολιτών μας με τις μικρότερες συντάξεις. Αποκαθιστά την ανισότητα στο εισόδημα και τη σύνταξη.
Βεβαίως, θα ήταν πολύ εύλογο και ευχάριστο να μπορούσαμε να ανεβάσουμε όλους - αυτή την ψαλίδα, να την κλείσουμε - προς τα πάνω. Σήμερα, δεν είναι οι συνθήκες τέτοιες που να μας το επιτρέπουν, αλλά δημιουργούμε ένα βιώσιμο σύστημα, που αύριο, όταν θα έχουμε τη δυνατότητα να βελτιώσουμε - και θα έχουμε αυτή τη δυνατότητα - να βελτιώσουμε με δίκαιο τρόπο και με σωστή αναδιανομή, ιδιαίτερα υπέρ εκείνων που είναι πιο αδύναμοι, που έχουν μεγαλύτερες ανάγκες.
Γι’ αυτό, παράλληλα, αίρουμε και αδικίες. Τελειώνουμε με τις αδικίες, που οδήγησαν άλλους σε παχυλές συντάξεις, και άλλους σε συντάξεις πείνας, κυριολεκτικά. Φροντίζουμε να διευκολύνουμε όσους έχουν πραγματική ανάγκη στήριξης από το κράτος και το ασφαλιστικό σύστημα.
Για τους περιστασιακά απασχολούμενους, για παράδειγμα, το κατ’ οίκον προσωπικό, υπάρχει ειδική πρόβλεψη για την πληρωμή τους, με το εργόσημο, δηλαδή μια επιταγή, η οποία ενσωματώνει τόσο την αμοιβή του εργαζόμενου, όσο και τις εισφορές για την ασφάλισή του.
Δημιουργείται ενιαίος φορέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας και διαχωρίζονται οι υπηρεσίες υγείας και οι υπηρεσίες συντάξεων στα Ταμεία. Παύει να υπάρχει η διαφορά ανάμεσα στο Ιατρικό Κέντρο του ΕΣΥ και του ΙΚΑ και, κατά συνέπεια, όλοι οι πολίτες ανεξαιρέτως θα απολαμβάνουν καλύτερες, πιο ποιοτικές υπηρεσίες υγείας.
Μας δίδεται έτσι η ευκαιρία να αναδιαρθρώσουμε το Εθνικό Σύστημα Υγείας, ώστε να γίνει πραγματικά πιο σύγχρονο, πιο αποτελεσματικό, πιο σωστό, για τον ασθενή και τον πολίτη. Πρόκειται για πάγια δέσμευσή μας, που σήμερα κάνουμε πράξη.
Εξασφαλίζεται επίσης η ασφαλιστική κάλυψη για υγειονομική περίθαλψη των ελεύθερων επαγγελματιών, όταν για κάποιο λόγο διακόπτουν την επαγγελματική τους δραστηριότητα. Επιτυγχάνουμε έτσι την εφαρμογή της αρχής: κανένας πολίτης χωρίς ιατροφαρμακευτική κάλυψη και περίθαλψη.
Την ίδια στιγμή, δίνουμε λύση στο πρόβλημα, που όντως αντιμετωπίζουν οι συμπολίτες μας, που χάνουν τη δουλειά τους σε μεγάλη ηλικία, και ειδικότερα όσοι και όσες δεν έχουν συμπληρώσει τις προϋποθέσεις των απαιτούμενων ενσήμων συνταξιοδότησης. Προβλέπουμε δηλαδή την δυνατότητα αυτασφάλισης έως την συνταξιοδότησή τους, με υποχρεωτική συμμετοχή των εργοδοτών κατά 50% έως και 80%, και με το υπόλοιπο να καταβάλλεται από τον ΟΑΕΔ.
Όμως, παράλληλα, αλλάζουμε όλη τη λογική που διέπει την έννοια του κοινωνικού κράτους, του κράτους πρόνοιας, γιατί ναι μεν φροντίζουμε με κάθε μέσο, όχι απλώς να διατηρήσουμε, αλλά και να ενδυναμώσουμε το ΕΣΥ και τους μηχανισμούς πρόνοιας - με πιο πρόσφατο παράδειγμα το νομοσχέδιο, που εγκρίθηκε πριν από λίγες μέρες στο Υπουργικό Συμβούλιο, για την ολοήμερη λειτουργία των Νοσοκομείων - φεύγουμε όμως πλέον και από τη λογική των παθητικών επιδοτήσεων, που οδηγούσαν στην αναπαραγωγή των κοινωνικών προβλημάτων, όπως αυτό της ανεργίας.
Πλέον, αντί να χρηματοδοτεί το κράτος αθέμιτα προνόμια, αμφιλεγόμενες επικουρικές συντάξεις, αντί να τροφοδοτεί τις παθητικές πολιτικές πρόνοιας, πάμε σε ένα μοντέλο που ενισχύει την εργασία, ανοίγει το πεδίο για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και διευρύνει τη δυνατότητα των εργαζομένων να κινούνται ελεύθερα στην αγορά εργασίας και να μην φοβούνται ότι, αλλάζοντας δουλειά, θα χάσουν μέρος από τη σύνταξη την οποία θα ελάμβαναν.
Δίνουμε βάρος στις αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα, όπως θα κάνουμε με το Ολοήμερο Σχολείο και την ενίσχυση των Βρεφονηπιακών Σταθμών, ώστε να μειώσουμε το κόστος για την οικογένεια και να δώσουμε κίνητρα στις νέες γυναίκες να εργάζονται και να ζουν μια δημιουργική ζωή που, μέχρι σήμερα, ειδικά στον ιδιωτικό τομέα, είναι πολυτέλεια.
Και σ’ αυτό το σημείο, θέλω να εξάρω και τις παρατηρήσεις των βουλευτών της πλειοψηφίας, αλλά και της Αντιπολίτευσης, στην προσπάθεια βελτίωσης του νομοσχεδίου και στη συνεισφορά τους, με εποικοδομητικές προτάσεις, σε αλλαγές, μέσα στο πλαίσιο των δυνατοτήτων μας. Και παροτρύνω τους συναρμόδιους Υπουργούς, και σήμερα και αύριο και την άλλη εβδομάδα, που θα συζητηθεί το άλλο νομοσχέδιο για το Δημόσιο, να εξαντλήσουν κάθε περιθώριο.
Υπενθυμίζω επίσης ότι και για τα εργασιακά θέματα, έχω και έχουμε δηλώσει ότι, εμείς είμαστε έτοιμοι να αποδεχτούμε την κοινή συμφωνία των κοινωνικών εταίρων, εφόσον υπάρξει, κάτι το οποίο και παροτρύνουμε και υποστηρίζουμε. Πιστεύω ότι υπάρχει κάποιο φως και παροτρύνω να υπάρξει συλλογική συμφωνία και για τα εργασιακά θέματα, που αφορούν και στο θέμα της διαιτησίας.
Επίσης, με αυτό το νομοσχέδιο που συζητάμε, έχουμε τη δυνατότητα να αποκαθίσταται πλήρως πια η αδικία, που οδηγούσε έναν ασφαλισμένο μέχρι και σε 30% απώλειες από τη σύνταξή του, αν άλλαζε κατά τη διάρκεια του εργασιακού του βίου φορέα ασφάλισης.
Πραγματικά, ιδιαίτερα η σημερινή νέα γενιά, με τις ραγδαίες εξελίξεις που υπάρχουν στο χώρο της οικονομίας, θα έχει πολλές φορές πολλά επαγγέλματα, αν όχι και πολλές δουλειές, στη διάρκεια της ζωής της. Θα ήταν άδικο να μην την αφήσουμε να εξελιχθεί, να αναζητήσει και να βρει αλλού τη δουλειά που της αρμόζει, διότι ακριβώς με αυτό τον τρόπο θα έχανε το βασικό δικαίωμα της σύνταξης.
Είναι βασικό στοιχείο και για την κινητικότητα στην αγορά εργασίας, η οποία, ενώ είναι μια πραγματικότητα, μέχρι σήμερα, είχε ως αποτέλεσμα αδιανόητες αδικίες σε βάρος των εργαζομένων.
Παράλληλα, όλος ο σχεδιασμός μας για την ανάπτυξη της χώρας στοχεύει στη δημιουργία νέων καινοτόμων επιχειρήσεων, που θα απορροφήσουν όλους εκείνους τους νέους, που σήμερα είναι πτυχιούχοι και άνεργοι, ή επιλέγουν δυστυχώς να φύγουν στο εξωτερικό. Είναι μια φυγή που μας πονά, στερώντας από τη χώρα μας πολύτιμο ανθρώπινο δυναμικό.
Εκεί άλλωστε στοχεύουν και τα νέα προγράμματα του ΟΑΕΔ, όχι στην επιδότηση της ανεργίας, αλλά στην επιδότηση της ευκαιρίας και της δυνατότητας για δουλειά, στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στην κατάρτιση των νέων, για να μπορούν να διεκδικήσουν καλύτερες πιθανότητες δουλειάς και να ανταγωνιστούν σε ένα δύσκολο διεθνές ανταγωνιστικό περιβάλλον.
Και μια και μιλάμε για τους νέους και την εργασία και επειδή πολύς λόγος έχει γίνει για τους νέο-εισερχόμενους στην αγορά εργασίας, κάτω των 25 ετών, ας δούμε ποια είναι η πραγματικότητα. Θίγονται ή ωφελούνται από τις ρυθμίσεις που εισάγουμε; Και ξέρουμε πολύ καλά ότι είναι πολλές οι ελληνικές οικογένειες, που έχουν παιδιά 25 και 30 χρονών, τα οποία δεν έχουν βγει ακόμα στην αγορά εργασίας.
Η πραγματικότητα είναι ότι υπάρχει ονομαστική μείωση του βασικού μισθού, όμως οι νέοι εργαζόμενοι δεν θα χάσουν ούτε ένα ευρώ από το σημερινό μισθό του νέο-εισερχόμενου, αφού αναλαμβάνει ο ΟΑΕΔ να καλύπτει τη διαφορά.
Στην πραγματικότητα, υπάρχει μόνο μείωση του κόστους εργασίας για τον εργοδότη - και αυτό θα είναι κίνητρο για την πρόσληψη νέων ανέργων. Κατά συνέπεια, οι νέοι όχι μόνο δεν θίγονται, διότι δεν αλλάζει σε τίποτε αυτό που εισπράττουν κάθε μήνα στην τσέπη τους, αντιθέτως, αυξάνεται ουσιαστικά η δυνατότητά τους να βρουν δουλειά, σε ώρα κρίσης. Και αυτό, κάποιοι είχαν το θράσος να το παρουσιάσουν ως καταστροφή, ενώ είναι ένα γνήσιο προοδευτικό μέτρο κοινωνικής συνοχής.
Ποιοι λοιπόν και γιατί κάνουν κριτική σήμερα σε αυτή την ιστορική αλλαγή που κάνουμε; Ποιοι θίγονται τελικά από τις νέες ρυθμίσεις; Γιατί ορισμένοι θέλουν να προκαλέσουν πανικό στους πολίτες, αντί να τους εξηγούν ότι, με την αλλαγή στο ασφαλιστικό, εξασφαλίζονται και τα δικά τους δικαιώματα, αλλά και αυτά των παιδιών τους;
Όπως ακριβώς κάνουμε και με τις γυναίκες στο δημόσιο τομέα, παραδείγματος χάριν με τις εκπαιδευτικούς που, ενώ ρητά λέμε ότι όσες θεμελιώνουν - το τονίζω αυτό, όσες θεμελιώνουν - ασφαλιστικό δικαίωμα μέσα στο 2010, δεν θα θιγούν καθόλου από τις νέες ρυθμίσεις, κάποιοι, με την ανευθυνότητά τους, τις οδηγούν στον πανικό και στη σκέψη να σπεύσουν να υποβάλουν αίτηση συνταξιοδότησης.
Μήπως είναι όλοι εκείνοι, που μέχρι σήμερα κάθονταν πάνω στα κακώς εννοούμενα κεκτημένα τους, αψηφώντας την ανάγκη να εξασφαλίσουν ένα σύγχρονο δημόσιο και βιώσιμο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης στα ίδια τους τα παιδιά;
Κυρίες και κύριοι, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Πολιτεία στη χώρα μας έκανε πολλά σφάλματα στο παρελθόν στο ζήτημα του ασφαλιστικού. Όπως πάντα συμβαίνει με μια τέτοια αλλαγή, πόσο μάλλον σε εποχή κρίσης, πρόκειται για μια πολύ δύσκολη αλλαγή. Το κατανοούμε.
Όμως, και σε πολλά άλλα θέματα έχουν γίνει λάθη στο δημόσιο βίο της χώρας. Καθυστέρησε και ευνόησε λίγους, αδικώντας πολλούς, ενώ έκλεισε τα μάτια μπροστά σε ένα πρόβλημα, που απειλούσε να τινάξει την κοινωνική συνοχή στον αέρα.
Ευθύνη είχαμε όλοι: πολιτικά κόμματα, κυβερνήσεις, κοινωνικοί εταίροι. Είτε δεν θελήσαμε, είτε δεν τολμήσαμε, είτε δεν μπορέσαμε να κάνουμε εκείνες τις αναγκαίες αλλαγές, που θα επέτρεπαν στην κοινωνική ασφάλιση της πατρίδας μας να ορθοποδήσει οικονομικά και να παραμείνει βιώσιμη για το μέλλον.
Αυτό είναι που σήμερα αλλάζει. Σήμερα, και αυτό αλλάζει, όπως αλλάζουν όλα τα, εδώ και δεκαετίες, κακώς κείμενα της κοινωνίας μας και της οικονομίας μας.
Και καλώ όλους τους Έλληνες, όλες τις Ελληνίδες, να είναι σίγουροι, να είναι βέβαιοι, ότι μπορεί σήμερα να καταβάλουμε όλοι μαζί μια μεγάλη προσπάθεια, που ενέχει ένα βαθμό δυσκολίας για όλους - ναι, και πόνο - αλλά να είναι βέβαιοι ότι, αύριο, θα ζήσουμε όλοι μαζί σε μια καλύτερη Ελλάδα. Ότι η ζωή, η καθημερινότητά μας, η εργασία μας, η προοπτική μας, θα γίνουν καλύτερες.
Και να είστε βέβαιοι, το τονίζω ξανά, ότι όσο ολοκληρώνουμε τον τιτάνιο αγώνα που δίνουμε, για να βάλουμε τάξη στο χάος που παραλάβαμε, στο κράτος και στα δημόσια οικονομικά μας - και είμαστε σε καλό δρόμο, ναι, οι κόποι πιάνουν τόπο - τόσο περισσότερο θα είμαστε σε θέση να στρέψουμε όλες τις δυνάμεις μας στις μεγάλες, θετικές αλλαγές στη χώρα, για να έρθει πιο γρήγορα η ανάπτυξη, να αλλάξουμε το παραγωγικό πρότυπο της χώρας και να χτίσουμε ένα πραγματικό, ισχυρό κράτος πρόνοιας, που προστατεύει τους αδύναμους. Αυτό αποτελεί και δέσμευσή μου.
Και για να πάμε όσο το δυνατόν πιο γρήγορα σε αυτή την Ελλάδα, καλώ τους συναδέλφους από όλες τις πτέρυγες της Αντιπολίτευσης, να υπερβείτε το μικροκομματικό συμφέρον και ξεπερασμένες ιδεοληψίες και να συνταχτείτε μαζί μας, στην προσπάθεια που κάνουμε να δημιουργήσουμε μια διαφορετική, καλύτερη και δικαιότερη Ελλάδα.
Μια Ελλάδα, για την οποία θα είμαστε όλοι περήφανοι. Μια Ελλάδα, στην οποία θα αξίζει να ζουν τα παιδιά μας.
Σας ευχαριστώ.
